| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೨. ದೋಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Doṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
೧೯೨. ದುತಿಯೇ ಪವತ್ತಾರೋತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ಟೀ॰ ೧.೨೮೫) ಪಾವಚನಭಾವೇನ ವತ್ತಾರೋ। ಯಸ್ಮಾ ತೇ ತೇಸಂ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತನಕಾ, ತಸ್ಮಾ ಆಹ ‘‘ಪವತ್ತಯಿತಾರೋ’’ತಿ। ಸುದ್ದೇ ಬಹಿ ಕತ್ವಾ ರಹೋಭಾಸಿತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ಮನ್ತಾ ಏವ ತಂತಂಅತ್ಥಪ್ಪಟಿಪತ್ತಿಹೇತುತಾಯ ಮನ್ತಪದಂ। ಅನುಪನೀತಾಸಾಧಾರಣತಾಯ ರಹಸ್ಸಭಾವೇನ ವತ್ತಬ್ಬಕಿರಿಯಾಯ ಅಧಿಗಮೂಪಾಯಂ। ಸಜ್ಝಾಯಿತನ್ತಿ ಗಾಯನವಸೇನ ಸಜ್ಝಾಯಿತಂ। ತಂ ಪನ ಉದತ್ತಾನುದತ್ತಾದೀನಂ ಸರಾನಂ ಸಮ್ಪದಾವಸೇನೇವ ಇಚ್ಛಿತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸರಸಮ್ಪತ್ತಿವಸೇನಾ’’ತಿ। ಅಞ್ಞೇಸಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ಪಾವಚನಭಾವೇನ ಅಞ್ಞೇಸಂ ವುತ್ತಂ। ಸಮುಪಬ್ಯೂಳ್ಹನ್ತಿ ಸಙ್ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪರೂಪರಿ ಸಞ್ಞೂಳ್ಹಂ। ರಾಸಿಕತನ್ತಿ ಇರುವೇದಯಜುವೇದಸಾಮವೇದಾದಿವಸೇನ, ತತ್ಥಾಪಿ ಪಚ್ಚೇಕಂ ಮನ್ತಬ್ರಹ್ಮಾದಿವಸೇನ, ಅಜ್ಝಾಯಾನುವಾಕಾದಿವಸೇನ ಚ ರಾಸಿಕತಂ। ತೇಸನ್ತಿ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತೂನಂ। ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ಓಲೋಕೇತ್ವಾತಿ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಪರಿಭಣ್ಡೇನ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗಞಾಣೇನ ಸತ್ತಾನಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಾದಿಂ, ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ದಸ್ಸನಟ್ಠೇನ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಸದಿಸೇನ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಞಾಣೇನ ಅತೀತಕಪ್ಪೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಮನ್ತಜ್ಝೇನವಿಧಿಞ್ಚ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ। ಪಾವಚನೇನ ಸಹ ಸಂಸನ್ದೇತ್ವಾತಿ ಕಸ್ಸಪಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಯಂ ವಚನಂ ವಟ್ಟಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಂ, ತೇನ ಸಹ ಅವಿರುದ್ಧಂ ಕತ್ವಾ। ನ ಹಿ ತೇಸಂ ವಿವಟ್ಟಸನ್ನಿಸ್ಸಿತೋ ಅತ್ಥೋ ಪಚ್ಚಕ್ಖೋ ಹೋತಿ। ಅಪರಾಪರೇತಿ ಅಟ್ಠಕಾದೀಹಿ ಅಪರಾಪರೇ ಪಚ್ಛಿಮಾ ಓಕ್ಕಾಕರಾಜಕಾಲಾದೀಸು ಉಪ್ಪನ್ನಾ। ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾತಿ ಅಟ್ಠಕಾದೀಹಿ ಗನ್ಥಿತಮನ್ತಪದೇಸು ಕಿಲೇಸಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಪದಾನಂ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪದೇ ಪಕ್ಖಿಪನಂ ಕತ್ವಾ। ವಿರುದ್ಧೇ ಅಕಂಸೂತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಧಮ್ಮಿಕಸುತ್ತಾದೀಸು (ಸು॰ ನಿ॰ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಧಮ್ಮಿಕಸುತ್ತಂ ೨೮೬ ಆದಯೋ) ಆಗತನಯೇನ ಸಂಕಿಲೇಸತ್ಥದೀಪನತೋ ಪಚ್ಚನೀಕಭೂತೇ ಅಕಂಸು।
192. Dutiye pavattāroti (dī. ni. ṭī. 1.285) pāvacanabhāvena vattāro. Yasmā te tesaṃ mantānaṃ pavattanakā, tasmā āha ‘‘pavattayitāro’’ti. Sudde bahi katvā rahobhāsitabbaṭṭhena mantā eva taṃtaṃatthappaṭipattihetutāya mantapadaṃ. Anupanītāsādhāraṇatāya rahassabhāvena vattabbakiriyāya adhigamūpāyaṃ. Sajjhāyitanti gāyanavasena sajjhāyitaṃ. Taṃ pana udattānudattādīnaṃ sarānaṃ sampadāvaseneva icchitanti āha ‘‘sarasampattivasenā’’ti. Aññesaṃ vuttanti pāvacanabhāvena aññesaṃ vuttaṃ. Samupabyūḷhanti saṅgahetvā uparūpari saññūḷhaṃ. Rāsikatanti iruvedayajuvedasāmavedādivasena, tatthāpi paccekaṃ mantabrahmādivasena, ajjhāyānuvākādivasena ca rāsikataṃ. Tesanti mantānaṃ kattūnaṃ. Dibbena cakkhunā oloketvāti dibbacakkhuparibhaṇḍena yathākammūpagañāṇena sattānaṃ kammassakatādiṃ, paccakkhato dassanaṭṭhena dibbacakkhusadisena pubbenivāsañāṇena atītakappe brāhmaṇānaṃ mantajjhenavidhiñca oloketvā. Pāvacanena saha saṃsandetvāti kassapasammāsambuddhassa yaṃ vacanaṃ vaṭṭasannissitaṃ, tena saha aviruddhaṃ katvā. Na hi tesaṃ vivaṭṭasannissito attho paccakkho hoti. Aparāpareti aṭṭhakādīhi aparāpare pacchimā okkākarājakālādīsu uppannā. Pakkhipitvāti aṭṭhakādīhi ganthitamantapadesu kilesasannissitapadānaṃ tattha tattha pade pakkhipanaṃ katvā. Viruddhe akaṃsūti brāhmaṇadhammikasuttādīsu (su. ni. brāhmaṇadhammikasuttaṃ 286 ādayo) āgatanayena saṃkilesatthadīpanato paccanīkabhūte akaṃsu.
ಉಸೂನಂ ಅಸನಕಮ್ಮಂ ಇಸ್ಸತ್ಥಂ, ಧನುಸಿಪ್ಪೇನ ಜೀವಿಕಾ। ಇಧ ಪನ ಇಸ್ಸತ್ಥಂ ವಿಯಾತಿ ಇಸ್ಸತ್ಥಂ, ಸಬ್ಬಆವುಧಜೀವಿಕಾತಿ ಆಹ ‘‘ಯೋಧಾಜೀವಕಮ್ಮೇನಾ’’ತಿ, ಆವುಧಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾನಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ರಾಜಪೋರಿಸಂ ನಾಮ ವಿನಾ ಆವುಧೇನ ಪೋರೋಹೇಚ್ಚಾಮಚ್ಚಕಮ್ಮಾದಿರಾಜಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ರಾಜುಪಟ್ಠಾನಂ। ಸಿಪ್ಪಞ್ಞತರೇನಾತಿ ಗಹಿತಾವಸೇಸೇನ ಹತ್ಥಿಅಸ್ಸಸಿಪ್ಪಾದಿನಾ। ಕುಮಾರಭಾವತೋ ಪಭುತಿ ಚರಣೇನ ಕೋಮಾರಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ।
Usūnaṃ asanakammaṃ issatthaṃ, dhanusippena jīvikā. Idha pana issatthaṃ viyāti issatthaṃ, sabbaāvudhajīvikāti āha ‘‘yodhājīvakammenā’’ti, āvudhaṃ gahetvā upaṭṭhānakammenāti attho. Rājaporisaṃ nāma vinā āvudhena poroheccāmaccakammādirājakammaṃ katvā rājupaṭṭhānaṃ. Sippaññatarenāti gahitāvasesena hatthiassasippādinā. Kumārabhāvato pabhuti caraṇena komārabrahmacariyaṃ.
ಉದಕಂ ಪಾತೇತ್ವಾ ದೇನ್ತೀತಿ ದ್ವಾರೇ ಠಿತಸ್ಸೇವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಹತ್ಥೇ ಉದಕಂ ಆಸಿಞ್ಚನ್ತಾ ‘‘ಇದಂ ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭರಿಯಂ ಪೋಸಾಪನತ್ಥಾಯ ದೇಮಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ದೇನ್ತಿ। ಕಸ್ಮಾ ಪನ ತೇ ಏವಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾಪಿ ದಾರಂ ಪರಿಯೇಸನ್ತಿ, ನ ಯಾವಜೀವಂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿನೋ ಹೋನ್ತೀತಿ? ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿವಸೇನ। ತೇಸಞ್ಹೀ ಏವಂ ದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ‘‘ಯೋ ಪುತ್ತಂ ನ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ, ಸೋ ಕುಲವಂಸಚ್ಛೇದಕರೋ ಹೋತಿ, ತತೋ ನಿರಯೇ ಪಚ್ಚತೀ’’ತಿ। ಚತ್ತಾರೋ ಕಿರ ಅಭಾಯಿತಬ್ಬಂ ಭಾಯನ್ತಿ ಗಣ್ಡುಪ್ಪಾದಕೋ, ಕಿಕೀ, ಕೋನ್ತಿನೀ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತಿ। ಗಣ್ಡುಪ್ಪಾದಾ ಕಿರ ಮಹಾಪಥವಿಯಾ ಖಯನಭಯೇನ ಮತ್ತಭೋಜನಾ ಹೋನ್ತಿ, ನ ಬಹುಂ ಮತ್ತಿಕಂ ಖಾದನ್ತಿ। ಕಿಕೀ ಸಕುಣಿಕಾ ಆಕಾಸಪತನಭಯೇನ ಅಣ್ಡಸ್ಸ ಉಪರಿ ಉತ್ತಾನಾ ಸೇತಿ। ಕೋನ್ತಿನೀ ಸಕುಣೀ ಪಥವೀಕಮ್ಪನಭಯೇನ ಪಾದೇಹಿ ಭೂಮಿಂ ನ ಸುಟ್ಠು ಅಕ್ಕಮತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಕುಲವಂಸೂಪಚ್ಛೇದಭಯೇನ ದಾರಂ ಪರಿಯೇಸನ್ತಿ। ಆಹು ಚೇತ್ಥ –
Udakaṃ pātetvā dentīti dvāre ṭhitasseva brāhmaṇassa hatthe udakaṃ āsiñcantā ‘‘idaṃ te, brāhmaṇa, bhariyaṃ posāpanatthāya demā’’ti vatvā denti. Kasmā pana te evaṃ brahmacariyaṃ caritvāpi dāraṃ pariyesanti, na yāvajīvaṃ brahmacārino hontīti? Micchādiṭṭhivasena. Tesañhī evaṃ diṭṭhi hoti ‘‘yo puttaṃ na uppādeti, so kulavaṃsacchedakaro hoti, tato niraye paccatī’’ti. Cattāro kira abhāyitabbaṃ bhāyanti gaṇḍuppādako, kikī, kontinī, brāhmaṇoti. Gaṇḍuppādā kira mahāpathaviyā khayanabhayena mattabhojanā honti, na bahuṃ mattikaṃ khādanti. Kikī sakuṇikā ākāsapatanabhayena aṇḍassa upari uttānā seti. Kontinī sakuṇī pathavīkampanabhayena pādehi bhūmiṃ na suṭṭhu akkamati. Brāhmaṇā kulavaṃsūpacchedabhayena dāraṃ pariyesanti. Āhu cettha –
‘‘ಗಣ್ಡುಪ್ಪಾದೋ ಕಿಕೀ ಚೇವ, ಕೋನ್ತೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಧಮ್ಮಿಕೋ।
‘‘Gaṇḍuppādo kikī ceva, kontī brāhmaṇadhammiko;
ಏತೇ ಅಭಯಂ ಭಾಯನ್ತಿ, ಸಮ್ಮೂಳ್ಹಾ ಚತುರೋ ಜನಾ’’ತಿ॥ (ಸು॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೨.೨೯೩)।
Ete abhayaṃ bhāyanti, sammūḷhā caturo janā’’ti. (su. ni. aṭṭha. 2.293);
ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Sesamettha uttānameva.
ದೋಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Doṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೨. ದೋಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಸುತ್ತಂ • 2. Doṇabrāhmaṇasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ದೋಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Doṇabrāhmaṇasuttavaṇṇanā
