| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / កង្ខាវិតរណី-អភិនវ-ដីកា • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
៨. ទុព្ពណ្ណករណសិក្ខាបទវណ្ណនា
8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
លាភសទ្ទោយំ កម្មសាធនោ ‘‘កោ ភវតា លាភោ លទ្ធោ’’តិអាទីសុ វិយ, សោ ចេត្ថ អតីតកាលិកោតិ អាហ ‘‘អលព្ភីតិ លភោ’’តិ , លទ្ធន្តិ អត្ថោ។ ‘‘លភោ ឯវ លាភោ’’តិ ឥមិនា សកត្ថេ ណបច្ចយោតិ ទស្សេតិ។ កិំ អលព្ភីតិ កិំ លទ្ធំ។ នវន្តិ អភិនវំ។ ឯត្តាវតា ច នវញ្ច តំ ចីវរញ្ចាតិ នវចីវរំ, នវចីវរំ លាភោ ឯតេនាតិ នវចីវរលាភោតិ ឯវមេត្ថ សមាសោ ទដ្ឋព្ពោតិ។ យទិ ឯវំ កថំ ‘‘នវំ ចីវរលាភេនា’’តិ វុត្តន្តិ អាហ ‘‘ឥតិ នវចីវរលាភេនា’’តិអាទិ។ ឯត្ថ ច ‘‘វិកប្បនុបគំ បច្ឆិម’’ន្តិ ន វុត្តត្តា ចីវរន្តិ យំ និវាសេតុំ វា បារុបិតុំ វា សក្កា ហោតិ, តទេវ វេទិតព្ពន្តិ អាហ ‘‘និវាសនបារុបនុបគំ ចីវរ’’ន្តិ។ ‘‘ទុព្ពណ្ណករណំ អាទាតព្ព’’ន្តិ ឯតំ កប្បពិន្ទុំ សន្ធាយ វុត្តំ, ន នីលាទីហិ សកលចីវរំ ទុព្ពណ្ណករណំ, តញ្ច បន កប្បំ អាទិយន្តេន ចីវរំ រជិត្វា ចតូសុ វា កោណេសុ, តីសុ វា ទ្វីសុ វា ឯកស្មិំ វា កោណេ មោរស្ស អក្ខិមណ្ឌលមត្តំ វា មង្គុលបិដ្ឋិមត្តំ វា អាទាតព្ពន្តិ អាហ ‘‘តស្សា’’តិអាទិ។ កំសនីលេនាតិ ចម្មការនីលេន។ មហាបច្ចរិយំ បន ‘‘អយោមលំ លោហមលំ, ឯតំ កំសនីលំ នាមា’’តិ (បាចិ. អដ្ឋ. ៣៦៨) វុត្តំ ។ បត្តនីលេនាតិ យេន កេនចិ នីលវណ្ណេន បណ្ណរសេន។ កប្បពិន្ទុំ អាទិយិត្វាតិ វដ្ដំ ឯកំ កប្បពិន្ទុំ អាទិយិត្វា។
Lābhasaddoyaṃ kammasādhano ‘‘ko bhavatā lābho laddho’’tiādīsu viya, so cettha atītakālikoti āha ‘‘alabbhīti labho’’ti , laddhanti attho. ‘‘Labho eva lābho’’ti iminā sakatthe ṇapaccayoti dasseti. Kiṃ alabbhīti kiṃ laddhaṃ. Navanti abhinavaṃ. Ettāvatā ca navañca taṃ cīvarañcāti navacīvaraṃ, navacīvaraṃ lābho etenāti navacīvaralābhoti evamettha samāso daṭṭhabboti. Yadi evaṃ kathaṃ ‘‘navaṃ cīvaralābhenā’’ti vuttanti āha ‘‘iti navacīvaralābhenā’’tiādi. Ettha ca ‘‘vikappanupagaṃ pacchima’’nti na vuttattā cīvaranti yaṃ nivāsetuṃ vā pārupituṃ vā sakkā hoti, tadeva veditabbanti āha ‘‘nivāsanapārupanupagaṃ cīvara’’nti. ‘‘Dubbaṇṇakaraṇaṃ ādātabba’’nti etaṃ kappabinduṃ sandhāya vuttaṃ, na nīlādīhi sakalacīvaraṃ dubbaṇṇakaraṇaṃ, tañca pana kappaṃ ādiyantena cīvaraṃ rajitvā catūsu vā koṇesu, tīsu vā dvīsu vā ekasmiṃ vā koṇe morassa akkhimaṇḍalamattaṃ vā maṅgulapiṭṭhimattaṃ vā ādātabbanti āha ‘‘tassā’’tiādi. Kaṃsanīlenāti cammakāranīlena. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘ayomalaṃ lohamalaṃ, etaṃ kaṃsanīlaṃ nāmā’’ti (pāci. aṭṭha. 368) vuttaṃ . Pattanīlenāti yena kenaci nīlavaṇṇena paṇṇarasena. Kappabinduṃ ādiyitvāti vaṭṭaṃ ekaṃ kappabinduṃ ādiyitvā.
បាឡិកប្បកណ្ណិកកប្បាទយោ បន សព្ពដ្ឋកថាសុ បដិសិទ្ធា។ អគ្គឡាទីនិ កប្បកតចីវរេ បន បច្ឆា អារោបេត្វា កប្បករណកិច្ចំ នត្ថីតិ អាហ ‘‘បច្ឆា អារោបិតេសូ’’តិអាទិ។ អគ្គឡអនុវាតបរិភណ្ឌេសូតិ ឧទ្ធរិត្វា អល្លិយាបនកខណ្ឌបិដ្ឋិអនុវាតកុច្ឆិអនុវាតេសុ។ កិរិយាកិរិយន្តិ និវាសនបារុបនតោ, កប្បស្ស អនាទានតោ កិរិយាកិរិយំ។
Pāḷikappakaṇṇikakappādayo pana sabbaṭṭhakathāsu paṭisiddhā. Aggaḷādīni kappakatacīvare pana pacchā āropetvā kappakaraṇakiccaṃ natthīti āha ‘‘pacchā āropitesū’’tiādi. Aggaḷaanuvātaparibhaṇḍesūti uddharitvā alliyāpanakakhaṇḍapiṭṭhianuvātakucchianuvātesu. Kiriyākiriyanti nivāsanapārupanato, kappassa anādānato kiriyākiriyaṃ.
ទុព្ពណ្ណករណសិក្ខាបទវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
