Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
൧൦. ദുച്ചരിതവിപാകസുത്തവണ്ണനാ
10. Duccaritavipākasuttavaṇṇanā
൪൦. ദസമേ പാണാതിപാതോതി പാണാതിപാതചേതനാ. സബ്ബലഹുസോതി സബ്ബലഹുകോ. അപ്പായുകസംവത്തനികോതി തേന പരിത്തകേന കമ്മവിപാകേന അപ്പായുകോ ഹോതി, ദിന്നമത്തായ വാ പടിസന്ധിയാ വിലീയതി മാതുകുച്ഛിതോ നിക്ഖന്തമത്തേ വാ. ഏവരൂപോ ഹി ന അഞ്ഞസ്സ കസ്സചി നിസ്സന്ദോ, പാണാതിപാതസ്സേവ ഗതമഗ്ഗോ ഏസോതി. ഭോഗബ്യസനസംവത്തനികോതി യഥാ കാകണികാമത്തമ്പി ഹത്ഥേ ന തിട്ഠതി, ഏവം ഭോഗബ്യസനം സംവത്തേതി. സപത്തവേരസംവത്തനികോ ഹോതീതി സഹ സപത്തേഹി വേരം സംവത്തേതി. തസ്സ ഹി സപത്താ ച ബഹുകാ ഹോന്തി. യോ ച നം പസ്സതി, തസ്മിം വേരമേവ ഉപ്പാദേതി ന നിബ്ബായതി. ഏവരൂപോ ഹി പരസ്സ രക്ഖിതഗോപിതഭണ്ഡേ അപരാധസ്സ നിസ്സന്ദോ.
40. Dasame pāṇātipātoti pāṇātipātacetanā. Sabbalahusoti sabbalahuko. Appāyukasaṃvattanikoti tena parittakena kammavipākena appāyuko hoti, dinnamattāya vā paṭisandhiyā vilīyati mātukucchito nikkhantamatte vā. Evarūpo hi na aññassa kassaci nissando, pāṇātipātasseva gatamaggo esoti. Bhogabyasanasaṃvattanikoti yathā kākaṇikāmattampi hatthe na tiṭṭhati, evaṃ bhogabyasanaṃ saṃvatteti. Sapattaverasaṃvattaniko hotīti saha sapattehi veraṃ saṃvatteti. Tassa hi sapattā ca bahukā honti. Yo ca naṃ passati, tasmiṃ verameva uppādeti na nibbāyati. Evarūpo hi parassa rakkhitagopitabhaṇḍe aparādhassa nissando.
അഭൂതബ്ഭക്ഖാനസംവത്തനികോ ഹോതീതി അഭൂതേന അബ്ഭക്ഖാനം സംവത്തേതി, യേന കേനചി കതം തസ്സേവ ഉപരി പതതി. മിത്തേഹി ഭേദനസംവത്തനികോതി മിത്തേഹി ഭേദം സംവത്തേതി. യം യം മിത്തം കരോതി, സോ സോ ഭിജ്ജതിയേവ. അമനാപസദ്ദസംവത്തനികോതി അമനാപസദ്ദം സംവത്തേതി. യാ സാ വാചാ കണ്ടകാ കക്കസാ കടുകാ അഭിസജ്ജനീ മമ്മച്ഛേദികാ, ഗതഗതട്ഠാനേ തമേവ സുണാതി, മനാപസദ്ദസവനം നാമ ന ലഭതി. ഏവരൂപോ ഫരുസവാചായ ഗതമഗ്ഗോ നാമ. അനാദേയ്യവാചാസംവത്തനികോതി അഗ്ഗഹേതബ്ബവചനതം സംവത്തേതി, ‘‘ത്വം കസ്മാ കഥേസി, കോ ഹി തവ വചനം ഗഹേസ്സതീ’’തി വത്തബ്ബതം ആപജ്ജതി. അയം സമ്ഫപ്പലാപസ്സ ഗതമഗ്ഗോ. ഉമ്മത്തകസംവത്തനികോ ഹോതീതി ഉമ്മത്തകഭാവം സംവത്തേതി. തേന ഹി മനുസ്സോ ഉമ്മത്തോ വാ ഖിത്തചിത്തോ വാ ഏളമൂഗോ വാ ഹോതി. അയം സുരാപാനസ്സ നിസ്സന്ദോ. ഇമസ്മിം സുത്തേ വട്ടമേവ കഥിതന്തി.
Abhūtabbhakkhānasaṃvattaniko hotīti abhūtena abbhakkhānaṃ saṃvatteti, yena kenaci kataṃ tasseva upari patati. Mittehibhedanasaṃvattanikoti mittehi bhedaṃ saṃvatteti. Yaṃ yaṃ mittaṃ karoti, so so bhijjatiyeva. Amanāpasaddasaṃvattanikoti amanāpasaddaṃ saṃvatteti. Yā sā vācā kaṇṭakā kakkasā kaṭukā abhisajjanī mammacchedikā, gatagataṭṭhāne tameva suṇāti, manāpasaddasavanaṃ nāma na labhati. Evarūpo pharusavācāya gatamaggo nāma. Anādeyyavācāsaṃvattanikoti aggahetabbavacanataṃ saṃvatteti, ‘‘tvaṃ kasmā kathesi, ko hi tava vacanaṃ gahessatī’’ti vattabbataṃ āpajjati. Ayaṃ samphappalāpassa gatamaggo. Ummattakasaṃvattaniko hotīti ummattakabhāvaṃ saṃvatteti. Tena hi manusso ummatto vā khittacitto vā eḷamūgo vā hoti. Ayaṃ surāpānassa nissando. Imasmiṃ sutte vaṭṭameva kathitanti.
ദാനവഗ്ഗോ ചതുത്ഥോ.
Dānavaggo catuttho.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧൦. ദുച്ചരിതവിപാകസുത്തം • 10. Duccaritavipākasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൯-൧൦. അഭിസന്ദസുത്താദിവണ്ണനാ • 9-10. Abhisandasuttādivaṇṇanā