Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
3. දොණපාකසුත්තං
3. Doṇapākasuttaṃ
124 . සාවත්ථිනිදානං. තෙන ඛො පන සමයෙන රාජා පසෙනදි කොසලො දොණපාකකුරං 1 භුඤ්ජති. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භුත්තාවී මහස්සාසී යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි; උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි.
124. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo doṇapākakuraṃ 2 bhuñjati. Atha kho rājā pasenadi kosalo bhuttāvī mahassāsī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
අථ ඛො භගවා රාජානං පසෙනදිං කොසලං භුත්තාවිං මහස්සාසිං විදිත්වා තායං වෙලායං ඉමං ගාථං අභාසි –
Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhuttāviṃ mahassāsiṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘මනුජස්ස සදා සතීමතො,
‘‘Manujassa sadā satīmato,
මත්තං ජානතො ලද්ධභොජනෙ;
Mattaṃ jānato laddhabhojane;
සණිකං ජීරති ආයුපාලය’’න්ති.
Saṇikaṃ jīrati āyupālaya’’nti.
තෙන ඛො පන සමයෙන සුදස්සනො මාණවො රඤ්ඤො පසෙනදිස්ස කොසලස්ස පිට්ඨිතො ඨිතො හොති. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො සුදස්සනං මාණවං ආමන්තෙසි – ‘‘එහි ත්වං, තාත සුදස්සන, භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං පරියාපුණිත්වා මම භත්තාභිහාරෙ (භත්තාභිහාරෙ) 5 භාස. අහඤ්ච තෙ දෙවසිකං කහාපණසතං (කහාපණසතං) 6 නිච්චං භික්ඛං පවත්තයිස්සාමී’’ති. ‘‘එවං දෙවා’’ති ඛො සුදස්සනො මාණවො රඤ්ඤො පසෙනදිස්ස කොසලස්ස පටිස්සුත්වා භගවතො සන්තිකෙ ඉමං ගාථං පරියාපුණිත්වා රඤ්ඤො පසෙනදිස්ස කොසලස්ස භත්තාභිහාරෙ සුදං භාසති –
Tena kho pana samayena sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa piṭṭhito ṭhito hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo sudassanaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, tāta sudassana, bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā mama bhattābhihāre (bhattābhihāre) 7 bhāsa. Ahañca te devasikaṃ kahāpaṇasataṃ (kahāpaṇasataṃ) 8 niccaṃ bhikkhaṃ pavattayissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ devā’’ti kho sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa paṭissutvā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā rañño pasenadissa kosalassa bhattābhihāre sudaṃ bhāsati –
‘‘මනුජස්ස සදා සතීමතො,
‘‘Manujassa sadā satīmato,
මත්තං ජානතො ලද්ධභොජනෙ;
Mattaṃ jānato laddhabhojane;
තනුකස්ස භවන්ති වෙදනා,
Tanukassa bhavanti vedanā,
සණිකං ජීරති ආයුපාලය’’න්ති.
Saṇikaṃ jīrati āyupālaya’’nti.
අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො අනුපුබ්බෙන නාළිකොදනපරමතාය 9 සණ්ඨාසි. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො අපරෙන සමයෙන සුසල්ලිඛිතගත්තො පාණිනා ගත්තානි අනුමජ්ජන්තො තායං වෙලායං ඉමං උදානං උදානෙසි – ‘‘උභයෙන වත මං සො භගවා අත්ථෙන අනුකම්පි – දිට්ඨධම්මිකෙන චෙව අත්ථෙන සම්පරායිකෙන චා’’ති.
Atha kho rājā pasenadi kosalo anupubbena nāḷikodanaparamatāya 10 saṇṭhāsi. Atha kho rājā pasenadi kosalo aparena samayena susallikhitagatto pāṇinā gattāni anumajjanto tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘ubhayena vata maṃ so bhagavā atthena anukampi – diṭṭhadhammikena ceva atthena samparāyikena cā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. දොණපාකසුත්තවණ්ණනා • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. දොණපාකසුත්තවණ්ණනා • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā