Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൩. ദോണപാകസുത്തം
3. Doṇapākasuttaṃ
൧൨൪ . സാവത്ഥിനിദാനം. തേന ഖോ പന സമയേന രാജാ പസേനദി കോസലോ ദോണപാകകുരം 1 ഭുഞ്ജതി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ ഭുത്താവീ മഹസ്സാസീ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി.
124. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena rājā pasenadi kosalo doṇapākakuraṃ 2 bhuñjati. Atha kho rājā pasenadi kosalo bhuttāvī mahassāsī yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
അഥ ഖോ ഭഗവാ രാജാനം പസേനദിം കോസലം ഭുത്താവിം മഹസ്സാസിം വിദിത്വാ തായം വേലായം ഇമം ഗാഥം അഭാസി –
Atha kho bhagavā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ bhuttāviṃ mahassāsiṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘മനുജസ്സ സദാ സതീമതോ,
‘‘Manujassa sadā satīmato,
മത്തം ജാനതോ ലദ്ധഭോജനേ;
Mattaṃ jānato laddhabhojane;
സണികം ജീരതി ആയുപാലയ’’ന്തി.
Saṇikaṃ jīrati āyupālaya’’nti.
തേന ഖോ പന സമയേന സുദസ്സനോ മാണവോ രഞ്ഞോ പസേനദിസ്സ കോസലസ്സ പിട്ഠിതോ ഠിതോ ഹോതി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ സുദസ്സനം മാണവം ആമന്തേസി – ‘‘ഏഹി ത്വം, താത സുദസ്സന, ഭഗവതോ സന്തികേ ഇമം ഗാഥം പരിയാപുണിത്വാ മമ ഭത്താഭിഹാരേ (ഭത്താഭിഹാരേ) 5 ഭാസ. അഹഞ്ച തേ ദേവസികം കഹാപണസതം (കഹാപണസതം) 6 നിച്ചം ഭിക്ഖം പവത്തയിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം ദേവാ’’തി ഖോ സുദസ്സനോ മാണവോ രഞ്ഞോ പസേനദിസ്സ കോസലസ്സ പടിസ്സുത്വാ ഭഗവതോ സന്തികേ ഇമം ഗാഥം പരിയാപുണിത്വാ രഞ്ഞോ പസേനദിസ്സ കോസലസ്സ ഭത്താഭിഹാരേ സുദം ഭാസതി –
Tena kho pana samayena sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa piṭṭhito ṭhito hoti. Atha kho rājā pasenadi kosalo sudassanaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, tāta sudassana, bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā mama bhattābhihāre (bhattābhihāre) 7 bhāsa. Ahañca te devasikaṃ kahāpaṇasataṃ (kahāpaṇasataṃ) 8 niccaṃ bhikkhaṃ pavattayissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ devā’’ti kho sudassano māṇavo rañño pasenadissa kosalassa paṭissutvā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ pariyāpuṇitvā rañño pasenadissa kosalassa bhattābhihāre sudaṃ bhāsati –
‘‘മനുജസ്സ സദാ സതീമതോ,
‘‘Manujassa sadā satīmato,
മത്തം ജാനതോ ലദ്ധഭോജനേ;
Mattaṃ jānato laddhabhojane;
തനുകസ്സ ഭവന്തി വേദനാ,
Tanukassa bhavanti vedanā,
സണികം ജീരതി ആയുപാലയ’’ന്തി.
Saṇikaṃ jīrati āyupālaya’’nti.
അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ അനുപുബ്ബേന നാളികോദനപരമതായ 9 സണ്ഠാസി. അഥ ഖോ രാജാ പസേനദി കോസലോ അപരേന സമയേന സുസല്ലിഖിതഗത്തോ പാണിനാ ഗത്താനി അനുമജ്ജന്തോ തായം വേലായം ഇമം ഉദാനം ഉദാനേസി – ‘‘ഉഭയേന വത മം സോ ഭഗവാ അത്ഥേന അനുകമ്പി – ദിട്ഠധമ്മികേന ചേവ അത്ഥേന സമ്പരായികേന ചാ’’തി.
Atha kho rājā pasenadi kosalo anupubbena nāḷikodanaparamatāya 10 saṇṭhāsi. Atha kho rājā pasenadi kosalo aparena samayena susallikhitagatto pāṇinā gattāni anumajjanto tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘ubhayena vata maṃ so bhagavā atthena anukampi – diṭṭhadhammikena ceva atthena samparāyikena cā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩. ദോണപാകസുത്തവണ്ണനാ • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩. ദോണപാകസുത്തവണ്ണനാ • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā