| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / කඞ්‌ඛාවිතරණී-අභිනව-ටීකා • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
8. දුබ්‌බණ්‌ණකරණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
8. Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā
ලාභසද්‌දොයං කම්‌මසාධනො ‘‘කො භවතා ලාභො ලද්‌ධො’’තිආදීසු විය, සො චෙත්‌ථ අතීතකාලිකොති ආහ ‘‘අලබ්‌භීති ලභො’’ති , ලද්‌ධන්‌ති අත්‌ථො. ‘‘ලභො එව ලාභො’’ති ඉමිනා සකත්‌ථෙ ණපච්‌චයොති දස්‌සෙති. කිං අලබ්‌භීති කිං ලද්‌ධං. නවන්‌ති අභිනවං. එත්‌තාවතා ච නවඤ්‌ච තං චීවරඤ්‌චාති නවචීවරං, නවචීවරං ලාභො එතෙනාති නවචීවරලාභොති එවමෙත්‌ථ සමාසො දට්‌ඨබ්‌බොති. යදි එවං කථං ‘‘නවං චීවරලාභෙනා’’ති වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘ඉති නවචීවරලාභෙනා’’තිආදි. එත්‌ථ ච ‘‘විකප්‌පනුපගං පච්‌ඡිම’’න්‌ති න වුත්‌තත්‌තා චීවරන්‌ති යං නිවාසෙතුං වා පාරුපිතුං වා සක්‌කා හොති, තදෙව වෙදිතබ්‌බන්‌ති ආහ ‘‘නිවාසනපාරුපනුපගං චීවර’’න්‌ති. ‘‘දුබ්‌බණ්‌ණකරණං ආදාතබ්‌බ’’න්‌ති එතං කප්‌පබින්‌දුං සන්‌ධාය වුත්‌තං, න නීලාදීහි සකලචීවරං දුබ්‌බණ්‌ණකරණං, තඤ්‌ච පන කප්‌පං ආදියන්‌තෙන චීවරං රජිත්‌වා චතූසු වා කොණෙසු, තීසු වා ද්‌වීසු වා එකස්‌මිං වා කොණෙ මොරස්‌ස අක්‌ඛිමණ්‌ඩලමත්‌තං වා මඞ්‌ගුලපිට්‌ඨිමත්‌තං වා ආදාතබ්‌බන්‌ති ආහ ‘‘තස්‌සා’’තිආදි. කංසනීලෙනාති චම්‌මකාරනීලෙන. මහාපච්‌චරියං පන ‘‘අයොමලං ලොහමලං, එතං කංසනීලං නාමා’’ති (පාචි. අට්‌ඨ. 368) වුත්‌තං . පත්‌තනීලෙනාති යෙන කෙනචි නීලවණ්‌ණෙන පණ්‌ණරසෙන. කප්‌පබින්‌දුං ආදියිත්‌වාති වට්‌ටං එකං කප්‌පබින්‌දුං ආදියිත්‌වා.
Lābhasaddoyaṃ kammasādhano ‘‘ko bhavatā lābho laddho’’tiādīsu viya, so cettha atītakālikoti āha ‘‘alabbhīti labho’’ti , laddhanti attho. ‘‘Labho eva lābho’’ti iminā sakatthe ṇapaccayoti dasseti. Kiṃ alabbhīti kiṃ laddhaṃ. Navanti abhinavaṃ. Ettāvatā ca navañca taṃ cīvarañcāti navacīvaraṃ, navacīvaraṃ lābho etenāti navacīvaralābhoti evamettha samāso daṭṭhabboti. Yadi evaṃ kathaṃ ‘‘navaṃ cīvaralābhenā’’ti vuttanti āha ‘‘iti navacīvaralābhenā’’tiādi. Ettha ca ‘‘vikappanupagaṃ pacchima’’nti na vuttattā cīvaranti yaṃ nivāsetuṃ vā pārupituṃ vā sakkā hoti, tadeva veditabbanti āha ‘‘nivāsanapārupanupagaṃ cīvara’’nti. ‘‘Dubbaṇṇakaraṇaṃ ādātabba’’nti etaṃ kappabinduṃ sandhāya vuttaṃ, na nīlādīhi sakalacīvaraṃ dubbaṇṇakaraṇaṃ, tañca pana kappaṃ ādiyantena cīvaraṃ rajitvā catūsu vā koṇesu, tīsu vā dvīsu vā ekasmiṃ vā koṇe morassa akkhimaṇḍalamattaṃ vā maṅgulapiṭṭhimattaṃ vā ādātabbanti āha ‘‘tassā’’tiādi. Kaṃsanīlenāti cammakāranīlena. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘ayomalaṃ lohamalaṃ, etaṃ kaṃsanīlaṃ nāmā’’ti (pāci. aṭṭha. 368) vuttaṃ . Pattanīlenāti yena kenaci nīlavaṇṇena paṇṇarasena. Kappabinduṃ ādiyitvāti vaṭṭaṃ ekaṃ kappabinduṃ ādiyitvā.
පාළිකප්‌පකණ්‌ණිකකප්‌පාදයො පන සබ්‌බට්‌ඨකථාසු පටිසිද්‌ධා. අග්‌ගළාදීනි කප්‌පකතචීවරෙ පන පච්‌ඡා ආරොපෙත්‌වා කප්‌පකරණකිච්‌චං නත්‌ථීති ආහ ‘‘පච්‌ඡා ආරොපිතෙසූ’’තිආදි. අග්‌ගළඅනුවාතපරිභණ්‌ඩෙසූති උද්‌ධරිත්‌වා අල්‌ලියාපනකඛණ්‌ඩපිට්‌ඨිඅනුවාතකුච්‌ඡිඅනුවාතෙසු. කිරියාකිරියන්‌ති නිවාසනපාරුපනතො, කප්‌පස්‌ස අනාදානතො කිරියාකිරියං.
Pāḷikappakaṇṇikakappādayo pana sabbaṭṭhakathāsu paṭisiddhā. Aggaḷādīni kappakatacīvare pana pacchā āropetvā kappakaraṇakiccaṃ natthīti āha ‘‘pacchā āropitesū’’tiādi. Aggaḷaanuvātaparibhaṇḍesūti uddharitvā alliyāpanakakhaṇḍapiṭṭhianuvātakucchianuvātesu. Kiriyākiriyanti nivāsanapārupanato, kappassa anādānato kiriyākiriyaṃ.
දුබ්‌බණ්‌ණකරණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Dubbaṇṇakaraṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
