Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൩. ദോണപാകസുത്തവണ്ണനാ
3. Doṇapākasuttavaṇṇanā
൧൨൪. ‘‘ദോണപാകകുര’’ന്തി ഏത്ഥ വിഭത്തിലോപം കത്വാ നിദ്ദേസോതി ആഹ ‘‘ദോണപാകം കുര’’ന്തി. ദോണസ്സാതി ചതുന്നം ആള്ഹകാനം, സോളസനാളീനന്തി അത്ഥോ. തദുപിയന്തി തദനുരൂപം, തസ്സ വുത്തപരിമാണസ്സ അനുച്ഛവികന്തി അത്ഥോ. പുബ്ബേതി തംദിവസതോ പുരിമതരദിവസേസു. ബലവാതി മഹാ. ഭത്തപരിളാഹോതി ഭത്തസമ്മദഹേതുകോ. അസ്സ രഞ്ഞോ ഉഭോസു പസ്സേസു ഗഹിതതാലവണ്ടാ ബീജന്തി യമകതാലവണ്ടേഹി. ഫാസുവിഹാരന്തി ഭോജനേ മത്തഞ്ഞുതായ ലദ്ധബ്ബസുഖവിഹാരം. ഭോജനമത്തഞ്ഞൂ ഹി സുഖവിഹാരോ ഹോതി. തേനാഹ ‘‘തനുകസ്സ ഭവന്തി വേദനാ, സണികം ജീരതി ആയു പാലയ’’ന്തി.
124. ‘‘Doṇapākakura’’nti ettha vibhattilopaṃ katvā niddesoti āha ‘‘doṇapākaṃ kura’’nti. Doṇassāti catunnaṃ āḷhakānaṃ, soḷasanāḷīnanti attho. Tadupiyanti tadanurūpaṃ, tassa vuttaparimāṇassa anucchavikanti attho. Pubbeti taṃdivasato purimataradivasesu. Balavāti mahā. Bhattapariḷāhoti bhattasammadahetuko. Assa rañño ubhosu passesu gahitatālavaṇṭā bījanti yamakatālavaṇṭehi. Phāsuvihāranti bhojane mattaññutāya laddhabbasukhavihāraṃ. Bhojanamattaññū hi sukhavihāro hoti. Tenāha ‘‘tanukassa bhavanti vedanā, saṇikaṃ jīrati āyu pālaya’’nti.
തനുകസ്സാതി തനുകാ അസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ, ഭുത്തപച്ചയാ വിസഭാഗവേദനാ ന ഹോന്തീതി അത്ഥോ. സണികന്തി മന്ദം മുദുകം, അപരിസ്സയമേവാതി അത്ഥോ. ജീരതീതി പരിഭുത്താഹാരോ പച്ചതി. ആയുപാലയന്തി നിരോധോ അവേദനോ ജീവിതം രക്ഖന്തോ. അഥ വാ സണികം ജീരതീതി സോ ഭോജനേ മത്തഞ്ഞൂ പുഗ്ഗലോ പരിമിതാഹാരതായ സണികം ചിരേന ജീരതി ജരം പാപുണാതി ജീവിതം പാലേന്തോ.
Tanukassāti tanukā assa puggalassa, bhuttapaccayā visabhāgavedanā na hontīti attho. Saṇikanti mandaṃ mudukaṃ, aparissayamevāti attho. Jīratīti paribhuttāhāro paccati. Āyupālayanti nirodho avedano jīvitaṃ rakkhanto. Atha vā saṇikaṃ jīratīti so bhojane mattaññū puggalo parimitāhāratāya saṇikaṃ cirena jīrati jaraṃ pāpuṇāti jīvitaṃ pālento.
പരിയാപുണിത്വാതി ഏത്ഥ യഥാ സബ്ബം സോ പരിയാപുണി, തതോ പരഞ്ച യഥാ പടിപജ്ജി, തം ദസ്സേതും ‘‘രഞ്ഞാ സദ്ധി’’ന്തിആദി വുത്തം. താവതകേ തണ്ഡുലേ ഹാരേയ്യാസി തദുപിയഞ്ച ബ്യഞ്ജനന്തി ആനേത്വാ സമ്ബന്ധോ.
Pariyāpuṇitvāti ettha yathā sabbaṃ so pariyāpuṇi, tato parañca yathā paṭipajji, taṃ dassetuṃ ‘‘raññā saddhi’’ntiādi vuttaṃ. Tāvatake taṇḍule hāreyyāsi tadupiyañca byañjananti ānetvā sambandho.
പുരിസഭാഗോ ഏസാതി മജ്ഝിമേന പുരിസേന ഭുഞ്ജിതബ്ബഭാഗോ ഏസോ, യദിദം നാളികോദനമത്തം. സല്ലിഖിതസരീരതാതി ഭമം ആരോപേത്വാ ഉല്ലിഖിതസ്സ വിയ സബ്ബപരിളാഹവൂപസമസ്സ പുഥുലതാപഗതസരീരസ്സ. സീലം സമ്പരായികത്ഥോതി വുത്തം, കുതോ പനേത്ഥ സീലന്തി ആഹ ‘‘ഭോജനേ’’തിആദി. സീലങ്ഗം നാമ ഹോതീതി ചതുപാരിസുദ്ധിസീലസ്സ അവയവോ ഏകോ ഭാഗോ ഹോതി.
Purisabhāgo esāti majjhimena purisena bhuñjitabbabhāgo eso, yadidaṃ nāḷikodanamattaṃ. Sallikhitasarīratāti bhamaṃ āropetvā ullikhitassa viya sabbapariḷāhavūpasamassa puthulatāpagatasarīrassa. Sīlaṃ samparāyikatthoti vuttaṃ, kuto panettha sīlanti āha ‘‘bhojane’’tiādi. Sīlaṅgaṃ nāma hotīti catupārisuddhisīlassa avayavo eko bhāgo hoti.
ദോണപാകസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Doṇapākasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൩. ദോണപാകസുത്തം • 3. Doṇapākasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩. ദോണപാകസുത്തവണ്ണനാ • 3. Doṇapākasuttavaṇṇanā