Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၆. ဒောဏသုတ္တံ
6. Doṇasuttaṃ
၃၆. ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ အန္တရာ စ ဥက္ကဋ္ဌံ အန္တရာ စ သေတဗ္ယံ အဒ္ဓာနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ ဒောဏောပိ သုဒံ ဗ္ရာဟ္မဏော အန္တရာ စ ဥက္ကဋ္ဌံ အန္တရာ စ သေတဗ္ယံ အဒ္ဓာနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဒောဏော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝတော ပာဒေသု စက္ကာနိ သဟသ္သာရာနိ သနေမိကာနိ သနာဘိကာနိ သဗ္ဗာကာရပရိပူရာနိ; ဒိသ္ဝာနသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အစ္ဆရိယံ ဝတ, ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ, ဘော! န ဝတိမာနိ မနုသ္သဘူတသ္သ ပဒာနိ ဘဝိသ္သန္တီ’’တိ!! အထ ခော ဘဂဝာ မဂ္ဂာ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ အထ ခော ဒောဏော ဗ္ရာဟ္မဏော ဘဂဝတော ပဒာနိ အနုဂစ္ဆန္တော အဒ္ဒသ ဘဂဝန္တံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသိန္နံ ပာသာဒိကံ ပသာဒနီယံ သန္တိန္ဒ္ရိယံ သန္တမာနသံ ဥတ္တမဒမထသမထမနုပ္ပတ္တံ ဒန္တံ ဂုတ္တံ သံယတိန္ဒ္ရိယံ 1 နာဂံ။ ဒိသ္ဝာန ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ –
36. Ekaṃ samayaṃ bhagavā antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Doṇopi sudaṃ brāhmaṇo antarā ca ukkaṭṭhaṃ antarā ca setabyaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Addasā kho doṇo brāhmaṇo bhagavato pādesu cakkāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni; disvānassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Na vatimāni manussabhūtassa padāni bhavissantī’’ti!! Atha kho bhagavā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Atha kho doṇo brāhmaṇo bhagavato padāni anugacchanto addasa bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathamanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ saṃyatindriyaṃ 2 nāgaṃ. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ဒေဝော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ? ‘‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဒေဝော ဘဝိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဂန္ဓဗ္ဗော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ? ‘‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဂန္ဓဗ္ဗော ဘဝိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ယက္ခော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ? ‘‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ယက္ခော ဘဝိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘မနုသ္သော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ? ‘‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, မနုသ္သော ဘဝိသ္သာမီ’’တိ။
‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’’ti. ‘‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’’ti. ‘‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’’ti. ‘‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’’ti.
‘‘‘ဒေဝော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’တိ, ဣတိ ပုဋ္ဌော သမာနော – ‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဒေဝော ဘဝိသ္သာမီ’တိ ဝဒေသိ။ ‘ဂန္ဓဗ္ဗော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’တိ, ဣတိ ပုဋ္ဌော သမာနော – ‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဂန္ဓဗ္ဗော ဘဝိသ္သာမီ’တိ ဝဒေသိ။ ‘ယက္ခော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’တိ, ဣတိ ပုဋ္ဌော သမာနော – ‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ယက္ခော ဘဝိသ္သာမီ’တိ ဝဒေသိ။ ‘မနုသ္သော နော ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’တိ, ဣတိ ပုဋ္ဌော သမာနော – ‘န ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, မနုသ္သော ဘဝိသ္သာမီ’တိ ဝဒေသိ။ အထ ကော စရဟိ ဘဝံ ဘဝိသ္သတီ’’တိ?
‘‘‘Devo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, devo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Gandhabbo no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, gandhabbo bhavissāmī’ti vadesi. ‘Yakkho no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, yakkho bhavissāmī’ti vadesi. ‘Manusso no bhavaṃ bhavissatī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘na kho ahaṃ, brāhmaṇa, manusso bhavissāmī’ti vadesi. Atha ko carahi bhavaṃ bhavissatī’’ti?
‘‘ယေသံ ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အာသဝာနံ အပ္ပဟီနတ္တာ ဒေဝော ဘဝေယ္ယံ, တေ မေ အာသဝာ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ။ ယေသံ ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, အာသဝာနံ အပ္ပဟီနတ္တာ ဂန္ဓဗ္ဗော ဘဝေယ္ယံ။ ယက္ခော ဘဝေယ္ယံ။ မနုသ္သော ဘဝေယ္ယံ, တေ မေ အာသဝာ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ။ သေယ္ယထာပိ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဥပ္ပလံ ဝာ ပဒုမံ ဝာ ပုဏ္ဍရီကံ ဝာ ဥဒကေ ဇာတံ ဥဒကေ သံဝဍ္ဎံ ဥဒကာ အစ္စုဂ္ဂမ္မ တိဋ္ဌတိ အနုပလိတ္တံ ဥဒကေန; ဧဝမေဝံ ခော အဟံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, လောကေ ဇာတော လောကေ သံဝဍ္ဎော လောကံ အဘိဘုယ္ယ ဝိဟရာမိ အနုပလိတ္တော လောကေန။ ဗုဒ္ဓောတိ မံ, ဗ္ရာဟ္မဏ, ဓာရေဟီ’’တိ။
‘‘Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā devo bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Yesaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, āsavānaṃ appahīnattā gandhabbo bhaveyyaṃ… yakkho bhaveyyaṃ… manusso bhaveyyaṃ, te me āsavā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Seyyathāpi, brāhmaṇa, uppalaṃ vā padumaṃ vā puṇḍarīkaṃ vā udake jātaṃ udake saṃvaḍḍhaṃ udakā accuggamma tiṭṭhati anupalittaṃ udakena; evamevaṃ kho ahaṃ, brāhmaṇa, loke jāto loke saṃvaḍḍho lokaṃ abhibhuyya viharāmi anupalitto lokena. Buddhoti maṃ, brāhmaṇa, dhārehī’’ti.
‘‘ယေန ဒေဝူပပတ္ယသ္သ၊ ဂန္ဓဗ္ဗော ဝာ ဝိဟင္ဂမော။
‘‘Yena devūpapatyassa, gandhabbo vā vihaṅgamo;
ယက္ခတ္တံ ယေန ဂစ္ဆေယ္ယံ၊ မနုသ္သတ္တဉ္စ အဗ္ဗဇေ။
Yakkhattaṃ yena gaccheyyaṃ, manussattañca abbaje;
တေ မယ္ဟံ၊ အာသဝာ ခီဏာ၊ ဝိဒ္ဓသ္တာ ဝိနဠီကတာ။
Te mayhaṃ, āsavā khīṇā, viddhastā vinaḷīkatā.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ဒောဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Doṇasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၆. ဒောဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Doṇasuttavaṇṇanā