| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
து³கமாதிகாபத³வண்ணனா
Dukamātikāpadavaṇṇanā
1-6. து³கமாதிகாயங் பன திகேஸு அனாக³தபத³வண்ணனங்யேவ கரிஸ்ஸாம. ஹேதுகொ³ச்ச²கே தாவ ஹேதுத⁴ம்மாதி மூலட்டே²ன ஹேதுஸங்கா²தா த⁴ம்மா. ஹேதூ த⁴ம்மாதிபி பாடோ². ந ஹேதூதி தேஸங்யேவ படிக்கே²பவசனங். ஸம்பயோக³தோ பவத்தேன ஸஹ ஹேதுனாதி ஸஹேதுகா. ததே²வ பவத்தோ நத்தி² ஏதேஸங் ஹேதூதி அஹேதுகா. ஏகுப்பாதா³தி³தாய ஹேதுனா ஸம்பயுத்தாதி ஹேதுஸம்பயுத்தா. ஹேதுனா விப்பயுத்தாதி ஹேதுவிப்பயுத்தா. இமேஸங் த்³வின்னம்பி து³கானங் கிஞ்சாபி அத்த²தோ நானத்தங் நத்தி², தே³ஸனாவிலாஸேன பன ததா² பு³ஜ்ஜ²ந்தானங் வா புக்³க³லானங் அஜ்ஜா²ஸயவஸேன வுத்தா. ததோ பரங் பட²மது³கங் து³தியததியேஹி ஸத்³தி⁴ங் யோஜெத்வா தேஸங் ‘ஹேதூ ந ஹேதூ’திஆதீ³னங் பதா³னங் வஸேன யதா²ஸம்ப⁴வதோ அபரேபி தயோ து³கா வுத்தா. தத்த² யதே²வ ‘ஹேதூ சேவ த⁴ம்மா ஸஹேதுகா சா’தி ஏதங் ஸம்ப⁴வதி, ததா² ‘ஹேதூ சேவ த⁴ம்மா அஹேதுகா சா’தி இத³ம்பி. யதா² ச ‘ஸஹேதுகா சேவ த⁴ம்மா ந ச ஹேதூ’தி ஏதங் ஸம்ப⁴வதி, ததா² ‘அஹேதுகா சேவ த⁴ம்மா ந ச ஹேதூ’தி இத³ம்பி. ஹேதுஸம்பயுத்தது³கேன ஸத்³தி⁴ங் யோஜனாயபி ஏஸேவ நயோ.
1-6. Dukamātikāyaṃ pana tikesu anāgatapadavaṇṇanaṃyeva karissāma. Hetugocchake tāva hetudhammāti mūlaṭṭhena hetusaṅkhātā dhammā. Hetū dhammātipi pāṭho. Nahetūti tesaṃyeva paṭikkhepavacanaṃ. Sampayogato pavattena saha hetunāti sahetukā. Tatheva pavatto natthi etesaṃ hetūti ahetukā. Ekuppādāditāya hetunā sampayuttāti hetusampayuttā. Hetunā vippayuttāti hetuvippayuttā. Imesaṃ dvinnampi dukānaṃ kiñcāpi atthato nānattaṃ natthi, desanāvilāsena pana tathā bujjhantānaṃ vā puggalānaṃ ajjhāsayavasena vuttā. Tato paraṃ paṭhamadukaṃ dutiyatatiyehi saddhiṃ yojetvā tesaṃ ‘hetū na hetū’tiādīnaṃ padānaṃ vasena yathāsambhavato aparepi tayo dukā vuttā. Tattha yatheva ‘hetū ceva dhammā sahetukā cā’ti etaṃ sambhavati, tathā ‘hetū ceva dhammā ahetukā cā’ti idampi. Yathā ca ‘sahetukā ceva dhammā na ca hetū’ti etaṃ sambhavati, tathā ‘ahetukā ceva dhammā na ca hetū’ti idampi. Hetusampayuttadukena saddhiṃ yojanāyapi eseva nayo.
தத்ர யதே³தங் ‘ந ஹேதூ த⁴ம்மா ஸஹேதுகாபி அஹேதுகாபீ’தி ஸித்³தே⁴, ‘ந ஹேதூ கோ² பன த⁴ம்மா’தி அதிரித்தங் ‘கோ² பனா’தி பத³ங் வுத்தங், தஸ்ஸ வஸேன அயங் அதிரேகத்தோ² ஸங்க³ஹிதோதி வேதி³தப்³போ³. கத²ங்? ந கேவலங் ‘ந ஹேது த⁴ம்மா அத² கோ² அஞ்ஞேபி ந ச ஸஹேதுகாபி அஹேதுகாபி இச்சேவ, அத² கோ² அஞ்ஞதா²பீதி. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யதே²வ ஹி ‘ந ஹேதூ த⁴ம்மா ஸஹேதுகாபி அஹேதுகாபி’, ஏவங் ‘ஹேதூ த⁴ம்மா ஸஹேதுகாபி அஹேதுகாபி’. யதா² ச ‘ந ஹேதூ த⁴ம்மா ஸஹேதுகாபி அஹேதுகாபி’, ஏவங் ‘ந ஹேதூ த⁴ம்மா ஹேதுஸம்பயுத்தாபி ஹேதுவிப்பயுத்தாபீ’தி.
Tatra yadetaṃ ‘na hetū dhammā sahetukāpi ahetukāpī’ti siddhe, ‘na hetū kho pana dhammā’ti atirittaṃ ‘kho panā’ti padaṃ vuttaṃ, tassa vasena ayaṃ atirekattho saṅgahitoti veditabbo. Kathaṃ? Na kevalaṃ ‘na hetu dhammā atha kho aññepi na ca sahetukāpi ahetukāpi icceva, atha kho aññathāpīti. Idaṃ vuttaṃ hoti – yatheva hi ‘na hetū dhammā sahetukāpi ahetukāpi’, evaṃ ‘hetū dhammā sahetukāpi ahetukāpi’. Yathā ca ‘na hetū dhammā sahetukāpi ahetukāpi’, evaṃ ‘na hetū dhammā hetusampayuttāpi hetuvippayuttāpī’ti.
7-13. சூளந்தரது³கேஸு அத்தனோ நிப்பா²த³கேன ஸஹ பச்சயேனாதி ஸப்பச்சயா. நத்தி² ஏதேஸங் உப்பாதே³ வா டி²தியங் வா பச்சயோதி அப்பச்சயா. பச்சயேஹி ஸமாக³ந்த்வா கதாதி ஸங்க²தா. ந ஸங்க²தாதி அஸங்க²தா. அவினிப்³போ⁴க³வஸேன ரூபங் ஏதேஸங் அத்தீ²தி ரூபினோ. ததா²வித⁴ங் நத்தி² ஏதேஸங் ரூபந்தி அரூபினோ. ருப்பனலக்க²ணங் வா ரூபங்; தங் ஏதேஸங் அத்தீ²தி ரூபினோ. ந ரூபினோ அரூபினோ. லோகியா த⁴ம்மாதி லோகோ வுச்சதி லுஜ்ஜனபலுஜ்ஜனட்டே²ன வட்டங்; தஸ்மிங் பரியாபன்னபா⁴வேன லோகே நியுத்தாதி லோகியா. ததோ உத்திண்ணாதி உத்தரா; லோகே அபரியாபன்னபா⁴வேன லோகதோ உத்தராதி லோகுத்தரா. கேனசி விஞ்ஞெய்யாதி சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³ஸு கேனசி ஏகேன சக்கு²விஞ்ஞாணேன வா ஸோதவிஞ்ஞாணேன வா விஜானிதப்³பா³. கேனசி ந விஞ்ஞெய்யாதி தேனேவ சக்கு²விஞ்ஞாணேன வா ஸோதவிஞ்ஞாணேன வா ந விஜானிதப்³பா³. ஏவங் ஸந்தே த்³வின்னம்பி பதா³னங் அத்த²னானத்ததோ து³கோ ஹோதி.
7-13. Cūḷantaradukesu attano nipphādakena saha paccayenāti sappaccayā. Natthi etesaṃ uppāde vā ṭhitiyaṃ vā paccayoti appaccayā. Paccayehi samāgantvā katāti saṅkhatā. Na saṅkhatāti asaṅkhatā. Avinibbhogavasena rūpaṃ etesaṃ atthīti rūpino. Tathāvidhaṃ natthi etesaṃ rūpanti arūpino. Ruppanalakkhaṇaṃ vā rūpaṃ; taṃ etesaṃ atthīti rūpino. Na rūpino arūpino. Lokiyā dhammāti loko vuccati lujjanapalujjanaṭṭhena vaṭṭaṃ; tasmiṃ pariyāpannabhāvena loke niyuttāti lokiyā. Tato uttiṇṇāti uttarā; loke apariyāpannabhāvena lokato uttarāti lokuttarā. Kenaci viññeyyāti cakkhuviññāṇādīsu kenaci ekena cakkhuviññāṇena vā sotaviññāṇena vā vijānitabbā. Kenaci na viññeyyāti teneva cakkhuviññāṇena vā sotaviññāṇena vā na vijānitabbā. Evaṃ sante dvinnampi padānaṃ atthanānattato duko hoti.
14-19. ஆஸவகொ³ச்ச²கே ஆஸவந்தீதி ஆஸவா. சக்கு²தோபி…பே॰… மனதோபி ஸந்த³ந்தி பவத்தந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. த⁴ம்மதோ யாவ கொ³த்ரபு⁴ங், ஓகாஸதோ யாவ ப⁴வக்³க³ங் ஸவந்தீதி வா ஆஸவா. ஏதே த⁴ம்மே ஏதஞ்ச ஓகாஸங் அந்தோகரித்வா பவத்தந்தீதி அத்தோ². அந்தோகரணத்தோ² ஹி அயங் ‘ஆ’காரோ. சிரபாரிவாஸியட்டே²ன மதி³ராத³யோ ஆஸவா. ஆஸவா வியாதிபி ஆஸவா. லோகஸ்மிஞ்ஹி சிரபாரிவாஸிகா மதி³ராத³யோ ஆஸவாதி வுச்சந்தி. யதி³ ச சிரபாரிவாஸியட்டே²ன ஆஸவா, ஏதேயேவ ப⁴விதுமரஹந்தி. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘புரிமா, பி⁴க்க²வே, கோடி ந பஞ்ஞாயதி அவிஜ்ஜாய, இதோ புப்³பே³ அவிஜ்ஜா நாஹோஸீ’’திஆதி³ (அ॰ நி॰ 10.61). ஆயதங் வா ஸங்ஸாரது³க்க²ங் ஸவந்தி பஸவந்தீதிபி ஆஸவா. ததோ அஞ்ஞே நோ ஆஸவா நாம. அத்தானங் ஆரம்மணங் கத்வா பவத்தேஹி ஸஹ ஆஸவேஹீதி ஸாஸவா. ஏவங் பவத்தமானா நத்தி² ஏதேஸங் ஆஸவாதி அனாஸவா. ஸேஸங் ஹேதுகொ³ச்ச²கே வுத்தனயேன வேதி³தப்³ப³ங். அயங் பன விஸேஸோ – யதா² தத்த² ‘ந ஹேதூ கோ² பன த⁴ம்மா ஸஹேதுகாபி அஹேதுகாபீதி அயங் ஓஸானது³கோ பட²மது³கஸ்ஸ து³தியபத³ங் ஆதி³ம்ஹி ட²பெத்வா வுத்தோ, ஏவங் இத⁴ ‘நோ ஆஸவா கோ² பன த⁴ம்மா ஸாஸவாபி அனாஸவாபீ’தி ந வுத்தோ. கிஞ்சாபி ந வுத்தோ, அத² கோ² அயஞ்ச அஞ்ஞோ ச பே⁴தோ³ தத்த² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³.
14-19. Āsavagocchake āsavantīti āsavā. Cakkhutopi…pe… manatopi sandanti pavattantīti vuttaṃ hoti. Dhammato yāva gotrabhuṃ, okāsato yāva bhavaggaṃ savantīti vā āsavā. Ete dhamme etañca okāsaṃ antokaritvā pavattantīti attho. Antokaraṇattho hi ayaṃ ‘ā’kāro. Cirapārivāsiyaṭṭhena madirādayo āsavā. Āsavā viyātipi āsavā. Lokasmiñhi cirapārivāsikā madirādayo āsavāti vuccanti. Yadi ca cirapārivāsiyaṭṭhena āsavā, eteyeva bhavitumarahanti. Vuttañhetaṃ – ‘‘purimā, bhikkhave, koṭi na paññāyati avijjāya, ito pubbe avijjā nāhosī’’tiādi (a. ni. 10.61). Āyataṃ vā saṃsāradukkhaṃ savanti pasavantītipi āsavā. Tato aññe no āsavā nāma. Attānaṃ ārammaṇaṃ katvā pavattehi saha āsavehīti sāsavā. Evaṃ pavattamānā natthi etesaṃ āsavāti anāsavā. Sesaṃ hetugocchake vuttanayena veditabbaṃ. Ayaṃ pana viseso – yathā tattha ‘na hetū kho pana dhammā sahetukāpi ahetukāpīti ayaṃ osānaduko paṭhamadukassa dutiyapadaṃ ādimhi ṭhapetvā vutto, evaṃ idha ‘no āsavā kho pana dhammā sāsavāpi anāsavāpī’ti na vutto. Kiñcāpi na vutto, atha kho ayañca añño ca bhedo tattha vuttanayeneva veditabbo.
20-25. ஸங்யோஜனகொ³ச்ச²கே யஸ்ஸ ஸங்விஜ்ஜந்தி, தங் புக்³க³லங் வட்டஸ்மிங் ஸங்யோஜெந்தி ப³ந்த⁴ந்தீதி ஸங்யோஜனா. ததோ அஞ்ஞே நோ ஸங்யோஜனா நாம. ஆரம்மணபா⁴வங் உபக³ந்த்வா ஸங்யோஜனஸம்ப³ந்த⁴னே ஸங்யோஜனானங் ஹிதாதி ஸங்யோஜனியா. ஸங்யோஜனஸ்ஸ ஆரம்மணபச்சயபூ⁴தானங் ஏதங் அதி⁴வசனங். ந ஸங்யோஜனியா அஸங்யோஜனியா. ஸேஸங் ஹேதுகொ³ச்ச²கே வுத்தனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங்.
20-25. Saṃyojanagocchake yassa saṃvijjanti, taṃ puggalaṃ vaṭṭasmiṃ saṃyojenti bandhantīti saṃyojanā. Tato aññe no saṃyojanā nāma. Ārammaṇabhāvaṃ upagantvā saṃyojanasambandhane saṃyojanānaṃ hitāti saṃyojaniyā. Saṃyojanassa ārammaṇapaccayabhūtānaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Na saṃyojaniyā asaṃyojaniyā. Sesaṃ hetugocchake vuttanayeneva yojetabbaṃ.
26-31. க³ந்த²கொ³ச்ச²கே யஸ்ஸ ஸங்விஜ்ஜந்தி தங் சுதிபடிஸந்தி⁴வஸேன வட்டஸ்மிங் க³ந்தெ²ந்தி க⁴டெந்தீதி க³ந்தா². ததோ அஞ்ஞே நோ க³ந்தா². ஆரம்மணகரணவஸேன க³ந்தே²ஹி க³ந்தி²தப்³பா³தி க³ந்த²னியா. ஸேஸங் ஹேதுகொ³ச்ச²கே வுத்தனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங். யதா² ச இத⁴, ஏவங் இதோ பரேஸுபி வுத்தாவஸேஸங் தத்த² தத்த² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.
26-31. Ganthagocchake yassa saṃvijjanti taṃ cutipaṭisandhivasena vaṭṭasmiṃ ganthenti ghaṭentīti ganthā. Tato aññe no ganthā. Ārammaṇakaraṇavasena ganthehi ganthitabbāti ganthaniyā. Sesaṃ hetugocchake vuttanayeneva yojetabbaṃ. Yathā ca idha, evaṃ ito paresupi vuttāvasesaṃ tattha tattha vuttanayeneva veditabbaṃ.
32-37. ஓக⁴கொ³ச்ச²கே யஸ்ஸ ஸங்விஜ்ஜந்தி தங் வட்டஸ்மிங்யேவ ஓஹனந்தி ஓஸீதா³பெந்தீதி ஓகா⁴. ஆரம்மணங் கத்வா அதிக்கமனீயதோ ஓகே⁴ஹி அதிக்கமிதப்³பா³தி ஓக⁴னியா. ஓகா⁴னங் ஆரம்மணத⁴ம்மா ஏவ வேதி³தப்³பா³.
32-37. Oghagocchake yassa saṃvijjanti taṃ vaṭṭasmiṃyeva ohananti osīdāpentīti oghā. Ārammaṇaṃ katvā atikkamanīyato oghehi atikkamitabbāti oghaniyā. Oghānaṃ ārammaṇadhammā eva veditabbā.
38-43. யோக³கொ³ச்ச²கே வட்டஸ்மிங் யோஜெந்தீதி யோகா³. யோக³னியா ஓக⁴னியா விய வேதி³தப்³பா³.
38-43. Yogagocchake vaṭṭasmiṃ yojentīti yogā. Yoganiyā oghaniyā viya veditabbā.
44-49. நீவரணகொ³ச்ச²கே சித்தங் நீவரந்தி பரியோனந்த⁴ந்தீதி நீவரணா. நீவரணியா ஸங்யோஜனியா விய வேதி³தப்³பா³.
44-49. Nīvaraṇagocchake cittaṃ nīvaranti pariyonandhantīti nīvaraṇā. Nīvaraṇiyā saṃyojaniyā viya veditabbā.
50-54. பராமாஸகொ³ச்ச²கே த⁴ம்மானங் யதா²பூ⁴தங் அனிச்சாதி³ஆகாரங் அதிக்கமித்வா ‘நிச்ச’ந்தி ஆதி³வஸேன பவத்தமானா பரதோ ஆமஸந்தீதி பராமாஸா. பராமாஸேஹி ஆரம்மணகரணவஸேன பராமட்ட²த்தா பராமட்டா².
50-54. Parāmāsagocchake dhammānaṃ yathābhūtaṃ aniccādiākāraṃ atikkamitvā ‘nicca’nti ādivasena pavattamānā parato āmasantīti parāmāsā. Parāmāsehi ārammaṇakaraṇavasena parāmaṭṭhattā parāmaṭṭhā.
55-68. மஹந்தரது³கேஸு ஆரம்மணங் அக்³க³ஹெத்வா அப்பவத்திதோ ஸஹ ஆரம்மணேனாதி ஸாரம்மணா. நத்தி² ஏதேஸங் ஆரம்மணந்தி அனாரம்மணா. சிந்தனட்டே²ன சித்தா, விசித்தட்டே²ன வா சித்தா. அவிப்பயோக³வஸேன சேதஸி நியுத்தாதி சேதஸிகா. நிரந்தரபா⁴வூபக³மனதாய, உப்பாத³தோ யாவ ப⁴ங்கா³, சித்தேன ஸங்ஸட்டா²தி சித்தஸங்ஸட்டா². ஏகதோ வத்தமானாபி நிரந்தரபா⁴வங் அனுபக³மனதாய சித்தேன விஸங்ஸட்டா²தி சித்தவிஸங்ஸட்டா². ஸமுட்ட²ஹந்தி ஏதேனாதி ஸமுட்டா²னங். சித்தங் ஸமுட்டா²னங் ஏதேஸந்தி சித்தஸமுட்டா²னா. ஸஹ ப⁴வந்தீதி ஸஹபு⁴னோ. சித்தேன ஸஹபு⁴னோ சித்தஸஹபு⁴னோ. அனுபரிவத்தந்தீதி அனுபரிவத்தினோ. கிங் அனுபரிவத்தந்தி? சித்தங். சித்தஸ்ஸ அனுபரிவத்தினோ சித்தானுபரிவத்தினோ. சித்தஸங்ஸட்டா² ச தே சித்தஸமுட்டா²னா சாதி சித்தஸங்ஸட்ட²ஸமுட்டா²னா. சித்தஸங்ஸட்டா² ச தே சித்தஸமுட்டா²னா ச சித்தஸஹபு⁴னோ ஏவ சாதி சித்தஸங்ஸட்ட²ஸமுட்டா²னஸஹபு⁴னோ. சித்தஸங்ஸட்டா² ச தே சித்தஸமுட்டா²னா ச சித்தானுபரிவத்தினோ ஏவ சாதி சித்தஸங்ஸட்ட²ஸமுட்டா²னானுபரிவத்தினோ. ஸேஸானி ஸப்³ப³பதா³னி வுத்தபதா³னங் படிக்கே²பவஸேன வேதி³தப்³பா³னி. அஜ்ஜ²த்தஜ்ஜ²த்தங் ஸந்தா⁴ய அஜ்ஜ²த்தத்திகே வுத்தவஸேன அஜ்ஜ²த்தாவ அஜ்ஜ²த்திகா. ததோ ப³ஹிபூ⁴தாதி பா³ஹிரா. உபாதி³யந்தேவ பூ⁴தானி, ந பூ⁴தானி விய உபாதி³யந்தீதி உபாதா³. ந உபாதி³யந்தேவாதி நோஉபாதா³.
55-68. Mahantaradukesu ārammaṇaṃ aggahetvā appavattito saha ārammaṇenāti sārammaṇā. Natthi etesaṃ ārammaṇanti anārammaṇā. Cintanaṭṭhena cittā, vicittaṭṭhena vā cittā. Avippayogavasena cetasi niyuttāti cetasikā. Nirantarabhāvūpagamanatāya, uppādato yāva bhaṅgā, cittena saṃsaṭṭhāti cittasaṃsaṭṭhā. Ekato vattamānāpi nirantarabhāvaṃ anupagamanatāya cittena visaṃsaṭṭhāti cittavisaṃsaṭṭhā. Samuṭṭhahanti etenāti samuṭṭhānaṃ. Cittaṃ samuṭṭhānaṃ etesanti cittasamuṭṭhānā. Saha bhavantīti sahabhuno. Cittena sahabhuno cittasahabhuno. Anuparivattantīti anuparivattino. Kiṃ anuparivattanti? Cittaṃ. Cittassa anuparivattino cittānuparivattino. Cittasaṃsaṭṭhā ca te cittasamuṭṭhānā cāti cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā. Cittasaṃsaṭṭhā ca te cittasamuṭṭhānā ca cittasahabhuno eva cāti cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno. Cittasaṃsaṭṭhā ca te cittasamuṭṭhānā ca cittānuparivattino eva cāti cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino. Sesāni sabbapadāni vuttapadānaṃ paṭikkhepavasena veditabbāni. Ajjhattajjhattaṃ sandhāya ajjhattattike vuttavasena ajjhattāva ajjhattikā. Tato bahibhūtāti bāhirā. Upādiyanteva bhūtāni, na bhūtāni viya upādiyantīti upādā. Na upādiyantevāti noupādā.
69-74. உபாதா³னகொ³ச்ச²கே பு⁴ஸங் ஆதி³யந்தீதி உபாதா³னா; த³ள்ஹக்³கா³ஹங் க³ண்ஹந்தீதி அத்தோ². ததோ அஞ்ஞே நோஉபாதா³னா.
69-74. Upādānagocchake bhusaṃ ādiyantīti upādānā; daḷhaggāhaṃ gaṇhantīti attho. Tato aññe noupādānā.
75-82. கிலேஸகொ³ச்ச²கே ஸங்கிலிட்ட²த்திகே வுத்தனயேனேவ அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
75-82. Kilesagocchake saṃkiliṭṭhattike vuttanayeneva attho veditabbo.
83-100. பிட்டி²து³கேஸு காமே அவசரந்தீதி காமாவசரா ரூபே அவசரந்தீதி ரூபாவசரா. அரூபே அவசரந்தீதி அரூபாவசரா. அயமெத்த² ஸங்கே²போ. வித்தா²ரோ பன பரதோ ஆவி ப⁴விஸ்ஸதி. தேபூ⁴மகவட்டே பரியாபன்னா அந்தோக³தா⁴தி பரியாபன்னா. தஸ்மிங் ந பரியாபன்னாதி அபரியாபன்னா. வட்டமூலங் சி²ந்த³ந்தா நிப்³பா³னங் ஆரம்மணங் கத்வா வட்டதோ நிய்யந்தீதி நிய்யானிகா. இமினா லக்க²ணேன ந நிய்யந்தீதி அனிய்யானிகா. சுதியா வா அத்தனோ வா பவத்தியா அனந்தரங் ப²லதா³னே நியதத்தா நியதா. ததா² அனியதத்தா அனியதா. அஞ்ஞே த⁴ம்மே உத்தரந்தி பஜஹந்தீதி உத்தரா. அத்தானங் உத்தரிதுங் ஸமத்தே²ஹி ஸஹ உத்தரேஹீதி ஸஉத்தரா. நத்தி² ஏதேஸங் உத்தராதி அனுத்தரா. ரணந்தி ஏதேஹீதி ரணா; யேஹி அபி⁴பூ⁴தா ஸத்தா நானப்பகாரேன கந்த³ந்தி பரிதே³வந்தி, தேஸங் ராகா³தீ³னங் ஏதங் அதி⁴வசனங். ஸம்பயோக³வஸேன பஹானேகட்ட²தாவஸேன ச ஸஹ ரணேஹீதி ஸரணா. தேனாகாரேன நத்தி² ஏதேஸங் ரணாதி அரணா.
83-100. Piṭṭhidukesu kāme avacarantīti kāmāvacarā rūpe avacarantīti rūpāvacarā. Arūpe avacarantīti arūpāvacarā. Ayamettha saṅkhepo. Vitthāro pana parato āvi bhavissati. Tebhūmakavaṭṭe pariyāpannā antogadhāti pariyāpannā. Tasmiṃ na pariyāpannāti apariyāpannā. Vaṭṭamūlaṃ chindantā nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā vaṭṭato niyyantīti niyyānikā. Iminā lakkhaṇena na niyyantīti aniyyānikā. Cutiyā vā attano vā pavattiyā anantaraṃ phaladāne niyatattā niyatā. Tathā aniyatattā aniyatā. Aññe dhamme uttaranti pajahantīti uttarā. Attānaṃ uttarituṃ samatthehi saha uttarehīti sauttarā. Natthi etesaṃ uttarāti anuttarā. Raṇanti etehīti raṇā; yehi abhibhūtā sattā nānappakārena kandanti paridevanti, tesaṃ rāgādīnaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Sampayogavasena pahānekaṭṭhatāvasena ca saha raṇehīti saraṇā. Tenākārena natthi etesaṃ raṇāti araṇā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / 2. து³கமாதிகா • 2. Dukamātikā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / து³கமாதிகாபத³வண்ணனா • Dukamātikāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / து³கமாதிகாபத³வண்ணனா • Dukamātikāpadavaṇṇanā
