| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๒. ทุพฺพณฺณิยสุตฺตํ
2. Dubbaṇṇiyasuttaṃ
๒๖๘. สาวตฺถิยํ เชตวเนฯ ตตฺร โข…เป.… เอตทโวจ – ‘‘ภูตปุพฺพํ, ภิกฺขเว, อญฺญตโร ยโกฺข ทุพฺพโณฺณ โอโกฎิมโก สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส อาสเน นิสิโนฺน อโหสิฯ ตตฺร สุทํ, ภิกฺขเว, เทวา ตาวติํสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘อจฺฉริยํ วต โภ, อพฺภุตํ วต, โภ! อยํ ยโกฺข ทุพฺพโณฺณ โอโกฎิมโก สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส อาสเน นิสิโนฺน’’’ติ! ยถา ยถา โข, ภิกฺขเว, เทวา ตาวติํสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ, ตถา ตถา โส ยโกฺข อภิรูปตโร เจว โหติ ทสฺสนียตโร จ ปาสาทิกตโร จฯ
268. Sāvatthiyaṃ jetavane. Tatra kho…pe… etadavoca – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, aññataro yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinno ahosi. Tatra sudaṃ, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata, bho! Ayaṃ yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinno’’’ti! Yathā yathā kho, bhikkhave, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, tathā tathā so yakkho abhirūpataro ceva hoti dassanīyataro ca pāsādikataro ca.
‘‘อถ โข, ภิกฺขเว, เทวา ตาวติํสา เยน สโกฺก เทวานมิโนฺท เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา สกฺกํ เทวานมินฺทํ เอตทโวจุํ – ‘อิธ เต, มาริส, อญฺญตโร ยโกฺข ทุพฺพโณฺณ โอโกฎิมโก สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส อาสเน นิสิโนฺนฯ ตตฺร สุทํ, มาริส, เทวา ตาวติํสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – อจฺฉริยํ วต, โภ, อพฺภุตํ วต, โภ! อยํ ยโกฺข ทุพฺพโณฺณ โอโกฎิมโก สกฺกสฺส เทวานมินฺทสฺส อาสเน นิสิโนฺนติฯ ยถา ยถา โข, มาริส, เทวา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ, ตถา ตถา โส ยโกฺข อภิรูปตโร เจว โหติ ทสฺสนียตโร จ ปาสาทิกตโร จาติฯ โส หิ นูน, มาริส, โกธภโกฺข ยโกฺข ภวิสฺสตี’’’ติฯ
‘‘Atha kho, bhikkhave, devā tāvatiṃsā yena sakko devānamindo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā sakkaṃ devānamindaṃ etadavocuṃ – ‘idha te, mārisa, aññataro yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinno. Tatra sudaṃ, mārisa, devā tāvatiṃsā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ayaṃ yakkho dubbaṇṇo okoṭimako sakkassa devānamindassa āsane nisinnoti. Yathā yathā kho, mārisa, devā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, tathā tathā so yakkho abhirūpataro ceva hoti dassanīyataro ca pāsādikataro cāti. So hi nūna, mārisa, kodhabhakkho yakkho bhavissatī’’’ti.
‘‘อถ โข, ภิกฺขเว, สโกฺก เทวานมิโนฺท เยน โส โกธภโกฺข ยโกฺข เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา ทกฺขิณชาณุมณฺฑลํ ปถวิยํ นิหนฺตฺวา เยน โส โกธภโกฺข ยโกฺข เตนญฺชลิํ ปณาเมตฺวา ติกฺขตฺตุํ นามํ สาเวติ – ‘สโกฺกหํ มาริส, เทวานมิโนฺท, สโกฺกหํ, มาริส, เทวานมิโนฺท’ติฯ ยถา ยถา โข, ภิกฺขเว, สโกฺก เทวานมิโนฺท นามํ สาเวสิ, ตถา ตถา โส ยโกฺข ทุพฺพณฺณตโร เจว อโหสิ โอโกฎิมกตโร จฯ ทุพฺพณฺณตโร เจว หุตฺวา โอโกฎิมกตโร จ ตเตฺถวนฺตรธายี’’ติฯ อถ โข, ภิกฺขเว, สโกฺก เทวานมิโนฺท สเก อาสเน นิสีทิตฺวา เทเว ตาวติํเส อนุนยมาโน ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ –
‘‘Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo yena so kodhabhakkho yakkho tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā yena so kodhabhakkho yakkho tenañjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ nāmaṃ sāveti – ‘sakkohaṃ mārisa, devānamindo, sakkohaṃ, mārisa, devānamindo’ti. Yathā yathā kho, bhikkhave, sakko devānamindo nāmaṃ sāvesi, tathā tathā so yakkho dubbaṇṇataro ceva ahosi okoṭimakataro ca. Dubbaṇṇataro ceva hutvā okoṭimakataro ca tatthevantaradhāyī’’ti. Atha kho, bhikkhave, sakko devānamindo sake āsane nisīditvā deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘น สูปหตจิโตฺตมฺหิ, นาวเตฺตน สุวานโย;
‘‘Na sūpahatacittomhi, nāvattena suvānayo;
น โว จิราหํ กุชฺฌามิ, โกโธ มยิ นาวติฎฺฐติฯ
Na vo cirāhaṃ kujjhāmi, kodho mayi nāvatiṭṭhati.
‘‘กุทฺธาหํ น ผรุสํ พฺรูมิ, น จ ธมฺมานิ กิตฺตเย;
‘‘Kuddhāhaṃ na pharusaṃ brūmi, na ca dhammāni kittaye;
สนฺนิคฺคณฺหามิ อตฺตานํ, สมฺปสฺสํ อตฺถมตฺตโน’’ติฯ
Sanniggaṇhāmi attānaṃ, sampassaṃ atthamattano’’ti.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๒. ทุพฺพณฺณิยสุตฺตวณฺณนา • 2. Dubbaṇṇiyasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๓. ทุพฺพณฺณิยสุตฺตวณฺณนา • 3. Dubbaṇṇiyasuttavaṇṇanā
