Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੧੦੫] ੫. ਦੁਬ੍ਬਲਕਟ੍ਠਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [105] 5. Dubbalakaṭṭhajātakavaṇṇanā

    ਬਹੁਮ੍ਪੇਤਂ વਨੇ ਕਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਕਂ ਉਤ੍ਤਸਿਤਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਸੋ ਕਿਰ ਸਾવਤ੍ਥਿવਾਸੀ ਏਕੋ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਥੁ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਮਰਣਭੀਰੁਕੋ ਅਹੋਸਿ, ਰਤ੍ਤਿਟ੍ਠਾਨਦਿવਾਟ੍ਠਾਨੇਸੁ વਾਤਸ੍ਸ વਾ વੀਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਕ੍ਖਦਣ੍ਡਕਸ੍ਸ વਾ ਪਤਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖਿਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ વਾ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਰਣਭਯਤਜ੍ਜਿਤੋ ਮਹਾਰવਂ ਰવਨ੍ਤੋ ਪਲਾਯਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਹਿ ‘‘ਮਰਿਤਬ੍ਬਂ ਮਯਾ’’ਤਿ ਸਤਿਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਨਤ੍ਥਿ। ਸਚੇ ਹਿ ਸੋ ‘‘ਅਹਂ ਮਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਨ ਮਰਣਂ ਭਾਯੇਯ੍ਯ। ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਪਨ ਤਸ੍ਸ ਅਭਾવਿਤਤ੍ਤਾવ ਭਾਯਤਿ । ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਮਰਣਭੀਰੁਕਭਾવੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋ।

    Bahumpetaṃvane kaṭṭhanti idaṃ satthā jetavane viharanto ekaṃ uttasitabhikkhuṃ ārabbha kathesi. So kira sāvatthivāsī eko kulaputto satthu dhammadesanaṃ sutvā pabbajitvā maraṇabhīruko ahosi, rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu vātassa vā vījantassa sukkhadaṇḍakassa vā patantassa pakkhicatuppadānaṃ vā saddaṃ sutvā maraṇabhayatajjito mahāravaṃ ravanto palāyati. Tassa hi ‘‘maritabbaṃ mayā’’ti satimattampi natthi. Sace hi so ‘‘ahaṃ marissāmī’’ti jāneyya, na maraṇaṃ bhāyeyya. Maraṇassatikammaṭṭhānassa pana tassa abhāvitattāva bhāyati . Tassa so maraṇabhīrukabhāvo bhikkhusaṅghe pākaṭo jāto.

    ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ ‘‘ਆવੁਸੋ, ਅਸੁਕੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਰਣਭੀਰੁਕੋ ਮਰਣਂ ਭਾਯਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨਾਮ ‘ਅવਸ੍ਸਂ ਮਯਾ ਮਰਿਤਬ੍ਬ’ਨ੍ਤਿ ਮਰਣਸ੍ਸਤਿਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਂ ਭਾવੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤ੍વਂ ਮਰਣਭੀਰੁਕੋ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਾ ਏਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਨਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਥ, ਨਾਯਂ ਇਦਾਨੇવ ਮਰਣਭੀਰੁਕੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਮਰਣਭੀਰੁਕੋਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Athekadivasaṃ dhammasabhāyaṃ bhikkhū kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, asuko nāma bhikkhu maraṇabhīruko maraṇaṃ bhāyati, bhikkhunā nāma ‘avassaṃ mayā maritabba’nti maraṇassatikammaṭṭhānaṃ bhāvetuṃ vaṭṭatī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte taṃ bhikkhuṃ pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira tvaṃ maraṇabhīruko’’ti pucchitvā ‘‘saccaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘bhikkhave, mā etassa bhikkhuno anattamanā hotha, nāyaṃ idāneva maraṇabhīruko, pubbepi maraṇabhīrukoyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਹਿਮવਨ੍ਤੇ ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਙ੍ਗਲਹਤ੍ਥਿਂ ਆਨੇਞ੍ਜਕਾਰਣਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪੇਤੁਂ ਹਤ੍ਥਾਚਰਿਯਾਨਂ ਅਦਾਸਿ। ਤਂ ਆਲ਼ਾਨੇ ਨਿਚ੍ਚਲਂ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਤੋਮਰਹਤ੍ਥਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਆਨੇਞ੍ਜਕਾਰਣਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਕਾਰਿਯਮਾਨੋ વੇਦਨਂ ਅਧਿવਾਸੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਆਲ਼ਾਨਂ ਭਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਪਲਾਪੇਤ੍વਾ ਹਿਮવਨ੍ਤਂ ਪਾવਿਸਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਤਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਾ ਨਿવਤ੍ਤਿਂਸੁ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਮਰਣਭੀਰੁਕੋ ਅਹੋਸਿ, વਾਤਸਦ੍ਦਾਨਿ ਸੁਤ੍વਾ ਕਮ੍ਪਮਾਨੋ ਮਰਣਭਯਤਜ੍ਜਿਤੋ ਸੋਣ੍ਡਂ વਿਧੁਨਿਤ੍વਾ વੇਗੇਨ ਪਲਾਯਤਿ, ਆਲ਼ਾਨੇ ਬਨ੍ਧਿਤ੍વਾ ਆਨੇਞ੍ਜਕਾਰਣਂ ਕਰਣਕਾਲੋ વਿਯਸ੍ਸ ਹੋਤਿ, ਕਾਯਸ੍ਸਾਦਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਦਂ વਾ ਅਲਭਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਪਮਾਨੋ વਿਚਰਤਿ।

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto himavante rukkhadevatā hutvā nibbatti. Tasmiṃ kāle bārāṇasirājā attano maṅgalahatthiṃ āneñjakāraṇaṃ sikkhāpetuṃ hatthācariyānaṃ adāsi. Taṃ āḷāne niccalaṃ bandhitvā tomarahatthā manussā parivāretvā āneñjakāraṇaṃ kārenti. So taṃ kāraṇaṃ kāriyamāno vedanaṃ adhivāsetuṃ asakkonto āḷānaṃ bhinditvā manusse palāpetvā himavantaṃ pāvisi. Manussā taṃ gahetuṃ asakkontā nivattiṃsu. So tattha maraṇabhīruko ahosi, vātasaddāni sutvā kampamāno maraṇabhayatajjito soṇḍaṃ vidhunitvā vegena palāyati, āḷāne bandhitvā āneñjakāraṇaṃ karaṇakālo viyassa hoti, kāyassādaṃ vā cittassādaṃ vā alabhanto kampamāno vicarati.

    ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਖਨ੍ਧવਿਟਪੇ ਠਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Rukkhadevatā taṃ disvā khandhaviṭape ṭhatvā imaṃ gāthamāha –

    ੧੦੫.

    105.

    ‘‘ਬਹੁਮ੍ਪੇਤਂ વਨੇ ਕਟ੍ਠਂ, વਾਤੋ ਭਞ੍ਜਤਿ ਦੁਬ੍ਬਲਂ।

    ‘‘Bahumpetaṃ vane kaṭṭhaṃ, vāto bhañjati dubbalaṃ;

    ਤਸ੍ਸ ਚੇ ਭਾਯਸਿ ਨਾਗ, ਕਿਸੋ ਨੂਨ ਭવਿਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ॥

    Tassa ce bhāyasi nāga, kiso nūna bhavissasī’’ti.

    ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਪਿਣ੍ਡਤ੍ਥੋ – ਯਂ ਏਤਂ ਦੁਬ੍ਬਲਂ ਕਟ੍ਠਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਦਿਭੇਦੋ વਾਤੋ ਭਞ੍ਜਤਿ, ਤਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ વਨੇ ਬਹੁਂ ਸੁਲਭਂ, ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਸਂવਿਜ੍ਜਤਿ। ਸਚੇ ਤ੍વਂ ਤਸ੍ਸ ਭਾਯਸਿ, ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਨਿਚ੍ਚਂ ਭੀਤੋ ਮਂਸਲੋਹਿਤਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍વਾ ਕਿਸੋ ਨੂਨ ਭવਿਸ੍ਸਸਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਨ વਨੇ ਤવ ਭਯਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਾ ਭਾਯੀਤਿ।

    Tatthāyaṃ piṇḍattho – yaṃ etaṃ dubbalaṃ kaṭṭhaṃ puratthimādibhedo vāto bhañjati, taṃ imasmiṃ vane bahuṃ sulabhaṃ, tattha tattha saṃvijjati. Sace tvaṃ tassa bhāyasi, evaṃ sante niccaṃ bhīto maṃsalohitakkhayaṃ patvā kiso nūna bhavissasi, imasmiṃ pana vane tava bhayaṃ nāma natthi, tasmā ito paṭṭhāya mā bhāyīti.

    ਏવਂ ਦੇવਤਾ ਤਸ੍ਸ ਓવਾਦਂ ਅਦਾਸਿ, ਸੋਪਿ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਨਿਬ੍ਭਯੋ ਅਹੋਸਿ।

    Evaṃ devatā tassa ovādaṃ adāsi, sopi tato paṭṭhāya nibbhayo ahosi.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਸਚ੍ਚਾਨਿ ਪਕਾਸੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ, ਸਚ੍ਚਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ। ‘‘ਤਦਾ ਨਾਗੋ ਅਯਂ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਹੋਸਿ, ਰੁਕ੍ਖਦੇવਤਾ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne so bhikkhu sotāpattiphale patiṭṭhahi. ‘‘Tadā nāgo ayaṃ bhikkhu ahosi, rukkhadevatā pana ahameva ahosi’’nti.

    ਦੁਬ੍ਬਲਕਟ੍ਠਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਪਞ੍ਚਮਾ।

    Dubbalakaṭṭhajātakavaṇṇanā pañcamā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੧੦੫. ਦੁਬ੍ਬਲਕਟ੍ਠਜਾਤਕਂ • 105. Dubbalakaṭṭhajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact