Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
து³கஅத்து²த்³தா⁴ரவண்ணனா
Dukaatthuddhāravaṇṇanā
1441. ஹேதுகொ³ச்ச²கனித்³தே³ஸே தயோ குஸலஹேதூதிஆதி³னா நயேன ஹேதூ த³ஸ்ஸெத்வா புன தேயேவ உப்பத்திட்டா²னதோ த³ஸ்ஸேதுங் சதூஸு பூ⁴மீஸு குஸலேஸு உப்பஜ்ஜந்தீதிஆதி³ வுத்தங். இமினா உபாயேன ஸேஸகொ³ச்ச²கேஸுபி தே³ஸனானயோ வேதி³தப்³போ³.
1441. Hetugocchakaniddese tayo kusalahetūtiādinā nayena hetū dassetvā puna teyeva uppattiṭṭhānato dassetuṃ catūsu bhūmīsu kusalesu uppajjantītiādi vuttaṃ. Iminā upāyena sesagocchakesupi desanānayo veditabbo.
1473. யத்த² த்³வே தயோ ஆஸவா ஏகதோ உப்பஜ்ஜந்தீதி எத்த² திவிதே⁴ன ஆஸவானங் ஏகதோ உப்பத்தி வேதி³தப்³பா³. தத்த² சதூஸு தி³ட்டி²விப்பயுத்தேஸு அவிஜ்ஜாஸவேன, தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தேஸு தி³ட்டா²ஸவஅவிஜ்ஜாஸவேஹி ஸத்³தி⁴ந்தி காமாஸவோ து³விதே⁴ன ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. ப⁴வாஸவோ சதூஸு தி³ட்டி²விப்பயுத்தேஸு அவிஜ்ஜாஸவேன ஸத்³தி⁴ந்தி ஏகதா⁴வ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. யதா² செத்த² ஏவங் யத்த² த்³வே தீணி ஸங்யோஜனானி ஏகதோ உப்பஜ்ஜந்தீதி எத்தா²பி ஸங்யோஜனானங் உப்பத்தி ஏகதோ த³ஸதா⁴ ப⁴வே. தத்த² காமராகோ³ சதுதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி, படிகோ⁴ திதா⁴, மானோ ஏகதா⁴. ததா² விசிகிச்சா² சேவ ப⁴வராகோ³ ச. கத²ங்? காமராகோ³ தாவ மானஸங்யோஜனஅவிஜ்ஜாஸங்யோஜனேஹி சேவ, தி³ட்டி²ஸங்யோஜனஅவிஜ்ஜாஸங்யோஜனேஹி ச, ஸீலப்³ப³தபராமாஸஅவிஜ்ஜாஸங்யோஜனேஹி ச, அவிஜ்ஜாஸங்யோஜனமத்தேனேவ ச ஸத்³தி⁴ந்தி ஏவங் சதுதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. படிகோ⁴ பன இஸ்ஸாஸங்யோஜனஅவிஜ்ஜாஸங்யோஜனேஹி சேவ, மச்ச²ரியஸங்யோஜனஅவிஜ்ஜாஸங்யோஜனேஹி ச, அவிஜ்ஜாஸங்யோஜனமத்தேனேவ ச ஸத்³தி⁴ந்தி ஏவங் திதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. மானோ ப⁴வராகா³விஜ்ஜாஸங்யோஜனேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஏகதா⁴வ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி . ததா² விசிகிச்சா². ஸா ஹி அவிஜ்ஜாஸங்யோஜனேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகதா⁴ உப்பஜ்ஜதி. ப⁴வராகே³பி ஏஸேவ நயோதி. ஏவமெத்த² த்³வே தீணி ஸங்யோஜனானி ஏகதோ உப்பஜ்ஜந்தி.
1473. Yattha dve tayo āsavā ekato uppajjantīti ettha tividhena āsavānaṃ ekato uppatti veditabbā. Tattha catūsu diṭṭhivippayuttesu avijjāsavena, diṭṭhisampayuttesu diṭṭhāsavaavijjāsavehi saddhinti kāmāsavo duvidhena ekato uppajjati. Bhavāsavo catūsu diṭṭhivippayuttesu avijjāsavena saddhinti ekadhāva ekato uppajjati. Yathā cettha evaṃ yattha dve tīṇi saṃyojanāni ekato uppajjantīti etthāpi saṃyojanānaṃ uppatti ekato dasadhā bhave. Tattha kāmarāgo catudhā ekato uppajjati, paṭigho tidhā, māno ekadhā. Tathā vicikicchā ceva bhavarāgo ca. Kathaṃ? Kāmarāgo tāva mānasaṃyojanaavijjāsaṃyojanehi ceva, diṭṭhisaṃyojanaavijjāsaṃyojanehi ca, sīlabbataparāmāsaavijjāsaṃyojanehi ca, avijjāsaṃyojanamatteneva ca saddhinti evaṃ catudhā ekato uppajjati. Paṭigho pana issāsaṃyojanaavijjāsaṃyojanehi ceva, macchariyasaṃyojanaavijjāsaṃyojanehi ca, avijjāsaṃyojanamatteneva ca saddhinti evaṃ tidhā ekato uppajjati. Māno bhavarāgāvijjāsaṃyojanehi saddhiṃ ekadhāva ekato uppajjati . Tathā vicikicchā. Sā hi avijjāsaṃyojanena saddhiṃ ekadhā uppajjati. Bhavarāgepi eseva nayoti. Evamettha dve tīṇi saṃyojanāni ekato uppajjanti.
1511. யங் பனேதங் நீவரணகொ³ச்ச²கே யத்த² த்³வே தீணி நீவரணானி ஏகதோ உப்பஜ்ஜந்தீதி வுத்தங், தத்தா²பி அட்ட²தா⁴ நீவரணானங் ஏகதோ உப்பத்தி வேதி³தப்³பா³. ஏதேஸு ஹி காமச்ச²ந்தோ³ து³விதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி, ப்³யாபாதோ³ சதுதா⁴, உத்³த⁴ச்சங் ஏகதா⁴. ததா² விசிகிச்சா². கத²ங்? காமச்ச²ந்தோ³ தாவ அஸங்கா²ரிகசித்தேஸு உத்³த⁴ச்சனீவரணஅவிஜ்ஜானீவரணேஹி, ஸஸங்கா²ரிகேஸு தி²னமித்³த⁴உத்³த⁴ச்சஅவிஜ்ஜானீவரணேஹி ஸத்³தி⁴ங் து³விதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. யங் பனேதங் த்³வே தீணீதி வுத்தங், தங் ஹெட்டி²மபரிச்சே²த³வஸேன வுத்தங். தஸ்மா சதுன்னம்பி ஏகதோ உப்பஜ்ஜதீதி வசனங் யுஜ்ஜதி ஏவ. ப்³யாபாதோ³ பன அஸங்கா²ரிகசித்தே உத்³த⁴ச்சஅவிஜ்ஜானீவரணேஹி, ஸஸங்கா²ரிகே தி²னமித்³த⁴உத்³த⁴ச்சஅவிஜ்ஜானீவரணேஹி, அஸங்கா²ரிகேயேவ உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சஅவிஜ்ஜானீவரணேஹி, ஸஸங்கா²ரிகேயேவ தி²னமித்³த⁴உத்³த⁴ச்சகுக்குச்சஅவிஜ்ஜானீவரணேஹி ஸத்³தி⁴ந்தி சதுதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. உத்³த⁴ச்சங் பன அவிஜ்ஜானீவரணமத்தேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகதா⁴வ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. விசிகிச்சு²த்³த⁴ச்சஅவிஜ்ஜானீவரணேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஏகதா⁴வ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி.
1511. Yaṃ panetaṃ nīvaraṇagocchake yattha dve tīṇi nīvaraṇāni ekato uppajjantīti vuttaṃ, tatthāpi aṭṭhadhā nīvaraṇānaṃ ekato uppatti veditabbā. Etesu hi kāmacchando duvidhā ekato uppajjati, byāpādo catudhā, uddhaccaṃ ekadhā. Tathā vicikicchā. Kathaṃ? Kāmacchando tāva asaṅkhārikacittesu uddhaccanīvaraṇaavijjānīvaraṇehi, sasaṅkhārikesu thinamiddhauddhaccaavijjānīvaraṇehi saddhiṃ duvidhā ekato uppajjati. Yaṃ panetaṃ dve tīṇīti vuttaṃ, taṃ heṭṭhimaparicchedavasena vuttaṃ. Tasmā catunnampi ekato uppajjatīti vacanaṃ yujjati eva. Byāpādo pana asaṅkhārikacitte uddhaccaavijjānīvaraṇehi, sasaṅkhārike thinamiddhauddhaccaavijjānīvaraṇehi, asaṅkhārikeyeva uddhaccakukkuccaavijjānīvaraṇehi, sasaṅkhārikeyeva thinamiddhauddhaccakukkuccaavijjānīvaraṇehi saddhinti catudhā ekato uppajjati. Uddhaccaṃ pana avijjānīvaraṇamattena saddhiṃ ekadhāva ekato uppajjati. Vicikicchuddhaccaavijjānīvaraṇehi saddhiṃ ekadhāva ekato uppajjati.
1577. யம்பித³ங் கிலேஸகொ³ச்ச²கே யத்த² த்³வே தயோ கிலேஸா ஏகதோ உப்பஜ்ஜந்தீதி வுத்தங், தத்த² ‘த்³வே கிலேஸா அஞ்ஞேஹி, தயோ வா கிலேஸா அஞ்ஞேஹி கிலேஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் உப்பஜ்ஜந்தீ’தி ஏவமத்தோ² வேதி³தப்³போ³. கஸ்மா? த்³வின்னங் திண்ணங்யேவ வா ஏகதோ உப்பத்தியா அஸம்ப⁴வதோ.
1577. Yampidaṃ kilesagocchake yattha dve tayo kilesā ekato uppajjantīti vuttaṃ, tattha ‘dve kilesā aññehi, tayo vā kilesā aññehi kilesehi saddhiṃ uppajjantī’ti evamattho veditabbo. Kasmā? Dvinnaṃ tiṇṇaṃyeva vā ekato uppattiyā asambhavato.
தத்த² த³ஸதா⁴ கிலேஸானங் ஏகதோ உப்பத்தி ஹோதி. எத்த² ஹி லோபோ⁴ ச²தா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. படிகோ⁴ த்³விதா⁴. ததா² மோஹோதி வேதி³தப்³போ³. கத²ங்? லோபோ⁴ தாவ அஸங்கா²ரிகே தி³ட்டி²விப்பயுத்தே மோஹஉத்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி, ஸஸங்கா²ரிகே மோஹதி²னஉத்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி, அஸங்கா²ரிகேயேவ மோஹமானுத்³த⁴ச்சாஹிரிகானொத்தப்பேஹி , ஸஸங்கா²ரிகேயேவ மோஹமானதி²னஉத்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி, தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தே பன அஸங்கா²ரிகே மோஹஉத்³த⁴ச்சதி³ட்டி²அஹிரிகானொத்தப்பேஹி, ஸஸங்கா²ரிகே மோஹதி³ட்டி²தி²னஉத்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி ஸத்³தி⁴ந்தி ச²தா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி.
Tattha dasadhā kilesānaṃ ekato uppatti hoti. Ettha hi lobho chadhā ekato uppajjati. Paṭigho dvidhā. Tathā mohoti veditabbo. Kathaṃ? Lobho tāva asaṅkhārike diṭṭhivippayutte mohauddhaccaahirikānottappehi, sasaṅkhārike mohathinauddhaccaahirikānottappehi, asaṅkhārikeyeva mohamānuddhaccāhirikānottappehi , sasaṅkhārikeyeva mohamānathinauddhaccaahirikānottappehi, diṭṭhisampayutte pana asaṅkhārike mohauddhaccadiṭṭhiahirikānottappehi, sasaṅkhārike mohadiṭṭhithinauddhaccaahirikānottappehi saddhinti chadhā ekato uppajjati.
படிகோ⁴ பன அஸங்கா²ரிகே மோஹஉத்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி, ஸஸங்கா²ரிகே மோஹதி²னஉத்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி ஸத்³தி⁴ந்தி ஏவங் த்³விதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. மோஹோ பன விசிகிச்சா²ஸம்பயுத்தே விசிகிச்சு²த்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி, உத்³த⁴ச்சஸம்பயுத்தே உத்³த⁴ச்சஅஹிரிகானொத்தப்பேஹி ஸத்³தி⁴ந்தி ஏவங் த்³விதா⁴ ஏகதோ உப்பஜ்ஜதி. ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² உத்தானத்த²மேவாதி.
Paṭigho pana asaṅkhārike mohauddhaccaahirikānottappehi, sasaṅkhārike mohathinauddhaccaahirikānottappehi saddhinti evaṃ dvidhā ekato uppajjati. Moho pana vicikicchāsampayutte vicikicchuddhaccaahirikānottappehi, uddhaccasampayutte uddhaccaahirikānottappehi saddhinti evaṃ dvidhā ekato uppajjati. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
அட்ட²ஸாலினியா த⁴ம்மஸங்க³ஹஅட்ட²கதா²ய
Aṭṭhasāliniyā dhammasaṅgahaaṭṭhakathāya
அட்ட²கதா²கண்ட³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Aṭṭhakathākaṇḍavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / து³கஅத்து²த்³தா⁴ரோ • Dukaatthuddhāro
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / து³கஅத்து²த்³தா⁴ரவண்ணனா • Dukaatthuddhāravaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / து³கஅத்து²த்³தா⁴ரவண்ணனா • Dukaatthuddhāravaṇṇanā