| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
८. दुब्बण्णकरणसिक्खापदवण्णना
8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
३६८-९. अट्ठमे – नवं पन भिक्खुना चीवरलाभेनाति एत्थ अलभीति लभो; लभोयेव लाभो। किं अलभि? चीवरं। कीदिसं? नवं। इति ‘‘नवचीवरलाभेना’’ति वत्तब्बे अनुनासिकलोपं अकत्वा ‘‘नवचीवरलाभेना’’ति वुत्तं; पटिलद्धनवचीवरेनाति अत्थो। मज्झे ठितपदद्वये पनाति निपातो। भिक्खुनाति येन लद्धं तस्स निदस्सनं। पदभाजने पन ब्यञ्जनं अनादियित्वा यं लद्धं तं दस्सेतुं ‘‘चीवरं नाम छन्नं चीवरान’’न्तिआदि वुत्तं। चीवरन्ति एत्थ यं निवासेतुं वा पारुपितुं वा सक्का होति, तदेव वेदितब्बं। तेनेव ‘‘विकप्पनुपगपच्छिम’’न्ति न वुत्तं। कंसनीलन्ति चम्मकारनीलं। महापच्चरियं पन ‘‘अयोमलं लोहमलं एतं कंसनीलं नामा’’ति वुत्तं। पलासनीलन्ति यो कोचि नीलवण्णो पण्णरसो। दुब्बण्णकरणं आदातब्बन्ति एतं कप्पबिन्दुं सन्धाय वुत्तं; न नीलादीहि सकलचीवरस्स दुब्बण्णकरणं। तञ्च पन कप्पं आदियन्तेन चीवरं रजित्वा चतूसु वा कोणेसु तीसु वा द्वीसु वा एकस्मिं वा कोणे मोरस्स अक्खिमण्डलमत्तं वा मङ्कुलपिट्ठिमत्तं वा आदातब्बं। महापच्चरियं ‘‘पत्ते वा गण्ठियं वा न वट्टती’’ति वुत्तं। महाअट्ठकथायं पन ‘‘वट्टतियेवा’’ति वुत्तं। पाळिकप्पकण्णिककप्पादयो पन सब्बत्थ पटिसिद्धा, तस्मा ठपेत्वा एकं वट्टबिन्दुं अञ्ञेन केनचिपि विकारेन कप्पो न कातब्बो।
368-9. Aṭṭhame – navaṃ pana bhikkhunā cīvaralābhenāti ettha alabhīti labho; labhoyeva lābho. Kiṃ alabhi? Cīvaraṃ. Kīdisaṃ? Navaṃ. Iti ‘‘navacīvaralābhenā’’ti vattabbe anunāsikalopaṃ akatvā ‘‘navacīvaralābhenā’’ti vuttaṃ; paṭiladdhanavacīvarenāti attho. Majjhe ṭhitapadadvaye panāti nipāto. Bhikkhunāti yena laddhaṃ tassa nidassanaṃ. Padabhājane pana byañjanaṃ anādiyitvā yaṃ laddhaṃ taṃ dassetuṃ ‘‘cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarāna’’ntiādi vuttaṃ. Cīvaranti ettha yaṃ nivāsetuṃ vā pārupituṃ vā sakkā hoti, tadeva veditabbaṃ. Teneva ‘‘vikappanupagapacchima’’nti na vuttaṃ. Kaṃsanīlanti cammakāranīlaṃ. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘ayomalaṃ lohamalaṃ etaṃ kaṃsanīlaṃ nāmā’’ti vuttaṃ. Palāsanīlanti yo koci nīlavaṇṇo paṇṇaraso. Dubbaṇṇakaraṇaṃ ādātabbanti etaṃ kappabinduṃ sandhāya vuttaṃ; na nīlādīhi sakalacīvarassa dubbaṇṇakaraṇaṃ. Tañca pana kappaṃ ādiyantena cīvaraṃ rajitvā catūsu vā koṇesu tīsu vā dvīsu vā ekasmiṃ vā koṇe morassa akkhimaṇḍalamattaṃ vā maṅkulapiṭṭhimattaṃ vā ādātabbaṃ. Mahāpaccariyaṃ ‘‘patte vā gaṇṭhiyaṃ vā na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘vaṭṭatiyevā’’ti vuttaṃ. Pāḷikappakaṇṇikakappādayo pana sabbattha paṭisiddhā, tasmā ṭhapetvā ekaṃ vaṭṭabinduṃ aññena kenacipi vikārena kappo na kātabbo.
३७१. अग्गळेतिआदीसु एतानि अग्गळादीनि कप्पकतचीवरे पच्छा आरोपेत्वा कप्पकरणकिच्चं नत्थि। सेसं उत्तानमेव। एळकलोमसमुट्ठानं – किरियाकिरियं, नोसञ्ञाविमोक्खं, अचित्तकं, पण्णत्तिवज्जं; कायकम्मं, तिचित्तं, तिवेदनन्ति।
371.Aggaḷetiādīsu etāni aggaḷādīni kappakatacīvare pacchā āropetvā kappakaraṇakiccaṃ natthi. Sesaṃ uttānameva. Eḷakalomasamuṭṭhānaṃ – kiriyākiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ; kāyakammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
दुब्बण्णकरणसिक्खापदं अट्ठमं।
Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadaṃ aṭṭhamaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ६. सुरापानवग्गो • 6. Surāpānavaggo
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ८. दुब्बण्णकरणसिक्खापदवण्णना • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ८. दुब्बण्णकरणसिक्खापदवण्णना • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / ८. दुब्बण्णकरणसिक्खापदवण्णना • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ८. दुब्बण्णकरणसिक्खापदं • 8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadaṃ
