Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੧੨. ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
12. Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā
ਦੁਕ੍ਖੇਨ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ਅਨੁਸਾਸਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ ਸਭਾવੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਦੁਬ੍ਬਚਜਾਤਿਕੋ, વਿਲੋਮਭਾવੀ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਬ੍ਬਚਸਭਾવੋ’’ਤਿਆਦਿ। વਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇ ਅਸਹਨਤੋ ਓવਦਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੁਣੇਯ੍ਯੋ। ਉਦ੍ਦਿਸੀਯਤੀਤਿ ਉਦ੍ਦੇਸੋ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ ਅਨ੍ਤੋਗਧਾ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾ, ਤੇਸੁ ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨੇਸੁ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਉਦ੍ਦੇਸੇ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਥ ਸਬ੍ਬਾਨੇવ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਕਥਂ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖੁਦ੍ਦੇਸਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸੋ ‘ਆવਿਕਰੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ ਏવਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਦਾਨੁਦ੍ਦੇਸੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ ਏવ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੂਤਿ ਅਧਿਸੀਲਸਿਕ੍ਖਾਯ ਅਧਿਗਮੂਪਾਯਭੂਤੇਸੁ વਿਨਯਪਞ੍ਞਤ੍ਤੀਸੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੋ ਪਨ ਪਾਕਟੋਯੇવਾਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਨ વੁਤ੍ਤੋ। ਪਞ੍ਚਹਿ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਹੀਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਾਮਣੇਰਸਾਮਣੇਰਿਸਿਕ੍ਖਮਾਨਾਹਿ। ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾਤਿ ਲਬ੍ਭਮਾਨવਸੇਨ ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਤ੍ਤਾ। ਤਥਾ ਹਿ ਤੇਹਿ ਯਥਾਸਕਂ ਸਿਕ੍ਖਾ ਸਿਕ੍ਖੀਯਤਿ, ਨ ਸਬ੍ਬਾ। ਬੁਦ੍ਧਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਠਪਿਤੇਨ, વਿਹਿਤੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਨ ਸਕਾਰਣੇਨ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ। વਚਨਾਯਾਤਿ ਨਿਸ੍ਸਕ੍ਕੇ ਸਮ੍ਪਦਾਨવਚਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਤੋ ਮਮ વਚਨਤੋ’’ਤਿ।
Dukkhena vattabbo anusāsituṃ asakkuṇeyyo sabhāvo assāti dubbacajātiko, vilomabhāvī. Tenāha ‘‘dubbacasabhāvo’’tiādi. Vattuṃ asakkuṇeyyoti kismiñci vuccamāne asahanato ovadituṃ asakkuṇeyyo. Uddisīyatīti uddeso, pātimokkho, tasmiṃ pariyāpannā antogadhā uddesapariyāpannā, tesu uddesapariyāpannesu. Tenāha ‘‘uddese’’tiādi. Atha sabbāneva sikkhāpadāni kathaṃ pātimokkhuddesapariyāpannānīti āha ‘‘yassa siyā āpatti, so ‘āvikareyyā’ti evaṃ saṅgahitattā’’ti. ‘‘Yassa siyā āpattī’’ti iminā sabbāpi āpattiyo nidānuddese saṅgahitā eva honti. Sikkhāpadesūti adhisīlasikkhāya adhigamūpāyabhūtesu vinayapaññattīsūti attho. So pana pākaṭoyevāti aṭṭhakathāyaṃ na vutto. Pañcahi sahadhammikehīti bhikkhubhikkhunisāmaṇerasāmaṇerisikkhamānāhi. Sikkhitabbattāti labbhamānavasena sikkhitabbattā. Tathā hi tehi yathāsakaṃ sikkhā sikkhīyati, na sabbā. Buddhapaññattenāti buddhena ṭhapitena, vihitenāti attho. Atha vā sahadhammikena sakāraṇena vuccamānoti evamettha attho daṭṭhabbo. Vacanāyāti nissakke sampadānavacananti āha ‘‘tato mama vacanato’’ti.
ਦੁਬ੍ਬਚਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dubbacasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.