| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បរិវារបាឡិ • Parivārapāḷi |
៤. ទិដ្ឋាវិកម្មវគ្គោ
4. Diṭṭhāvikammavaggo
៤២៥. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, អធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, អធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា។ កតមេ បញ្ច? អនាបត្តិយា ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, អទេសនាគាមិនិយា អាបត្តិយា ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ទេសិតាយ អាបត្តិយា ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ចតូហិ បញ្ចហិ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, មនោ មានសេន ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច អធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា។
425. ‘‘Kati nu kho, bhante, adhammikā diṭṭhāvikammā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, adhammikā diṭṭhāvikammā. Katame pañca? Anāpattiyā diṭṭhiṃ āvi karoti, adesanāgāminiyā āpattiyā diṭṭhiṃ āvi karoti, desitāya āpattiyā diṭṭhiṃ āvi karoti, catūhi pañcahi diṭṭhiṃ āvi karoti, mano mānasena diṭṭhiṃ āvi karoti – ime kho, upāli, pañca adhammikā diṭṭhāvikammā.
‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, ធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា។ កតមេ បញ្ច? អាបត្តិយា ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ទេសនាគាមិនិយា អាបត្តិយា ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, អទេសិតាយ អាបត្តិយា ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ន ចតូហិ បញ្ចហិ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ន មនោ មានសេន ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច ធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា។
‘‘Pañcime, upāli, dhammikā diṭṭhāvikammā. Katame pañca? Āpattiyā diṭṭhiṃ āvi karoti, desanāgāminiyā āpattiyā diṭṭhiṃ āvi karoti, adesitāya āpattiyā diṭṭhiṃ āvi karoti, na catūhi pañcahi diṭṭhiṃ āvi karoti, na mano mānasena diṭṭhiṃ āvi karoti – ime kho, upāli, pañca dhammikā diṭṭhāvikammā.
‘‘អបរេបិ , ឧបាលិ, បញ្ច អធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា។ កតមេ បញ្ច? នានាសំវាសកស្ស សន្តិកេ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, នានាសីមាយ ឋិតស្ស សន្តិកេ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, អបកតត្តស្ស សន្តិកេ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ចតូហិ បញ្ចហិ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, មនោ មានសេន ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច អធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា។
‘‘Aparepi , upāli, pañca adhammikā diṭṭhāvikammā. Katame pañca? Nānāsaṃvāsakassa santike diṭṭhiṃ āvi karoti, nānāsīmāya ṭhitassa santike diṭṭhiṃ āvi karoti, apakatattassa santike diṭṭhiṃ āvi karoti, catūhi pañcahi diṭṭhiṃ āvi karoti, mano mānasena diṭṭhiṃ āvi karoti – ime kho, upāli, pañca adhammikā diṭṭhāvikammā.
‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, ធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មា។ កតមេ បញ្ច? សមានសំវាសកស្ស សន្តិកេ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, សមានសីមាយ ឋិតស្ស សន្តិកេ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, បកតត្តស្ស សន្តិកេ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ន ចតូហិ បញ្ចហិ ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ, ន មនោ មានសេន ទិដ្ឋិំ អាវិ ករោតិ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច ធម្មិកា ទិដ្ឋាវិកម្មាតិ។
‘‘Pañcime, upāli, dhammikā diṭṭhāvikammā. Katame pañca? Samānasaṃvāsakassa santike diṭṭhiṃ āvi karoti, samānasīmāya ṭhitassa santike diṭṭhiṃ āvi karoti, pakatattassa santike diṭṭhiṃ āvi karoti, na catūhi pañcahi diṭṭhiṃ āvi karoti, na mano mānasena diṭṭhiṃ āvi karoti – ime kho, upāli, pañca dhammikā diṭṭhāvikammāti.
៤២៦. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, អធម្មិកា បដិគ្គហា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, អធម្មិកា បដិគ្គហា។ កតមេ បញ្ច? កាយេន ទិយ្យមានំ កាយេន អប្បដិគ្គហិតំ, កាយេន ទិយ្យមានំ កាយប្បដិពទ្ធេន អប្បដិគ្គហិតំ, កាយប្បដិពទ្ធេន ទិយ្យមានំ កាយេន អប្បដិគ្គហិតំ, កាយប្បដិពទ្ធេន ទិយ្យមានំ កាយប្បដិពទ្ធេន អប្បដិគ្គហិតំ, និស្សគ្គិយេន ទិយ្យមានំ កាយេន វា កាយប្បដិពទ្ធេន វា អប្បដិគ្គហិតំ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច អធម្មិកា បដិគ្គហា។
426. ‘‘Kati nu kho, bhante, adhammikā paṭiggahā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, adhammikā paṭiggahā. Katame pañca? Kāyena diyyamānaṃ kāyena appaṭiggahitaṃ, kāyena diyyamānaṃ kāyappaṭibaddhena appaṭiggahitaṃ, kāyappaṭibaddhena diyyamānaṃ kāyena appaṭiggahitaṃ, kāyappaṭibaddhena diyyamānaṃ kāyappaṭibaddhena appaṭiggahitaṃ, nissaggiyena diyyamānaṃ kāyena vā kāyappaṭibaddhena vā appaṭiggahitaṃ – ime kho, upāli, pañca adhammikā paṭiggahā.
‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, ធម្មិកា បដិគ្គហា។ កតមេ បញ្ច? កាយេន ទិយ្យមានំ កាយេន បដិគ្គហិតំ, កាយេន ទិយ្យមានំ កាយប្បដិពទ្ធេន បដិគ្គហិតំ, កាយប្បដិពទ្ធេន ទិយ្យមានំ កាយេន បដិគ្គហិតំ, កាយប្បដិពទ្ធេន ទិយ្យមានំ កាយប្បដិពទ្ធេន បដិគ្គហិតំ, និស្សគ្គិយេន ទិយ្យមានំ កាយេន វា កាយប្បដិពទ្ធេន វា បដិគ្គហិតំ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច ធម្មិកា បដិគ្គហា’’តិ។
‘‘Pañcime, upāli, dhammikā paṭiggahā. Katame pañca? Kāyena diyyamānaṃ kāyena paṭiggahitaṃ, kāyena diyyamānaṃ kāyappaṭibaddhena paṭiggahitaṃ, kāyappaṭibaddhena diyyamānaṃ kāyena paṭiggahitaṃ, kāyappaṭibaddhena diyyamānaṃ kāyappaṭibaddhena paṭiggahitaṃ, nissaggiyena diyyamānaṃ kāyena vā kāyappaṭibaddhena vā paṭiggahitaṃ – ime kho, upāli, pañca dhammikā paṭiggahā’’ti.
៤២៧. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, អនតិរិត្តា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, អនតិរិត្តា។ កតមេ បញ្ច? 1 អកប្បិយកតំ ហោតិ, អប្បដិគ្គហិតកតំ ហោតិ អនុច្ចារិតកតំ ហោតិ, អហត្ថបាសេ កតំ ហោតិ, អលមេតំ សព្ពន្តិ អវុត្តំ ហោតិ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច អនតិរិត្តា។
427. ‘‘Kati nu kho, bhante, anatirittā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, anatirittā. Katame pañca? 2 Akappiyakataṃ hoti, appaṭiggahitakataṃ hoti anuccāritakataṃ hoti, ahatthapāse kataṃ hoti, alametaṃ sabbanti avuttaṃ hoti – ime kho, upāli, pañca anatirittā.
‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, អតិរិត្តា។ កតមេ បញ្ច? 3 កប្បិយកតំ ហោតិ, បដិគ្គហិតកតំ ហោតិ, ឧច្ចារិតកតំ ហោតិ, ហត្ថបាសេ កតំ ហោតិ, អលមេតំ សព្ពន្តិ វុត្តំ ហោតិ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច អតិរិត្តា’’តិ។
‘‘Pañcime, upāli, atirittā. Katame pañca? 4 Kappiyakataṃ hoti, paṭiggahitakataṃ hoti, uccāritakataṃ hoti, hatthapāse kataṃ hoti, alametaṃ sabbanti vuttaṃ hoti – ime kho, upāli, pañca atirittā’’ti.
៤២៨. ‘‘កតិហិ នុ ខោ, ភន្តេ, អាការេហិ បវារណា បញ្ញាយតី’’តិ? ‘‘បញ្ចហុបាលិ, អាការេហិ បវារណា បញ្ញាយតិ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? 5 អសនំ បញ្ញាយតិ, ភោជនំ បញ្ញាយតិ, ហត្ថបាសេ ឋិតោ អភិហរតិ, បដិក្ខេបោ បញ្ញាយតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហាការេហិ បវារណា បញ្ញាយតី’’តិ។
428. ‘‘Katihi nu kho, bhante, ākārehi pavāraṇā paññāyatī’’ti? ‘‘Pañcahupāli, ākārehi pavāraṇā paññāyati. Katamehi pañcahi? 6 Asanaṃ paññāyati, bhojanaṃ paññāyati, hatthapāse ṭhito abhiharati, paṭikkhepo paññāyati – imehi kho, upāli, pañcahākārehi pavāraṇā paññāyatī’’ti.
៤២៩. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, អធម្មិកា បដិញ្ញាតករណា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, អធម្មិកា បដិញ្ញាតករណា។ កតមេ បញ្ច? ភិក្ខុ បារាជិកំ អជ្ឈាបន្នោ ហោតិ, បារាជិកេន ចោទិយមានោ សង្ឃាទិសេសំ អជ្ឈាបន្នោ បដិជានាតិ, តំ សង្ឃោ សង្ឃាទិសេសេន ការេតិ, អធម្មិកំ បដិញ្ញាតករណំ ។ ភិក្ខុ បារាជិកំ អជ្ឈាបន្នោ ហោតិ, បារាជិកេន ចោទិយមានោ បាចិត្តិយំ…បេ.… បាដិទេសនីយំ… ទុក្កដំ អជ្ឈាបន្នោ បដិជានាតិ, តំ សង្ឃោ ទុក្កដេន ការេតិ, អធម្មិកំ បដិញ្ញាតករណំ។ ភិក្ខុ សង្ឃាទិសេសំ…បេ.… បាចិត្តិយំ… បាដិទេសនីយំ… ទុក្កដំ អជ្ឈាបន្នោ ហោតិ។ ទុក្កដេន ចោទិយមានោ បារាជិកំ អជ្ឈាបន្នោ បដិជានាតិ, តំ សង្ឃោ បារាជិកេន ការេតិ, អធម្មិកំ បដិញ្ញាតករណំ។ ភិក្ខុ ទុក្កដំ អជ្ឈាបន្នោ ហោតិ, ទុក្កដេន ចោទិយមានោ សង្ឃាទិសេសំ…បេ.… បាចិត្តិយំ… បាដិទេសនីយំ អជ្ឈាបន្នោ បដិជានាតិ, តំ សង្ឃោ បាដិទេសនីយេន ការេតិ – អធម្មិកំ បដិញ្ញាតករណំ។ ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច អធម្មិកា បដិញ្ញាតករណា។
429. ‘‘Kati nu kho, bhante, adhammikā paṭiññātakaraṇā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, adhammikā paṭiññātakaraṇā. Katame pañca? Bhikkhu pārājikaṃ ajjhāpanno hoti, pārājikena codiyamāno saṅghādisesaṃ ajjhāpanno paṭijānāti, taṃ saṅgho saṅghādisesena kāreti, adhammikaṃ paṭiññātakaraṇaṃ . Bhikkhu pārājikaṃ ajjhāpanno hoti, pārājikena codiyamāno pācittiyaṃ…pe… pāṭidesanīyaṃ… dukkaṭaṃ ajjhāpanno paṭijānāti, taṃ saṅgho dukkaṭena kāreti, adhammikaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Bhikkhu saṅghādisesaṃ…pe… pācittiyaṃ… pāṭidesanīyaṃ… dukkaṭaṃ ajjhāpanno hoti. Dukkaṭena codiyamāno pārājikaṃ ajjhāpanno paṭijānāti, taṃ saṅgho pārājikena kāreti, adhammikaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Bhikkhu dukkaṭaṃ ajjhāpanno hoti, dukkaṭena codiyamāno saṅghādisesaṃ…pe… pācittiyaṃ… pāṭidesanīyaṃ ajjhāpanno paṭijānāti, taṃ saṅgho pāṭidesanīyena kāreti – adhammikaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Ime kho, upāli, pañca adhammikā paṭiññātakaraṇā.
‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, ធម្មិកា បដិញ្ញាតករណា។ កតមេ បញ្ច? ភិក្ខុ បារាជិកំ អជ្ឈាបន្នោ ហោតិ, បារាជិកេន ចោទិយមានោ បារាជិកំ អជ្ឈាបន្នោ បដិជានាតិ, តំ សង្ឃោ បារាជិកេន ការេតិ, ធម្មិកំ បដិញ្ញាតករណំ។ ភិក្ខុ សង្ឃាទិសេសំ…បេ.… បាចិត្តិយំ… បាដិទេសនីយំ… ទុក្កដំ អជ្ឈាបន្នោ ហោតិ, ទុក្កដេន ចោទិយមានោ ទុក្កដំ អជ្ឈាបន្នោ បដិជានាតិ , តំ សង្ឃោ ទុក្កដេន ការេតិ, ធម្មិកំ បដិញ្ញាតករណំ។ ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច ធម្មិកា បដិញ្ញាតករណា’’តិ។
‘‘Pañcime, upāli, dhammikā paṭiññātakaraṇā. Katame pañca? Bhikkhu pārājikaṃ ajjhāpanno hoti, pārājikena codiyamāno pārājikaṃ ajjhāpanno paṭijānāti, taṃ saṅgho pārājikena kāreti, dhammikaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Bhikkhu saṅghādisesaṃ…pe… pācittiyaṃ… pāṭidesanīyaṃ… dukkaṭaṃ ajjhāpanno hoti, dukkaṭena codiyamāno dukkaṭaṃ ajjhāpanno paṭijānāti , taṃ saṅgho dukkaṭena kāreti, dhammikaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Ime kho, upāli, pañca dhammikā paṭiññātakaraṇā’’ti.
៤៣០. ‘‘កតិហិ នុ ខោ, ភន្តេ, អង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស នាលំ ឱកាសកម្មំ កាតុ’’ន្តិ? ‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស នាលំ ឱកាសកម្មំ កាតុំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? អលជ្ជី ច ហោតិ, ពាលោ ច, អបកតត្តោ ច, ចាវនាធិប្បាយោ វត្តា ហោតិ, នោ វុដ្ឋានាធិប្បាយោ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស នាលំ ឱកាសកម្មំ កាតុំ។
430. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa nālaṃ okāsakammaṃ kātu’’nti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa nālaṃ okāsakammaṃ kātuṃ. Katamehi pañcahi? Alajjī ca hoti, bālo ca, apakatatto ca, cāvanādhippāyo vattā hoti, no vuṭṭhānādhippāyo – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa nālaṃ okāsakammaṃ kātuṃ.
‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស អលំ ឱកាសកម្មំ កាតុំ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? លជ្ជី ច ហោតិ, បណ្ឌិតោ ច, បកតត្តោ ច, វុដ្ឋានាធិប្បាយោ វត្តា ហោតិ, នោ ចាវនាធិប្បាយោ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតស្ស ភិក្ខុនោ ឱកាសកម្មំ ការាបេន្តស្ស អលំ ឱកាសកម្មំ កាតុ’’ន្តិ។
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa alaṃ okāsakammaṃ kātuṃ. Katamehi pañcahi? Lajjī ca hoti, paṇḍito ca, pakatatto ca, vuṭṭhānādhippāyo vattā hoti, no cāvanādhippāyo – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatassa bhikkhuno okāsakammaṃ kārāpentassa alaṃ okāsakammaṃ kātu’’nti.
៤៣១. ‘‘កតិហិ នុ ខោ, ភន្តេ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា សទ្ធិំ វិនយោ ន សាកច្ឆិតព្ពោ’’តិ? ‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា សទ្ធិំ វិនយោ ន សាកច្ឆិតព្ពោ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? វត្ថុំ ន ជានាតិ, និទានំ ន ជានាតិ, បញ្ញត្តិំ ន ជានាតិ, បទបច្ចាភដ្ឋំ ន ជានាតិ, អនុសន្ធិវចនបថំ ន ជានាតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា សទ្ធិំ វិនយោ ន សាកច្ឆិតព្ពោ។
431. ‘‘Katihi nu kho, bhante, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā saddhiṃ vinayo na sākacchitabbo’’ti? ‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā saddhiṃ vinayo na sākacchitabbo. Katamehi pañcahi? Vatthuṃ na jānāti, nidānaṃ na jānāti, paññattiṃ na jānāti, padapaccābhaṭṭhaṃ na jānāti, anusandhivacanapathaṃ na jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā saddhiṃ vinayo na sākacchitabbo.
‘‘បញ្ចហុបាលិ, អង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា សទ្ធិំ វិនយោ សាកច្ឆិតព្ពោ។ កតមេហិ បញ្ចហិ? វត្ថុំ ជានាតិ, និទានំ ជានាតិ, បញ្ញត្តិំ ជានាតិ, បទបច្ចាភដ្ឋំ ជានាតិ, អនុសន្ធិវចនបថំ ជានាតិ – ឥមេហិ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ចហង្គេហិ សមន្នាគតេន ភិក្ខុនា សទ្ធិំ វិនយោ សាកច្ឆិតព្ពោ’’តិ។
‘‘Pañcahupāli, aṅgehi samannāgatena bhikkhunā saddhiṃ vinayo sākacchitabbo. Katamehi pañcahi? Vatthuṃ jānāti, nidānaṃ jānāti, paññattiṃ jānāti, padapaccābhaṭṭhaṃ jānāti, anusandhivacanapathaṃ jānāti – imehi kho, upāli, pañcahaṅgehi samannāgatena bhikkhunā saddhiṃ vinayo sākacchitabbo’’ti.
៤៣២. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, បញ្ហាបុច្ឆា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមា, ឧបាលិ, បញ្ហាបុច្ឆា។ កតមា បញ្ច? មន្ទត្តា មោមូហត្តា បញ្ហំ បុច្ឆតិ, បាបិច្ឆោ ឥច្ឆាបកតោ បញ្ហំ បុច្ឆតិ, បរិភវា បញ្ហំ បុច្ឆតិ , អញ្ញាតុកាមោ បញ្ហំ បុច្ឆតិ, សចេ មេ បញ្ហំ បុដ្ឋោ សម្មទេវ ព្យាករិស្សតិ ឥច្ចេតំ កុសលំ នោ ចេ បញ្ហំ បុដ្ឋោ សម្មទេវ ព្យាករិស្សតិ អហមស្ស សម្មទេវ ព្យាករិស្សាមីតិ បញ្ហំ បុច្ឆតិ – ឥមា ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច បញ្ហាបុច្ឆា’’តិ។
432. ‘‘Kati nu kho, bhante, pañhāpucchā’’ti? ‘‘Pañcimā, upāli, pañhāpucchā. Katamā pañca? Mandattā momūhattā pañhaṃ pucchati, pāpiccho icchāpakato pañhaṃ pucchati, paribhavā pañhaṃ pucchati , aññātukāmo pañhaṃ pucchati, sace me pañhaṃ puṭṭho sammadeva byākarissati iccetaṃ kusalaṃ no ce pañhaṃ puṭṭho sammadeva byākarissati ahamassa sammadeva byākarissāmīti pañhaṃ pucchati – imā kho, upāli, pañca pañhāpucchā’’ti.
៤៣៣. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, អញ្ញព្យាករណា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, អញ្ញព្យាករណា។ កតមេ បញ្ច? មន្ទត្តា មោមូហត្តា អញ្ញំ ព្យាករោតិ, បាបិច្ឆោ ឥច្ឆាបកតោ អញ្ញំ ព្យាករោតិ, ឧម្មាទា ចិត្តក្ខេបា អញ្ញំ ព្យាករោតិ , អធិមានេន អញ្ញំ ព្យាករោតិ, ភូតំ អញ្ញំ ព្យាករោតិ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច អញ្ញព្យាករណា’’តិ។
433. ‘‘Kati nu kho, bhante, aññabyākaraṇā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, aññabyākaraṇā. Katame pañca? Mandattā momūhattā aññaṃ byākaroti, pāpiccho icchāpakato aññaṃ byākaroti, ummādā cittakkhepā aññaṃ byākaroti , adhimānena aññaṃ byākaroti, bhūtaṃ aññaṃ byākaroti – ime kho, upāli, pañca aññabyākaraṇā’’ti.
៤៣៤. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, វិសុទ្ធិយោ’’តិ? ‘‘បញ្ចិមា, ឧបាលិ, វិសុទ្ធិយោ។ កតមា បញ្ច? និទានំ ឧទ្ទិសិត្វា អវសេសំ សុតេន សាវេតព្ពំ អយំ បឋមា វិសុទ្ធិ, និទានំ ឧទ្ទិសិត្វា ចត្តារិ បារាជិកានិ ឧទ្ទិសិត្វា អវសេសំ សុតេន សាវេតព្ពំ អយំ ទុតិយា វិសុទ្ធិ, និទានំ ឧទ្ទិសិត្វា ចត្តារិ បារាជិកានិ ឧទ្ទិសិត្វា តេរស សង្ឃាទិសេសេ ឧទ្ទិសិត្វា អវសេសំ សុតេន សាវេតព្ពំ អយំ តតិយា វិសុទ្ធិ, និទានំ ឧទ្ទិសិត្វា ចត្តារិ បារាជិកានិ ឧទ្ទិសិត្វា តេរស សង្ឃាទិសេសេ ឧទ្ទិសិត្វា ទ្វេ អនិយតេ ឧទ្ទិសិត្វា អវសេសំ សុតេន សាវេតព្ពំ អយំ ចតុត្ថា វិសុទ្ធិ, វិត្ថារេនេវ បញ្ចមី – ឥមា ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច វិសុទ្ធិយោ’’តិ។
434. ‘‘Kati nu kho, bhante, visuddhiyo’’ti? ‘‘Pañcimā, upāli, visuddhiyo. Katamā pañca? Nidānaṃ uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ ayaṃ paṭhamā visuddhi, nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ ayaṃ dutiyā visuddhi, nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā terasa saṅghādisese uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ ayaṃ tatiyā visuddhi, nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā terasa saṅghādisese uddisitvā dve aniyate uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ ayaṃ catutthā visuddhi, vitthāreneva pañcamī – imā kho, upāli, pañca visuddhiyo’’ti.
៤៣៥. ‘‘កតិ នុ ខោ, ភន្តេ, ភោជនា’’តិ? ‘‘បញ្ចិមេ, ឧបាលិ, ភោជនា ។ កតមេ បញ្ច? ឱទនោ, កុម្មាសោ, សត្តុ, មច្ឆោ, មំសំ – ឥមេ ខោ, ឧបាលិ, បញ្ច ភោជនា’’តិ។
435. ‘‘Kati nu kho, bhante, bhojanā’’ti? ‘‘Pañcime, upāli, bhojanā . Katame pañca? Odano, kummāso, sattu, maccho, maṃsaṃ – ime kho, upāli, pañca bhojanā’’ti.
ទិដ្ឋាវិកម្មវគ្គោ និដ្ឋិតោ ចតុត្ថោ។
Diṭṭhāvikammavaggo niṭṭhito catuttho.
តស្សុទ្ទានំ –
Tassuddānaṃ –
ទិដ្ឋាវិកម្មា អបរេ, បដិគ្គហានតិរិត្តា;
Diṭṭhāvikammā apare, paṭiggahānatirittā;
បវារណា បដិញ្ញាតំ, ឱកាសំ សាកច្ឆេន ច;
Pavāraṇā paṭiññātaṃ, okāsaṃ sākacchena ca;
បញ្ហំ អញ្ញព្យាករណា, វិសុទ្ធិ ចាបិ ភោជនាតិ។
Pañhaṃ aññabyākaraṇā, visuddhi cāpi bhojanāti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / បរិវារ-អដ្ឋកថា • Parivāra-aṭṭhakathā / ទិដ្ឋាវិកម្មវគ្គវណ្ណនា • Diṭṭhāvikammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ទិដ្ឋាវិកម្មវគ្គវណ្ណនា • Diṭṭhāvikammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / ទិដ្ឋាវិកម្មវគ្គវណ្ណនា • Diṭṭhāvikammavaggavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / វោហារវគ្គាទិវណ្ណនា • Vohāravaggādivaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ទិដ្ឋាវិកម្មវគ្គវណ្ណនា • Diṭṭhāvikammavaggavaṇṇanā
