Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
து³ப்³பி⁴க்க²கதா²
Dubbhikkhakathā
16. ஸுஸஸ்ஸகாலேபீதி ஸம்பன்னஸஸ்ஸகாலேபி. அதிஸமக்³கே⁴பீதி அதிஸயேன அப்பக்³கே⁴பி, யதா³ கிஞ்சிதே³வ த³த்வா ப³ஹுங் புப்³ப³ண்ணாபரண்ணங் க³ண்ஹந்தி, தாதி³ஸே காலேபீதி அத்தோ². ஸாலிஆதி³ த⁴ஞ்ஞங் புப்³ப³ண்ணங், முக்³க³மாஸாதி³ அபரண்ணங். த்³விதா⁴ பவத்தங் ஈஹிதங் எத்தா²தி த்³வீஹிதிகாதி மஜ்ஜ²பத³லோபீபா³ஹிரத்த²ஸமாஸோயமீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘த்³விதா⁴ பவத்தஈஹிதிகா’’தி. ஈஹனங் ஈஹிதந்தி ஈஹிதஸத்³தோ³யங் பா⁴வஸாத⁴னோதி ஆஹ ‘‘ஈஹிதங் நாம இரியா’’தி. தத்த² இரியாதி கிரியா. கஸ்ஸ பனேஸா கிரியாதி ஆஹ ‘‘சித்தஇரியா’’தி, சித்தகிரியா சித்தப்பயோகோ³தி அத்தோ². தேனேவாஹ ‘‘சித்தஈஹா’’தி. கத²ங் பனெத்த² ஈஹிதஸ்ஸ த்³விதா⁴ பவத்தீதி ஆஹ ‘‘லச்சா²ம நு கோ²’’திஆதி³. தத்த² லச்சா²ம நு கோ²தி இத³ங் து³க்³க³தானங் வஸேன வுத்தங். ஜீவிதுங் வா ஸக்கி²ஸ்ஸாம நு கோ², நோதி இத³ங் பன இஸ்ஸரானங் வஸேன வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். பி⁴க்க²மானாதி யாசமானா. ‘‘து³ஹிதிகா’’திபி பாடோ². தத்தா²பி வுத்தனயேனேவத்தோ² வேதி³தப்³போ³. த்³வி-ஸத்³த³ஸ்ஸ ஹி து³-ஸத்³தா³தே³ஸேனாயங் நித்³தே³ஸோ ஹோதி. து³க்க²ங் வா ஈஹிதங் எத்த² ந ஸக்கா கோசி பயோகோ³ ஸுகே²ன காதுந்தி து³ஹிதிகா, து³க்கரஜீவிதப்பயோகா³தி அத்தோ².
16.Susassakālepīti sampannasassakālepi. Atisamagghepīti atisayena appagghepi, yadā kiñcideva datvā bahuṃ pubbaṇṇāparaṇṇaṃ gaṇhanti, tādise kālepīti attho. Sāliādi dhaññaṃ pubbaṇṇaṃ, muggamāsādi aparaṇṇaṃ. Dvidhā pavattaṃ īhitaṃ etthāti dvīhitikāti majjhapadalopībāhiratthasamāsoyamīti dassento āha ‘‘dvidhā pavattaīhitikā’’ti. Īhanaṃ īhitanti īhitasaddoyaṃ bhāvasādhanoti āha ‘‘īhitaṃ nāma iriyā’’ti. Tattha iriyāti kiriyā. Kassa panesā kiriyāti āha ‘‘cittairiyā’’ti, cittakiriyā cittappayogoti attho. Tenevāha ‘‘cittaīhā’’ti. Kathaṃ panettha īhitassa dvidhā pavattīti āha ‘‘lacchāma nu kho’’tiādi. Tattha lacchāma nu khoti idaṃ duggatānaṃ vasena vuttaṃ. Jīvituṃ vā sakkhissāma nu kho, noti idaṃ pana issarānaṃ vasena vuttanti veditabbaṃ. Bhikkhamānāti yācamānā. ‘‘Duhitikā’’tipi pāṭho. Tatthāpi vuttanayenevattho veditabbo. Dvi-saddassa hi du-saddādesenāyaṃ niddeso hoti. Dukkhaṃ vā īhitaṃ ettha na sakkā koci payogo sukhena kātunti duhitikā, dukkarajīvitappayogāti attho.
து³-ஸத்³தே³ வா உகாரஸ்ஸ வகாரங் கத்வா த்³வீஹிதிகாதி அயங் நித்³தே³ஸோதி ஆஹ ‘‘அத² வா’’திஆதி³. ப்³யாதி⁴ ரோகோ³தி ஏதானி ‘‘ஆதுரதா’’தி இமஸ்ஸ வேவசனானி. தேன ஸேதட்டிகா நாம ஏகா ரோக³ஜாதீதி த³ஸ்ஸேதி. ஸோ பன ரோகோ³ பாணகதோ³ஸேன ஸம்ப⁴வதி. ஏகோ கிர பாணகோ நாளமஜ்ஜ²க³தங் க³ண்டி²ங் விஜ்ஜ²தி, யேன வித்³த⁴த்தா நிக்க²ந்தம்பி ஸாலிஸீஸங் கீ²ரங் க³ஹேதுங் ந ஸக்கோதி. தேனாஹ ‘‘பச்சி²ன்னகீ²ர’’ந்திஆதி³.
Du-sadde vā ukārassa vakāraṃ katvā dvīhitikāti ayaṃ niddesoti āha ‘‘atha vā’’tiādi. Byādhi rogoti etāni ‘‘āturatā’’ti imassa vevacanāni. Tena setaṭṭikā nāma ekā rogajātīti dasseti. So pana rogo pāṇakadosena sambhavati. Eko kira pāṇako nāḷamajjhagataṃ gaṇṭhiṃ vijjhati, yena viddhattā nikkhantampi sālisīsaṃ khīraṃ gahetuṃ na sakkoti. Tenāha ‘‘pacchinnakhīra’’ntiādi.
வுத்தஸஸ்ஸந்தி வபிதஸஸ்ஸங். தத்தா²தி வேரஞ்ஜாயங். ஸலாகாமத்தங் வுத்தங் எத்தா²தி ஸலாகாவுத்தா, புரிமபதே³ உத்தரபத³லோபேனாயங் நித்³தே³ஸோ. தேனாஹ ‘‘ஸலாகா ஏவ ஸம்பஜ்ஜதீ’’தி. யங் தத்த² வுத்தங் வாபிதங், தங் ஸலாகாமத்தமேவ அஹோஸி, ப²லங் ந ஜாயதீதி அத்தோ². ஸம்பஜ்ஜதீதி ச இமினா ‘‘ஸலாகாவுத்தா’’தி எத்தா²யங் வுத்தஸத்³தோ³ நிப்ப²த்திஅத்தோ²தி த³ஸ்ஸேதி. ஸலாகாயாதி வேளுவிலீவதாலபண்ணாதீ³ஹி கதஸலாகாய. த⁴ஞ்ஞவிக்கயகானங் ஸந்திகந்தி த⁴ஞ்ஞங் விக்கிணந்தீதி த⁴ஞ்ஞவிக்கயகா, தேஸங் ஸமீபந்தி அத்தோ². கயகேஸூதி த⁴ஞ்ஞக³ண்ஹனகேஸு. கிணித்வாதி க³ஹெத்வா. த⁴ஞ்ஞகரணட்டா²னேதி கொட்டா²கா³ரஸ்ஸ ஸமீபட்டா²னே, த⁴ஞ்ஞமினநட்டா²னேதி வுத்தங் ஹோதி . வண்ணஜ்ஜ²க்க²ந்தி கஹாபணபரிக்க²கங். நஸுகரா உஞ்சே²ன பக்³க³ஹேன யாபேதுந்தி பக்³க³ய்ஹதீதி பக்³க³ஹோ, பத்தோ. தேன பக்³க³ஹேன பத்தேனாதி அத்தோ², பத்தங் க³ஹெத்வா பி⁴க்கா²சரியாய யாபேதுங் ந ஸக்காதி வுத்தங் ஹோதி. தேனேவாஹ ‘‘பக்³க³ஹேன யோ உஞ்சோ²’’திஆதி³. நஸுகராதி ஸுகரபா⁴வோ எத்த² நத்தீ²தி நஸுகரா. பிண்டா³ய சரித்வாதி பிண்டா³ய சரணஹேது. ஹேதுஅத்தே²பி ஹி த்வாஸத்³த³மேகே இச்ச²ந்தி.
Vuttasassanti vapitasassaṃ. Tatthāti verañjāyaṃ. Salākāmattaṃ vuttaṃ etthāti salākāvuttā, purimapade uttarapadalopenāyaṃ niddeso. Tenāha ‘‘salākā eva sampajjatī’’ti. Yaṃ tattha vuttaṃ vāpitaṃ, taṃ salākāmattameva ahosi, phalaṃ na jāyatīti attho. Sampajjatīti ca iminā ‘‘salākāvuttā’’ti etthāyaṃ vuttasaddo nipphattiatthoti dasseti. Salākāyāti veḷuvilīvatālapaṇṇādīhi katasalākāya. Dhaññavikkayakānaṃ santikanti dhaññaṃ vikkiṇantīti dhaññavikkayakā, tesaṃ samīpanti attho. Kayakesūti dhaññagaṇhanakesu. Kiṇitvāti gahetvā. Dhaññakaraṇaṭṭhāneti koṭṭhāgārassa samīpaṭṭhāne, dhaññaminanaṭṭhāneti vuttaṃ hoti . Vaṇṇajjhakkhanti kahāpaṇaparikkhakaṃ. Nasukarā uñchena paggahena yāpetunti paggayhatīti paggaho, patto. Tena paggahena pattenāti attho, pattaṃ gahetvā bhikkhācariyāya yāpetuṃ na sakkāti vuttaṃ hoti. Tenevāha ‘‘paggahena yo uñcho’’tiādi. Nasukarāti sukarabhāvo ettha natthīti nasukarā. Piṇḍāya caritvāti piṇḍāya caraṇahetu. Hetuatthepi hi tvāsaddameke icchanti.
உத்தராபத²தோ ஆக³தா, உத்தராபதோ² வா நிவாஸோ ஏதேஸந்தி உத்தராபத²காதி வத்தப்³பே³ நிருத்தினயேன ‘‘உத்தராஹகா’’தி வுத்தங். தேனாஹ ‘‘உத்தராபத²வாஸிகா’’திஆதி³. ‘‘உத்தராபத²கா’’இச்சேவ வா பாளிபாடோ² வேதி³தப்³போ³. கேசி பன ‘‘உத்தரங் விஸிட்ட²ங் ப⁴ண்ட³ங் ஆஹரந்தீதி உத்தராஹகா, உத்தரங் வா அதி⁴கங் அக்³க⁴ங் நெந்தீதி உத்தராஹகா’’திஆதி³னா அஞ்ஞேன பகாரேன அத்த²ங் வண்ணயந்தி. அஸ்ஸானங் உட்டா²னட்டா²னேதி அஸ்ஸானங் ஆகரட்டா²னே. வேரஞ்ஜந்தி வேரஞ்ஜாயங். பு⁴ம்மத்தே² ஹேதங் உபயோக³வசனங். மந்தி³ரந்தி அஸ்ஸஸாலங். அஸ்ஸமண்ட³லிகாயோதி பஞ்ஞாயிங்ஸூதி பரிமண்ட³லாகாரேன கதத்தா அஸ்ஸமண்ட³லிகாயோதி பாகடா அஹேஸுங். ஏவங் கதானஞ்ச அஸ்ஸஸாலானங் ப³ஹுத்தா ப³ஹுவசனநித்³தே³ஸோ கதோ. த³ஸன்னங் த³ஸன்னங் அஸ்ஸானங் வஸனோகாஸோ ஏகேகா அஸ்ஸமண்ட³லிகாதிபி வத³ந்தி. அத்³தா⁴னக்க²மா ந ஹொந்தீதி தீ³க⁴காலங் பவத்தேதுங் க²மா ந ஹொந்தி, ந சிரகாலப்பவத்தினோதி வுத்தங் ஹோதி.
Uttarāpathato āgatā, uttarāpatho vā nivāso etesanti uttarāpathakāti vattabbe niruttinayena ‘‘uttarāhakā’’ti vuttaṃ. Tenāha ‘‘uttarāpathavāsikā’’tiādi. ‘‘Uttarāpathakā’’icceva vā pāḷipāṭho veditabbo. Keci pana ‘‘uttaraṃ visiṭṭhaṃ bhaṇḍaṃ āharantīti uttarāhakā, uttaraṃ vā adhikaṃ agghaṃ nentīti uttarāhakā’’tiādinā aññena pakārena atthaṃ vaṇṇayanti. Assānaṃ uṭṭhānaṭṭhāneti assānaṃ ākaraṭṭhāne. Verañjanti verañjāyaṃ. Bhummatthe hetaṃ upayogavacanaṃ. Mandiranti assasālaṃ. Assamaṇḍalikāyoti paññāyiṃsūti parimaṇḍalākārena katattā assamaṇḍalikāyoti pākaṭā ahesuṃ. Evaṃ katānañca assasālānaṃ bahuttā bahuvacananiddeso kato. Dasannaṃ dasannaṃ assānaṃ vasanokāso ekekā assamaṇḍalikātipi vadanti. Addhānakkhamā na hontīti dīghakālaṃ pavattetuṃ khamā na honti, na cirakālappavattinoti vuttaṃ hoti.
க³ங்கா³ய த³க்கி²ணா தி³ஸா அப்பதிரூபதே³ஸோ, உத்தரா தி³ஸா பதிரூபதே³ஸோதி அதி⁴ப்பாயேனாஹ ‘‘ந ஹி தே’’திஆதி³. க³ங்கா³ய த³க்கி²ணதீரஜாதா த³க்கி²ணாபத²மனுஸ்ஸா. ‘‘அம்ஹாகங் பு³த்³தோ⁴’’தி ஏவங் பு³த்³த⁴ங் மமாயந்தீதி பு³த்³த⁴மாமகா. ஏவங் ஸேஸேஸுபி. படியாதே³துந்தி ஸம்பாதே³துங். நிச்சப⁴த்தஸங்கே²பேனாதி நிச்சப⁴த்தாகாரேன. புப்³ப³ண்ஹஸமயந்தி இத³ங் பு⁴ம்மத்தே² உபயோக³வசனந்தி ஆஹ ‘‘புப்³ப³ண்ஹஸமயேதி அத்தோ²’’தி. அச்சந்தஸங்யோகே³ வா இத³ங் உபயோக³வசனந்தி த³ஸ்ஸேதுங் யதா² அச்சந்தஸங்யோக³த்தோ² ஸம்ப⁴வதி, ததா² அத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘புப்³ப³ண்ஹே வா ஸமய’’ந்திஆதி³. ஏவந்தி ஏவங் பச்சா² வுத்தனயேன அத்தே² வுச்சமானே. நனு ச விஹாரே நிஸீத³ந்தாபி அந்தரவாஸகங் நிவாஸெத்வாவ நிஸீத³ந்தி, தஸ்மா ‘‘நிவாஸெத்வா’’தி இத³ங் கஸ்மா வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘விஹாரனிவாஸனபரிவத்தனவஸேனா’’திஆதி³. விஹாரனிவாஸனபரிவத்தனஞ்ச விஹாரே நிஸின்னகாலே நிவத்த²ம்பி புன கா³மப்பவேஸனஸமயே சாலெத்வா இதோ சிதோ ச ஸண்ட²பெத்வா ஸக்கச்சங் நிவாஸனமேவாதி வேதி³தப்³ப³ங். தேனேவாஹ ‘‘ந ஹி தே ததோ புப்³பே³ அனிவத்தா² அஹேஸு’’ந்தி. பத்தசீவரமாதா³யாதி பத்தஞ்ச சீவரஞ்ச க³ஹெத்வா. க³ஹணஞ்செத்த² ந கேவலங் ஹத்தே²னேவ, அத² கோ² யேன கேனசி ஆகாரேன தா⁴ரணமேவாதி த³ஸ்ஸெந்தோ யதா²ஸம்ப⁴வமத்த²யோஜனங் கரோதி ‘‘பத்தங் ஹத்தே²ஹீ’’திஆதி³னா.
Gaṅgāya dakkhiṇā disā appatirūpadeso, uttarā disā patirūpadesoti adhippāyenāha ‘‘na hi te’’tiādi. Gaṅgāya dakkhiṇatīrajātā dakkhiṇāpathamanussā. ‘‘Amhākaṃ buddho’’ti evaṃ buddhaṃ mamāyantīti buddhamāmakā. Evaṃ sesesupi. Paṭiyādetunti sampādetuṃ. Niccabhattasaṅkhepenāti niccabhattākārena. Pubbaṇhasamayanti idaṃ bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘pubbaṇhasamayetiattho’’ti. Accantasaṃyoge vā idaṃ upayogavacananti dassetuṃ yathā accantasaṃyogattho sambhavati, tathā atthaṃ dassento āha ‘‘pubbaṇhe vā samaya’’ntiādi. Evanti evaṃ pacchā vuttanayena atthe vuccamāne. Nanu ca vihāre nisīdantāpi antaravāsakaṃ nivāsetvāva nisīdanti, tasmā ‘‘nivāsetvā’’ti idaṃ kasmā vuttanti āha ‘‘vihāranivāsanaparivattanavasenā’’tiādi. Vihāranivāsanaparivattanañca vihāre nisinnakāle nivatthampi puna gāmappavesanasamaye cāletvā ito cito ca saṇṭhapetvā sakkaccaṃ nivāsanamevāti veditabbaṃ. Tenevāha ‘‘na hi te tato pubbe anivatthā ahesu’’nti. Pattacīvaramādāyāti pattañca cīvarañca gahetvā. Gahaṇañcettha na kevalaṃ hattheneva, atha kho yena kenaci ākārena dhāraṇamevāti dassento yathāsambhavamatthayojanaṃ karoti ‘‘pattaṃ hatthehī’’tiādinā.
க³தக³தட்டா²னேதி அஸ்ஸமண்ட³லிகாஸு ஸம்பத்தஸம்பத்தட்டா²னே. உது³க்க²லே கொட்டெத்வா கொட்டெத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜந்தீதி எத்த² கஸ்மா பன தே பி⁴க்கூ² ஸயமேவ ஏவங் கத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜந்தி, கிமேவங் லத்³த⁴ங் கப்பியகாரகேஹி யாகு³ங் வா ப⁴த்தங் வா பசாபெத்வா ஸயங் வா பசித்வா பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் ந வட்டதீதி ஆஹ ‘‘தே²ரானங் கோசி கப்பியகாரகோ நத்தீ²’’திஆதி³. கப்பியாகப்பியபா⁴வங் அனபெக்கி²த்வா பி⁴க்கூ²னங் ஏவங் காதுங் ஸாருப்பங் ந ஹோதீதி வத்வா புன அகப்பியபா⁴வம்பி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘ந ச வட்டதீ’’தி. பா⁴ஜனாதி³பரிஹரணவஸேன ப³ஹுப⁴ண்டி³கதாய அபா⁴வதோ வுத்தங் ‘‘ஸல்லஹுகவுத்திதா’’தி. ஸகங் ஸகங் படிவீஸந்தி அத்தனோ அத்தனோ கொட்டா²ஸங். அப்பொஸ்ஸுக்காதி ஸமணத⁴ம்மதோ அஞ்ஞத்த² நிருஸ்ஸாஹா. தது³பியந்தி தத³னுரூபங். பிஸதீதி சுண்ணேதி. புஞ்ஞஞாணவிஸேஸேஹி கத்தப்³ப³கம்மஸ்ஸ மனாபதா ஹோதீதி ஆஹ ‘‘புஞ்ஞவதா’’திஆதி³. நந்தி நங் பத்த²புலகங். ‘‘ந ததோ பட்டா²யா’’தி வசனதோ ததோ புப்³பே³ ப⁴க³வதோ பிண்டா³ய சரணம்பி த³ஸ்ஸிதந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Gatagataṭṭhāneti assamaṇḍalikāsu sampattasampattaṭṭhāne. Udukkhale koṭṭetvā koṭṭetvā paribhuñjantīti ettha kasmā pana te bhikkhū sayameva evaṃ katvā paribhuñjanti, kimevaṃ laddhaṃ kappiyakārakehi yāguṃ vā bhattaṃ vā pacāpetvā sayaṃ vā pacitvā paribhuñjituṃ na vaṭṭatīti āha ‘‘therānaṃ koci kappiyakārako natthī’’tiādi. Kappiyākappiyabhāvaṃ anapekkhitvā bhikkhūnaṃ evaṃ kātuṃ sāruppaṃ na hotīti vatvā puna akappiyabhāvampi dassento āha ‘‘na ca vaṭṭatī’’ti. Bhājanādipariharaṇavasena bahubhaṇḍikatāya abhāvato vuttaṃ ‘‘sallahukavuttitā’’ti. Sakaṃ sakaṃ paṭivīsanti attano attano koṭṭhāsaṃ. Appossukkāti samaṇadhammato aññattha nirussāhā. Tadupiyanti tadanurūpaṃ. Pisatīti cuṇṇeti. Puññañāṇavisesehi kattabbakammassa manāpatā hotīti āha ‘‘puññavatā’’tiādi. Nanti naṃ patthapulakaṃ. ‘‘Na tato paṭṭhāyā’’ti vacanato tato pubbe bhagavato piṇḍāya caraṇampi dassitanti veditabbaṃ.
லத்³தா⁴தி லபி⁴த்வா. ‘‘லத்³தோ⁴’’தி வா பாடோ², உபட்டா²கட்டா²னங் நேவ லத்³தோ⁴தி அத்தோ². கதா³ பன தே²ரோ உபட்டா²கட்டா²னங் லத்³தோ⁴தி? வுச்சதே (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 2.11; அ॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.1.219-223) – ஏகதா³ கிர ப⁴க³வா நாக³ஸமாலத்தே²ரேன ஸத்³தி⁴ங் அத்³தா⁴னமக்³க³ப்படிபன்னோ த்³வேதா⁴பத²ங் பத்தோ. தே²ரோ மக்³கா³ உக்கம்ம ‘‘ப⁴க³வா அஹங் இமினா மக்³கே³ன க³ச்சா²மீ’’தி ஆஹ. அத² நங் ப⁴க³வா ‘‘ஏஹி பி⁴க்கு², இமினா க³ச்சா²மா’’தி ஆஹ. ஸோ ‘‘ஹந்த³ ப⁴க³வா தும்ஹாகங் பத்தசீவரங் க³ண்ஹத², அஹங் இமினா க³ச்சா²மீ’’தி வத்வா பத்தசீவரங் ச²மாயங் ட²பேதுங் ஆரத்³தோ⁴. அத² ப⁴க³வா ‘‘ஆஹர பி⁴க்கூ²’’தி வத்வா பத்தசீவரங் க³ஹெத்வா க³தோ. தஸ்ஸபி பி⁴க்கு²னோ இதரேன மக்³கே³ன க³ச்ச²தோ சோரா பத்தசீவரஞ்சேவ ஹரிங்ஸு, ஸீஸஞ்ச பி⁴ந்தி³ங்ஸு. ஸோ ‘‘ப⁴க³வா தா³னி மே படிஸரணங், ந அஞ்ஞோ’’தி சிந்தெத்வா லோஹிதேன க³ளந்தேன ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் ஆக³மி. ‘‘கிமித³ங் பி⁴க்கூ²’’தி ச வுத்தே தங் பவத்திங் ஆரோசேஸி. அத² நங் ப⁴க³வா ‘‘மா சிந்தயி பி⁴க்கு², ஏதங் காரணங்யேவ தே நிவாரயிம்ஹா’’தி வத்வா ஸமஸ்ஸாஸேஸி.
Laddhāti labhitvā. ‘‘Laddho’’ti vā pāṭho, upaṭṭhākaṭṭhānaṃ neva laddhoti attho. Kadā pana thero upaṭṭhākaṭṭhānaṃ laddhoti? Vuccate (dī. ni. aṭṭha. 2.11; a. ni. aṭṭha. 1.1.219-223) – ekadā kira bhagavā nāgasamālattherena saddhiṃ addhānamaggappaṭipanno dvedhāpathaṃ patto. Thero maggā ukkamma ‘‘bhagavā ahaṃ iminā maggena gacchāmī’’ti āha. Atha naṃ bhagavā ‘‘ehi bhikkhu, iminā gacchāmā’’ti āha. So ‘‘handa bhagavā tumhākaṃ pattacīvaraṃ gaṇhatha, ahaṃ iminā gacchāmī’’ti vatvā pattacīvaraṃ chamāyaṃ ṭhapetuṃ āraddho. Atha bhagavā ‘‘āhara bhikkhū’’ti vatvā pattacīvaraṃ gahetvā gato. Tassapi bhikkhuno itarena maggena gacchato corā pattacīvarañceva hariṃsu, sīsañca bhindiṃsu. So ‘‘bhagavā dāni me paṭisaraṇaṃ, na añño’’ti cintetvā lohitena gaḷantena bhagavato santikaṃ āgami. ‘‘Kimidaṃ bhikkhū’’ti ca vutte taṃ pavattiṃ ārocesi. Atha naṃ bhagavā ‘‘mā cintayi bhikkhu, etaṃ kāraṇaṃyeva te nivārayimhā’’ti vatvā samassāsesi.
ஏகதா³ பன ப⁴க³வா மேகி⁴யத்தே²ரேன ஸத்³தி⁴ங் பாசீனவங்ஸமிக³தா³யே ஜந்துகா³மங் அக³மாஸி. தத்ராபி மேகி⁴யோ ஜந்துகா³மே பிண்டா³ய சரித்வா நதீ³தீரே பாஸாதி³கங் அம்ப³வனங் தி³ஸ்வா ‘‘ப⁴க³வா தும்ஹாகங் பத்தசீவரங் க³ண்ஹத², அஹங் ஏதஸ்மிங் அம்ப³வனே ஸமணத⁴ம்மங் கரோமீ’’தி வத்வா ப⁴க³வதா திக்க²த்துங் நிவாரியமானோபி க³ந்த்வா அகுஸலவிதக்கேஹி அன்வாஸத்தோ பச்சாக³ந்த்வா தங் பவத்திங் ஆரோசேஸி. தம்பி ப⁴க³வா ‘‘இத³மேவ தே காரணங் ஸல்லக்க²யித்வா நிவாரயிம்ஹா’’தி வத்வா அனுபுப்³பே³ன ஸாவத்தி²ங் அக³மாஸி. தத்த² க³ந்த⁴குடிபரிவேணே பஞ்ஞத்தவரபு³த்³தா⁴ஸனே நிஸின்னோ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவுதோ பி⁴க்கூ² ஆமந்தேஸி – ‘‘பி⁴க்க²வே, இதா³னிம்ஹி மஹல்லகோ, ஏகச்சே பி⁴க்கூ² ‘இமினா மக்³கே³ன க³ச்சா²மா’தி வுத்தே அஞ்ஞேன க³ச்ச²ந்தி, ஏகச்சே மய்ஹங் பத்தசீவரங் பூ⁴மியங் நிக்கி²பந்தி, மய்ஹங் நிப³த்³து⁴பட்டா²கங் பி⁴க்கு²ங் ஜானாதா²’’தி. பி⁴க்கூ²னங் த⁴ம்மஸங்வேகோ³ உத³பாதி³. அதா²யஸ்மா ஸாரிபுத்தோ உட்டா²ய ப⁴க³வந்தங் வந்தி³த்வா ‘‘அஹங், ப⁴ந்தே, தும்ஹேயேவ பத்த²யமானோ ஸதஸஹஸ்ஸகப்பாதி⁴கங் அஸங்க்²யெய்யங் பாரமியோ பூரேஸிங், நனு மாதி³ஸோ மஹாபஞ்ஞோ உபட்டா²கோ நாம வட்டதி, அஹங் உபட்ட²ஹிஸ்ஸாமீ’’தி ஆஹ. தங் ப⁴க³வா ‘‘அலங், ஸாரிபுத்த, யஸ்ஸங் தி³ஸாயங் த்வங் விஹரஸி, அஸுஞ்ஞாயேவ ஸா தி³ஸா, தவ ஓவாதோ³ பு³த்³தா⁴னங் ஓவாத³ஸதி³ஸோ, ந மே தயா உபட்டா²ககிச்சங் அத்தீ²’’தி படிக்கி²பி. ஏதேனேவுபாயேன மஹாமொக்³க³ல்லானங் ஆதி³ங் கத்வா அஸீதிமஹாஸாவகா உட்ட²ஹிங்ஸு. ஸப்³பே³ ப⁴க³வா படிக்கி²பி.
Ekadā pana bhagavā meghiyattherena saddhiṃ pācīnavaṃsamigadāye jantugāmaṃ agamāsi. Tatrāpi meghiyo jantugāme piṇḍāya caritvā nadītīre pāsādikaṃ ambavanaṃ disvā ‘‘bhagavā tumhākaṃ pattacīvaraṃ gaṇhatha, ahaṃ etasmiṃ ambavane samaṇadhammaṃ karomī’’ti vatvā bhagavatā tikkhattuṃ nivāriyamānopi gantvā akusalavitakkehi anvāsatto paccāgantvā taṃ pavattiṃ ārocesi. Tampi bhagavā ‘‘idameva te kāraṇaṃ sallakkhayitvā nivārayimhā’’ti vatvā anupubbena sāvatthiṃ agamāsi. Tattha gandhakuṭipariveṇe paññattavarabuddhāsane nisinno bhikkhusaṅghaparivuto bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhave, idānimhi mahallako, ekacce bhikkhū ‘iminā maggena gacchāmā’ti vutte aññena gacchanti, ekacce mayhaṃ pattacīvaraṃ bhūmiyaṃ nikkhipanti, mayhaṃ nibaddhupaṭṭhākaṃ bhikkhuṃ jānāthā’’ti. Bhikkhūnaṃ dhammasaṃvego udapādi. Athāyasmā sāriputto uṭṭhāya bhagavantaṃ vanditvā ‘‘ahaṃ, bhante, tumheyeva patthayamāno satasahassakappādhikaṃ asaṅkhyeyyaṃ pāramiyo pūresiṃ, nanu mādiso mahāpañño upaṭṭhāko nāma vaṭṭati, ahaṃ upaṭṭhahissāmī’’ti āha. Taṃ bhagavā ‘‘alaṃ, sāriputta, yassaṃ disāyaṃ tvaṃ viharasi, asuññāyeva sā disā, tava ovādo buddhānaṃ ovādasadiso, na me tayā upaṭṭhākakiccaṃ atthī’’ti paṭikkhipi. Etenevupāyena mahāmoggallānaṃ ādiṃ katvā asītimahāsāvakā uṭṭhahiṃsu. Sabbe bhagavā paṭikkhipi.
ஆனந்த³த்தே²ரோ பன துண்ஹீயேவ நிஸீதி³. அத² நங் பி⁴க்கூ² ஆஹங்ஸு ‘‘ஆவுஸோ, பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴ உபட்டா²கட்டா²னங் யாசதி, த்வம்பி யாசாஹீ’’தி. யாசித்வா லத்³த⁴ட்டா²னங் நாம ஆவுஸோ கீதி³ஸங் ஹோதி, கிங் மங் ஸத்தா² ந பஸ்ஸதி, ஸசே ரோசெஸ்ஸதி, ‘‘ஆனந்தோ³ மங் உபட்டா²தூ’’தி வக்க²தீதி. அத² ப⁴க³வா ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, ஆனந்தோ³ அஞ்ஞேன உஸ்ஸாஹேதப்³போ³, ஸயமேவ ஜானித்வா மங் உபட்ட²ஹிஸ்ஸதீ’’தி ஆஹ. ததோ பி⁴க்கூ² ‘‘உட்டே²ஹி ஆவுஸோ ஆனந்த³, உட்டே²ஹி, ஆவுஸோ ஆனந்த³, த³ஸப³லங் உபட்டா²கட்டா²னங் யாசாஹீ’’தி ஆஹங்ஸு. தே²ரோ உட்ட²ஹித்வா சத்தாரோ படிக்கே²பே ச சதஸ்ஸோ ச ஆயாசனாதி அட்ட² வரே யாசி.
Ānandatthero pana tuṇhīyeva nisīdi. Atha naṃ bhikkhū āhaṃsu ‘‘āvuso, bhikkhusaṅgho upaṭṭhākaṭṭhānaṃ yācati, tvampi yācāhī’’ti. Yācitvā laddhaṭṭhānaṃ nāma āvuso kīdisaṃ hoti, kiṃ maṃ satthā na passati, sace rocessati, ‘‘ānando maṃ upaṭṭhātū’’ti vakkhatīti. Atha bhagavā ‘‘na, bhikkhave, ānando aññena ussāhetabbo, sayameva jānitvā maṃ upaṭṭhahissatī’’ti āha. Tato bhikkhū ‘‘uṭṭhehi āvuso ānanda, uṭṭhehi, āvuso ānanda, dasabalaṃ upaṭṭhākaṭṭhānaṃ yācāhī’’ti āhaṃsu. Thero uṭṭhahitvā cattāro paṭikkhepe ca catasso ca āyācanāti aṭṭha vare yāci.
சத்தாரோ படிக்கே²பா நாம ‘‘ஸசே மே, ப⁴ந்தே ப⁴க³வா, அத்தனா லத்³த⁴ங் பணீதங் சீவரங் ந த³ஸ்ஸதி , பிண்ட³பாதங் ந த³ஸ்ஸதி, ஏகக³ந்த⁴குடியங் வஸிதுங் ந த³ஸ்ஸதி, நிமந்தனங் க³ஹெத்வா ந க³மிஸ்ஸதி, ஏவாஹங் ப⁴க³வந்தங் உபட்ட²ஹிஸ்ஸாமீ’’தி வத்வா ‘‘கங் பனெத்த², ஆனந்த³, ஆதீ³னவங் அத்³த³ஸா’’தி வுத்தே ஆஹ ‘‘ஸசாஹங், ப⁴ந்தே, இமானி வத்தூ²னி லபி⁴ஸ்ஸாமி, ப⁴விஸ்ஸந்தி வத்தாரோ ‘ஆனந்தோ³ த³ஸப³லேன லத்³த⁴ங் பணீதங் சீவரங் பரிபு⁴ஞ்ஜதி, பிண்ட³பாதங் பரிபு⁴ஞ்ஜதி, ஏகக³ந்த⁴குடியங் வஸதி, ஏகனிமந்தனங் க³ச்ச²தி, ஏதங் லாப⁴ங் லப⁴ந்தோ ததா²க³தங் உபட்டா²தி, கோ ஏவங் உபட்ட²ஹதோ பா⁴ரோ’’’தி. இமே சத்தாரோ படிக்கே²பே யாசி.
Cattāropaṭikkhepā nāma ‘‘sace me, bhante bhagavā, attanā laddhaṃ paṇītaṃ cīvaraṃ na dassati , piṇḍapātaṃ na dassati, ekagandhakuṭiyaṃ vasituṃ na dassati, nimantanaṃ gahetvā na gamissati, evāhaṃ bhagavantaṃ upaṭṭhahissāmī’’ti vatvā ‘‘kaṃ panettha, ānanda, ādīnavaṃ addasā’’ti vutte āha ‘‘sacāhaṃ, bhante, imāni vatthūni labhissāmi, bhavissanti vattāro ‘ānando dasabalena laddhaṃ paṇītaṃ cīvaraṃ paribhuñjati, piṇḍapātaṃ paribhuñjati, ekagandhakuṭiyaṃ vasati, ekanimantanaṃ gacchati, etaṃ lābhaṃ labhanto tathāgataṃ upaṭṭhāti, ko evaṃ upaṭṭhahato bhāro’’’ti. Ime cattāro paṭikkhepe yāci.
சதஸ்ஸோ ஆயாசனா நாம ‘‘ஸசே, ப⁴ந்தே ப⁴க³வா, மயா க³ஹிதங் நிமந்தனங் க³மிஸ்ஸதி, ஸசாஹங் திரோரட்டா² திரோஜனபதா³ ப⁴க³வந்தங் த³ட்டு²ங் ஆக³தபரிஸங் ஆக³தக்க²ணே ஏவ ப⁴க³வந்தங் த³ஸ்ஸேதுங் லச்சா²மி, யதா³ மே கங்கா² உப்பஜ்ஜதி, தஸ்மிங்யேவ க²ணே ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமிதுங் லச்சா²மி, ததா² யங் ப⁴க³வா மய்ஹங் பரம்முக²ங் த⁴ம்மங் தே³ஸேதி, தங் ஆக³ந்த்வா மய்ஹங் கதெ²ஸ்ஸதி, ஏவாஹங் ப⁴க³வந்தங் உபட்ட²ஹிஸ்ஸாமீ’’தி வத்வா ‘‘கங் பனெத்த², ஆனந்த³, ஆனிஸங்ஸங் பஸ்ஸஸீ’’தி வுத்தே ஆஹ ‘‘இத⁴, ப⁴ந்தே, ஸத்³தா⁴ குலபுத்தா ப⁴க³வதோ ஓகாஸங் அலப⁴ந்தா மங் ஏவங் வத³ந்தி ‘ஸ்வேவ, ப⁴ந்தே ஆனந்த³, ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் அம்ஹாகங் க⁴ரே பி⁴க்க²ங் க³ண்ஹெய்யாதா²’தி. ஸசே ப⁴க³வா தத்த² ந க³மிஸ்ஸதி, இச்சி²தக்க²ணேயேவ பரிஸங் த³ஸ்ஸேதுங் கங்க²ஞ்ச வினோதே³துங் ஓகாஸங் ந லச்சா²மி, ப⁴விஸ்ஸந்தி வத்தாரோ ‘கிங் ஆனந்தோ³ த³ஸப³லங் உபட்டா²தி, எத்தகம்பிஸ்ஸ அனுக்³க³ஹங் ப⁴க³வா ந கரோதீ’தி. ப⁴க³வதோ ச பரம்முகா² மங் புச்சி²ஸ்ஸந்தி ‘அயங், ஆவுஸோ ஆனந்த³, கா³தா² இத³ங் ஸுத்தங் இத³ங் ஜாதகங் கத்த² தே³ஸித’ந்தி. ஸசாஹங் தங் ந ஸம்பாயிஸ்ஸாமி, ப⁴விஸ்ஸந்தி வத்தாரோ ‘எத்தகம்பி, ஆவுஸோ, ந ஜானாஸி, கஸ்மா த்வங் சா²யா விய ப⁴க³வந்தங் ந விஜஹந்தோ தீ³க⁴ரத்தங் சிரங் விசரீ’தி. தேனாஹங் பரம்முகா² தே³ஸிதஸ்ஸபி த⁴ம்மஸ்ஸ புன கத²னங் இச்சா²மீ’’தி. இமா சதஸ்ஸோ ஆயாசனா யாசி. ப⁴க³வாபிஸ்ஸ அதா³ஸி. ஏவங் இமே அட்ட² வரே க³ஹெத்வா நிப³த்³து⁴பட்டா²கோ அஹோஸி.
Catasso āyācanā nāma ‘‘sace, bhante bhagavā, mayā gahitaṃ nimantanaṃ gamissati, sacāhaṃ tiroraṭṭhā tirojanapadā bhagavantaṃ daṭṭhuṃ āgataparisaṃ āgatakkhaṇe eva bhagavantaṃ dassetuṃ lacchāmi, yadā me kaṅkhā uppajjati, tasmiṃyeva khaṇe bhagavantaṃ upasaṅkamituṃ lacchāmi, tathā yaṃ bhagavā mayhaṃ parammukhaṃ dhammaṃ deseti, taṃ āgantvā mayhaṃ kathessati, evāhaṃ bhagavantaṃ upaṭṭhahissāmī’’ti vatvā ‘‘kaṃ panettha, ānanda, ānisaṃsaṃ passasī’’ti vutte āha ‘‘idha, bhante, saddhā kulaputtā bhagavato okāsaṃ alabhantā maṃ evaṃ vadanti ‘sveva, bhante ānanda, bhagavatā saddhiṃ amhākaṃ ghare bhikkhaṃ gaṇheyyāthā’ti. Sace bhagavā tattha na gamissati, icchitakkhaṇeyeva parisaṃ dassetuṃ kaṅkhañca vinodetuṃ okāsaṃ na lacchāmi, bhavissanti vattāro ‘kiṃ ānando dasabalaṃ upaṭṭhāti, ettakampissa anuggahaṃ bhagavā na karotī’ti. Bhagavato ca parammukhā maṃ pucchissanti ‘ayaṃ, āvuso ānanda, gāthā idaṃ suttaṃ idaṃ jātakaṃ kattha desita’nti. Sacāhaṃ taṃ na sampāyissāmi, bhavissanti vattāro ‘ettakampi, āvuso, na jānāsi, kasmā tvaṃ chāyā viya bhagavantaṃ na vijahanto dīgharattaṃ ciraṃ vicarī’ti. Tenāhaṃ parammukhā desitassapi dhammassa puna kathanaṃ icchāmī’’ti. Imā catasso āyācanā yāci. Bhagavāpissa adāsi. Evaṃ ime aṭṭha vare gahetvā nibaddhupaṭṭhāko ahosi.
தஸ்ஸேவ டா²னந்தரஸ்ஸ அத்தா²ய கப்பஸதஸஹஸ்ஸங் பூரிதானங் பாரமீனங் ப²லங் பாபுணி, பாபுணித்வா ச உபட்டா²கானங் அக்³கோ³ ஹுத்வா ப⁴க³வந்தங் உபட்ட²ஹி. தே²ரோ ஹி உபட்டா²கட்டா²னங் லத்³த⁴காலதோ பட்டா²ய ப⁴க³வந்தங் து³விதே⁴ன உத³கேன திவிதே⁴ன த³ந்தகட்டே²ன பாத³பரிகம்மேன பிட்டி²பரிகம்மேன க³ந்த⁴குடிபரிவேணஸம்மஜ்ஜனேனாதி ஏவமாதீ³ஹி கிச்சேஹி உபட்ட²ஹந்தோ ‘‘இமாய நாம வேலாய ஸத்து² இத³ங் நாம லத்³து⁴ங் வட்டதி, இத³ங் நாம காதுங் வட்டதீ’’தி சிந்தெத்வா தங் தங் நிப்பா²தெ³ந்தோ மஹதிங் த³ண்ட³தீ³பிகங் க³ஹெத்வா ஏகரத்திங் க³ந்த⁴குடிபரிவேணங் நவ வாரே அனுபரியாயதி. ஏவஞ்ஹிஸ்ஸ அஹோஸி ‘‘ஸசே மே தி²னமித்³த⁴ங் ஓக்கமெய்ய, ப⁴க³வதி பக்கோஸந்தே படிவசனங் தா³துங் நாஹங் ஸக்குணெய்ய’’ந்தி. தஸ்மா ஸப்³ப³ரத்திங் த³ண்ட³தீ³பிகங் ஹத்தே²ன ந முஞ்சதி, ஏவமேதஸ்ஸ நிப³த்³து⁴பட்டா²கட்டா²னஸ்ஸ அலத்³த⁴பா⁴வங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் ‘‘நோ ச கோ² உபட்டா²கட்டா²னங் லத்³தா⁴’’தி. நிப³த்³து⁴பட்டா²கோ நாம நத்தீ²தி நியதுபட்டா²கோ நாம நத்தி². அனியதுபட்டா²கா பன ப⁴க³வதோ பட²மபோ³தி⁴யங் ப³ஹூ அஹேஸுங், தே த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘கதா³சி நாக³ஸமாலத்தே²ரோ’’திஆதி³. ஞாதி ச ஸோ பஸத்த²தமகு³ணயோக³தோ ஸெட்டோ² சாதி ஞாதிஸெட்டோ². ஏவரூபேஸு டா²னேஸு அயமேவ பதிரூபோதி ஆபதா³ஸு ஆமிஸஸ்ஸ அபி⁴ஸங்க²ரித்வா தா³னங் நாம ஞாதகேனேவ காதுங் யுத்ததரந்தி அதி⁴ப்பாயோ.
Tasseva ṭhānantarassa atthāya kappasatasahassaṃ pūritānaṃ pāramīnaṃ phalaṃ pāpuṇi, pāpuṇitvā ca upaṭṭhākānaṃ aggo hutvā bhagavantaṃ upaṭṭhahi. Thero hi upaṭṭhākaṭṭhānaṃ laddhakālato paṭṭhāya bhagavantaṃ duvidhena udakena tividhena dantakaṭṭhena pādaparikammena piṭṭhiparikammena gandhakuṭipariveṇasammajjanenāti evamādīhi kiccehi upaṭṭhahanto ‘‘imāya nāma velāya satthu idaṃ nāma laddhuṃ vaṭṭati, idaṃ nāma kātuṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā taṃ taṃ nipphādento mahatiṃ daṇḍadīpikaṃ gahetvā ekarattiṃ gandhakuṭipariveṇaṃ nava vāre anupariyāyati. Evañhissa ahosi ‘‘sace me thinamiddhaṃ okkameyya, bhagavati pakkosante paṭivacanaṃ dātuṃ nāhaṃ sakkuṇeyya’’nti. Tasmā sabbarattiṃ daṇḍadīpikaṃ hatthena na muñcati, evametassa nibaddhupaṭṭhākaṭṭhānassa aladdhabhāvaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘no ca kho upaṭṭhākaṭṭhānaṃ laddhā’’ti. Nibaddhupaṭṭhāko nāma natthīti niyatupaṭṭhāko nāma natthi. Aniyatupaṭṭhākā pana bhagavato paṭhamabodhiyaṃ bahū ahesuṃ, te dassento āha ‘‘kadāci nāgasamālatthero’’tiādi. Ñāti ca so pasatthatamaguṇayogato seṭṭho cāti ñātiseṭṭho. Evarūpesu ṭhānesu ayameva patirūpoti āpadāsu āmisassa abhisaṅkharitvā dānaṃ nāma ñātakeneva kātuṃ yuttataranti adhippāyo.
மாராவட்டனாயாதி மாரேன கதசித்தாவட்டனாய, மாரானுபா⁴வேன ஸஞ்ஜாதசித்தஸம்மோஹேனாதி வுத்தங் ஹோதி. தேனேவாஹ ‘‘ஆவட்டெத்வா மோஹெத்வா’’திஆதி³. திட்ட²ந்து…பே॰… தம்பி மாரோ ஆவட்டெய்யாதி பு²ஸ்ஸஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே கதுபசிதஸ்ஸ அகுஸலகம்மஸ்ஸ ததா³ லத்³தோ⁴காஸவஸேன உபட்டி²தத்தா. வுத்தஞ்ஹேதங் அபதா³னே –
Mārāvaṭṭanāyāti mārena katacittāvaṭṭanāya, mārānubhāvena sañjātacittasammohenāti vuttaṃ hoti. Tenevāha ‘‘āvaṭṭetvā mohetvā’’tiādi. Tiṭṭhantu…pe… tampi māro āvaṭṭeyyāti phussassa bhagavato kāle katupacitassa akusalakammassa tadā laddhokāsavasena upaṭṭhitattā. Vuttañhetaṃ apadāne –
‘‘பு²ஸ்ஸஸ்ஸாஹங் பாவசனே, ஸாவகே பரிபா⁴ஸயிங்;
‘‘Phussassāhaṃ pāvacane, sāvake paribhāsayiṃ;
யவங் கா²த³த² பு⁴ஞ்ஜத², மா ச பு⁴ஞ்ஜத² ஸாலயோ.
Yavaṃ khādatha bhuñjatha, mā ca bhuñjatha sālayo.
‘‘தேன கம்மவிபாகேன, தேமாஸங் கா²தி³தங் யவங்;
‘‘Tena kammavipākena, temāsaṃ khāditaṃ yavaṃ;
நிமந்திதோ ப்³ராஹ்மணேன, வேரஞ்ஜாயங் வஸிங் ததா³’’தி. (அப॰ தே²ர 1.39.88-89);
Nimantito brāhmaṇena, verañjāyaṃ vasiṃ tadā’’ti. (apa. thera 1.39.88-89);
பரியுட்டி²தசித்தோதி பரியோனத்³த⁴சித்தோ, அபி⁴பூ⁴தசித்தோதி அத்தோ². ஆவட்டிதபரியோஸானே ஆக³மிங்ஸூதி மாரேன ஆவட்டெத்வா க³தே பச்சா² ஆக³மிங்ஸு. அவிஸஹதாயாதி அஸக்குணெய்யதாய. அபி⁴ஹடபி⁴க்கா²யாதி பசித்வா அபி⁴ஹரியமானபி⁴க்கா²ய. நிப³த்³த⁴தா³னஸ்ஸாதி ‘‘எத்தகங் காலங் ப⁴க³வதோ த³ஸ்ஸாமா’’தி நிச்சப⁴த்தவஸேன பரிச்சி²ந்தி³த்வா ட²பிததா³னஸ்ஸ. அப்பிதவத்த²ஸ்ஸாதி ‘‘இத³ங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ சதுபச்சயபரிபோ⁴க³த்த²’’ந்தி விஹாரங் நெத்வா தி³ன்னவத்து²னோ. ந விஸஹதீதி ந ஸக்கோதி. அபி⁴ஹடபி⁴க்கா²ஸங்கே²பேனாதி அபி⁴ஹடபி⁴க்கா²னீஹாரேன . ப்³யாமப்பபா⁴யாதி ஸமந்ததோ ப்³யாமமத்தாய பபா⁴ய. எத்த² ச அனுப்³யஞ்ஜனானங் ப்³யாமப்பபா⁴ய ச நிப்பபா⁴கரணங் அந்தராயோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். தேனேவாஹ ‘‘சந்தி³மஸூரியதே³வப்³ரஹ்மானம்பி ஹீ’’திஆதி³. அனுப்³யஞ்ஜனானங் ப்³யாமப்பபா⁴ய ஏகாப³த்³த⁴த்தா வுத்தங் ‘‘அனுப்³யஞ்ஜனப்³யாமப்பபா⁴ப்பதே³ஸங் பத்வா’’தி. ஸப்³ப³ஞ்ஞுதஞ்ஞாணஸ்ஸ அந்தராயோ நாம ஞெய்யத⁴ம்மேஸு ஆவரணங்.
Pariyuṭṭhitacittoti pariyonaddhacitto, abhibhūtacittoti attho. Āvaṭṭitapariyosāne āgamiṃsūti mārena āvaṭṭetvā gate pacchā āgamiṃsu. Avisahatāyāti asakkuṇeyyatāya. Abhihaṭabhikkhāyāti pacitvā abhihariyamānabhikkhāya. Nibaddhadānassāti ‘‘ettakaṃ kālaṃ bhagavato dassāmā’’ti niccabhattavasena paricchinditvā ṭhapitadānassa. Appitavatthassāti ‘‘idaṃ buddhassa catupaccayaparibhogattha’’nti vihāraṃ netvā dinnavatthuno. Na visahatīti na sakkoti. Abhihaṭabhikkhāsaṅkhepenāti abhihaṭabhikkhānīhārena . Byāmappabhāyāti samantato byāmamattāya pabhāya. Ettha ca anubyañjanānaṃ byāmappabhāya ca nippabhākaraṇaṃ antarāyoti daṭṭhabbaṃ. Tenevāha ‘‘candimasūriyadevabrahmānampi hī’’tiādi. Anubyañjanānaṃ byāmappabhāya ekābaddhattā vuttaṃ ‘‘anubyañjanabyāmappabhāppadesaṃ patvā’’ti. Sabbaññutaññāṇassa antarāyo nāma ñeyyadhammesu āvaraṇaṃ.
அஸ்ஸோஸி கோ² ப⁴க³வா உது³க்க²லஸத்³த³ந்தி கிங் ஸயமேவ உப்பன்னங் உது³க்க²லஸத்³த³ங் அஸ்ஸோஸீதி சேதி ஆஹ ‘‘பத்த²பத்த²புலகங் கொட்டெந்தான’’ந்திஆதி³. அத்த²ஸஞ்ஹிதந்தி பயோஜனஸாத⁴கங். அனத்த²ஸஞ்ஹிதேதி அனத்த²னிஸ்ஸிதே வசனே. கா⁴தாபெக்க²ங் பு⁴ம்மவசனங். யஸ்மிஞ்ச யேன கா⁴தோ நிப்பா²தீ³யதி, தஸ்ஸேவ தேன கா⁴தோ கதோ நாம ஹோதீதி ஆஹ ‘‘மக்³கே³னேவ தாதி³ஸஸ்ஸ வசனஸ்ஸ கா⁴தோ ஸமுச்சே²தோ³தி வுத்தங் ஹோதீ’’தி. ஸாமிஅத்தே² வா பு⁴ம்மவசனந்தி மஞ்ஞமானோ ஏவமாஹாதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். வசனஸ்ஸ ச ஸமுக்³கா⁴தோ தம்மூலகிலேஸானங் ஸமுக்³கா⁴தேனாதி வேதி³தப்³ப³ங்.
Assosi kho bhagavā udukkhalasaddanti kiṃ sayameva uppannaṃ udukkhalasaddaṃ assosīti ceti āha ‘‘patthapatthapulakaṃ koṭṭentāna’’ntiādi. Atthasañhitanti payojanasādhakaṃ. Anatthasañhiteti anatthanissite vacane. Ghātāpekkhaṃ bhummavacanaṃ. Yasmiñca yena ghāto nipphādīyati, tasseva tena ghāto kato nāma hotīti āha ‘‘maggeneva tādisassa vacanassa ghāto samucchedoti vuttaṃ hotī’’ti. Sāmiatthe vā bhummavacananti maññamāno evamāhāti daṭṭhabbaṃ. Vacanassa ca samugghāto tammūlakilesānaṃ samugghātenāti veditabbaṃ.
ஆகரோதி அத்தனோ அனுரூபதாய ஸமரியாத³ங் ஸபரிச்சே²த³ங் ப²லங் நிப்ப²த்தேதீதி ஆகாரோ காரணந்தி ஆஹ ‘‘ஆகாரேஹீதி காரணேஹீ’’தி. அட்டு²ப்பத்தியுத்தந்தி பச்சுப்பன்னவத்து²ங் நிஸ்ஸாய பவத்தங். தாய புச்சா²ய வீதிக்கமங் பாகடங் கத்வாதி ‘‘ஸச்சங் கிர த்வங் பி⁴க்கூ²’’திஆதி³புச்சா²ய தேன பி⁴க்கு²னா கதவீதிக்கமங் பகாஸெத்வா, வீதிக்கமப்பகாஸனஞ்ச கிமத்த²மித³ங் ஸிக்கா²பத³ங் பஞ்ஞபேதீதி அனுஜானநத்த²ங்.
Ākaroti attano anurūpatāya samariyādaṃ saparicchedaṃ phalaṃ nipphattetīti ākāro kāraṇanti āha ‘‘ākārehīti kāraṇehī’’ti. Aṭṭhuppattiyuttanti paccuppannavatthuṃ nissāya pavattaṃ. Tāya pucchāya vītikkamaṃ pākaṭaṃ katvāti ‘‘saccaṃ kira tvaṃ bhikkhū’’tiādipucchāya tena bhikkhunā katavītikkamaṃ pakāsetvā, vītikkamappakāsanañca kimatthamidaṃ sikkhāpadaṃ paññapetīti anujānanatthaṃ.
நத்தி² கிஞ்சி வத்தப்³ப³ந்தி புப்³பே³ வுத்தனயத்தா ந கிஞ்சி எத்த² அபுப்³ப³ங் வத்தப்³ப³மத்தீ²தி த³ஸ்ஸேதி. தேனாஹ ‘‘புப்³பே³ வுத்தமேவ ஹீ’’திஆதி³. ஸாது⁴ ஸாதூ⁴தி இத³ங் பஸங்ஸாயங் ஆமேடி³தவசனந்தி ஆஹ ‘‘ஆயஸ்மந்தங் ஆனந்த³ங் ஸம்பஹங்ஸெந்தோ’’தி. த்³வீஸு ஆகாரேஸூதி த⁴ம்மதே³ஸனஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்திஸங்கா²தேஸு த்³வீஸு காரணேஸு. ஏகங் க³ஹெத்வாதி த⁴ம்மங் வா தே³ஸெஸ்ஸாமாதி ஏவங் வுத்தகாரணங் க³ஹெத்வா. ஏவங்து³ப்³பி⁴க்கே²தி ஏவங் து³க்கே²ன லபி⁴தப்³பா³ பி⁴க்கா² எத்தா²தி ஏவங்து³ப்³பி⁴க்கே² காலே, தே³ஸே வா. து³ல்லப⁴பிண்டே³தி ஏதஸ்ஸேவ அத்த²தீ³பனங். பா⁴ஜனாதி³பரிஹரணவஸேன ப³ஹுப⁴ண்டி³கதாய அபா⁴வதோ வுத்தங் ‘‘இமாய ஸல்லஹுகவுத்திதாயா’’தி. எத்தகமேவ அலங் யாபேதுந்தி உத்தரி பத்த²னாபா⁴வதோ பன ‘‘இமினா ச ஸல்லேகே²னா’’தி வுத்தங். து³ப்³பி⁴க்க²ங் விஜிதந்தி எத்த² ஹி பி⁴க்கா²னங் அபா⁴வோ து³ப்³பி⁴க்க²ங் ‘‘நிம்மக்கி²க’’ந்திஆதீ³ஸு விய. பி⁴க்கா²பா⁴வோயேவ ஹி தங்னிமித்தசித்தவிகா⁴தானங் அபா⁴வதோ பி⁴க்கூ²ஹி விஜிதோ வஸே வத்திதோ. லோபோ⁴ விஜிதோதி ஆமிஸஹேது ரத்திச்சே²த³வஸ்ஸச்சே²த³ஸமுட்டா²பகோ லோலுப்பாதோ³பி தேஸங் நாஹோஸீதி ஆமிஸலோலதாஸங்கா²தோ லோபோ⁴ விஜிதோ. இச்சா²சாரோ விஜிதோதி ‘‘ஆமிஸஹேது அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மப்பகாஸனவஸேன கு³ணவணிஜ்ஜங் கத்வா ஜீவிகங் கப்பெஸ்ஸாமா’’தி ஏவங் பவத்தஇச்சா²சாரஸ்ஸ அபா⁴வதோ யதா²வுத்தோ இச்சா²சாரோ விஜிதோ. சித்துப்பாத³மத்தஸ்ஸபி அனுப்பன்னபா⁴வங் ஸந்தா⁴ய ‘‘சிந்தா வா’’தி வுத்தங். புனப்புனானுஸோசனவஸேன பன சித்தபீளாபி நாஹோஸீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘விகா⁴தோ வா’’தி வுத்தங்.
Natthi kiñci vattabbanti pubbe vuttanayattā na kiñci ettha apubbaṃ vattabbamatthīti dasseti. Tenāha ‘‘pubbe vuttameva hī’’tiādi. Sādhu sādhūti idaṃ pasaṃsāyaṃ āmeḍitavacananti āha ‘‘āyasmantaṃ ānandaṃ sampahaṃsento’’ti. Dvīsu ākāresūti dhammadesanasikkhāpadapaññattisaṅkhātesu dvīsu kāraṇesu. Ekaṃ gahetvāti dhammaṃ vā desessāmāti evaṃ vuttakāraṇaṃ gahetvā. Evaṃdubbhikkheti evaṃ dukkhena labhitabbā bhikkhā etthāti evaṃdubbhikkhe kāle, dese vā. Dullabhapiṇḍeti etasseva atthadīpanaṃ. Bhājanādipariharaṇavasena bahubhaṇḍikatāya abhāvato vuttaṃ ‘‘imāya sallahukavuttitāyā’’ti. Ettakameva alaṃ yāpetunti uttari patthanābhāvato pana ‘‘iminā ca sallekhenā’’ti vuttaṃ. Dubbhikkhaṃ vijitanti ettha hi bhikkhānaṃ abhāvo dubbhikkhaṃ ‘‘nimmakkhika’’ntiādīsu viya. Bhikkhābhāvoyeva hi taṃnimittacittavighātānaṃ abhāvato bhikkhūhi vijito vase vattito. Lobho vijitoti āmisahetu ratticchedavassacchedasamuṭṭhāpako loluppādopi tesaṃ nāhosīti āmisalolatāsaṅkhāto lobho vijito. Icchācāro vijitoti ‘‘āmisahetu aññamaññassa uttarimanussadhammappakāsanavasena guṇavaṇijjaṃ katvā jīvikaṃ kappessāmā’’ti evaṃ pavattaicchācārassa abhāvato yathāvutto icchācāro vijito. Cittuppādamattassapi anuppannabhāvaṃ sandhāya ‘‘cintā vā’’ti vuttaṃ. Punappunānusocanavasena pana cittapīḷāpi nāhosīti dassanatthaṃ ‘‘vighāto vā’’ti vuttaṃ.
ரத்திச்சே²தோ³ வாதி ஸத்தாஹகரணீயவஸேன க³ந்த்வா ப³ஹி அருணுட்டா²பனவஸேன ரத்திச்சே²தோ³ வா ந கதோ ஸத்தாஹகிச்சவஸேனபி கத்த²சி அக³தத்தா. ஸத்தாஹகிச்சவஸேன விப்பவாஸஞ்ஹி ஸந்தா⁴ய ரத்திச்சே²தோ³தி அட்ட²கதா²வோஹாரோ, ததோயேவ ச வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கவண்ணனாயங் (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 199) ‘‘அயங் பனெத்த² பாளிமுத்தகரத்திச்சே²த³வினிச்ச²யோ’’தி வத்வா ‘‘த⁴ம்மஸ்ஸவனத்தா²ய அனிமந்திதேன க³ந்துங் ந வட்டதீ’’திஆதி³னா ஸத்தாஹகரணீயமேவ விப⁴த்தங். மஹாஅட்ட²கதா²யம்பி வுத்தங் ‘‘ஸத்தாஹகிச்சேன க³ந்த்வா ஏகபி⁴க்கு²னாபி ரத்திச்சே²தோ³ வா ந கதோ’’தி. ஏவஞ்ச கத்வா ரத்திச்சே²தோ³ நாம ஸத்தாஹகரணீயவஸேன ஹோதி, ந அஞ்ஞதா²தி ரத்திச்சே²த³லக்க²ணஞ்ச கதி²தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். எத்த² ச பச்சயவேகல்லஸங்கா²தே வஸ்ஸச்சே²த³காரணே ஸதி ரத்திச்சே²த³ஸ்ஸபி வுத்தத்தா யத்த² வஸ்ஸச்சே²த³காரணங் லப்³ப⁴தி, தத்த² ஸத்தாஹகிச்சேன க³ந்தும்பி வட்டதீதி ஸித்³த⁴ந்தி சூளக³ண்டி²பதே³ மஜ்ஜி²மக³ண்டி²பதே³ ச வுத்தங், தங் ஸுவுத்தங் வஸ்ஸூபனாயிகக்க²ந்த⁴கே வஸ்ஸச்சே²தா³தி⁴காரே –
Ratticchedo vāti sattāhakaraṇīyavasena gantvā bahi aruṇuṭṭhāpanavasena ratticchedo vā na kato sattāhakiccavasenapi katthaci agatattā. Sattāhakiccavasena vippavāsañhi sandhāya ratticchedoti aṭṭhakathāvohāro, tatoyeva ca vassūpanāyikakkhandhakavaṇṇanāyaṃ (mahāva. aṭṭha. 199) ‘‘ayaṃ panettha pāḷimuttakaratticchedavinicchayo’’ti vatvā ‘‘dhammassavanatthāya animantitena gantuṃ na vaṭṭatī’’tiādinā sattāhakaraṇīyameva vibhattaṃ. Mahāaṭṭhakathāyampi vuttaṃ ‘‘sattāhakiccena gantvā ekabhikkhunāpi ratticchedo vā na kato’’ti. Evañca katvā ratticchedo nāma sattāhakaraṇīyavasena hoti, na aññathāti ratticchedalakkhaṇañca kathitanti daṭṭhabbaṃ. Ettha ca paccayavekallasaṅkhāte vassacchedakāraṇe sati ratticchedassapi vuttattā yattha vassacchedakāraṇaṃ labbhati, tattha sattāhakiccena gantumpi vaṭṭatīti siddhanti cūḷagaṇṭhipade majjhimagaṇṭhipade ca vuttaṃ, taṃ suvuttaṃ vassūpanāyikakkhandhake vassacchedādhikāre –
‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன அஞ்ஞதரஸ்மிங் ஆவாஸே வஸ்ஸூபக³தானங் பி⁴க்கூ²னங் கா³மோ சோரேஹி வுட்டா²ஸி. ப⁴க³வதோ ஏதமத்த²ங் ஆரோசேஸுங். அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, யேன கா³மோ தேன க³ந்து’’ந்தி (மஹாவ॰ 201) –
‘‘Tena kho pana samayena aññatarasmiṃ āvāse vassūpagatānaṃ bhikkhūnaṃ gāmo corehi vuṭṭhāsi. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Anujānāmi, bhikkhave, yena gāmo tena gantu’’nti (mahāva. 201) –
எத்த² ‘‘ஸசே கா³மோ அவிதூ³ரக³தோ ஹோதி, தத்த² பிண்டா³ய சரித்வா விஹாரமேவ ஆக³ந்த்வா வஸிதப்³ப³ங். ஸசே தூ³ரக³தோ, ஸத்தாஹவாரேன அருணோ உட்டா²பேதப்³போ³. ந ஸக்கா சே ஹோதி, தத்தே²வ ஸபா⁴க³ட்டா²னே வஸிதப்³ப³’’ந்தி (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 201) இமினா அட்ட²கதா²வசனேனபி ஸங்ஸந்த³னதோ. ததா² ஹி கா³மே வுட்டி²தே பி⁴க்கா²ய அபா⁴வதோ வஸ்ஸச்சே²தே³பி அனாபத்திங் வத³ந்தேன ப⁴க³வதா ‘‘அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, யேன கா³மோ தேன க³ந்து’’ந்தி (மஹாவ॰ 201) வுத்தத்தா பி⁴க்கா²ய அபா⁴வோ வஸ்ஸச்சே²த³காரணங். தத்த² ‘‘ஸசே தூ³ரக³தோ, ஸத்தாஹவாரேன அருணோ உட்டா²பேதப்³போ³’’தி (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 201) இத³ங் அட்ட²கதா²வசனங் வஸ்ஸச்சே²த³காரணே ஸதி ஸத்தாஹகிச்சேன க³ந்தும்பி வட்டதீதி இமமத்த²ங் ஸாதே⁴தி.
Ettha ‘‘sace gāmo avidūragato hoti, tattha piṇḍāya caritvā vihārameva āgantvā vasitabbaṃ. Sace dūragato, sattāhavārena aruṇo uṭṭhāpetabbo. Na sakkā ce hoti, tattheva sabhāgaṭṭhāne vasitabba’’nti (mahāva. aṭṭha. 201) iminā aṭṭhakathāvacanenapi saṃsandanato. Tathā hi gāme vuṭṭhite bhikkhāya abhāvato vassacchedepi anāpattiṃ vadantena bhagavatā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yena gāmo tena gantu’’nti (mahāva. 201) vuttattā bhikkhāya abhāvo vassacchedakāraṇaṃ. Tattha ‘‘sace dūragato, sattāhavārena aruṇo uṭṭhāpetabbo’’ti (mahāva. aṭṭha. 201) idaṃ aṭṭhakathāvacanaṃ vassacchedakāraṇe sati sattāhakiccena gantumpi vaṭṭatīti imamatthaṃ sādheti.
யங் பன வுத்தங் கேனசி –
Yaṃ pana vuttaṃ kenaci –
‘‘ரத்திச்சே²தோ³தி ஸத்தாஹகிச்சங் ஸந்தா⁴ய வுத்தோ, ஸத்தாஹகரணீயேன க³ந்த்வா ரத்திச்சே²தோ³ வா வஸ்ஸச்சே²தோ³ வா ஏகபி⁴க்கு²னாபி ந கதோதி வுத்தங் கிர மஹாஅட்ட²கதா²யங், தஸ்மா வஸ்ஸச்சே²த³ஸ்ஸ காரணே ஸதி ஸத்தாஹகிச்சங் காதுங் வட்டதீதி ஏகே. வினயத⁴ரா பன ந இச்ச²ந்தி, தஸ்மா அட்ட²கதா²தி⁴ப்பாயோ வீமங்ஸிதப்³போ³’’தி.
‘‘Ratticchedoti sattāhakiccaṃ sandhāya vutto, sattāhakaraṇīyena gantvā ratticchedo vā vassacchedo vā ekabhikkhunāpi na katoti vuttaṃ kira mahāaṭṭhakathāyaṃ, tasmā vassacchedassa kāraṇe sati sattāhakiccaṃ kātuṃ vaṭṭatīti eke. Vinayadharā pana na icchanti, tasmā aṭṭhakathādhippāyo vīmaṃsitabbo’’ti.
தங் பன ஸயங் ஸம்மூள்ஹஸ்ஸ பரேஸங் மோஹுப்பாத³னமத்தங். ந ஹி வினயத⁴ரானங் அனிச்சா²ய காரணங் தி³ஸ்ஸதி அட்ட²கதா²ய விருஜ்ஜ²னதோ யுத்திஅபா⁴வதோ ச. யஞ்ஹி காரணங் வஸ்ஸச்சே²தே³பி அனாபத்திங் ஸாதே⁴தி, தஸ்மிங் ஸதி வினா வஸ்ஸச்சே²த³ங் ஸத்தாஹகிச்சேன க³ந்துங் ந வட்டதீதி கா நாம யுத்தி. ‘‘பச்சி²மிகாய தத்த² வஸ்ஸங் உபக³ச்சா²மா’’தி இத³ங் தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் அனுரூபபரிவிதக்கனபஅதீ³பனங், ந பன விஸேஸத்த²பரிதீ³பனங். ததா² ஹி து³ப்³பி⁴க்க²தாய வஸ்ஸச்சே²த³கரணஸப்³பா⁴வதோ புரிமிகாய தாவ வஸ்ஸச்சே²தே³பி அனாபத்தி. பச்சி²மிகாயங் அனுபக³ந்துகாமதாய க³மனேபி நத்தி² தோ³ஸோ பச்சி²மிகாய வஸ்ஸூபனாயிகதி³வஸஸ்ஸ அஸம்பத்தபா⁴வதோ.
Taṃ pana sayaṃ sammūḷhassa paresaṃ mohuppādanamattaṃ. Na hi vinayadharānaṃ anicchāya kāraṇaṃ dissati aṭṭhakathāya virujjhanato yuttiabhāvato ca. Yañhi kāraṇaṃ vassacchedepi anāpattiṃ sādheti, tasmiṃ sati vinā vassacchedaṃ sattāhakiccena gantuṃ na vaṭṭatīti kā nāma yutti. ‘‘Pacchimikāya tattha vassaṃ upagacchāmā’’ti idaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ anurūpaparivitakkanapaadīpanaṃ, na pana visesatthaparidīpanaṃ. Tathā hi dubbhikkhatāya vassacchedakaraṇasabbhāvato purimikāya tāva vassacchedepi anāpatti. Pacchimikāyaṃ anupagantukāmatāya gamanepi natthi doso pacchimikāya vassūpanāyikadivasassa asampattabhāvato.
ந கிஸ்மிஞ்சி மஞ்ஞந்தீதி கிஸ்மிஞ்சி கு³ணே ஸம்பா⁴வனவஸேன ந மஞ்ஞந்தி. பகாஸெத்வாதி படிலத்³த⁴ஜ்ஜா²னாதி³கு³ணவஸேன பகாஸெத்வா. ‘‘பச்சா² ஸீலங் அதி⁴ட்ட²ஹெய்யாமா’’தி வுத்தனயேன குச்சி²படிஜக்³க³னே ஸதி ததா²பவத்தஇச்சா²சாரஸ்ஸ அபரிஸுத்³த⁴பா⁴வதோ ஆஜீவஸுத்³தி⁴யா ச அபா⁴வதோ புன வாயமித்வா ஸங்வரே பதிட்டா²தப்³ப³ந்தி ஆஹ ‘‘பச்சா² ஸீலங் அதி⁴ட்ட²ஹெய்யாமா’’தி.
Na kismiñci maññantīti kismiñci guṇe sambhāvanavasena na maññanti. Pakāsetvāti paṭiladdhajjhānādiguṇavasena pakāsetvā. ‘‘Pacchā sīlaṃ adhiṭṭhaheyyāmā’’ti vuttanayena kucchipaṭijaggane sati tathāpavattaicchācārassa aparisuddhabhāvato ājīvasuddhiyā ca abhāvato puna vāyamitvā saṃvare patiṭṭhātabbanti āha ‘‘pacchā sīlaṃ adhiṭṭhaheyyāmā’’ti.
கிங் இத³ந்தி க³ரஹணவஸேன வுத்தங். ஸாலிதண்டு³லேஹி ஸம்பாதி³தங் மங்ஸேன உபஸித்தங் ஓத³னங் ஸாலிமங்ஸோத³னங். அதிமஞ்ஞிஸ்ஸதீதி அவஞ்ஞாதகரணவஸேன அதிக்கமித்வா மஞ்ஞிஸ்ஸதி, லாமகங் நிஹீனங் கத்வா மஞ்ஞிஸ்ஸதீதி வுத்தங் ஹோதி . தேனாஹ ‘‘ஓஞ்ஞாதங் அவஞ்ஞாதங் கரிஸ்ஸதீ’’தி. ஹெட்டா² கத்வா நிஹீனங் கத்வா ஞாதங் ஓஞ்ஞாதங். அவஞ்ஞாதந்தி தஸ்ஸேவ வேவசனங். ஸ்வாயந்தி ஸோ அயங் ஜனபதோ³. இமாய படிபத்தியாதி வேரஞ்ஜாயங் பூரிதாய ஸுது³க்கராய படிபத்தியா. தும்ஹே நிஸ்ஸாயாதி தும்ஹாகங் இமங் அப்பிச்ச²படிபத³ங் நிஸ்ஸாய. ஸப்³ரஹ்மசாரீஸங்கா²தாதி ச²ப்³ப³க்³கி³யாத³யோ வுத்தா. தும்ஹாகங் அந்தரே நிஸீதி³த்வாதி தும்ஹாகங் மஜ்ஜே² நிஸீதி³த்வா, தும்ஹேஹி ஸத்³தி⁴ங் நிஸீதி³த்வாதி வுத்தங் ஹோதி. ஓமானந்தி அதிமானங். அதிமானோயேவ ஹெத்த² நிஹீனதாய ‘‘ஓமான’’ந்தி வுத்தோ, ந பன ஹீளெத்வா மஞ்ஞனங். தும்ஹேஹி, ஆனந்த³, ஸப்புரிஸேஹி விஜிதங் ஸாலிமங்ஸோத³னங் பச்சி²மா ஜனதா அதிமஞ்ஞிஸ்ஸதீதி ஏவமெத்த² பாளிங் யோஜெத்வா அத்த²ங் வண்ணயந்தி. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யங் லத்³த⁴ங், தேனேவ துஸ்ஸித்வா ஸாலிமங்ஸோத³னபத்த²னாய சி²ன்னத்தா ச தும்ஹேஹி விஜிதங் அபி⁴பூ⁴தங் ஸாலிமங்ஸோத³னங் பச்சி²மா ஜனதா தத்த² பத்த²னங் சி²ந்தி³துங் அஸமத்த²தாய அதிமஞ்ஞிஸ்ஸதீதி.
Kiṃ idanti garahaṇavasena vuttaṃ. Sālitaṇḍulehi sampāditaṃ maṃsena upasittaṃ odanaṃ sālimaṃsodanaṃ. Atimaññissatīti avaññātakaraṇavasena atikkamitvā maññissati, lāmakaṃ nihīnaṃ katvā maññissatīti vuttaṃ hoti . Tenāha ‘‘oññātaṃ avaññātaṃ karissatī’’ti. Heṭṭhā katvā nihīnaṃ katvā ñātaṃ oññātaṃ. Avaññātanti tasseva vevacanaṃ. Svāyanti so ayaṃ janapado. Imāya paṭipattiyāti verañjāyaṃ pūritāya sudukkarāya paṭipattiyā. Tumhe nissāyāti tumhākaṃ imaṃ appicchapaṭipadaṃ nissāya. Sabrahmacārīsaṅkhātāti chabbaggiyādayo vuttā. Tumhākaṃ antare nisīditvāti tumhākaṃ majjhe nisīditvā, tumhehi saddhiṃ nisīditvāti vuttaṃ hoti. Omānanti atimānaṃ. Atimānoyeva hettha nihīnatāya ‘‘omāna’’nti vutto, na pana hīḷetvā maññanaṃ. Tumhehi, ānanda, sappurisehi vijitaṃ sālimaṃsodanaṃ pacchimā janatā atimaññissatīti evamettha pāḷiṃ yojetvā atthaṃ vaṇṇayanti. Idaṃ vuttaṃ hoti – yaṃ laddhaṃ, teneva tussitvā sālimaṃsodanapatthanāya chinnattā ca tumhehi vijitaṃ abhibhūtaṃ sālimaṃsodanaṃ pacchimā janatā tattha patthanaṃ chindituṃ asamatthatāya atimaññissatīti.
து³ப்³பி⁴க்க²கதா² நிட்டி²தா.
Dubbhikkhakathā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / வேரஞ்ஜகண்ட³ங் • Verañjakaṇḍaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / து³ப்³பி⁴க்க²கதா² • Dubbhikkhakathā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / உபாஸகத்தபடிவேத³னாகதா²வண்ணனா • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / உபாஸகத்தபடிவேத³னாகதா²வண்ணனா • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā