| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៦. ទោណសុត្តំ
6. Doṇasuttaṃ
៣៦. ឯកំ សមយំ ភគវា អន្តរា ច ឧក្កដ្ឋំ អន្តរា ច សេតព្យំ អទ្ធានមគ្គប្បដិបន្នោ ហោតិ។ ទោណោបិ សុទំ ព្រាហ្មណោ អន្តរា ច ឧក្កដ្ឋំ អន្តរា ច សេតព្យំ អទ្ធានមគ្គប្បដិបន្នោ ហោតិ។ អទ្ទសា ខោ ទោណោ ព្រាហ្មណោ ភគវតោ បាទេសុ ចក្កានិ សហស្សារានិ សនេមិកានិ សនាភិកានិ សព្ពាការបរិបូរានិ; ទិស្វានស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘អច្ឆរិយំ វត, ភោ, អព្ភុតំ វត, ភោ! ន វតិមានិ មនុស្សភូតស្ស បទានិ ភវិស្សន្តី’’តិ!! អថ ខោ ភគវា មគ្គា ឱក្កម្ម អញ្ញតរស្មិំ រុក្ខមូលេ និសីទិ បល្លង្កំ អាភុជិត្វា ឧជុំ កាយំ បណិធាយ បរិមុខំ សតិំ ឧបដ្ឋបេត្វា។ អថ ខោ ទោណោ ព្រាហ្មណោ ភគវតោ បទានិ អនុគច្ឆន្តោ អទ្ទស ភគវន្តំ អញ្ញតរស្មិំ រុក្ខមូលេ និសិន្នំ បាសាទិកំ បសាទនីយំ សន្តិន្ទ្រិយំ សន្តមានសំ ឧត្តមទមថសមថមនុប្បត្តំ ទន្តំ គុត្តំ សំយតិន្ទ្រិយំ 1 នាគំ។ ទិស្វាន យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ ឯតទវោច –
36. Ekaṃ samayaṃ bhagavā antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Doṇopi sudaṃ brāhmaṇo antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasā kho doṇo brāhmaṇo bhagavato pādesu cakkāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni; disvānassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Na vatimāni manussabhūtassa padāni bhavissantī’’ti!! Atha kho bhagavā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Atha kho doṇo brāhmaṇo bhagavato padāni anugacchanto addasa bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathamanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ saṃyatindriyaṃ 2 nāgaṃ. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ទេវោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’’តិ? ‘‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, ទេវោ ភវិស្សាមី’’តិ។ ‘‘គន្ធព្ពោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’’តិ? ‘‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, គន្ធព្ពោ ភវិស្សាមី’’តិ។ ‘‘យក្ខោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’’តិ? ‘‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, យក្ខោ ភវិស្សាមី’’តិ។ ‘‘មនុស្សោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’’តិ? ‘‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, មនុស្សោ ភវិស្សាមី’’តិ។
‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’’ti. ‘‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’’ti. ‘‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’’ti. ‘‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’’ti.
‘‘‘ទេវោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’តិ, ឥតិ បុដ្ឋោ សមានោ – ‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, ទេវោ ភវិស្សាមី’តិ វទេសិ។ ‘គន្ធព្ពោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’តិ, ឥតិ បុដ្ឋោ សមានោ – ‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, គន្ធព្ពោ ភវិស្សាមី’តិ វទេសិ។ ‘យក្ខោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’តិ, ឥតិ បុដ្ឋោ សមានោ – ‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, យក្ខោ ភវិស្សាមី’តិ វទេសិ។ ‘មនុស្សោ នោ ភវំ ភវិស្សតី’តិ, ឥតិ បុដ្ឋោ សមានោ – ‘ន ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, មនុស្សោ ភវិស្សាមី’តិ វទេសិ។ អថ កោ ចរហិ ភវំ ភវិស្សតី’’តិ?
‘‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’ti vadesi. ‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’ti vadesi. Atha ko carahi bhavaṃ bhavissatī’’ti?
‘‘យេសំ ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, អាសវានំ អប្បហីនត្តា ទេវោ ភវេយ្យំ, តេ មេ អាសវា បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវំកតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ យេសំ ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, អាសវានំ អប្បហីនត្តា គន្ធព្ពោ ភវេយ្យំ… យក្ខោ ភវេយ្យំ… មនុស្សោ ភវេយ្យំ, តេ មេ អាសវា បហីនា ឧច្ឆិន្នមូលា តាលាវត្ថុកតា អនភាវំកតា អាយតិំ អនុប្បាទធម្មា។ សេយ្យថាបិ, ព្រាហ្មណ, ឧប្បលំ វា បទុមំ វា បុណ្ឌរីកំ វា ឧទកេ ជាតំ ឧទកេ សំវឌ្ឍំ ឧទកា អច្ចុគ្គម្ម តិដ្ឋតិ អនុបលិត្តំ ឧទកេន; ឯវមេវំ ខោ អហំ, ព្រាហ្មណ, លោកេ ជាតោ លោកេ សំវឌ្ឍោ លោកំ អភិភុយ្យ វិហរាមិ អនុបលិត្តោ លោកេន។ ពុទ្ធោតិ មំ, ព្រាហ្មណ, ធារេហី’’តិ។
‘‘Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā devo bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā gandhabbo bhaveyyaṃ… yakkho bhaveyyaṃ… manusso bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Seyyathāpi, brāhmaṇa, uppalaṃ vā padumaṃ vā puṇḍarīkaṃ vā udake jātaṃ udake saṃvaḍḍhaṃ udakā accuggamma tiṭṭhati anupalittaṃ udakena; evamevaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, loke jāto loke saṃvaḍḍho lokaṃ abhibhuyya viharāmi anupalitto lokena. Buddhoti maṃ, brāhmaṇa, dhārehī’’ti.
‘‘យេន ទេវូបបត្យស្ស, គន្ធព្ពោ វា វិហង្គមោ;
‘‘Yena devūpapatyassa, gandhabbo vā vihaṅgamo;
យក្ខត្តំ យេន គច្ឆេយ្យំ, មនុស្សត្តញ្ច អព្ពជេ;
Yakkhattaṃ yena gaccheyyaṃ, manussattañca abbaje;
តេ មយ្ហំ, អាសវា ខីណា, វិទ្ធស្តា វិនឡីកតា។
Te mayhaṃ, āsavā khīṇā, viddhastā vinaḷīkatā.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៦. ទោណសុត្តវណ្ណនា • 6. Doṇasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៦. ទោណសុត្តវណ្ណនា • 6. Doṇasuttavaṇṇanā
