Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ౫. డ్తణ్హాసంయోజనసుత్తవణ్ణనా

    5. Ḍtaṇhāsaṃyojanasuttavaṇṇanā

    ౧౫. పఞ్చమే యస్స విజ్జతి, తం పుగ్గలం దుక్ఖేహి, కమ్మం వా విపాకేహి, భవయోనిగతివిఞ్ఞాణట్ఠితిసత్తావాసే వా భవన్తరాదీహి సంయోజేతీతి సంయోజనం. తణ్హాయనట్ఠేన తణ్హా, తసతి సయం పరితసతి, తసన్తి వా ఏతాయాతి తణ్హా. సఞ్ఞుత్తాతి చక్ఖాదీసు అభినివేసవత్థూసు బద్ధా. సేసం వుత్తనయమేవ. కామఞ్చేత్థ అవిజ్జాయపి సంయోజనభావో తణ్హాయ చ నీవరణభావో అత్థియేవ, తథాపి అవిజ్జాయ పటిచ్ఛాదితాదీనవేహి భవేహి తణ్హా సత్తే సంయోజేతీతి ఇమస్స విసేసస్స దస్సనత్థం పురిమసుత్తే అవిజ్జా నీవరణభావేన, ఇధ చ తణ్హా సంయోజనభావేనేవ వుత్తా. కిఞ్చ నీవరణసంయోజనప్పధానస్స దస్సనత్థం. యథా హి నీవరణభావేన అవిజ్జా సంకిలేసధమ్మానం పధానభూతా పుబ్బఙ్గమా చ, ఏవం సంయోజనభావేన నేసం తణ్హాతి తదధీనప్పధానభావం దస్సేతుం సుత్తద్వయే ఏవమేతే ధమ్మా వుత్తా. అపిచ విసేసేన అవిజ్జా నిబ్బానసుఖం నివారేతీతి ‘‘నీవరణ’’న్తి వుత్తా, తణ్హా సంసారదుక్ఖేన సత్తే సంయోజేతీతి ‘‘సంయోజన’’న్తి.

    15. Pañcame yassa vijjati, taṃ puggalaṃ dukkhehi, kammaṃ vā vipākehi, bhavayonigativiññāṇaṭṭhitisattāvāse vā bhavantarādīhi saṃyojetīti saṃyojanaṃ. Taṇhāyanaṭṭhena taṇhā, tasati sayaṃ paritasati, tasanti vā etāyāti taṇhā. Saññuttāti cakkhādīsu abhinivesavatthūsu baddhā. Sesaṃ vuttanayameva. Kāmañcettha avijjāyapi saṃyojanabhāvo taṇhāya ca nīvaraṇabhāvo atthiyeva, tathāpi avijjāya paṭicchāditādīnavehi bhavehi taṇhā satte saṃyojetīti imassa visesassa dassanatthaṃ purimasutte avijjā nīvaraṇabhāvena, idha ca taṇhā saṃyojanabhāveneva vuttā. Kiñca nīvaraṇasaṃyojanappadhānassa dassanatthaṃ. Yathā hi nīvaraṇabhāvena avijjā saṃkilesadhammānaṃ padhānabhūtā pubbaṅgamā ca, evaṃ saṃyojanabhāvena nesaṃ taṇhāti tadadhīnappadhānabhāvaṃ dassetuṃ suttadvaye evamete dhammā vuttā. Apica visesena avijjā nibbānasukhaṃ nivāretīti ‘‘nīvaraṇa’’nti vuttā, taṇhā saṃsāradukkhena satte saṃyojetīti ‘‘saṃyojana’’nti.

    దస్సనగమనన్తరాయకరణతో వా విజ్జాచరణవిపక్ఖతో ద్వయం ద్విధా వుత్తం. విజ్జాయ హి ఉజువిపచ్చనీకభూతా అవిజ్జా నిబ్బానదస్సనస్స అవిపరీతదస్సనస్స చ విసేసతో అన్తరాయకరా, చరణధమ్మానం ఉజువిపచ్చనీకభూతా తణ్హా గమనస్స సమ్మాపటిపత్తియా అన్తరాయకరాతి; ఏవమయం అవిజ్జాయ నివుతో అన్ధీకతో తణ్హాయ సంవుతో బద్ధో అస్సుతవా పుథుజ్జనో అన్ధో వియ బద్ధో మహాకన్తారం, సంసారకన్తారం నాతివత్తతి. అనత్థుప్పత్తిహేతుద్వయదస్సనత్థమ్పి ద్వయం ద్విధా వుత్తం. అవిజ్జాగతో హి పుగ్గలో బాలభావేన అత్థం పరిహాపేతి, అనత్థఞ్చ అత్తనో కరోతి, అకుసలో వియ ఆతురో అసప్పాయకిరియాయ. జానన్తోపి బాలో బాలభావేన అత్థం పరిహాపేతి, అనత్థఞ్చ కరోతి జానన్తో వియ రోగీ అసప్పాయసేవీ. మక్కటాలేపోపమసుత్తం చేతస్స అత్థస్స సాధకం.

    Dassanagamanantarāyakaraṇato vā vijjācaraṇavipakkhato dvayaṃ dvidhā vuttaṃ. Vijjāya hi ujuvipaccanīkabhūtā avijjā nibbānadassanassa aviparītadassanassa ca visesato antarāyakarā, caraṇadhammānaṃ ujuvipaccanīkabhūtā taṇhā gamanassa sammāpaṭipattiyā antarāyakarāti; evamayaṃ avijjāya nivuto andhīkato taṇhāya saṃvuto baddho assutavā puthujjano andho viya baddho mahākantāraṃ, saṃsārakantāraṃ nātivattati. Anatthuppattihetudvayadassanatthampi dvayaṃ dvidhā vuttaṃ. Avijjāgato hi puggalo bālabhāvena atthaṃ parihāpeti, anatthañca attano karoti, akusalo viya āturo asappāyakiriyāya. Jānantopi bālo bālabhāvena atthaṃ parihāpeti, anatthañca karoti jānanto viya rogī asappāyasevī. Makkaṭālepopamasuttaṃ cetassa atthassa sādhakaṃ.

    పటిచ్చసముప్పాదస్స మూలకారణదస్సనత్థమ్పేత్థ ద్వయం ద్విధా వుత్తం. విసేసేన హి సమ్మోహస్స బలవభావతో అవిజ్జాఖేత్తం అతీతో అద్ధా, పత్థనాయ బలవభావతో తణ్హాఖేత్తం అనాగతో అద్ధా. తథా హి బాలజనో సమ్మోహబహులో అతీతమనుసోచతి, తస్స అవిజ్జాపచ్చయా సఙ్ఖారాతి సబ్బం నేతబ్బం. పత్థనాబహులో అనాగతం పజప్పతి, తస్స తణ్హాపచ్చయా ఉపాదానన్తిఆది సబ్బం నేతబ్బం. తేనేవ తాసం పుబ్బన్తాహరణేన అపరన్తపటిసన్ధానేన చస్స యథాక్కమం మూలకారణతా దస్సితాతి వేదితబ్బన్తి.

    Paṭiccasamuppādassa mūlakāraṇadassanatthampettha dvayaṃ dvidhā vuttaṃ. Visesena hi sammohassa balavabhāvato avijjākhettaṃ atīto addhā, patthanāya balavabhāvato taṇhākhettaṃ anāgato addhā. Tathā hi bālajano sammohabahulo atītamanusocati, tassa avijjāpaccayā saṅkhārāti sabbaṃ netabbaṃ. Patthanābahulo anāgataṃ pajappati, tassa taṇhāpaccayā upādānantiādi sabbaṃ netabbaṃ. Teneva tāsaṃ pubbantāharaṇena aparantapaṭisandhānena cassa yathākkamaṃ mūlakāraṇatā dassitāti veditabbanti.

    గాథాసు తణ్హాదుతియోతి తణ్హాసహాయో. తణ్హా హి నిరుదకకన్తారే మరీచికాయ ఉదకసఞ్ఞా వియ పిపాసాభిభూతం అప్పటికారదుక్ఖాభిభూతమ్పి సత్తం అస్సాదసన్దస్సనవసేన సహాయకిచ్చం కరోన్తీ భవాదీసు అనిబ్బిన్దం కత్వా పరిబ్భమాపేతి, తస్మా తణ్హా పురిసస్స ‘‘దుతియా’’తి వుత్తా. నను చ అఞ్ఞేపి కిలేసాదయో భవాభినిబ్బత్తియా పచ్చయావ? సచ్చమేతం, న పన తథా విసేసప్పచ్చయో యథా తణ్హా. తథా హి సా కుసలేహి వినా అకుసలేహి, కామావచరాదికుసలేహి చ వినా రూపావచరాదికుసలేహి భవనిబ్బత్తియా విసేసప్పచ్చయో, యతో సముదయసచ్చన్తి వుచ్చతీతి. ఇత్థభావఞ్ఞథాభావన్తి ఇత్థభావో చ అఞ్ఞథాభావో చ ఇత్థభావఞ్ఞథాభావో. సో ఏతస్స అత్థీతి ఇత్థభావఞ్ఞథాభావో సంసారో, తం తత్థ ఇత్థభావో మనుస్సత్తం, అఞ్ఞథాభావో తతో అవసిట్ఠసత్తావాసా. ఇత్థభావో వా తేసం తేసం సత్తానం పచ్చుప్పన్నో అత్తభావో, అఞ్ఞథాభావో అనాగతత్తభావో. ఏవరూపో వా అఞ్ఞోపి అత్తభావో ఇత్థభావో, న ఏవరూపో అఞ్ఞథాభావో. తం ఇత్థభావఞ్ఞథాభావం సంసారం ఖన్ధధాతుఆయతనపటిపాటిం నాతివత్తతి, న అతిక్కమతి.

    Gāthāsu taṇhādutiyoti taṇhāsahāyo. Taṇhā hi nirudakakantāre marīcikāya udakasaññā viya pipāsābhibhūtaṃ appaṭikāradukkhābhibhūtampi sattaṃ assādasandassanavasena sahāyakiccaṃ karontī bhavādīsu anibbindaṃ katvā paribbhamāpeti, tasmā taṇhā purisassa ‘‘dutiyā’’ti vuttā. Nanu ca aññepi kilesādayo bhavābhinibbattiyā paccayāva? Saccametaṃ, na pana tathā visesappaccayo yathā taṇhā. Tathā hi sā kusalehi vinā akusalehi, kāmāvacarādikusalehi ca vinā rūpāvacarādikusalehi bhavanibbattiyā visesappaccayo, yato samudayasaccanti vuccatīti. Itthabhāvaññathābhāvanti itthabhāvo ca aññathābhāvo ca itthabhāvaññathābhāvo. So etassa atthīti itthabhāvaññathābhāvo saṃsāro, taṃ tattha itthabhāvo manussattaṃ, aññathābhāvo tato avasiṭṭhasattāvāsā. Itthabhāvo vā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ paccuppanno attabhāvo, aññathābhāvo anāgatattabhāvo. Evarūpo vā aññopi attabhāvo itthabhāvo, na evarūpo aññathābhāvo. Taṃ itthabhāvaññathābhāvaṃ saṃsāraṃ khandhadhātuāyatanapaṭipāṭiṃ nātivattati, na atikkamati.

    ఏతమాదీనవం ఞత్వా, తణ్హం దుక్ఖస్స సమ్భవన్తి ఏతం సకలవట్టదుక్ఖస్స సమ్భవం సముదయం తణ్హం ఆదీనవం ఆదీనవతో ఞత్వాతి అత్థో. అథ వా ఏతమాదీనవం ఞత్వాతి ఏతం యథావుత్తం సంసారనాతివత్తనం ఆదీనవం దోసం ఞత్వా. తణ్హం దుక్ఖస్స సమ్భవన్తి తణ్హఞ్చ వుత్తనయేన వట్టదుక్ఖస్స పధానకారణన్తి ఞత్వా. వీతతణ్హో అనాదానో, సతో భిక్ఖు, పరిబ్బజేతి ఏవం తీహి పరిఞ్ఞాహి పరిజానన్తో విపస్సనం వడ్ఢేత్వా మగ్గపటిపాటియా తణ్హం విగమేన్తో అగ్గమగ్గేన సబ్బసో వీతతణ్హో విగతతణ్హో, తతో ఏవ చతూసు ఉపాదానేసు కస్సచిపి అభావేన ఆయతిం పటిసన్ధిసఙ్ఖాతస్స వా ఆదానస్స అభావేన అనాదానో, సతివేపుల్లప్పత్తియా సబ్బత్థ సతోకారితాయ సతో భిన్నకిలేసో భిక్ఖు పరిబ్బజే చరేయ్య, ఖన్ధపరినిబ్బానేన వా సఙ్ఖారప్పవత్తితో అపగచ్ఛేయ్యాతి అత్థో.

    Etamādīnavaṃ ñatvā, taṇhaṃ dukkhassa sambhavanti etaṃ sakalavaṭṭadukkhassa sambhavaṃ samudayaṃ taṇhaṃ ādīnavaṃ ādīnavato ñatvāti attho. Atha vā etamādīnavaṃ ñatvāti etaṃ yathāvuttaṃ saṃsāranātivattanaṃ ādīnavaṃ dosaṃ ñatvā. Taṇhaṃ dukkhassa sambhavanti taṇhañca vuttanayena vaṭṭadukkhassa padhānakāraṇanti ñatvā. Vītataṇho anādāno, sato bhikkhu, paribbajeti evaṃ tīhi pariññāhi parijānanto vipassanaṃ vaḍḍhetvā maggapaṭipāṭiyā taṇhaṃ vigamento aggamaggena sabbaso vītataṇho vigatataṇho, tato eva catūsu upādānesu kassacipi abhāvena āyatiṃ paṭisandhisaṅkhātassa vā ādānassa abhāvena anādāno, sativepullappattiyā sabbattha satokāritāya sato bhinnakileso bhikkhu paribbaje careyya, khandhaparinibbānena vā saṅkhārappavattito apagaccheyyāti attho.

    పఞ్చమసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౫. తణ్హాసంయోజనసుత్తం • 5. Taṇhāsaṃyojanasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact