Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౮. దుబ్బణ్ణకరణసిక్ఖాపదం
8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadaṃ
౩౬౮. అట్ఠమే అలభీతి లభోతి వచనత్థే అపచ్చయం కత్వా ణపచ్చయస్స స్వత్థభావం దస్సేతుం వుత్తం ‘‘లభోయేవ లాభో’’తి. అపచ్చయమకత్వా పకతియా ణపచ్చయోపి యుత్తోయేవాతి దట్ఠబ్బం. సద్దన్తరోపి అత్థన్తరాభావా సమాసో హోతీతి ఆహ ‘‘నవచీవరలాభేనాతి వత్తబ్బే’’తి. అనునాసికలోపన్తి ‘‘నవ’’న్తి ఏత్థ నిగ్గహీతస్స వినాసం. నిగ్గహీతఞ్హి నాసం అనుగతత్తా ‘‘అనునాసిక’’న్తి వుచ్చతి, తస్స అదస్సన, మకత్వాతి అత్థో. మజ్ఝే ఠితపదద్వయేతి ‘‘నవ’’న్తి చ ‘‘చీవరలాభేనా’’తి చ ద్విన్నం పదానమన్తరే ‘‘ఠితే పనా’’తి చ ‘‘భిక్ఖునా’’తి చ పదద్వయే. నిద్ధారణే చేతం భుమ్మవచనం. నిపాతోతి నిపాతమత్తం. అలభీతి లభోతి వచనత్థస్స అభిధేయ్యత్థం దస్సేతుం ‘‘భిక్ఖునా’’తి వుత్తన్తి ఆహ ‘‘భిక్ఖునా’’తిఆది. పదభాజనే పన వుత్తన్తి సమ్బన్ధో. యన్తి యం చీవరం. ‘‘చీవర’’న్తి ఏత్థ చీవరసరూపం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘యం నివాసేతుం వా’’తిఆది. చమ్మకారనీలన్తి చమ్మకారానం తిఫలే పక్ఖిత్తస్స అయగూథస్స నీలం. మహాపచ్చరియం వుత్తన్తి సమ్బన్ధో. దుబ్బణ్ణో కరీయతి అనేనాతి దుబ్బణ్ణకరణం, కప్పబిన్దున్తి ఆహ ‘‘కప్పబిన్దుం సన్ధాయా’’తి. ఆదియన్తేన భిక్ఖునా ఆదాతబ్బన్తి సమ్బన్ధో. కోణేసూతి అన్తేసు. వాసద్దో అనియమవికప్పత్థో. అక్ఖిమణ్డలమత్తం వాతి అక్ఖిమణ్డలస్స పమాణం వా కప్పబిన్దూతి సమ్బన్ధో. పట్టే వాతి అనువాతపట్టే వా. గణ్ఠియం వాతి గణ్ఠికపట్టే వా. పాళికప్పోతి ద్వే వా తిస్సో వా తతో అధికా వా బిన్దుఆవలీ కత్వా కతో కప్పో. కణ్ణికకప్పోతి కణ్ణికం వియ బిన్దుగోచ్ఛకం కత్వా కతో కప్పో. ఆదిసద్దేన అగ్ఘియకప్పాదయో సఙ్గణ్హాతి. సబ్బత్థాతి సబ్బాసు అట్ఠకథాసు. ఏకోపి బిన్దు వట్టోయేవ వట్టతీతి ఆహ ‘‘ఏకం వట్టబిన్దు’’న్తి.
368. Aṭṭhame alabhīti labhoti vacanatthe apaccayaṃ katvā ṇapaccayassa svatthabhāvaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘labhoyeva lābho’’ti. Apaccayamakatvā pakatiyā ṇapaccayopi yuttoyevāti daṭṭhabbaṃ. Saddantaropi atthantarābhāvā samāso hotīti āha ‘‘navacīvaralābhenāti vattabbe’’ti. Anunāsikalopanti ‘‘nava’’nti ettha niggahītassa vināsaṃ. Niggahītañhi nāsaṃ anugatattā ‘‘anunāsika’’nti vuccati, tassa adassana, makatvāti attho. Majjhe ṭhitapadadvayeti ‘‘nava’’nti ca ‘‘cīvaralābhenā’’ti ca dvinnaṃ padānamantare ‘‘ṭhite panā’’ti ca ‘‘bhikkhunā’’ti ca padadvaye. Niddhāraṇe cetaṃ bhummavacanaṃ. Nipātoti nipātamattaṃ. Alabhīti labhoti vacanatthassa abhidheyyatthaṃ dassetuṃ ‘‘bhikkhunā’’ti vuttanti āha ‘‘bhikkhunā’’tiādi. Padabhājane pana vuttanti sambandho. Yanti yaṃ cīvaraṃ. ‘‘Cīvara’’nti ettha cīvarasarūpaṃ dassento āha ‘‘yaṃ nivāsetuṃ vā’’tiādi. Cammakāranīlanti cammakārānaṃ tiphale pakkhittassa ayagūthassa nīlaṃ. Mahāpaccariyaṃ vuttanti sambandho. Dubbaṇṇo karīyati anenāti dubbaṇṇakaraṇaṃ, kappabindunti āha ‘‘kappabinduṃ sandhāyā’’ti. Ādiyantena bhikkhunā ādātabbanti sambandho. Koṇesūti antesu. Vāsaddo aniyamavikappattho. Akkhimaṇḍalamattaṃ vāti akkhimaṇḍalassa pamāṇaṃ vā kappabindūti sambandho. Paṭṭe vāti anuvātapaṭṭe vā. Gaṇṭhiyaṃ vāti gaṇṭhikapaṭṭe vā. Pāḷikappoti dve vā tisso vā tato adhikā vā binduāvalī katvā kato kappo. Kaṇṇikakappoti kaṇṇikaṃ viya bindugocchakaṃ katvā kato kappo. Ādisaddena agghiyakappādayo saṅgaṇhāti. Sabbatthāti sabbāsu aṭṭhakathāsu. Ekopi bindu vaṭṭoyeva vaṭṭatīti āha ‘‘ekaṃ vaṭṭabindu’’nti.
౩౭౧. అగ్గళాదీనీతి ఆదిసద్దేన అనువాతపరిభణ్డే సఙ్గణ్హాతీతి. అట్ఠమం.
371.Aggaḷādīnīti ādisaddena anuvātaparibhaṇḍe saṅgaṇhātīti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౬. సురాపానవగ్గో • 6. Surāpānavaggo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౮. దుబ్బణ్ణకరణసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౮. దుబ్బణ్ణకరణసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౮. దుబ్బణ్ణకరణసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౮. దుబ్బణ్ణకరణసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā