Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga |
౧౨. దుబ్బచసిక్ఖాపదం
12. Dubbacasikkhāpadaṃ
౪౨౪. తేన సమయేన బుద్ధో భగవా కోసమ్బియం విహరతి ఘోసితారామే. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా ఛన్నో అనాచరం ఆచరతి. భిక్ఖూ ఏవమాహంసు – ‘‘మావుసో, ఛన్న, ఏవరూపం అకాసి. నేతం కప్పతీ’’తి. సో ఏవం వదేతి – ‘‘కిం ను ఖో నామ తుమ్హే, ఆవుసో, మం వత్తబ్బం మఞ్ఞథ? అహం ఖో నామ తుమ్హే వదేయ్యం. అమ్హాకం బుద్ధో అమ్హాకం ధమ్మో అమ్హాకం అయ్యపుత్తేన ధమ్మో అభిసమితో. సేయ్యథాపి నామ మహావాతో వాయన్తో తిణకట్ఠపణ్ణసటం 1 ఏకతో ఉస్సారేయ్య, సేయ్యథా వా పన నదీ పబ్బతేయ్యా సఙ్ఖసేవాలపణకం ఏకతో ఉస్సారేయ్య, ఏవమేవ తుమ్హే నానానామా నానాగోత్తా నానాజచ్చా నానాకులా పబ్బజితా ఏకతో ఉస్సరితా. కిం ను ఖో నామ తుమ్హే, ఆవుసో, మం వత్తబ్బం మఞ్ఞథ? అహం ఖో నామ తుమ్హే వదేయ్యం! అమ్హాకం బుద్ధో అమ్హాకం ధమ్మో అమ్హాకం అయ్యపుత్తేన ధమ్మో అభిసమితో’’తి. యే తే భిక్ఖూ అప్పిచ్ఛా…పే॰… తే ఉజ్ఝాయన్తి ఖియ్యన్తి విపాచేన్తి – ‘‘కథఞ్హి నామ ఆయస్మా ఛన్నో భిక్ఖూహి సహధమ్మికం వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరిస్సతీ’’తి! అథ ఖో తే భిక్ఖూ ఆయస్మన్తం ఛన్నం అనేకపరియాయేన విగరహిత్వా భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసుం…పే॰… ‘‘సచ్చం కిర త్వం, ఛన్న, భిక్ఖూహి సహధమ్మికం వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరోసీ’’తి? ‘‘సచ్చం భగవా’’తి. విగరహి బుద్ధో భగవా…పే॰… ‘‘కథఞ్హి నామ త్వం, మోఘపురిస, భిక్ఖూహి సహధమ్మికం వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరిస్ససి! నేతం, మోఘపురిస , అప్పసన్నానం వా పసాదాయ…పే॰… ఏవఞ్చ పన, భిక్ఖవే, ఇమం సిక్ఖాపదం ఉద్దిసేయ్యాథ –
424. Tena samayena buddho bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Tena kho pana samayena āyasmā channo anācaraṃ ācarati. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘māvuso, channa, evarūpaṃ akāsi. Netaṃ kappatī’’ti. So evaṃ vadeti – ‘‘kiṃ nu kho nāma tumhe, āvuso, maṃ vattabbaṃ maññatha? Ahaṃ kho nāma tumhe vadeyyaṃ. Amhākaṃ buddho amhākaṃ dhammo amhākaṃ ayyaputtena dhammo abhisamito. Seyyathāpi nāma mahāvāto vāyanto tiṇakaṭṭhapaṇṇasaṭaṃ 2 ekato ussāreyya, seyyathā vā pana nadī pabbateyyā saṅkhasevālapaṇakaṃ ekato ussāreyya, evameva tumhe nānānāmā nānāgottā nānājaccā nānākulā pabbajitā ekato ussaritā. Kiṃ nu kho nāma tumhe, āvuso, maṃ vattabbaṃ maññatha? Ahaṃ kho nāma tumhe vadeyyaṃ! Amhākaṃ buddho amhākaṃ dhammo amhākaṃ ayyaputtena dhammo abhisamito’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā channo bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karissatī’’ti! Atha kho te bhikkhū āyasmantaṃ channaṃ anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, channa, bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karosī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karissasi! Netaṃ, moghapurisa , appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
౪౨౫. ‘‘భిక్ఖు పనేవ దుబ్బచజాతికో హోతి ఉద్దేసపరియాపన్నేసు సిక్ఖాపదేసు భిక్ఖూహి సహధమ్మికం వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరోతి – ‘మా మం ఆయస్మన్తో కిఞ్చి అవచుత్థ కల్యాణం వా పాపకం వా, అహంపాయస్మన్తే న కిఞ్చి వక్ఖామి కల్యాణం వా పాపకం వా, విరమథాయస్మన్తో మమ వచనాయా’తి, సో భిక్ఖు భిక్ఖూహి ఏవమస్స వచనీయో – ‘మాయస్మా అత్తానం అవచనీయం అకాసి, వచనీయమేవాయస్మా అత్తానం కరోతు, ఆయస్మాపి భిక్ఖూ వదేతు సహధమ్మేన, భిక్ఖూపి ఆయస్మన్తం వక్ఖన్తి సహధమ్మేన. ఏవం సంవద్ధా హి తస్స భగవతో పరిసా యదిదం అఞ్ఞమఞ్ఞవచనేన అఞ్ఞమఞ్ఞవుట్ఠాపనేనాతి. ఏవఞ్చ సో భిక్ఖుం భిక్ఖూహి వుచ్చమానో తథేవ పగ్గణ్హేయ్య, సో భిక్ఖు భిక్ఖూహి యావతతియం సమనుభాసితబ్బో తస్స పటినిస్సగ్గాయ. యావతతియఞ్చే సమనుభాసీయమానో తం పటినిస్సజ్జేయ్య, ఇచ్చేతం కుసలం; నో చే పటినిస్సజ్జేయ్య, సఙ్ఘాదిసేసో’’తి.
425.‘‘Bhikkhu paneva dubbacajātiko hoti uddesapariyāpannesu sikkhāpadesu bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karoti – ‘mā maṃ āyasmanto kiñci avacuttha kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā, ahaṃpāyasmante na kiñci vakkhāmi kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā, viramathāyasmanto mama vacanāyā’ti, so bhikkhu bhikkhūhi evamassa vacanīyo – ‘māyasmā attānaṃ avacanīyaṃ akāsi, vacanīyamevāyasmā attānaṃ karotu, āyasmāpi bhikkhū vadetu sahadhammena, bhikkhūpi āyasmantaṃ vakkhanti sahadhammena. Evaṃ saṃvaddhā hi tassa bhagavato parisā yadidaṃ aññamaññavacanenaaññamaññavuṭṭhāpanenāti. Evañca so bhikkhuṃ bhikkhūhi vuccamāno tatheva paggaṇheyya, so bhikkhu bhikkhūhi yāvatatiyaṃ samanubhāsitabbo tassa paṭinissaggāya. Yāvatatiyañce samanubhāsīyamāno taṃ paṭinissajjeyya, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjeyya, saṅghādiseso’’ti.
౪౨౬. భిక్ఖూ పనేవ దుబ్బచజాతికో హోతీతి దుబ్బచో హోతి దోవచస్సకరణేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో అక్ఖమో అప్పదక్ఖిణగ్గాహీ అనుసాసనిం.
426.Bhikkhū paneva dubbacajātiko hotīti dubbaco hoti dovacassakaraṇehi dhammehi samannāgato akkhamo appadakkhiṇaggāhī anusāsaniṃ.
ఉద్దేసపరియాపన్నేసు సిక్ఖాపదేసూతి పాతిమోక్ఖపరియాపన్నేసు సిక్ఖాపదేసు.
Uddesapariyāpannesu sikkhāpadesūti pātimokkhapariyāpannesu sikkhāpadesu.
భిక్ఖూహీతి అఞ్ఞేహి భిక్ఖూహి.
Bhikkhūhīti aññehi bhikkhūhi.
సహధమ్మికం నామ యం భగవతా పఞ్ఞత్తం సిక్ఖాపదం, ఏతం సహధమ్మికం నామ.
Sahadhammikaṃ nāma yaṃ bhagavatā paññattaṃ sikkhāpadaṃ, etaṃ sahadhammikaṃ nāma.
తేన వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరోతి – ‘‘మా మం ఆయస్మన్తో కిఞ్చి అవచుత్థ కల్యాణం వా పాపకం వా, అహంపాయస్మన్తే న కిఞ్చి వక్ఖామి కల్యాణం వా పాపకం వా. విరమథాయస్మన్తో మమ వచనాయా’’తి.
Tena vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karoti – ‘‘mā maṃ āyasmanto kiñci avacuttha kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā, ahaṃpāyasmante na kiñci vakkhāmi kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā. Viramathāyasmanto mama vacanāyā’’ti.
సో భిక్ఖూతి యో సో దుబ్బచజాతికో భిక్ఖు.
So bhikkhūti yo so dubbacajātiko bhikkhu.
భిక్ఖూహీతి అఞ్ఞేహి భిక్ఖూహి. యే పస్సన్తి యే సుణన్తి తేహి వత్తబ్బో – ‘‘మాయస్మా అత్తానం అవచనీయం అకాసి. వచనీయమేవ ఆయస్మా అత్తానం కరోతు. ఆయస్మాపి భిక్ఖూ వదేతు సహధమ్మేన, భిక్ఖూపి ఆయస్మన్తం వక్ఖన్తి సహధమ్మేన. ఏవం సంవద్ధా హి తస్స భగవతో పరిసా యదిదం అఞ్ఞమఞ్ఞవచనేన అఞ్ఞమఞ్ఞవుట్ఠాపనేనా’’తి. దుతియమ్పి వత్తబ్బో. తతియమ్పి వత్తబ్బో. సచే పటినిస్సజ్జతి , ఇచ్చేతం కుసలం; నో చే పటినిస్సజ్జతి, ఆపత్తి దుక్కటస్స. సుత్వా న వదన్తి, ఆపత్తి దుక్కటస్స. సో భిక్ఖు సఙ్ఘమజ్ఝమ్పి ఆకడ్ఢిత్వా వత్తబ్బో – ‘‘మాయస్మా అత్తానం అవచనీయం అకాసి…పే॰… అఞ్ఞమఞ్ఞవుట్ఠాపనేనా’’తి. దుతియమ్పి వత్తబ్బో. తతియమ్పి వత్తబ్బో. సచే పటినిస్సజ్జతి, ఇచ్చేతం కుసలం; నో చే పటినిస్సజ్జతి, ఆపత్తి దుక్కటస్స. సో భిక్ఖు సమనుభాసితబ్బో. ఏవఞ్చ పన, భిక్ఖవే, సమనుభాసితబ్బో. బ్యత్తేన భిక్ఖునా పటిబలేన సఙ్ఘో ఞాపేతబ్బో –
Bhikkhūhīti aññehi bhikkhūhi. Ye passanti ye suṇanti tehi vattabbo – ‘‘māyasmā attānaṃ avacanīyaṃ akāsi. Vacanīyameva āyasmā attānaṃ karotu. Āyasmāpi bhikkhū vadetu sahadhammena, bhikkhūpi āyasmantaṃ vakkhanti sahadhammena. Evaṃ saṃvaddhā hi tassa bhagavato parisā yadidaṃ aññamaññavacanena aññamaññavuṭṭhāpanenā’’ti. Dutiyampi vattabbo. Tatiyampi vattabbo. Sace paṭinissajjati , iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassa. Sutvā na vadanti, āpatti dukkaṭassa. So bhikkhu saṅghamajjhampi ākaḍḍhitvā vattabbo – ‘‘māyasmā attānaṃ avacanīyaṃ akāsi…pe… aññamaññavuṭṭhāpanenā’’ti. Dutiyampi vattabbo. Tatiyampi vattabbo. Sace paṭinissajjati, iccetaṃ kusalaṃ; no ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassa. So bhikkhu samanubhāsitabbo. Evañca pana, bhikkhave, samanubhāsitabbo. Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
౪౨౭. ‘‘సుణాతు మే, భన్తే, సఙ్ఘో. అయం ఇత్థన్నామో భిక్ఖు భిక్ఖూహి సహధమ్మికం వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరోతి. సో తం వత్థుం న పటినిస్సజ్జతి. యది సఙ్ఘస్స పత్తకల్లం, సఙ్ఘో ఇత్థన్నామం భిక్ఖుం సమనుభాసేయ్య తస్స వత్థుస్స పటినిస్సగ్గాయ. ఏసా ఞత్తి.
427. ‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karoti. So taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāseyya tassa vatthussa paṭinissaggāya. Esā ñatti.
‘‘సుణాతు మే, భన్తే, సఙ్ఘో. అయం ఇత్థన్నామో భిక్ఖు భిక్ఖూహి సహధమ్మికం వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరోతి. సో తం వత్థుం న పటినిస్సజ్జతి. సఙ్ఘో ఇత్థన్నామం భిక్ఖుం సమనుభాసతి తస్స వత్థుస్స పటినిస్సగ్గాయ. యస్సాయస్మతో ఖమతి ఇత్థన్నామస్స భిక్ఖునో సమనుభాసనా తస్స వత్థుస్స పటినిస్సగ్గాయ, సో తుణ్హస్స; యస్స నక్ఖమతి, సో భాసేయ్య.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karoti. So taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāsati tassa vatthussa paṭinissaggāya. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno samanubhāsanā tassa vatthussa paṭinissaggāya, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘దుతియమ్పి ఏతమత్థం వదామి…పే॰… తతియమ్పి ఏతమత్థం వదామి – ‘‘సుణాతు మే, భన్తే, సఙ్ఘో. అయం ఇత్థన్నామో భిక్ఖు భిక్ఖూహి సహధమ్మికం వుచ్చమానో అత్తానం అవచనీయం కరోతి. సో తం వత్థుం న పటినిస్సజ్జతి. సఙ్ఘో ఇత్థన్నామం భిక్ఖుం సమనుభాసతి తస్స వత్థుస్స పటినిస్సగ్గాయ. యస్సాయస్మతో ఖమతి ఇత్థన్నామస్స భిక్ఖునో సమనుభాసనా తస్స వత్థుస్స పటినిస్సగ్గాయ, సో తుణ్హస్స; యస్స నక్ఖమతి, సో భాసేయ్య.
‘‘Dutiyampi etamatthaṃ vadāmi…pe… tatiyampi etamatthaṃ vadāmi – ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho. Ayaṃ itthannāmo bhikkhu bhikkhūhi sahadhammikaṃ vuccamāno attānaṃ avacanīyaṃ karoti. So taṃ vatthuṃ na paṭinissajjati. Saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ samanubhāsati tassa vatthussa paṭinissaggāya. Yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno samanubhāsanā tassa vatthussa paṭinissaggāya, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘సమనుభట్ఠో సఙ్ఘేన ఇత్థన్నామో భిక్ఖు తస్స వత్థుస్స పటినిస్సగ్గాయ. ఖమతి సఙ్ఘస్స, తస్మా తుణ్హీ, ఏవమేతం ధారయామీ’’తి.
‘‘Samanubhaṭṭho saṅghena itthannāmo bhikkhu tassa vatthussa paṭinissaggāya. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
౪౨౮. ఞత్తియా దుక్కటం, ద్వీహి కమ్మవాచాహి థుల్లచ్చయా, కమ్మవాచాపరియోసానే ఆపత్తి సఙ్ఘాదిసేసస్స. సఙ్ఘాదిసేసం అజ్ఝాపజ్జన్తస్స ఞత్తియా దుక్కటం, ద్వీహి కమ్మవాచాహి థుల్లచ్చయా పటిప్పస్సమ్భన్తి.
428. Ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayā, kammavācāpariyosāne āpatti saṅghādisesassa. Saṅghādisesaṃ ajjhāpajjantassa ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayā paṭippassambhanti.
సఙ్ఘాదిసేసోతి…పే॰… తేనపి వుచ్చతి సఙ్ఘాదిసేసోతి.
Saṅghādisesoti…pe… tenapi vuccati saṅghādisesoti.
౪౨౯. ధమ్మకమ్మే ధమ్మకమ్మసఞ్ఞీ న పటినిస్సజ్జతి, ఆపత్తి సఙ్ఘాదిసేసస్స.
429. Dhammakamme dhammakammasaññī na paṭinissajjati, āpatti saṅghādisesassa.
ధమ్మకమ్మే వేమతికో న పటినిస్సజ్జతి, ఆపత్తి సఙ్ఘాదిసేసస్స.
Dhammakamme vematiko na paṭinissajjati, āpatti saṅghādisesassa.
ధమ్మకమ్మే అధమ్మకమ్మసఞ్ఞీ న పటినిస్సజ్జతి, ఆపత్తి సఙ్ఘాదిసేసస్స.
Dhammakamme adhammakammasaññī na paṭinissajjati, āpatti saṅghādisesassa.
అధమ్మకమ్మే ధమ్మకమ్మసఞ్ఞీ, ఆపత్తి దుక్కటస్స.
Adhammakamme dhammakammasaññī, āpatti dukkaṭassa.
అధమ్మకమ్మే వేమతికో, ఆపత్తి దుక్కటస్స.
Adhammakamme vematiko, āpatti dukkaṭassa.
అధమ్మకమ్మే అధమ్మకమ్మసఞ్ఞీ, ఆపత్తి దుక్కటస్స.
Adhammakamme adhammakammasaññī, āpatti dukkaṭassa.
౪౩౦. అనాపత్తి అసమనుభాసన్తస్స, పటినిస్సజ్జన్తస్స, ఉమ్మత్తకస్స, ఆదికమ్మికస్సాతి.
430. Anāpatti asamanubhāsantassa, paṭinissajjantassa, ummattakassa, ādikammikassāti.
దుబ్బచసిక్ఖాపదం నిట్ఠితం ద్వాదసమం.
Dubbacasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ dvādasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౧౨. దుబ్బచసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౧౨. దుబ్బచసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౧౨. దుబ్బచసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౧౨. దుబ్బచసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā