Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ជាតក-អដ្ឋកថា • Jātaka-aṭṭhakathā

    [១០៥] ៥. ទុព្ពលកដ្ឋជាតកវណ្ណនា

    [105] 5. Dubbalakaṭṭhajātakavaṇṇanā

    ពហុម្បេតំ វនេ កដ្ឋន្តិ ឥទំ សត្ថា ជេតវនេ វិហរន្តោ ឯកំ ឧត្តសិតភិក្ខុំ អារព្ភ កថេសិ។ សោ កិរ សាវត្ថិវាសី ឯកោ កុលបុត្តោ សត្ថុ ធម្មទេសនំ សុត្វា បព្ពជិត្វា មរណភីរុកោ អហោសិ, រត្តិដ្ឋានទិវាដ្ឋានេសុ វាតស្ស វា វីជន្តស្ស សុក្ខទណ្ឌកស្ស វា បតន្តស្ស បក្ខិចតុប្បទានំ វា សទ្ទំ សុត្វា មរណភយតជ្ជិតោ មហារវំ រវន្តោ បលាយតិ។ តស្ស ហិ ‘‘មរិតព្ពំ មយា’’តិ សតិមត្តម្បិ នត្ថិ។ សចេ ហិ សោ ‘‘អហំ មរិស្សាមី’’តិ ជានេយ្យ, ន មរណំ ភាយេយ្យ។ មរណស្សតិកម្មដ្ឋានស្ស បន តស្ស អភាវិតត្តាវ ភាយតិ ។ តស្ស សោ មរណភីរុកភាវោ ភិក្ខុសង្ឃេ បាកដោ ជាតោ។

    Bahumpetaṃvane kaṭṭhanti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ uttasitabhikkhuṃ ārabbha kathesi. So kira sāvatthivāsī eko kulaputto satthu dhammadesanaṃ sutvā pabbajitvā maraṇabhīruko ahosi, rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu vātassa vā vījantassa sukkhadaṇḍakassa vā patantassa pakkhicatuppadānaṃ vā saddaṃ sutvā maraṇabhayatajjito mahāravaṃ ravanto palāyati. Tassa hi ‘‘maritabbaṃ mayā’’ti satimattampi natthi. Sace hi so ‘‘ahaṃ marissāmī’’ti jāneyya, na maraṇaṃ bhāyeyya. Maraṇassatikammaṭṭhānassa pana tassa abhāvitattāva bhāyati . Tassa so maraṇabhīrukabhāvo bhikkhusaṅghe pākaṭo jāto.

    អថេកទិវសំ ធម្មសភាយំ ភិក្ខូ កថំ សមុដ្ឋាបេសុំ ‘‘អាវុសោ, អសុកោ នាម ភិក្ខុ មរណភីរុកោ មរណំ ភាយតិ, ភិក្ខុនា នាម ‘អវស្សំ មយា មរិតព្ព’ន្តិ មរណស្សតិកម្មដ្ឋានំ ភាវេតុំ វដ្ដតី’’តិ។ សត្ថា អាគន្ត្វា ‘‘កាយ នុត្ថ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ កថាយ សន្និសិន្នា’’តិ បុច្ឆិត្វា ‘‘ឥមាយ នាមា’’តិ វុត្តេ តំ ភិក្ខុំ បក្កោសាបេត្វា ‘‘សច្ចំ កិរ ត្វំ មរណភីរុកោ’’តិ បុច្ឆិត្វា ‘‘សច្ចំ, ភន្តេ’’តិ វុត្តេ ‘‘ភិក្ខវេ, មា ឯតស្ស ភិក្ខុនោ អនត្តមនា ហោថ, នាយំ ឥទានេវ មរណភីរុកោ, បុព្ពេបិ មរណភីរុកោយេវា’’តិ វត្វា អតីតំ អាហរិ។

    Athekadivasaṃ dhammasabhāyaṃ bhikkhū kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, asuko nāma bhikkhu maraṇabhīruko maraṇaṃ bhāyati, bhikkhunā nāma ‘avassaṃ mayā maritabba’nti maraṇassatikammaṭṭhānaṃ bhāvetuṃ vaṭṭatī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte taṃ bhikkhuṃ pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ maraṇabhīruko’’ti pucchitvā ‘‘saccaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘bhikkhave, mā etassa bhikkhuno anattamanā hotha, nāyaṃ idāneva maraṇabhīruko, pubbepi maraṇabhīrukoyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    អតីតេ ពារាណសិយំ ព្រហ្មទត្តេ រជ្ជំ ការេន្តេ ពោធិសត្តោ ហិមវន្តេ រុក្ខទេវតា ហុត្វា និព្ពត្តិ។ តស្មិំ កាលេ ពារាណសិរាជា អត្តនោ មង្គលហត្ថិំ អានេញ្ជការណំ សិក្ខាបេតុំ ហត្ថាចរិយានំ អទាសិ។ តំ អាឡានេ និច្ចលំ ពន្ធិត្វា តោមរហត្ថា មនុស្សា បរិវារេត្វា អានេញ្ជការណំ ការេន្តិ។ សោ តំ ការណំ ការិយមានោ វេទនំ អធិវាសេតុំ អសក្កោន្តោ អាឡានំ ភិន្ទិត្វា មនុស្សេ បលាបេត្វា ហិមវន្តំ បាវិសិ។ មនុស្សា តំ គហេតុំ អសក្កោន្តា និវត្តិំសុ។ សោ តត្ថ មរណភីរុកោ អហោសិ, វាតសទ្ទានិ សុត្វា កម្បមានោ មរណភយតជ្ជិតោ សោណ្ឌំ វិធុនិត្វា វេគេន បលាយតិ, អាឡានេ ពន្ធិត្វា អានេញ្ជការណំ ករណកាលោ វិយស្ស ហោតិ, កាយស្សាទំ វា ចិត្តស្សាទំ វា អលភន្តោ កម្បមានោ វិចរតិ។

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto himavante rukkhadevatā hutvā nibbatti. Tasmiṃ kāle bārāṇasirājā attano maṅgalahatthiṃ āneñjakāraṇaṃ sikkhāpetuṃ hatthācariyānaṃ adāsi. Taṃ āḷāne niccalaṃ bandhitvā tomarahatthā manussā parivāretvā āneñjakāraṇaṃ kārenti. So taṃ kāraṇaṃ kāriyamāno vedanaṃ adhivāsetuṃ asakkonto āḷānaṃ bhinditvā manusse palāpetvā himavantaṃ pāvisi. Manussā taṃ gahetuṃ asakkontā nivattiṃsu. So tattha maraṇabhīruko ahosi, vātasaddāni sutvā kampamāno maraṇabhayatajjito soṇḍaṃ vidhunitvā vegena palāyati, āḷāne bandhitvā āneñjakāraṇaṃ karaṇakālo viyassa hoti, kāyassādaṃ vā cittassādaṃ vā alabhanto kampamāno vicarati.

    រុក្ខទេវតា តំ ទិស្វា ខន្ធវិដបេ ឋត្វា ឥមំ គាថមាហ –

    Rukkhadevatā taṃ disvā khandhaviṭape ṭhatvā imaṃ gāthamāha –

    ១០៥.

    105.

    ‘‘ពហុម្បេតំ វនេ កដ្ឋំ, វាតោ ភញ្ជតិ ទុព្ពលំ;

    ‘‘Bahumpetaṃ vane kaṭṭhaṃ, vāto bhañjati dubbalaṃ;

    តស្ស ចេ ភាយសិ នាគ, កិសោ នូន ភវិស្សសី’’តិ។

    Tassa ce bhāyasi nāga, kiso nūna bhavissasī’’ti.

    តត្ថាយំ បិណ្ឌត្ថោ – យំ ឯតំ ទុព្ពលំ កដ្ឋំ បុរត្ថិមាទិភេទោ វាតោ ភញ្ជតិ, តំ ឥមស្មិំ វនេ ពហុំ សុលភំ, តត្ថ តត្ថ សំវិជ្ជតិ។ សចេ ត្វំ តស្ស ភាយសិ, ឯវំ សន្តេ និច្ចំ ភីតោ មំសលោហិតក្ខយំ បត្វា កិសោ នូន ភវិស្សសិ, ឥមស្មិំ បន វនេ តវ ភយំ នាម នត្ថិ, តស្មា ឥតោ បដ្ឋាយ មា ភាយីតិ។

    Tatthāyaṃ piṇḍattho – yaṃ etaṃ dubbalaṃ kaṭṭhaṃ puratthimādibhedo vāto bhañjati, taṃ imasmiṃ vane bahuṃ sulabhaṃ, tattha tattha saṃvijjati. Sace tvaṃ tassa bhāyasi, evaṃ sante niccaṃ bhīto maṃsalohitakkhayaṃ patvā kiso nūna bhavissasi, imasmiṃ pana vane tava bhayaṃ nāma natthi, tasmā ito paṭṭhāya mā bhāyīti.

    ឯវំ ទេវតា តស្ស ឱវាទំ អទាសិ, សោបិ តតោ បដ្ឋាយ និព្ភយោ អហោសិ។

    Evaṃ devatā tassa ovādaṃ adāsi, sopi tato paṭṭhāya nibbhayo ahosi.

    សត្ថា ឥមំ ធម្មទេសនំ អាហរិត្វា សច្ចានិ បកាសេត្វា ជាតកំ សមោធានេសិ, សច្ចបរិយោសានេ សោ ភិក្ខុ សោតាបត្តិផលេ បតិដ្ឋហិ។ ‘‘តទា នាគោ អយំ ភិក្ខុ អហោសិ, រុក្ខទេវតា បន អហមេវ អហោសិ’’ន្តិ។

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne so bhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi. ‘‘Tadā nāgo ayaṃ bhikkhu ahosi, rukkhadevatā pana ahameva ahosi’’nti.

    ទុព្ពលកដ្ឋជាតកវណ្ណនា បញ្ចមា។

    Dubbalakaṭṭhajātakavaṇṇanā pañcamā.







    Related texts:



    តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ជាតកបាឡិ • Jātakapāḷi / ១០៥. ទុព្ពលកដ្ឋជាតកំ • 105. Dubbalakaṭṭhajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact