Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-అభినవ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
౮. దుబ్బణ్ణకరణసిక్ఖాపదవణ్ణనా
8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
లాభసద్దోయం కమ్మసాధనో ‘‘కో భవతా లాభో లద్ధో’’తిఆదీసు వియ, సో చేత్థ అతీతకాలికోతి ఆహ ‘‘అలబ్భీతి లభో’’తి , లద్ధన్తి అత్థో. ‘‘లభో ఏవ లాభో’’తి ఇమినా సకత్థే ణపచ్చయోతి దస్సేతి. కిం అలబ్భీతి కిం లద్ధం. నవన్తి అభినవం. ఏత్తావతా చ నవఞ్చ తం చీవరఞ్చాతి నవచీవరం, నవచీవరం లాభో ఏతేనాతి నవచీవరలాభోతి ఏవమేత్థ సమాసో దట్ఠబ్బోతి. యది ఏవం కథం ‘‘నవం చీవరలాభేనా’’తి వుత్తన్తి ఆహ ‘‘ఇతి నవచీవరలాభేనా’’తిఆది. ఏత్థ చ ‘‘వికప్పనుపగం పచ్ఛిమ’’న్తి న వుత్తత్తా చీవరన్తి యం నివాసేతుం వా పారుపితుం వా సక్కా హోతి, తదేవ వేదితబ్బన్తి ఆహ ‘‘నివాసనపారుపనుపగం చీవర’’న్తి. ‘‘దుబ్బణ్ణకరణం ఆదాతబ్బ’’న్తి ఏతం కప్పబిన్దుం సన్ధాయ వుత్తం, న నీలాదీహి సకలచీవరం దుబ్బణ్ణకరణం, తఞ్చ పన కప్పం ఆదియన్తేన చీవరం రజిత్వా చతూసు వా కోణేసు, తీసు వా ద్వీసు వా ఏకస్మిం వా కోణే మోరస్స అక్ఖిమణ్డలమత్తం వా మఙ్గులపిట్ఠిమత్తం వా ఆదాతబ్బన్తి ఆహ ‘‘తస్సా’’తిఆది. కంసనీలేనాతి చమ్మకారనీలేన. మహాపచ్చరియం పన ‘‘అయోమలం లోహమలం, ఏతం కంసనీలం నామా’’తి (పాచి॰ అట్ఠ॰ ౩౬౮) వుత్తం . పత్తనీలేనాతి యేన కేనచి నీలవణ్ణేన పణ్ణరసేన. కప్పబిన్దుం ఆదియిత్వాతి వట్టం ఏకం కప్పబిన్దుం ఆదియిత్వా.
Lābhasaddoyaṃ kammasādhano ‘‘ko bhavatā lābho laddho’’tiādīsu viya, so cettha atītakālikoti āha ‘‘alabbhīti labho’’ti , laddhanti attho. ‘‘Labho eva lābho’’ti iminā sakatthe ṇapaccayoti dasseti. Kiṃ alabbhīti kiṃ laddhaṃ. Navanti abhinavaṃ. Ettāvatā ca navañca taṃ cīvarañcāti navacīvaraṃ, navacīvaraṃ lābho etenāti navacīvaralābhoti evamettha samāso daṭṭhabboti. Yadi evaṃ kathaṃ ‘‘navaṃ cīvaralābhenā’’ti vuttanti āha ‘‘iti navacīvaralābhenā’’tiādi. Ettha ca ‘‘vikappanupagaṃ pacchima’’nti na vuttattā cīvaranti yaṃ nivāsetuṃ vā pārupituṃ vā sakkā hoti, tadeva veditabbanti āha ‘‘nivāsanapārupanupagaṃ cīvara’’nti. ‘‘Dubbaṇṇakaraṇaṃ ādātabba’’nti etaṃ kappabinduṃ sandhāya vuttaṃ, na nīlādīhi sakalacīvaraṃ dubbaṇṇakaraṇaṃ, tañca pana kappaṃ ādiyantena cīvaraṃ rajitvā catūsu vā koṇesu, tīsu vā dvīsu vā ekasmiṃ vā koṇe morassa akkhimaṇḍalamattaṃ vā maṅgulapiṭṭhimattaṃ vā ādātabbanti āha ‘‘tassā’’tiādi. Kaṃsanīlenāti cammakāranīlena. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘ayomalaṃ lohamalaṃ, etaṃ kaṃsanīlaṃ nāmā’’ti (pāci. aṭṭha. 368) vuttaṃ . Pattanīlenāti yena kenaci nīlavaṇṇena paṇṇarasena. Kappabinduṃ ādiyitvāti vaṭṭaṃ ekaṃ kappabinduṃ ādiyitvā.
పాళికప్పకణ్ణికకప్పాదయో పన సబ్బట్ఠకథాసు పటిసిద్ధా. అగ్గళాదీని కప్పకతచీవరే పన పచ్ఛా ఆరోపేత్వా కప్పకరణకిచ్చం నత్థీతి ఆహ ‘‘పచ్ఛా ఆరోపితేసూ’’తిఆది. అగ్గళఅనువాతపరిభణ్డేసూతి ఉద్ధరిత్వా అల్లియాపనకఖణ్డపిట్ఠిఅనువాతకుచ్ఛిఅనువాతేసు. కిరియాకిరియన్తి నివాసనపారుపనతో, కప్పస్స అనాదానతో కిరియాకిరియం.
Pāḷikappakaṇṇikakappādayo pana sabbaṭṭhakathāsu paṭisiddhā. Aggaḷādīni kappakatacīvare pana pacchā āropetvā kappakaraṇakiccaṃ natthīti āha ‘‘pacchā āropitesū’’tiādi. Aggaḷaanuvātaparibhaṇḍesūti uddharitvā alliyāpanakakhaṇḍapiṭṭhianuvātakucchianuvātesu. Kiriyākiriyanti nivāsanapārupanato, kappassa anādānato kiriyākiriyaṃ.
దుబ్బణ్ణకరణసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.