Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൫. ഡ്തണ്ഹാസംയോജനസുത്തവണ്ണനാ

    5. Ḍtaṇhāsaṃyojanasuttavaṇṇanā

    ൧൫. പഞ്ചമേ യസ്സ വിജ്ജതി, തം പുഗ്ഗലം ദുക്ഖേഹി, കമ്മം വാ വിപാകേഹി, ഭവയോനിഗതിവിഞ്ഞാണട്ഠിതിസത്താവാസേ വാ ഭവന്തരാദീഹി സംയോജേതീതി സംയോജനം. തണ്ഹായനട്ഠേന തണ്ഹാ, തസതി സയം പരിതസതി, തസന്തി വാ ഏതായാതി തണ്ഹാ. സഞ്ഞുത്താതി ചക്ഖാദീസു അഭിനിവേസവത്ഥൂസു ബദ്ധാ. സേസം വുത്തനയമേവ. കാമഞ്ചേത്ഥ അവിജ്ജായപി സംയോജനഭാവോ തണ്ഹായ ച നീവരണഭാവോ അത്ഥിയേവ, തഥാപി അവിജ്ജായ പടിച്ഛാദിതാദീനവേഹി ഭവേഹി തണ്ഹാ സത്തേ സംയോജേതീതി ഇമസ്സ വിസേസസ്സ ദസ്സനത്ഥം പുരിമസുത്തേ അവിജ്ജാ നീവരണഭാവേന, ഇധ ച തണ്ഹാ സംയോജനഭാവേനേവ വുത്താ. കിഞ്ച നീവരണസംയോജനപ്പധാനസ്സ ദസ്സനത്ഥം. യഥാ ഹി നീവരണഭാവേന അവിജ്ജാ സംകിലേസധമ്മാനം പധാനഭൂതാ പുബ്ബങ്ഗമാ ച, ഏവം സംയോജനഭാവേന നേസം തണ്ഹാതി തദധീനപ്പധാനഭാവം ദസ്സേതും സുത്തദ്വയേ ഏവമേതേ ധമ്മാ വുത്താ. അപിച വിസേസേന അവിജ്ജാ നിബ്ബാനസുഖം നിവാരേതീതി ‘‘നീവരണ’’ന്തി വുത്താ, തണ്ഹാ സംസാരദുക്ഖേന സത്തേ സംയോജേതീതി ‘‘സംയോജന’’ന്തി.

    15. Pañcame yassa vijjati, taṃ puggalaṃ dukkhehi, kammaṃ vā vipākehi, bhavayonigativiññāṇaṭṭhitisattāvāse vā bhavantarādīhi saṃyojetīti saṃyojanaṃ. Taṇhāyanaṭṭhena taṇhā, tasati sayaṃ paritasati, tasanti vā etāyāti taṇhā. Saññuttāti cakkhādīsu abhinivesavatthūsu baddhā. Sesaṃ vuttanayameva. Kāmañcettha avijjāyapi saṃyojanabhāvo taṇhāya ca nīvaraṇabhāvo atthiyeva, tathāpi avijjāya paṭicchāditādīnavehi bhavehi taṇhā satte saṃyojetīti imassa visesassa dassanatthaṃ purimasutte avijjā nīvaraṇabhāvena, idha ca taṇhā saṃyojanabhāveneva vuttā. Kiñca nīvaraṇasaṃyojanappadhānassa dassanatthaṃ. Yathā hi nīvaraṇabhāvena avijjā saṃkilesadhammānaṃ padhānabhūtā pubbaṅgamā ca, evaṃ saṃyojanabhāvena nesaṃ taṇhāti tadadhīnappadhānabhāvaṃ dassetuṃ suttadvaye evamete dhammā vuttā. Apica visesena avijjā nibbānasukhaṃ nivāretīti ‘‘nīvaraṇa’’nti vuttā, taṇhā saṃsāradukkhena satte saṃyojetīti ‘‘saṃyojana’’nti.

    ദസ്സനഗമനന്തരായകരണതോ വാ വിജ്ജാചരണവിപക്ഖതോ ദ്വയം ദ്വിധാ വുത്തം. വിജ്ജായ ഹി ഉജുവിപച്ചനീകഭൂതാ അവിജ്ജാ നിബ്ബാനദസ്സനസ്സ അവിപരീതദസ്സനസ്സ ച വിസേസതോ അന്തരായകരാ, ചരണധമ്മാനം ഉജുവിപച്ചനീകഭൂതാ തണ്ഹാ ഗമനസ്സ സമ്മാപടിപത്തിയാ അന്തരായകരാതി; ഏവമയം അവിജ്ജായ നിവുതോ അന്ധീകതോ തണ്ഹായ സംവുതോ ബദ്ധോ അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അന്ധോ വിയ ബദ്ധോ മഹാകന്താരം, സംസാരകന്താരം നാതിവത്തതി. അനത്ഥുപ്പത്തിഹേതുദ്വയദസ്സനത്ഥമ്പി ദ്വയം ദ്വിധാ വുത്തം. അവിജ്ജാഗതോ ഹി പുഗ്ഗലോ ബാലഭാവേന അത്ഥം പരിഹാപേതി, അനത്ഥഞ്ച അത്തനോ കരോതി, അകുസലോ വിയ ആതുരോ അസപ്പായകിരിയായ. ജാനന്തോപി ബാലോ ബാലഭാവേന അത്ഥം പരിഹാപേതി, അനത്ഥഞ്ച കരോതി ജാനന്തോ വിയ രോഗീ അസപ്പായസേവീ. മക്കടാലേപോപമസുത്തം ചേതസ്സ അത്ഥസ്സ സാധകം.

    Dassanagamanantarāyakaraṇato vā vijjācaraṇavipakkhato dvayaṃ dvidhā vuttaṃ. Vijjāya hi ujuvipaccanīkabhūtā avijjā nibbānadassanassa aviparītadassanassa ca visesato antarāyakarā, caraṇadhammānaṃ ujuvipaccanīkabhūtā taṇhā gamanassa sammāpaṭipattiyā antarāyakarāti; evamayaṃ avijjāya nivuto andhīkato taṇhāya saṃvuto baddho assutavā puthujjano andho viya baddho mahākantāraṃ, saṃsārakantāraṃ nātivattati. Anatthuppattihetudvayadassanatthampi dvayaṃ dvidhā vuttaṃ. Avijjāgato hi puggalo bālabhāvena atthaṃ parihāpeti, anatthañca attano karoti, akusalo viya āturo asappāyakiriyāya. Jānantopi bālo bālabhāvena atthaṃ parihāpeti, anatthañca karoti jānanto viya rogī asappāyasevī. Makkaṭālepopamasuttaṃ cetassa atthassa sādhakaṃ.

    പടിച്ചസമുപ്പാദസ്സ മൂലകാരണദസ്സനത്ഥമ്പേത്ഥ ദ്വയം ദ്വിധാ വുത്തം. വിസേസേന ഹി സമ്മോഹസ്സ ബലവഭാവതോ അവിജ്ജാഖേത്തം അതീതോ അദ്ധാ, പത്ഥനായ ബലവഭാവതോ തണ്ഹാഖേത്തം അനാഗതോ അദ്ധാ. തഥാ ഹി ബാലജനോ സമ്മോഹബഹുലോ അതീതമനുസോചതി, തസ്സ അവിജ്ജാപച്ചയാ സങ്ഖാരാതി സബ്ബം നേതബ്ബം. പത്ഥനാബഹുലോ അനാഗതം പജപ്പതി, തസ്സ തണ്ഹാപച്ചയാ ഉപാദാനന്തിആദി സബ്ബം നേതബ്ബം. തേനേവ താസം പുബ്ബന്താഹരണേന അപരന്തപടിസന്ധാനേന ചസ്സ യഥാക്കമം മൂലകാരണതാ ദസ്സിതാതി വേദിതബ്ബന്തി.

    Paṭiccasamuppādassa mūlakāraṇadassanatthampettha dvayaṃ dvidhā vuttaṃ. Visesena hi sammohassa balavabhāvato avijjākhettaṃ atīto addhā, patthanāya balavabhāvato taṇhākhettaṃ anāgato addhā. Tathā hi bālajano sammohabahulo atītamanusocati, tassa avijjāpaccayā saṅkhārāti sabbaṃ netabbaṃ. Patthanābahulo anāgataṃ pajappati, tassa taṇhāpaccayā upādānantiādi sabbaṃ netabbaṃ. Teneva tāsaṃ pubbantāharaṇena aparantapaṭisandhānena cassa yathākkamaṃ mūlakāraṇatā dassitāti veditabbanti.

    ഗാഥാസു തണ്ഹാദുതിയോതി തണ്ഹാസഹായോ. തണ്ഹാ ഹി നിരുദകകന്താരേ മരീചികായ ഉദകസഞ്ഞാ വിയ പിപാസാഭിഭൂതം അപ്പടികാരദുക്ഖാഭിഭൂതമ്പി സത്തം അസ്സാദസന്ദസ്സനവസേന സഹായകിച്ചം കരോന്തീ ഭവാദീസു അനിബ്ബിന്ദം കത്വാ പരിബ്ഭമാപേതി, തസ്മാ തണ്ഹാ പുരിസസ്സ ‘‘ദുതിയാ’’തി വുത്താ. നനു ച അഞ്ഞേപി കിലേസാദയോ ഭവാഭിനിബ്ബത്തിയാ പച്ചയാവ? സച്ചമേതം, ന പന തഥാ വിസേസപ്പച്ചയോ യഥാ തണ്ഹാ. തഥാ ഹി സാ കുസലേഹി വിനാ അകുസലേഹി, കാമാവചരാദികുസലേഹി ച വിനാ രൂപാവചരാദികുസലേഹി ഭവനിബ്ബത്തിയാ വിസേസപ്പച്ചയോ, യതോ സമുദയസച്ചന്തി വുച്ചതീതി. ഇത്ഥഭാവഞ്ഞഥാഭാവന്തി ഇത്ഥഭാവോ ച അഞ്ഞഥാഭാവോ ച ഇത്ഥഭാവഞ്ഞഥാഭാവോ. സോ ഏതസ്സ അത്ഥീതി ഇത്ഥഭാവഞ്ഞഥാഭാവോ സംസാരോ, തം തത്ഥ ഇത്ഥഭാവോ മനുസ്സത്തം, അഞ്ഞഥാഭാവോ തതോ അവസിട്ഠസത്താവാസാ. ഇത്ഥഭാവോ വാ തേസം തേസം സത്താനം പച്ചുപ്പന്നോ അത്തഭാവോ, അഞ്ഞഥാഭാവോ അനാഗതത്തഭാവോ. ഏവരൂപോ വാ അഞ്ഞോപി അത്തഭാവോ ഇത്ഥഭാവോ, ന ഏവരൂപോ അഞ്ഞഥാഭാവോ. തം ഇത്ഥഭാവഞ്ഞഥാഭാവം സംസാരം ഖന്ധധാതുആയതനപടിപാടിം നാതിവത്തതി, ന അതിക്കമതി.

    Gāthāsu taṇhādutiyoti taṇhāsahāyo. Taṇhā hi nirudakakantāre marīcikāya udakasaññā viya pipāsābhibhūtaṃ appaṭikāradukkhābhibhūtampi sattaṃ assādasandassanavasena sahāyakiccaṃ karontī bhavādīsu anibbindaṃ katvā paribbhamāpeti, tasmā taṇhā purisassa ‘‘dutiyā’’ti vuttā. Nanu ca aññepi kilesādayo bhavābhinibbattiyā paccayāva? Saccametaṃ, na pana tathā visesappaccayo yathā taṇhā. Tathā hi sā kusalehi vinā akusalehi, kāmāvacarādikusalehi ca vinā rūpāvacarādikusalehi bhavanibbattiyā visesappaccayo, yato samudayasaccanti vuccatīti. Itthabhāvaññathābhāvanti itthabhāvo ca aññathābhāvo ca itthabhāvaññathābhāvo. So etassa atthīti itthabhāvaññathābhāvo saṃsāro, taṃ tattha itthabhāvo manussattaṃ, aññathābhāvo tato avasiṭṭhasattāvāsā. Itthabhāvo vā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ paccuppanno attabhāvo, aññathābhāvo anāgatattabhāvo. Evarūpo vā aññopi attabhāvo itthabhāvo, na evarūpo aññathābhāvo. Taṃ itthabhāvaññathābhāvaṃ saṃsāraṃ khandhadhātuāyatanapaṭipāṭiṃ nātivattati, na atikkamati.

    ഏതമാദീനവം ഞത്വാ, തണ്ഹം ദുക്ഖസ്സ സമ്ഭവന്തി ഏതം സകലവട്ടദുക്ഖസ്സ സമ്ഭവം സമുദയം തണ്ഹം ആദീനവം ആദീനവതോ ഞത്വാതി അത്ഥോ. അഥ വാ ഏതമാദീനവം ഞത്വാതി ഏതം യഥാവുത്തം സംസാരനാതിവത്തനം ആദീനവം ദോസം ഞത്വാ. തണ്ഹം ദുക്ഖസ്സ സമ്ഭവന്തി തണ്ഹഞ്ച വുത്തനയേന വട്ടദുക്ഖസ്സ പധാനകാരണന്തി ഞത്വാ. വീതതണ്ഹോ അനാദാനോ, സതോ ഭിക്ഖു, പരിബ്ബജേതി ഏവം തീഹി പരിഞ്ഞാഹി പരിജാനന്തോ വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ മഗ്ഗപടിപാടിയാ തണ്ഹം വിഗമേന്തോ അഗ്ഗമഗ്ഗേന സബ്ബസോ വീതതണ്ഹോ വിഗതതണ്ഹോ, തതോ ഏവ ചതൂസു ഉപാദാനേസു കസ്സചിപി അഭാവേന ആയതിം പടിസന്ധിസങ്ഖാതസ്സ വാ ആദാനസ്സ അഭാവേന അനാദാനോ, സതിവേപുല്ലപ്പത്തിയാ സബ്ബത്ഥ സതോകാരിതായ സതോ ഭിന്നകിലേസോ ഭിക്ഖു പരിബ്ബജേ ചരേയ്യ, ഖന്ധപരിനിബ്ബാനേന വാ സങ്ഖാരപ്പവത്തിതോ അപഗച്ഛേയ്യാതി അത്ഥോ.

    Etamādīnavaṃ ñatvā, taṇhaṃ dukkhassa sambhavanti etaṃ sakalavaṭṭadukkhassa sambhavaṃ samudayaṃ taṇhaṃ ādīnavaṃ ādīnavato ñatvāti attho. Atha vā etamādīnavaṃ ñatvāti etaṃ yathāvuttaṃ saṃsāranātivattanaṃ ādīnavaṃ dosaṃ ñatvā. Taṇhaṃ dukkhassa sambhavanti taṇhañca vuttanayena vaṭṭadukkhassa padhānakāraṇanti ñatvā. Vītataṇho anādāno, sato bhikkhu, paribbajeti evaṃ tīhi pariññāhi parijānanto vipassanaṃ vaḍḍhetvā maggapaṭipāṭiyā taṇhaṃ vigamento aggamaggena sabbaso vītataṇho vigatataṇho, tato eva catūsu upādānesu kassacipi abhāvena āyatiṃ paṭisandhisaṅkhātassa vā ādānassa abhāvena anādāno, sativepullappattiyā sabbattha satokāritāya sato bhinnakileso bhikkhu paribbaje careyya, khandhaparinibbānena vā saṅkhārappavattito apagaccheyyāti attho.

    പഞ്ചമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Pañcamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൫. തണ്ഹാസംയോജനസുത്തം • 5. Taṇhāsaṃyojanasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact