Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā

    து³கனிக்கே²பகதா²

    Dukanikkhepakathā

    1062. து³கேஸு அதோ³ஸனித்³தே³ஸே மெத்தாயனவஸேன மெத்தி. மெத்தாகாரோ மெத்தாயனா. மெத்தாய அயிதஸ்ஸ மெத்தாஸமங்கி³னோ சித்தஸ்ஸ பா⁴வோ மெத்தாயிதத்தங். அனுத³யதீதி அனுத்³தா³, ரக்க²தீதி அத்தோ². அனுத்³தா³காரோ அனுத்³தா³யனா. அனுத்³தா³யிதஸ்ஸ பா⁴வோ அனுத்³தா³யிதத்தங். ஹிதஸ்ஸ ஏஸனவஸேன ஹிதேஸிதா. அனுகம்பனவஸேன அனுகம்பா. ஸப்³பே³ஹிபி இமேஹி பதே³ஹி உபசாரப்பனாப்பத்தா மெத்தாவ வுத்தா. ஸேஸபதே³ஹி லோகியலோகுத்தரோ அதோ³ஸோ கதி²தோ.

    1062. Dukesu adosaniddese mettāyanavasena metti. Mettākāro mettāyanā. Mettāya ayitassa mettāsamaṅgino cittassa bhāvo mettāyitattaṃ. Anudayatīti anuddā, rakkhatīti attho. Anuddākāro anuddāyanā. Anuddāyitassa bhāvo anuddāyitattaṃ. Hitassa esanavasena hitesitā. Anukampanavasena anukampā. Sabbehipi imehi padehi upacārappanāppattā mettāva vuttā. Sesapadehi lokiyalokuttaro adoso kathito.

    1063. அமோஹனித்³தே³ஸே து³க்கே² ஞாணந்தி து³க்க²ஸச்சே பஞ்ஞா. து³க்க²ஸமுத³யேதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. எத்த² ச து³க்கே² ஞாணங் ஸவனஸம்மஸனபடிவேத⁴பச்சவெக்க²ணாஸு வத்ததி. ததா² து³க்க²ஸமுத³யே. நிரோதே⁴ பன ஸவனபடிவேத⁴பச்சவெக்க²ணாஸு ஏவ. ததா² படிபதா³ய. புப்³ப³ந்தேதி அதீதகொட்டா²ஸே. அபரந்தேதி அனாக³தகொட்டா²ஸே. புப்³ப³ந்தாபரந்தேதி தது³ப⁴யே. இத³ப்பச்சயதாபடிச்சஸமுப்பன்னேஸு த⁴ம்மேஸு ஞாணந்தி அயங் பச்சயோ, இத³ங் பச்சயுப்பன்னங், இத³ங் படிச்ச இத³ங் நிப்³ப³த்தந்தி, ஏவங் பச்சயேஸு ச பச்சயுப்பன்னத⁴ம்மேஸு ச ஞாணங்.

    1063. Amohaniddese dukkhe ñāṇanti dukkhasacce paññā. Dukkhasamudayetiādīsupi eseva nayo. Ettha ca dukkhe ñāṇaṃ savanasammasanapaṭivedhapaccavekkhaṇāsu vattati. Tathā dukkhasamudaye. Nirodhe pana savanapaṭivedhapaccavekkhaṇāsu eva. Tathā paṭipadāya. Pubbanteti atītakoṭṭhāse. Aparanteti anāgatakoṭṭhāse. Pubbantāparanteti tadubhaye. Idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu ñāṇanti ayaṃ paccayo, idaṃ paccayuppannaṃ, idaṃ paṭicca idaṃ nibbattanti, evaṃ paccayesu ca paccayuppannadhammesu ca ñāṇaṃ.

    1065. லோப⁴னித்³தே³ஸேபி ஹெட்டா² அனாக³தானங் பதா³னங் அயமத்தோ² – ரஞ்ஜனவஸேன ராகோ³. ப³லவரஞ்ஜனட்டே²ன ஸாராகோ³. விஸயேஸு ஸத்தானங் அனுனயனதோ அனுனயோ. அனுருஜ்ஜ²தீதி அனுரோதோ⁴, காமேதீதி அத்தோ². யத்த² கத்த²சி ப⁴வே ஸத்தா ஏதாய நந்த³ந்தி, ஸயங் வா நந்த³தீதி நந்தீ³. நந்தீ³ ச ஸா ரஞ்ஜனட்டே²ன ராகோ³ சாதி நந்தீ³ராகோ³. தத்த² ஏகஸ்மிங் ஆரம்மணே ஸகிங் உப்பன்னா தண்ஹா ‘நந்தீ³’. புனப்புனங் உப்பஜ்ஜமானா ‘நந்தீ³ராகோ³’தி வுச்சதி. சித்தஸ்ஸ ஸாராகோ³தி யோ ஹெட்டா² ப³லவரஞ்ஜனட்டே²ன ஸாராகோ³தி வுத்தோ, ஸோ ந ஸத்தஸ்ஸ, சித்தஸ்ஸேவ ஸாராகோ³தி அத்தோ².

    1065. Lobhaniddesepi heṭṭhā anāgatānaṃ padānaṃ ayamattho – rañjanavasena rāgo. Balavarañjanaṭṭhena sārāgo. Visayesu sattānaṃ anunayanato anunayo. Anurujjhatīti anurodho, kāmetīti attho. Yattha katthaci bhave sattā etāya nandanti, sayaṃ vā nandatīti nandī. Nandī ca sā rañjanaṭṭhena rāgo cāti nandīrāgo. Tattha ekasmiṃ ārammaṇe sakiṃ uppannā taṇhā ‘nandī’. Punappunaṃ uppajjamānā ‘nandīrāgo’ti vuccati. Cittassa sārāgoti yo heṭṭhā balavarañjanaṭṭhena sārāgoti vutto, so na sattassa, cittasseva sārāgoti attho.

    இச்ச²ந்தி ஏதாய ஆரம்மணானீதி இச்சா². ப³ஹலகிலேஸபா⁴வேன முச்ச²ந்தி ஏதாய பாணினோதி முச்சா². கி³லித்வா பரினிட்ட²பெத்வா க³ஹணவஸேன அஜ்ஜோ²ஸானங். இமினா ஸத்தா கி³ஜ்ஜ²ந்தி, கே³த⁴ங் ஆபஜ்ஜந்தீதி கே³தோ⁴; ப³ஹலட்டே²ன வா கே³தோ⁴. ‘‘கே³த⁴ங் வா பவனஸண்ட³’’ந்தி ஹி ப³ஹலட்டே²னேவ வுத்தங். அனந்தரபத³ங் உபஸக்³க³வஸேன வட்³டி⁴தங். ஸப்³ப³தோபா⁴கே³ன வா கே³தோ⁴தி பலிகே³தோ⁴. ஸஞ்ஜந்தி ஏதேனாதி ஸங்கோ³; லக்³க³னட்டே²ன வா ஸங்கோ³. ஓஸீத³னட்டே²ன பங்கோ. ஆகட்³ட⁴னவஸேன ஏஜா. ‘‘ஏஜா இமங் புரிஸங் பரிகட்³ட⁴தி தஸ்ஸ தஸ்ஸேவ ப⁴வஸ்ஸ அபி⁴னிப்³ப³த்தியா’’தி ஹி வுத்தங். வஞ்சனட்டே²ன மாயா. வட்டஸ்மிங் ஸத்தானங் ஜனநட்டே²ன ஜனிகா. ‘‘தண்ஹா ஜனேதி புரிஸங் சித்தமஸ்ஸ விதா⁴வதீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 1.55-57) ஹி வுத்தங். வட்டஸ்மிங் ஸத்தே து³க்கே²ன ஸங்யோஜயமானா ஜனேதீதி ஸஞ்ஜனநீ. க⁴டனட்டே²ன ஸிப்³பி³னீ. அயஞ்ஹி வட்டஸ்மிங் ஸத்தே சுதிபடிஸந்தி⁴வஸேன ஸிப்³ப³தி க⁴டேதி, துன்னகாரோ விய பிலோதிகாய பிலோதிகங்; தஸ்மா க⁴டனட்டே²ன ஸிப்³பி³னீதி வுத்தா. அனேகப்பகாரங் விஸயஜாலங் தண்ஹாவிப்ப²ந்தி³தனிவேஸஸங்கா²தங் வா ஜாலமஸ்ஸா அத்தீ²தி ஜாலினீ.

    Icchanti etāya ārammaṇānīti icchā. Bahalakilesabhāvena mucchanti etāya pāṇinoti mucchā. Gilitvā pariniṭṭhapetvā gahaṇavasena ajjhosānaṃ. Iminā sattā gijjhanti, gedhaṃ āpajjantīti gedho; bahalaṭṭhena vā gedho. ‘‘Gedhaṃ vā pavanasaṇḍa’’nti hi bahalaṭṭheneva vuttaṃ. Anantarapadaṃ upasaggavasena vaḍḍhitaṃ. Sabbatobhāgena vā gedhoti paligedho. Sañjanti etenāti saṅgo; lagganaṭṭhena vā saṅgo. Osīdanaṭṭhena paṅko. Ākaḍḍhanavasena ejā. ‘‘Ejā imaṃ purisaṃ parikaḍḍhati tassa tasseva bhavassa abhinibbattiyā’’ti hi vuttaṃ. Vañcanaṭṭhena māyā. Vaṭṭasmiṃ sattānaṃ jananaṭṭhena janikā. ‘‘Taṇhā janeti purisaṃ cittamassa vidhāvatī’’ti (saṃ. ni. 1.55-57) hi vuttaṃ. Vaṭṭasmiṃ satte dukkhena saṃyojayamānā janetīti sañjananī. Ghaṭanaṭṭhena sibbinī. Ayañhi vaṭṭasmiṃ satte cutipaṭisandhivasena sibbati ghaṭeti, tunnakāro viya pilotikāya pilotikaṃ; tasmā ghaṭanaṭṭhena sibbinīti vuttā. Anekappakāraṃ visayajālaṃ taṇhāvipphanditanivesasaṅkhātaṃ vā jālamassā atthīti jālinī.

    ஆகட்³ட⁴னட்டே²ன ஸீக⁴ஸோதா ஸரிதா வியாதி ஸரிதா. அல்லட்டே²ன வா ஸரிதா. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘ஸரிதானி ஸினேஹிதானி ச ஸோமனஸ்ஸானி ப⁴வந்தி ஜந்துனோ’’தி (த⁴॰ ப॰ 341). அல்லானி சேவ ஸினித்³தா⁴னி சாதி அயஞ்ஹெத்த² அத்தோ². விஸதாதி விஸத்திகா. விஸடாதி விஸத்திகா. விஸாலாதி விஸத்திகா. விஸக்கதீதி விஸத்திகா. விஸங்வாதி³காதி விஸத்திகா. விஸங்ஹரதீதி விஸத்திகா. விஸமூலாதி விஸத்திகா. விஸப²லாதி விஸத்திகா. விஸபரிபோ⁴கா³தி விஸத்திகா. விஸதா வா பன ஸா தண்ஹா ரூபே ஸத்³தே³ க³ந்தே⁴ ரஸே பொ²ட்ட²ப்³பே³ த⁴ம்மே குலே க³ணே வித்த²தாதி விஸத்திகா (மஹானி॰ 3). அனயப்³யஸனபாபனட்டே²ன கும்மானுப³ந்த⁴ஸுத்தகங் வியாதி ஸுத்தங். வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘ஸுத்தகந்தி கோ², பி⁴க்க²வே, நந்தீ³ராக³ஸ்ஸேதங் அதி⁴வசன’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 2.159). ரூபாதீ³ஸு வித்த²தட்டே²ன விஸடா. தஸ்ஸ தஸ்ஸ படிலாப⁴த்தா²ய ஸத்தே ஆயூஹாபேதீதி ஆயூஹினீ. உக்கண்டி²துங் அப்பதா³னதோ ஸஹாயட்டே²ன து³தியா. அயஞ்ஹி ஸத்தானங் வட்டஸ்மிங் உக்கண்டி²துங் ந தே³தி, க³தக³தட்டா²னே பியஸஹாயோ விய அபி⁴ரமாபேதி. தேன வுத்தங் –

    Ākaḍḍhanaṭṭhena sīghasotā saritā viyāti saritā. Allaṭṭhena vā saritā. Vuttañhetaṃ – ‘‘saritāni sinehitāni ca somanassāni bhavanti jantuno’’ti (dha. pa. 341). Allāni ceva siniddhāni cāti ayañhettha attho. Visatāti visattikā. Visaṭāti visattikā. Visālāti visattikā. Visakkatīti visattikā. Visaṃvādikāti visattikā. Visaṃharatīti visattikā. Visamūlāti visattikā. Visaphalāti visattikā. Visaparibhogāti visattikā. Visatā vā pana sā taṇhā rūpe sadde gandhe rase phoṭṭhabbe dhamme kule gaṇe vitthatāti visattikā (mahāni. 3). Anayabyasanapāpanaṭṭhena kummānubandhasuttakaṃ viyāti suttaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘suttakanti kho, bhikkhave, nandīrāgassetaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 2.159). Rūpādīsu vitthataṭṭhena visaṭā. Tassa tassa paṭilābhatthāya satte āyūhāpetīti āyūhinī. Ukkaṇṭhituṃ appadānato sahāyaṭṭhena dutiyā. Ayañhi sattānaṃ vaṭṭasmiṃ ukkaṇṭhituṃ na deti, gatagataṭṭhāne piyasahāyo viya abhiramāpeti. Tena vuttaṃ –

    ‘‘தண்ஹாது³தியோ புரிஸோ, தீ³க⁴மத்³தா⁴ன ஸங்ஸரங்;

    ‘‘Taṇhādutiyo puriso, dīghamaddhāna saṃsaraṃ;

    இத்த²பா⁴வஞ்ஞதா²பா⁴வங், ஸங்ஸாரங் நாதிவத்ததீ’’தி. (அ॰ நி॰ 4.9; இதிவு॰ 15; மஹானி॰ 191; சூளனி॰ பாராயனானுகீ³திகா³தா²னித்³தே³ஸ 107);

    Itthabhāvaññathābhāvaṃ, saṃsāraṃ nātivattatī’’ti. (a. ni. 4.9; itivu. 15; mahāni. 191; cūḷani. pārāyanānugītigāthāniddesa 107);

    பணிதா⁴னகவஸேன பணிதி⁴. ப⁴வனெத்தீதி ப⁴வரஜ்ஜு. ஏதாய ஹி ஸத்தா, ரஜ்ஜுயா கீ³வாய ப³த்³தா⁴ கோ³ணா விய, இச்சி²திச்சி²தட்டா²னங் நிய்யந்தி. தங் தங் ஆரம்மணங் வனதி ப⁴ஜதி அல்லீயதீதி வனங். வனதி யாசதீதி வா வனங். வனதோ²தி ப்³யஞ்ஜனேன பத³ங் வட்³டி⁴தங். அனத்த²து³க்கா²னங் வா ஸமுட்டா²பனட்டே²ன க³ஹனட்டே²ன ச வனங் வியாதி ‘வனங்’; ப³லவதண்ஹாயேதங் நாமங். க³ஹனதரட்டே²ன பன ததோ ப³லவதரோ ‘வனதோ²’ நாம. தேன வுத்தங் –

    Paṇidhānakavasena paṇidhi. Bhavanettīti bhavarajju. Etāya hi sattā, rajjuyā gīvāya baddhā goṇā viya, icchiticchitaṭṭhānaṃ niyyanti. Taṃ taṃ ārammaṇaṃ vanati bhajati allīyatīti vanaṃ. Vanati yācatīti vā vanaṃ. Vanathoti byañjanena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Anatthadukkhānaṃ vā samuṭṭhāpanaṭṭhena gahanaṭṭhena ca vanaṃ viyāti ‘vanaṃ’; balavataṇhāyetaṃ nāmaṃ. Gahanataraṭṭhena pana tato balavataro ‘vanatho’ nāma. Tena vuttaṃ –

    ‘‘வனங் சி²ந்த³த² மா ருக்க²ங், வனதோ ஜாயதே ப⁴யங்;

    ‘‘Vanaṃ chindatha mā rukkhaṃ, vanato jāyate bhayaṃ;

    செ²த்வா வனஞ்ச வனத²ஞ்ச, நிப்³ப³னா ஹோத² பி⁴க்க²வோ’’தி. (த⁴॰ ப॰ 283);

    Chetvā vanañca vanathañca, nibbanā hotha bhikkhavo’’ti. (dha. pa. 283);

    ஸந்த²வனவஸேன ஸந்த²வோ; ஸங்ஸக்³கோ³தி அத்தோ². ஸோ து³விதோ⁴ – தண்ஹாஸந்த²வோ மித்தஸந்த²வோ ச. தேஸு இத⁴ தண்ஹாஸந்த²வோ அதி⁴ப்பேதோ. ஸினேஹவஸேன ஸினேஹோ. ஆலயகரணவஸேன அபெக்க²தீதி அபெக்கா². வுத்தம்பி சேதங் – ‘‘இமானி தே தே³வ சதுராஸீதினக³ரஸஹஸ்ஸானி குஸாவதீராஜதா⁴னீபமுகா²னி. எத்த² தே³வ ச²ந்த³ங் ஜனேஹி, ஜீவிதே அபெக்க²ங் கரோஹீ’’தி (தீ³॰ நி॰ 2.266). ஆலயங் கரோஹீதி அயஞ்ஹெத்த² அத்தோ². பாடியேக்கே பாடியேக்கே ஆரம்மணே ப³ந்த⁴தீதி படிப³ந்து⁴. ஞாதகட்டே²ன வா பாடியேக்கோ ப³ந்தூ⁴திபி படிப³ந்து⁴. நிச்சஸன்னிஸ்ஸிதட்டே²ன ஹி ஸத்தானங் தண்ஹாஸமோ ப³ந்து⁴ நாம நத்தி².

    Santhavanavasena santhavo; saṃsaggoti attho. So duvidho – taṇhāsanthavo mittasanthavo ca. Tesu idha taṇhāsanthavo adhippeto. Sinehavasena sineho. Ālayakaraṇavasena apekkhatīti apekkhā. Vuttampi cetaṃ – ‘‘imāni te deva caturāsītinagarasahassāni kusāvatīrājadhānīpamukhāni. Ettha deva chandaṃ janehi, jīvite apekkhaṃ karohī’’ti (dī. ni. 2.266). Ālayaṃ karohīti ayañhettha attho. Pāṭiyekke pāṭiyekke ārammaṇe bandhatīti paṭibandhu. Ñātakaṭṭhena vā pāṭiyekko bandhūtipi paṭibandhu. Niccasannissitaṭṭhena hi sattānaṃ taṇhāsamo bandhu nāma natthi.

    ஆரம்மணானங் அஸனதோ ஆஸா. அஜ்ஜொ²த்த²ரணதோ சேவ தித்திங் அனுபக³ந்த்வாவ பரிபு⁴ஞ்ஜனதோ சாதி அத்தோ². ஆஸிஸனவஸேன ஆஸிஸனா. ஆஸிஸிதஸ்ஸ பா⁴வோ ஆஸிஸிதத்தங். இதா³னி தஸ்ஸா பவத்திட்டா²னங் த³ஸ்ஸேதுங் ரூபாஸாதிஆதி³ வுத்தங். தத்த² ஆஸிஸனவஸேன ஆஸாதி ஆஸாய அத்த²ங் க³ஹெத்வா ரூபே ஆஸா ரூபாஸாதி ஏவங் நவபி பதா³னி வேதி³தப்³பா³னி. எத்த² ச புரிமானி பஞ்ச பஞ்சகாமகு³ணவஸேன வுத்தானி. பரிக்கா²ரலோப⁴வஸேன ச²ட்ட²ங். தங் விஸேஸதோ பப்³ப³ஜிதானங். ததோ பரானி தீணி அதித்தியவத்து²வஸேன க³ஹட்டா²னங். ந ஹி தேஸங் த⁴னபுத்தஜீவிதேஹி அஞ்ஞங் பியதரங் அத்தி². ‘ஏதங் மய்ஹங் ஏதங் மய்ஹ’ந்தி வா ‘அஸுகேன மே இத³ங் தி³ன்னங் இத³ங் தி³ன்ன’ந்தி வா ஏவங் ஸத்தே ஜப்பாபேதீதி ஜப்பா. பரதோ த்³வே பதா³னி உபஸக்³கே³ன வட்³டி⁴தானி. ததோ பரங் அஞ்ஞேனாகாரேன விப⁴ஜிதுங் ஆரத்³த⁴த்தா புன ஜப்பாதி வுத்தங். ஜப்பனாகாரோ ஜப்பனா. ஜப்பிதஸ்ஸ பா⁴வோ ஜப்பிதத்தங். புனப்புனங் விஸயே லும்பதி ஆகட்³ட⁴தீதி லோலுபோ. லோலுபஸ்ஸ பா⁴வோ லோலுப்பங். லோலுப்பாகாரோ லோலுப்பாயனா. லோலுப்பஸமங்கி³னோ பா⁴வோ லோலுப்பாயிதத்தங்.

    Ārammaṇānaṃ asanato āsā. Ajjhottharaṇato ceva tittiṃ anupagantvāva paribhuñjanato cāti attho. Āsisanavasena āsisanā. Āsisitassa bhāvo āsisitattaṃ. Idāni tassā pavattiṭṭhānaṃ dassetuṃ rūpāsātiādi vuttaṃ. Tattha āsisanavasena āsāti āsāya atthaṃ gahetvā rūpe āsā rūpāsāti evaṃ navapi padāni veditabbāni. Ettha ca purimāni pañca pañcakāmaguṇavasena vuttāni. Parikkhāralobhavasena chaṭṭhaṃ. Taṃ visesato pabbajitānaṃ. Tato parāni tīṇi atittiyavatthuvasena gahaṭṭhānaṃ. Na hi tesaṃ dhanaputtajīvitehi aññaṃ piyataraṃ atthi. ‘Etaṃ mayhaṃ etaṃ mayha’nti vā ‘asukena me idaṃ dinnaṃ idaṃ dinna’nti vā evaṃ satte jappāpetīti jappā. Parato dve padāni upasaggena vaḍḍhitāni. Tato paraṃ aññenākārena vibhajituṃ āraddhattā puna jappāti vuttaṃ. Jappanākāro jappanā. Jappitassa bhāvo jappitattaṃ. Punappunaṃ visaye lumpati ākaḍḍhatīti lolupo. Lolupassa bhāvo loluppaṃ. Loluppākāro loluppāyanā. Loluppasamaṅgino bhāvo loluppāyitattaṃ.

    புச்ச²ஞ்ஜிகதாதி யாய தண்ஹாய லாப⁴ட்டா²னேஸு, புச்ச²ங் சாலயமானா ஸுனகா² விய, கம்பமானா விசரந்தி, தங் தஸ்ஸா கம்பனதண்ஹாய நாமங். ஸாது⁴ மனாபமனாபே விஸயே காமேதீதி ஸாது⁴காமோ. தஸ்ஸ பா⁴வோ ஸாது⁴கம்யதா. மாதா மாதுச்சா²திஆதி³கே அயுத்தட்டா²னே ராகோ³தி அத⁴ம்மராகோ³. யுத்தட்டா²னேபி ப³லவா ஹுத்வா உப்பன்னலோபோ⁴ விஸமலோபோ⁴. ‘‘ராகோ³ விஸம’’ந்திஆதி³வசனதோ (விப⁴॰ 924) வா யுத்தட்டா²னே வா அயுத்தட்டா²னே வா உப்பன்னோ ச²ந்த³ராகோ³ அத⁴ம்மட்டே²ன ‘அத⁴ம்மராகோ³’, விஸமட்டே²ன ‘விஸமலோபோ⁴’தி வேதி³தப்³போ³.

    Pucchañjikatāti yāya taṇhāya lābhaṭṭhānesu, pucchaṃ cālayamānā sunakhā viya, kampamānā vicaranti, taṃ tassā kampanataṇhāya nāmaṃ. Sādhu manāpamanāpe visaye kāmetīti sādhukāmo. Tassa bhāvo sādhukamyatā. Mātā mātucchātiādike ayuttaṭṭhāne rāgoti adhammarāgo. Yuttaṭṭhānepi balavā hutvā uppannalobho visamalobho. ‘‘Rāgo visama’’ntiādivacanato (vibha. 924) vā yuttaṭṭhāne vā ayuttaṭṭhāne vā uppanno chandarāgo adhammaṭṭhena ‘adhammarāgo’, visamaṭṭhena ‘visamalobho’ti veditabbo.

    ஆரம்மணானங் நிகாமனவஸேன நிகந்தி. நிகாமனாகாரோ நிகாமனா. பத்த²னாவஸேன பத்த²னா. பிஹாயனவஸேன பிஹனா. ஸுட்டு² பத்த²னா ஸம்பத்த²னா. பஞ்சஸு காமகு³ணேஸு தண்ஹா காமதண்ஹா. ரூபாரூபப⁴வே தண்ஹா ப⁴வதண்ஹா. உச்சே²த³ஸங்கா²தே விப⁴வே தண்ஹா விப⁴வதண்ஹா. ஸுத்³தே⁴ ரூபப⁴வஸ்மிங்யேவ தண்ஹா ரூபதண்ஹா. அரூபப⁴வே தண்ஹா அரூபதண்ஹா. உச்சே²த³தி³ட்டி²ஸஹக³தோ ராகோ³ தி³ட்டி²ராகோ³. நிரோதே⁴ தண்ஹா நிரோத⁴தண்ஹா. ரூபே தண்ஹா ரூபதண்ஹா. ஸத்³தே³ தண்ஹா ஸத்³த³தண்ஹா. க³ந்த⁴தண்ஹாதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஓகா⁴த³யோ வுத்தத்தா²வ.

    Ārammaṇānaṃ nikāmanavasena nikanti. Nikāmanākāro nikāmanā. Patthanāvasena patthanā. Pihāyanavasena pihanā. Suṭṭhu patthanā sampatthanā. Pañcasu kāmaguṇesu taṇhā kāmataṇhā. Rūpārūpabhave taṇhā bhavataṇhā. Ucchedasaṅkhāte vibhave taṇhā vibhavataṇhā. Suddhe rūpabhavasmiṃyeva taṇhā rūpataṇhā. Arūpabhave taṇhā arūpataṇhā. Ucchedadiṭṭhisahagato rāgo diṭṭhirāgo. Nirodhe taṇhā nirodhataṇhā. Rūpe taṇhā rūpataṇhā. Sadde taṇhā saddataṇhā. Gandhataṇhādīsupi eseva nayo. Oghādayo vuttatthāva.

    குஸலத⁴ம்மே ஆவரதீதி ஆவரணங். சா²த³னவஸேன சா²த³னங். ஸத்தே வட்டஸ்மிங் ப³ந்த⁴தீதி ப³ந்த⁴னங். சித்தங் உபக³ந்த்வா கிலிஸ்ஸதி ஸங்கிலிட்ட²ங் கரோதீதி உபக்கிலேஸோ. தா²மக³தட்டே²ன அனுஸேதீதி அனுஸயோ. உப்பஜ்ஜமானா சித்தங் பரியுட்டா²தீதி பரியுட்டா²னங்; உப்பஜ்ஜிதுங் அப்பதா³னேன குஸலசாரங் க³ண்ஹாதீதி அத்தோ². ‘‘சோரா மக்³கே³ பரியுட்டி²ங்ஸு து⁴த்தா மக்³கே³ பரியுட்டி²ங்ஸூ’’திஆதீ³ஸு (சூளவ॰ 430) ஹி மக்³க³ங் க³ண்ஹிங்ஸூதி அத்தோ². ஏவமிதா⁴பி க³ஹணட்டே²ன பரியுட்டா²னங் வேதி³தப்³ப³ங். பலிவேட²னட்டே²ன லதா வியாதி லதா. ‘‘லதா உப்³பி⁴ஜ்ஜ திட்ட²தீ’’தி (த⁴॰ ப॰ 340) ஆக³தட்டா²னேபி அயங் தண்ஹா லதாதி வுத்தா. விவிதா⁴னி வத்தூ²னி இச்ச²தீதி வேவிச்ச²ங். வட்டது³க்க²ஸ்ஸ மூலந்தி து³க்க²மூலங். தஸ்ஸேவ து³க்க²ஸ்ஸ நிதா³னந்தி து³க்க²னிதா³னங். தங் து³க்க²ங் இதோ பப⁴வதீதி து³க்க²ப்பப⁴வோ. ப³ந்த⁴னட்டே²ன பாஸோ வியாதி பாஸோ. மாரஸ்ஸ பாஸோ மாரபாஸோ. து³ருக்³கி³லனட்டே²ன ப³ளிஸங் வியாதி ப³ளிஸங். மாரஸ்ஸ ப³ளிஸங் மாரப³ளிஸங். தண்ஹாபி⁴பூ⁴தா மாரஸ்ஸ விஸயங் நாதிக்கமந்தி, தேஸங் உபரி மாரோ வஸங் வத்தேதீதி இமினா பரியாயேன மாரஸ்ஸ விஸயோதி மாரவிஸயோ . ஸந்த³னட்டே²ன தண்ஹாவ நதீ³ தண்ஹானதீ³. அஜ்ஜொ²த்த²ரணட்டே²ன தண்ஹாவ ஜாலங் தண்ஹாஜாலங். யதா² ஸுனகா² க³த்³து³லப³த்³தா⁴ யதி³ச்ச²கங் நீயந்தி, ஏவங் தண்ஹாப³த்³தா⁴ ஸத்தாபீதி த³ள்ஹப³ந்த⁴னட்டே²ன க³த்³து³லங் வியாதி க³த்³து³லங். தண்ஹாவ க³த்³து³லங் தண்ஹாக³த்³து³லங். து³ப்பூரணட்டே²ன தண்ஹாவ ஸமுத்³தோ³ தண்ஹாஸமுத்³தோ³.

    Kusaladhamme āvaratīti āvaraṇaṃ. Chādanavasena chādanaṃ. Satte vaṭṭasmiṃ bandhatīti bandhanaṃ. Cittaṃ upagantvā kilissati saṃkiliṭṭhaṃ karotīti upakkileso. Thāmagataṭṭhena anusetīti anusayo. Uppajjamānā cittaṃ pariyuṭṭhātīti pariyuṭṭhānaṃ; uppajjituṃ appadānena kusalacāraṃ gaṇhātīti attho. ‘‘Corā magge pariyuṭṭhiṃsu dhuttā magge pariyuṭṭhiṃsū’’tiādīsu (cūḷava. 430) hi maggaṃ gaṇhiṃsūti attho. Evamidhāpi gahaṇaṭṭhena pariyuṭṭhānaṃ veditabbaṃ. Paliveṭhanaṭṭhena latā viyāti latā. ‘‘Latā ubbhijja tiṭṭhatī’’ti (dha. pa. 340) āgataṭṭhānepi ayaṃ taṇhā latāti vuttā. Vividhāni vatthūni icchatīti vevicchaṃ. Vaṭṭadukkhassa mūlanti dukkhamūlaṃ. Tasseva dukkhassa nidānanti dukkhanidānaṃ. Taṃ dukkhaṃ ito pabhavatīti dukkhappabhavo. Bandhanaṭṭhena pāso viyāti pāso. Mārassa pāso mārapāso. Duruggilanaṭṭhena baḷisaṃ viyāti baḷisaṃ. Mārassa baḷisaṃ mārabaḷisaṃ. Taṇhābhibhūtā mārassa visayaṃ nātikkamanti, tesaṃ upari māro vasaṃ vattetīti iminā pariyāyena mārassa visayoti māravisayo. Sandanaṭṭhena taṇhāva nadī taṇhānadī. Ajjhottharaṇaṭṭhena taṇhāva jālaṃ taṇhājālaṃ. Yathā sunakhā gaddulabaddhā yadicchakaṃ nīyanti, evaṃ taṇhābaddhā sattāpīti daḷhabandhanaṭṭhena gaddulaṃ viyāti gaddulaṃ. Taṇhāva gaddulaṃ taṇhāgaddulaṃ. Duppūraṇaṭṭhena taṇhāva samuddo taṇhāsamuddo.

    1066. தோ³ஸனித்³தே³ஸே அனத்த²ங் மே அசரீதி அவுட்³டி⁴ங் மே அகாஸி. இமினா உபாயேன ஸப்³ப³பதே³ஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. அட்டா²னே வா பன ஆகா⁴தோதி அகாரணே கோபோ – ஏகச்சோ ஹி ‘தே³வோ அதிவஸ்ஸதீ’தி குப்பதி, ‘ந வஸ்ஸதீ’தி குப்பதி, ‘ஸூரியோ தப்பதீ’தி குப்பதி, ‘ந தப்பதீ’தி குப்பதி, வாதே வாயந்தேபி குப்பதி, அவாயந்தேபி குப்பதி, ஸம்மஜ்ஜிதுங் அஸக்கொந்தோ போ³தி⁴பண்ணானங் குப்பதி, சீவரங் பாருபிதுங் அஸக்கொந்தோ வாதஸ்ஸ குப்பதி, உபக்க²லித்வா கா²ணுகஸ்ஸ குப்பதி இத³ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் – அட்டா²னே வா பன ஆகா⁴தோ ஜாயதீதி. தத்த² ஹெட்டா² நவஸு டா²னேஸு ஸத்தே ஆரப்³ப⁴ உப்பன்னத்தா கம்மபத²பே⁴தோ³ ஹோதி. அட்டா²னாகா⁴தோ பன ஸங்கா²ரேஸு உப்பன்னோ கம்மபத²பே⁴த³ங் ந கரோதி. சித்தங் ஆகா⁴தெந்தோ உப்பன்னோதி சித்தஸ்ஸ ஆகா⁴தோ. ததோ ப³லவதரோ படிகா⁴தோ. படிஹஞ்ஞனவஸேன படிக⁴ங். படிவிருஜ்ஜ²தீதி படிவிரோதோ⁴. குப்பனவஸேன கோபோ. பகோபோ ஸம்பகோபோதி உபஸக்³கே³ன பத³ங் வட்³டி⁴தங். து³ஸ்ஸனவஸேன தோ³ஸோ. பதோ³ஸோ ஸம்பதோ³ஸோதி உபஸக்³கே³ன பத³ங் வட்³டி⁴தங். சித்தஸ்ஸ ப்³யாபத்தீதி சித்தஸ்ஸ விபன்னதா, விபரிவத்தனாகாரோ. மனங் பதூ³ஸயமானோ உப்பஜ்ஜதீதி மனோபதோ³ஸோ. குஜ்ஜ²னவஸேன கோதோ⁴. குஜ்ஜ²னாகாரோ குஜ்ஜ²னா. குஜ்ஜி²தஸ்ஸ பா⁴வோ குஜ்ஜி²தத்தங்.

    1066. Dosaniddese anatthaṃ me acarīti avuḍḍhiṃ me akāsi. Iminā upāyena sabbapadesu attho veditabbo. Aṭṭhāne vā pana āghātoti akāraṇe kopo – ekacco hi ‘devo ativassatī’ti kuppati, ‘na vassatī’ti kuppati, ‘sūriyo tappatī’ti kuppati, ‘na tappatī’ti kuppati, vāte vāyantepi kuppati, avāyantepi kuppati, sammajjituṃ asakkonto bodhipaṇṇānaṃ kuppati, cīvaraṃ pārupituṃ asakkonto vātassa kuppati, upakkhalitvā khāṇukassa kuppati idaṃ sandhāya vuttaṃ – aṭṭhāne vā pana āghāto jāyatīti. Tattha heṭṭhā navasu ṭhānesu satte ārabbha uppannattā kammapathabhedo hoti. Aṭṭhānāghāto pana saṅkhāresu uppanno kammapathabhedaṃ na karoti. Cittaṃ āghātento uppannoti cittassa āghāto. Tato balavataro paṭighāto. Paṭihaññanavasena paṭighaṃ. Paṭivirujjhatīti paṭivirodho. Kuppanavasena kopo. Pakopo sampakopoti upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Dussanavasena doso. Padoso sampadosoti upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ. Cittassa byāpattīti cittassa vipannatā, viparivattanākāro. Manaṃ padūsayamāno uppajjatīti manopadoso. Kujjhanavasena kodho. Kujjhanākāro kujjhanā. Kujjhitassa bhāvo kujjhitattaṃ.

    இதா³னி அகுஸலனித்³தே³ஸே வுத்தனயங் த³ஸ்ஸேதுங் தோ³ஸோ து³ஸ்ஸனாதிஆதி³ வுத்தங். தஸ்மா ‘‘யோ ஏவரூபோ சித்தஸ்ஸ ஆகா⁴தோ…பே॰… குஜ்ஜி²தத்த’’ந்தி ச இத⁴ வுத்தோ, ‘‘தோ³ஸோ து³ஸ்ஸனா’’திஆதி³னா நயேன ஹெட்டா² வுத்தோ, அயங் வுச்சதி தோ³ஸோதி. ஏவமெத்த² யோஜனா காதப்³பா³. ஏவஞ்ஹி ஸதி புனருத்திதோ³ஸோ படிஸேதி⁴தோ ஹோதி. மோஹனித்³தே³ஸோ அமோஹனித்³தே³ஸே வுத்தபடிபக்க²னயேன வேதி³தப்³போ³. ஸப்³பா³காரேன பனேஸ விப⁴ங்க³ட்ட²கதா²யங் ஆவி ப⁴விஸ்ஸதி.

    Idāni akusalaniddese vuttanayaṃ dassetuṃ doso dussanātiādi vuttaṃ. Tasmā ‘‘yo evarūpo cittassa āghāto…pe… kujjhitatta’’nti ca idha vutto, ‘‘doso dussanā’’tiādinā nayena heṭṭhā vutto, ayaṃ vuccati dosoti. Evamettha yojanā kātabbā. Evañhi sati punaruttidoso paṭisedhito hoti. Mohaniddeso amohaniddese vuttapaṭipakkhanayena veditabbo. Sabbākārena panesa vibhaṅgaṭṭhakathāyaṃ āvi bhavissati.

    1079. தேஹி த⁴ம்மேஹி யே த⁴ம்மா ஸஹேதுகாதி தேஹி ஹேதுத⁴ம்மேஹி யே அஞ்ஞே ஹேதுத⁴ம்மா வா நஹேதுத⁴ம்மா வா தே ஸஹேதுகா. அஹேதுகபதே³பி ஏஸேவ நயோ. எத்த² ச ஹேது ஹேதுயேவ ச ஹோதி, திண்ணங் வா த்³வின்னங் வா ஏகதோ உப்பத்தியங் ஸஹேதுகோ ச. விசிகிச்சு²த்³த⁴ச்சஸஹக³தோ பன மோஹோ ஹேது அஹேதுகோ. ஹேதுஸம்பயுத்தது³கனித்³தே³ஸேபி ஏஸேவ நயோ.

    1079. Tehidhammehi ye dhammā sahetukāti tehi hetudhammehi ye aññe hetudhammā vā nahetudhammā vā te sahetukā. Ahetukapadepi eseva nayo. Ettha ca hetu hetuyeva ca hoti, tiṇṇaṃ vā dvinnaṃ vā ekato uppattiyaṃ sahetuko ca. Vicikicchuddhaccasahagato pana moho hetu ahetuko. Hetusampayuttadukaniddesepi eseva nayo.

    1091. ஸங்க²தது³கனித்³தே³ஸே புரிமது³கே வுத்தங் அஸங்க²ததா⁴துங் ஸந்தா⁴ய யோ ஏவ ஸோ த⁴ம்மோதி ஏகவசனநித்³தே³ஸோ கதோ. புரிமது³கே பன ப³ஹுவசனவஸேன புச்சா²ய உத்³த⁴டத்தா இமே த⁴ம்மா அப்பச்சயாதி புச்சா²னுஸந்தி⁴னயேன ப³ஹுவசனங் கதங். இமே த⁴ம்மா ஸனித³ஸ்ஸனாதிஆதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.

    1091. Saṅkhatadukaniddese purimaduke vuttaṃ asaṅkhatadhātuṃ sandhāya yo eva so dhammoti ekavacananiddeso kato. Purimaduke pana bahuvacanavasena pucchāya uddhaṭattā ime dhammā appaccayāti pucchānusandhinayena bahuvacanaṃ kataṃ. Ime dhammā sanidassanātiādīsupi eseva nayo.

    1101. கேனசி விஞ்ஞெய்யது³கனித்³தே³ஸே சக்கு²விஞ்ஞெய்யாதி சக்கு²விஞ்ஞாணேன விஜானிதப்³பா³. ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. எத்த² ச கேனசி விஞ்ஞெய்யாதி சக்கு²விஞ்ஞாணாதீ³ஸு கேனசி ஏகேன சக்கு²விஞ்ஞாணேன வா ஸோதவிஞ்ஞாணேன வா விஜானிதப்³பா³. கேனசி ந விஞ்ஞெய்யாதி தேனேவ சக்கு²விஞ்ஞாணேன வா ஸோதவிஞ்ஞாணேன வா ந விஜானிதப்³பா³. ‘ஏவங் ஸந்தே த்³வின்னம்பி பதா³னங் அத்த²னானத்ததோ து³கோ ஹோதீ’தி ஹெட்டா² வுத்தத்தா ‘யே தே த⁴ம்மா சக்கு²விஞ்ஞெய்யா ந தே த⁴ம்மா ஸோதவிஞ்ஞெய்யா’தி அயங் து³கோ ந ஹோதி. ரூபங் பன சக்கு²விஞ்ஞெய்யங் ஸத்³தோ³ ந சக்கு²விஞ்ஞெய்யோதி இமமத்த²ங் க³ஹெத்வா ‘யே தே த⁴ம்மா சக்கு²விஞ்ஞெய்யா ந தே த⁴ம்மா ஸோதவிஞ்ஞெய்யா, யே வா பன தே த⁴ம்மா ஸோதவிஞ்ஞெய்யா ந தே த⁴ம்மா சக்கு²விஞ்ஞெய்யா’தி அயமேகோ து³கோதி வேதி³தப்³போ³. ஏவங் ஏகேகஇந்த்³ரியமூலகே சத்தாரோ சத்தாரோ கத்வா வீஸதி து³கா விப⁴த்தாதி வேதி³தப்³பா³.

    1101. Kenaci viññeyyadukaniddese cakkhuviññeyyāti cakkhuviññāṇena vijānitabbā. Sesapadesupi eseva nayo. Ettha ca kenaci viññeyyāti cakkhuviññāṇādīsu kenaci ekena cakkhuviññāṇena vā sotaviññāṇena vā vijānitabbā. Kenaci na viññeyyāti teneva cakkhuviññāṇena vā sotaviññāṇena vā na vijānitabbā. ‘Evaṃ sante dvinnampi padānaṃ atthanānattato duko hotī’ti heṭṭhā vuttattā ‘ye te dhammā cakkhuviññeyyā na te dhammā sotaviññeyyā’ti ayaṃ duko na hoti. Rūpaṃ pana cakkhuviññeyyaṃ saddo na cakkhuviññeyyoti imamatthaṃ gahetvā ‘ye te dhammā cakkhuviññeyyā na te dhammā sotaviññeyyā, ye vā pana te dhammā sotaviññeyyā na te dhammā cakkhuviññeyyā’ti ayameko dukoti veditabbo. Evaṃ ekekaindriyamūlake cattāro cattāro katvā vīsati dukā vibhattāti veditabbā.

    கிங் பன ‘மனோவிஞ்ஞாணேன கேனசி விஞ்ஞெய்யா கேனசி ந விஞ்ஞெய்யா’ நத்தி²? தேனெத்த² து³கா ந வுத்தாதி? நோ நத்தி², வவத்தா²னாபா⁴வதோ பன ந வுத்தா. ந ஹி, யதா² சக்கு²விஞ்ஞாணேன அவிஞ்ஞெய்யா ஏவாதி வவத்தா²னங் அத்தி², ஏவங் மனோவிஞ்ஞாணேனாபீதி வவத்தா²னாபா⁴வதோ எத்த² து³கா ந வுத்தா. மனோவிஞ்ஞாணேன பன கேனசி விஞ்ஞெய்யா சேவ அவிஞ்ஞெய்யா சாதி அயமத்தோ² அத்தி². தஸ்மா ஸோ அவுத்தோபி யதா²லாப⁴வஸேன வேதி³தப்³போ³. மனோவிஞ்ஞாணந்தி ஹி ஸங்க்²யங் க³தேஹி காமாவசரத⁴ம்மேஹி காமாவசரத⁴ம்மா ஏவ தாவ கேஹிசி விஞ்ஞெய்யா கேஹிசி அவிஞ்ஞெய்யா. தேஹியேவ ரூபாவசராதி³த⁴ம்மாபி கேஹிசி விஞ்ஞெய்யா கேஹிசி அவிஞ்ஞெய்யா. ரூபாவசரேஹிபி காமாவசரா கேஹிசி விஞ்ஞெய்யா கேஹிசி அவிஞ்ஞெய்யா. தேஹேவ ரூபாவசராத³யோபி கேஹிசி விஞ்ஞெய்யா கேஹிசி அவிஞ்ஞெய்யா. அரூபாவசரேஹி பன காமாவசரா ரூபாவசரா அபரியாபன்னா ச நேவ விஞ்ஞெய்யா. அரூபாவசரா பன கேஹிசி விஞ்ஞெய்யா கேஹிசி அவிஞ்ஞெய்யா. தேபி ச கேசிதே³வ விஞ்ஞெய்யா கேசி அவிஞ்ஞெய்யா. அபரியாபன்னேஹி காமாவசராத³யோ நேவ விஞ்ஞெய்யா. அபரியாபன்னா பன நிப்³பா³னேன அவிஞ்ஞெய்யத்தா கேஹிசி விஞ்ஞெய்யா கேஹிசி அவிஞ்ஞெய்யா. தேபி ச மக்³க³ப²லானங் அவிஞ்ஞெய்யத்தா கேசிதே³வ விஞ்ஞெய்யா கேசி அவிஞ்ஞெய்யாதி.

    Kiṃ pana ‘manoviññāṇena kenaci viññeyyā kenaci na viññeyyā’ natthi? Tenettha dukā na vuttāti? No natthi, vavatthānābhāvato pana na vuttā. Na hi, yathā cakkhuviññāṇena aviññeyyā evāti vavatthānaṃ atthi, evaṃ manoviññāṇenāpīti vavatthānābhāvato ettha dukā na vuttā. Manoviññāṇena pana kenaci viññeyyā ceva aviññeyyā cāti ayamattho atthi. Tasmā so avuttopi yathālābhavasena veditabbo. Manoviññāṇanti hi saṅkhyaṃ gatehi kāmāvacaradhammehi kāmāvacaradhammā eva tāva kehici viññeyyā kehici aviññeyyā. Tehiyeva rūpāvacarādidhammāpi kehici viññeyyā kehici aviññeyyā. Rūpāvacarehipi kāmāvacarā kehici viññeyyā kehici aviññeyyā. Teheva rūpāvacarādayopi kehici viññeyyā kehici aviññeyyā. Arūpāvacarehi pana kāmāvacarā rūpāvacarā apariyāpannā ca neva viññeyyā. Arūpāvacarā pana kehici viññeyyā kehici aviññeyyā. Tepi ca kecideva viññeyyā keci aviññeyyā. Apariyāpannehi kāmāvacarādayo neva viññeyyā. Apariyāpannā pana nibbānena aviññeyyattā kehici viññeyyā kehici aviññeyyā. Tepi ca maggaphalānaṃ aviññeyyattā kecideva viññeyyā keci aviññeyyāti.

    1102. ஆஸவனித்³தே³ஸே பஞ்சகாமகு³ணிகோ ராகோ³ காமாஸவோ நாம. ரூபாரூபப⁴வேஸு ச²ந்த³ராகோ³ ஜா²னநிகந்தி ஸஸ்ஸததி³ட்டி²ஸஹஜாதோ ராகோ³ ப⁴வவஸேன பத்த²னா ப⁴வாஸவோ நாம. த்³வாஸட்டி² தி³ட்டி²யோ தி³ட்டா²ஸவோ நாம. அட்ட²ஸு டா²னேஸு அஞ்ஞாணங் அவிஜ்ஜாஸவோ நாம. தத்த² தத்த² ஆக³தேஸு பன ஆஸவேஸு அஸம்மோஹத்த²ங் ஏகவிதா⁴தி³பே⁴தோ³ வேதி³தப்³போ³. அத்த²தோ ஹேதே சிரபாரிவாஸியட்டே²ன ஆஸவாதி ஏவங் ஏகவிதா⁴வ ஹொந்தி. வினயே பன ‘‘தி³ட்ட²த⁴ம்மிகானங் ஆஸவானங் ஸங்வராய ஸம்பராயிகானங் ஆஸவானங் படிகா⁴தாயா’’தி (பாரா॰ 39) து³விதே⁴ன ஆக³தா. ஸுத்தந்தே ஸளாயதனே தாவ ‘‘தயோமே, ஆவுஸோ, ஆஸவா – காமாஸவோ ப⁴வாஸவோ அவிஜ்ஜாஸவோ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 4.321) திவிதே⁴ன ஆக³தா. நிப்³பே³தி⁴கபரியாயே ‘‘அத்தி², பி⁴க்க²வே, ஆஸவா நிரயக³மனீயா , அத்தி² ஆஸவா திரச்சா²னயோனிக³மனீயா, அத்தி² ஆஸவா பெத்திவிஸயக³மனீயா, அத்தி² ஆஸவா மனுஸ்ஸலோகக³மனீயா, அத்தி² ஆஸவா தே³வலோகக³மனீயா’’தி (அ॰ நி॰ 6.63) பஞ்சவிதே⁴ன ஆக³தா. ச²க்கனிபாதே ஆஹுனெய்யஸுத்தே – ‘‘அத்தி² ஆஸவா ஸங்வரா பஹாதப்³பா³, அத்தி² ஆஸவா படிஸேவனா பஹாதப்³பா³, அத்தி² ஆஸவா அதி⁴வாஸனா பஹாதப்³பா³, அத்தி² ஆஸவா பரிவஜ்ஜனா பஹாதப்³பா³, அத்தி² ஆஸவா வினோத³னா பஹாதப்³பா³, அத்தி² ஆஸவா பா⁴வனா பஹாதப்³பா³’’தி (அ॰ நி॰ 6.58) ச²ப்³பி³தே⁴ன ஆக³தா. ஸப்³பா³ஸவபரியாயே (ம॰ நி॰ 1.14 ஆத³யோ) ‘த³ஸ்ஸனபஹாதப்³பே³ஹி’ ஸத்³தி⁴ங் ஸத்தவிதே⁴ன ஆக³தா. இத⁴ பனேதே காமாஸவாதி³பே⁴த³தோ சதுப்³பி³தே⁴ன ஆக³தா. தத்ராயங் வசனத்தோ² – பஞ்சகாமகு³ணஸங்கா²தே காமே ஆஸவோ ‘காமாஸவோ’. ரூபாரூபஸங்கா²தே கம்மதோ ச உபபத்திதோ ச து³விதே⁴பி ப⁴வே ஆஸவோ ‘ப⁴வாஸவோ’. தி³ட்டி² ஏவ ஆஸவோ ‘தி³ட்டா²ஸவோ’. அவிஜ்ஜாவ ஆஸவோ ‘அவிஜ்ஜாஸவோ’.

    1102. Āsavaniddese pañcakāmaguṇiko rāgo kāmāsavo nāma. Rūpārūpabhavesu chandarāgo jhānanikanti sassatadiṭṭhisahajāto rāgo bhavavasena patthanā bhavāsavo nāma. Dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo diṭṭhāsavo nāma. Aṭṭhasu ṭhānesu aññāṇaṃ avijjāsavo nāma. Tattha tattha āgatesu pana āsavesu asammohatthaṃ ekavidhādibhedo veditabbo. Atthato hete cirapārivāsiyaṭṭhena āsavāti evaṃ ekavidhāva honti. Vinaye pana ‘‘diṭṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāyā’’ti (pārā. 39) duvidhena āgatā. Suttante saḷāyatane tāva ‘‘tayome, āvuso, āsavā – kāmāsavo bhavāsavo avijjāsavo’’ti (saṃ. ni. 4.321) tividhena āgatā. Nibbedhikapariyāye ‘‘atthi, bhikkhave, āsavā nirayagamanīyā , atthi āsavā tiracchānayonigamanīyā, atthi āsavā pettivisayagamanīyā, atthi āsavā manussalokagamanīyā, atthi āsavā devalokagamanīyā’’ti (a. ni. 6.63) pañcavidhena āgatā. Chakkanipāte āhuneyyasutte – ‘‘atthi āsavā saṃvarā pahātabbā, atthi āsavā paṭisevanā pahātabbā, atthi āsavā adhivāsanā pahātabbā, atthi āsavā parivajjanā pahātabbā, atthi āsavā vinodanā pahātabbā, atthi āsavā bhāvanā pahātabbā’’ti (a. ni. 6.58) chabbidhena āgatā. Sabbāsavapariyāye (ma. ni. 1.14 ādayo) ‘dassanapahātabbehi’ saddhiṃ sattavidhena āgatā. Idha panete kāmāsavādibhedato catubbidhena āgatā. Tatrāyaṃ vacanattho – pañcakāmaguṇasaṅkhāte kāme āsavo ‘kāmāsavo’. Rūpārūpasaṅkhāte kammato ca upapattito ca duvidhepi bhave āsavo ‘bhavāsavo’. Diṭṭhi eva āsavo ‘diṭṭhāsavo’. Avijjāva āsavo ‘avijjāsavo’.

    1103. காமேஸூதி பஞ்சஸு காமகு³ணேஸு. காமச்ச²ந்தோ³தி காமஸங்கா²தோ ச²ந்தோ³, ந கத்துகம்யதாச²ந்தோ³, ந த⁴ம்மச்ச²ந்தோ³. காமனவஸேன ரஜ்ஜனவஸேன ச காமோயேவ ராகோ³ காமராகோ³. காமனவஸேன நந்த³னவஸேன ச காமோவ நந்தீ³தி காமனந்தீ³. ஏவங் ஸப்³ப³த்த² காமத்த²ங் விதி³த்வா தண்ஹாயனட்டே²ன காமதண்ஹா, ஸினேஹனட்டே²ன காமஸினேஹோ, பரிட³ய்ஹனட்டே²ன காமபரிளாஹோ, முச்ச²னட்டே²ன காமமுச்சா², கி³லித்வா பரினிட்டா²பனட்டே²ன காமஜ்ஜோ²ஸானந்தி வேதி³தப்³ப³ங். அயங் வுச்சதீதி அயங் அட்ட²ஹி பதே³ஹி விப⁴த்தோ காமாஸவோ நாம வுச்சதி.

    1103. Kāmesūti pañcasu kāmaguṇesu. Kāmacchandoti kāmasaṅkhāto chando, na kattukamyatāchando, na dhammacchando. Kāmanavasena rajjanavasena ca kāmoyeva rāgo kāmarāgo. Kāmanavasena nandanavasena ca kāmova nandīti kāmanandī. Evaṃ sabbattha kāmatthaṃ viditvā taṇhāyanaṭṭhena kāmataṇhā, sinehanaṭṭhena kāmasineho, pariḍayhanaṭṭhena kāmapariḷāho, mucchanaṭṭhena kāmamucchā, gilitvā pariniṭṭhāpanaṭṭhena kāmajjhosānanti veditabbaṃ. Ayaṃ vuccatīti ayaṃ aṭṭhahi padehi vibhatto kāmāsavo nāma vuccati.

    1104. ப⁴வேஸு ப⁴வச²ந்தோ³தி ரூபாரூபப⁴வேஸு ப⁴வபத்த²னாவஸேனேவ பவத்தோ ச²ந்தோ³ ‘ப⁴வச²ந்தோ³’. ஸேஸபதா³னிபி இமினாவ நயேன வேதி³தப்³பா³னி.

    1104. Bhavesu bhavachandoti rūpārūpabhavesu bhavapatthanāvaseneva pavatto chando ‘bhavachando’. Sesapadānipi imināva nayena veditabbāni.

    1105. ஸஸ்ஸதோ லோகோதி வாதிஆதீ³ஹி த³ஸஹாகாரேஹி தி³ட்டி²ப்பபே⁴தோ³வ வுத்தோ. தத்த² ஸஸ்ஸதோ லோகோதி எத்த² க²ந்த⁴பஞ்சகங் லோகோதி க³ஹெத்வா ‘அயங் லோகோ நிச்சோ து⁴வோ ஸப்³ப³காலிகோ’தி க³ண்ஹந்தஸ்ஸ ‘ஸஸ்ஸத’ந்தி க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². அஸஸ்ஸதோதி தமேவ லோகங் ‘உச்சி²ஜ்ஜதி வினஸ்ஸதீ’தி க³ண்ஹந்தஸ்ஸ உச்சே²த³க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². அந்தவாதி பரித்தகஸிணலாபி⁴னோ ‘ஸுப்பமத்தே வா ஸராவமத்தே வா’ கஸிணே ஸமாபன்னஸ்ஸ அந்தோஸமாபத்தியங் பவத்திதரூபாரூபத⁴ம்மே லோகோதி ச கஸிணபரிச்சே²த³ந்தேன ச ‘அந்தவா’தி க³ண்ஹந்தஸ்ஸ ‘அந்தவா லோகோ’தி க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². ஸா ஸஸ்ஸததி³ட்டி²பி ஹோதி உச்சே²த³தி³ட்டி²பி. விபுலகஸிணலாபி⁴னோ பன தஸ்மிங் கஸிணே ஸமாபன்னஸ்ஸ அந்தோஸமாபத்தியங் பவத்திதரூபாரூபத⁴ம்மே லோகோதி ச கஸிணபரிச்சே²த³ந்தேன ச ‘அனந்தோ’தி க³ண்ஹந்தஸ்ஸ ‘அனந்தவா லோகோ’தி க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². ஸா ஸஸ்ஸததி³ட்டி²பி ஹோதி, உச்சே²த³தி³ட்டி²பி.

    1105. Sassato lokoti vātiādīhi dasahākārehi diṭṭhippabhedova vutto. Tattha sassato lokoti ettha khandhapañcakaṃ lokoti gahetvā ‘ayaṃ loko nicco dhuvo sabbakāliko’ti gaṇhantassa ‘sassata’nti gahaṇākārappavattā diṭṭhi. Asassatoti tameva lokaṃ ‘ucchijjati vinassatī’ti gaṇhantassa ucchedagahaṇākārappavattā diṭṭhi. Antavāti parittakasiṇalābhino ‘suppamatte vā sarāvamatte vā’ kasiṇe samāpannassa antosamāpattiyaṃ pavattitarūpārūpadhamme lokoti ca kasiṇaparicchedantena ca ‘antavā’ti gaṇhantassa ‘antavā loko’ti gahaṇākārappavattā diṭṭhi. Sā sassatadiṭṭhipi hoti ucchedadiṭṭhipi. Vipulakasiṇalābhino pana tasmiṃ kasiṇe samāpannassa antosamāpattiyaṃ pavattitarūpārūpadhamme lokoti ca kasiṇaparicchedantena ca ‘ananto’ti gaṇhantassa ‘anantavā loko’ti gahaṇākārappavattā diṭṭhi. Sā sassatadiṭṭhipi hoti, ucchedadiṭṭhipi.

    தங் ஜீவங் தங் ஸரீரந்தி பே⁴த³னத⁴ம்மஸ்ஸ ஸரீரஸ்ஸேவ ‘ஜீவ’ந்தி க³ஹிதத்தா ஸரீரே உச்சி²ஜ்ஜமானே ‘ஜீவம்பி உச்சி²ஜ்ஜதீ’தி உச்சே²த³க³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². து³தியபதே³ ஸரீரதோ அஞ்ஞஸ்ஸ ஜீவஸ்ஸ க³ஹிதத்தா ஸரீரே உச்சி²ஜ்ஜமானேபி ‘ஜீவங் ந உச்சி²ஜ்ஜதீ’தி ஸஸ்ஸதக³ஹணாகாரப்பவத்தா தி³ட்டி². ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணாதிஆதீ³ஸு ஸத்தோ ததா²க³தோ நாம. ஸோ பரங் மரணா ஹோதீதி க³ண்ஹதோ பட²மா ஸஸ்ஸததி³ட்டி². ந ஹோதீதி க³ண்ஹதோ து³தியா உச்சே²த³தி³ட்டி². ஹோதி ச ந ச ஹோதீதி க³ண்ஹதோ ததியா ஏகச்சஸஸ்ஸததி³ட்டி². நேவ ஹோதி ந நஹோதீதி க³ண்ஹதோ சதுத்தா² அமராவிக்கே²பதி³ட்டி². இமே த⁴ம்மா ஆஸவாதி இமே காமாஸவஞ்ச ப⁴வாஸவஞ்ச ராக³வஸேன ஏகதோ கத்வா, ஸங்கே²பதோ தயோ, வித்தா²ரதோ சத்தாரோ த⁴ம்மா ஆஸவா நாம.

    Taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti bhedanadhammassa sarīrasseva ‘jīva’nti gahitattā sarīre ucchijjamāne ‘jīvampi ucchijjatī’ti ucchedagahaṇākārappavattā diṭṭhi. Dutiyapade sarīrato aññassa jīvassa gahitattā sarīre ucchijjamānepi ‘jīvaṃ na ucchijjatī’ti sassatagahaṇākārappavattā diṭṭhi. Hoti tathāgato paraṃ maraṇātiādīsu satto tathāgato nāma. So paraṃ maraṇā hotīti gaṇhato paṭhamā sassatadiṭṭhi. Na hotīti gaṇhato dutiyā ucchedadiṭṭhi. Hoti ca na ca hotīti gaṇhato tatiyā ekaccasassatadiṭṭhi. Neva hoti na nahotīti gaṇhato catutthā amarāvikkhepadiṭṭhi. Ime dhammā āsavāti ime kāmāsavañca bhavāsavañca rāgavasena ekato katvā, saṅkhepato tayo, vitthārato cattāro dhammā āsavā nāma.

    யோ பன ப்³ரஹ்மானங் விமானகப்பருக்க²ஆப⁴ரணேஸு ச²ந்த³ராகோ³ உப்பஜ்ஜதி, ஸோ காமாஸவோ ஹோதி ந ஹோதீதி? ந ஹோதி. கஸ்மா? பஞ்சகாமகு³ணிகஸ்ஸ ராக³ஸ்ஸ இதே⁴வ பஹீனத்தா. ஹேதுகொ³ச்ச²கங் பன பத்வா லோபோ⁴ ஹேது நாம ஹோதி. க³ந்த²கொ³ச்ச²கங் பத்வா அபி⁴ஜ்ஜா²காயக³ந்தோ² நாம. கிலேஸகொ³ச்ச²கங் பத்வா லோபோ⁴ கிலேஸோ நாம ஹோதி. தி³ட்டி²ஸஹஜாதோ பன ராகோ³ காமாஸவோ ஹோதி ந ஹோதீதி? ந ஹோதி; தி³ட்டி²ராகோ³ நாம ஹோதி. வுத்தஞ்ஹேதங் ‘‘தி³ட்டி²ராக³ரத்தே புரிஸபுக்³க³லே தி³ன்னதா³னங் ந மஹப்ப²லங் ஹோதி, ந மஹானிஸங்ஸ’’ந்தி (படி॰ ம॰ 1.129).

    Yo pana brahmānaṃ vimānakapparukkhaābharaṇesu chandarāgo uppajjati, so kāmāsavo hoti na hotīti? Na hoti. Kasmā? Pañcakāmaguṇikassa rāgassa idheva pahīnattā. Hetugocchakaṃ pana patvā lobho hetu nāma hoti. Ganthagocchakaṃ patvā abhijjhākāyagantho nāma. Kilesagocchakaṃ patvā lobho kileso nāma hoti. Diṭṭhisahajāto pana rāgo kāmāsavo hoti na hotīti? Na hoti; diṭṭhirāgo nāma hoti. Vuttañhetaṃ ‘‘diṭṭhirāgaratte purisapuggale dinnadānaṃ na mahapphalaṃ hoti, na mahānisaṃsa’’nti (paṭi. ma. 1.129).

    இமே பன ஆஸவே கிலேஸபடிபாடியாபி ஆஹரிதுங் வட்டதி, மக்³க³படிபாடியாபி. கிலேஸபடிபாடியா காமாஸவோ அனாகா³மிமக்³கே³ன பஹீயதி, ப⁴வாஸவோ அரஹத்தமக்³கே³ன, தி³ட்டா²ஸவோ ஸோதாபத்திமக்³கே³ன, அவிஜ்ஜாஸவோ அரஹத்தமக்³கே³ன. மக்³க³படிபாடியா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன தி³ட்டா²ஸவோ பஹீயதி, அனாகா³மிமக்³கே³ன காமாஸவோ, அரஹத்தமக்³கே³ன ப⁴வாஸவோ அவிஜ்ஜாஸவோ சாதி.

    Ime pana āsave kilesapaṭipāṭiyāpi āharituṃ vaṭṭati, maggapaṭipāṭiyāpi. Kilesapaṭipāṭiyā kāmāsavo anāgāmimaggena pahīyati, bhavāsavo arahattamaggena, diṭṭhāsavo sotāpattimaggena, avijjāsavo arahattamaggena. Maggapaṭipāṭiyā sotāpattimaggena diṭṭhāsavo pahīyati, anāgāmimaggena kāmāsavo, arahattamaggena bhavāsavo avijjāsavo cāti.

    1121. ஸங்யோஜனேஸு மானநித்³தே³ஸே ஸெய்யோஹமஸ்மீதி மானோதி உத்தமட்டே²ன ‘அஹங் ஸெய்யோ’தி ஏவங் உப்பன்னமானோ. ஸதி³ஸோஹமஸ்மீதி மானோதி ஸமஸமட்டே²ன ‘அஹங் ஸதி³ஸோ’தி ஏவங் உப்பன்னமானோ. ஹீனோஹமஸ்மீதி மானோதி லாமகட்டே²ன ‘அஹங் ஹீனோ’தி ஏவங் உப்பன்னமானோ. ஏவங் ஸெய்யமானோ ஸதி³ஸமானோ ஹீனமானோதி இமே தயோ மானா திண்ணங் ஜனானங் உப்பஜ்ஜந்தி. ஸெய்யஸ்ஸாபி ஹி ‘அஹங் ஸெய்யோ ஸதி³ஸோ ஹீனோ’தி தயோ மானா உப்பஜ்ஜந்தி. ஸதி³ஸஸ்ஸாபி, ஹீனஸ்ஸாபி. தத்த² ஸெய்யஸ்ஸ ஸெய்யமானோவ யாதா²வமானோ, இதரே த்³வே அயாதா²வமானா. ஸதி³ஸஸ்ஸ ஸதி³ஸமானோவ…பே॰… ஹீனஸ்ஸ ஹீனமானோவ யாதா²வமானோ, இதரே த்³வே அயாதா²வமானா. இமினா கிங் கதி²தங்? ஏகஸ்ஸ தயோ மானா உப்பஜ்ஜந்தீதி கதி²தங். கு²த்³த³கவத்து²கே பன பட²மகமானபா⁴ஜனீயே ஏகோ மானோ திண்ணங் ஜனானங் உப்பஜ்ஜதீதி கதி²தோ.

    1121. Saṃyojanesu mānaniddese seyyohamasmīti mānoti uttamaṭṭhena ‘ahaṃ seyyo’ti evaṃ uppannamāno. Sadisohamasmīti mānoti samasamaṭṭhena ‘ahaṃ sadiso’ti evaṃ uppannamāno. Hīnohamasmīti mānoti lāmakaṭṭhena ‘ahaṃ hīno’ti evaṃ uppannamāno. Evaṃ seyyamāno sadisamāno hīnamānoti ime tayo mānā tiṇṇaṃ janānaṃ uppajjanti. Seyyassāpi hi ‘ahaṃ seyyo sadiso hīno’ti tayo mānā uppajjanti. Sadisassāpi, hīnassāpi. Tattha seyyassa seyyamānova yāthāvamāno, itare dve ayāthāvamānā. Sadisassa sadisamānova…pe… hīnassa hīnamānova yāthāvamāno, itare dve ayāthāvamānā. Iminā kiṃ kathitaṃ? Ekassa tayo mānā uppajjantīti kathitaṃ. Khuddakavatthuke pana paṭhamakamānabhājanīye eko māno tiṇṇaṃ janānaṃ uppajjatīti kathito.

    மானகரணவஸேன மானோ. மஞ்ஞனா மஞ்ஞிதத்தந்தி ஆகாரபா⁴வனித்³தே³ஸா. உஸ்ஸிதட்டே²ன உன்னதி. யஸ்ஸுப்பஜ்ஜதி தங் புக்³க³லங் உன்னாமேதி, உக்கி²பித்வா ட²பேதீதி உன்னமோ. ஸமுஸ்ஸிதட்டே²ன த⁴ஜோ. உக்கி²பனட்டே²ன சித்தங் ஸம்பக்³க³ண்ஹாதீதி ஸம்பக்³கா³ஹோ. கேது வுச்சதி ப³ஹூஸு த⁴ஜேஸு அச்சுக்³க³தத⁴ஜோ. மானோபி புனப்புனங் உப்பஜ்ஜமானோ அபராபரே உபாதா³ய அச்சுக்³க³தட்டே²ன கேது வியாதி ‘கேது’. கேதுங் இச்ச²தீதி கேதுகம்யங், தஸ்ஸ பா⁴வோ கேதுகம்யதா. ஸா பன சித்தஸ்ஸ, ந அத்தனோ. தேன வுத்தங் – ‘கேதுகம்யதா சித்தஸ்ஸா’தி. மானஸம்பயுத்தஞ்ஹி சித்தங் கேதுங் இச்ச²தி. தஸ்ஸ ச பா⁴வோ கேதுகம்யதா; கேதுஸங்கா²தோ மானோதி.

    Mānakaraṇavasena māno. Maññanā maññitattanti ākārabhāvaniddesā. Ussitaṭṭhena unnati. Yassuppajjati taṃ puggalaṃ unnāmeti, ukkhipitvā ṭhapetīti unnamo. Samussitaṭṭhena dhajo. Ukkhipanaṭṭhena cittaṃ sampaggaṇhātīti sampaggāho. Ketu vuccati bahūsu dhajesu accuggatadhajo. Mānopi punappunaṃ uppajjamāno aparāpare upādāya accuggataṭṭhena ketu viyāti ‘ketu’. Ketuṃ icchatīti ketukamyaṃ, tassa bhāvo ketukamyatā. Sā pana cittassa, na attano. Tena vuttaṃ – ‘ketukamyatā cittassā’ti. Mānasampayuttañhi cittaṃ ketuṃ icchati. Tassa ca bhāvo ketukamyatā; ketusaṅkhāto mānoti.

    1126. இஸ்ஸானித்³தே³ஸே யா பரலாப⁴ஸக்காரக³ருகாரமானநவந்த³னபூஜனாஸு இஸ்ஸாதி யா ஏதேஸு பரேஸங் லாபா⁴தீ³ஸு ‘கிங் இமினா இமேஸ’ந்தி பரஸம்பத்திகி²ய்யனலக்க²ணா இஸ்ஸா. தத்த² லாபோ⁴தி சீவராதீ³னங் சதுன்னங் பச்சயானங் படிலாபோ⁴. இஸ்ஸுகீ ஹி புக்³க³லோ பரஸ்ஸ தங் லாப⁴ங் கி²ய்யதி, ‘கிங் இமஸ்ஸ இமினா’தி ந இச்ச²தி. ஸக்காரோதி தேஸங்யேவ பச்சயானங் ஸுகதானங் ஸுந்த³ரானங் படிலாபோ⁴. க³ருகாரோதி க³ருகிரியா, பா⁴ரியகரணங். மானநந்தி மனேன பியகரணங். வந்த³னந்தி பஞ்சபதிட்டி²தேன வந்த³னங். பூஜனாதி க³ந்த⁴மாலாதீ³ஹி பூஜனா. இஸ்ஸாயனவஸேன இஸ்ஸா. இஸ்ஸாகாரோ இஸ்ஸாயனா. இஸ்ஸாயிதபா⁴வோ இஸ்ஸாயிதத்தங். உஸூயாதீ³னி இஸ்ஸாதி³வேவசனானி.

    1126. Issāniddese yā paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issāti yā etesu paresaṃ lābhādīsu ‘kiṃ iminā imesa’nti parasampattikhiyyanalakkhaṇā issā. Tattha lābhoti cīvarādīnaṃ catunnaṃ paccayānaṃ paṭilābho. Issukī hi puggalo parassa taṃ lābhaṃ khiyyati, ‘kiṃ imassa iminā’ti na icchati. Sakkāroti tesaṃyeva paccayānaṃ sukatānaṃ sundarānaṃ paṭilābho. Garukāroti garukiriyā, bhāriyakaraṇaṃ. Mānananti manena piyakaraṇaṃ. Vandananti pañcapatiṭṭhitena vandanaṃ. Pūjanāti gandhamālādīhi pūjanā. Issāyanavasena issā. Issākāro issāyanā. Issāyitabhāvo issāyitattaṃ. Usūyādīni issādivevacanāni.

    இமிஸ்ஸா பன இஸ்ஸாய கி²ய்யனலக்க²ணங் ஆகா³ரிகேனாபி அனாகா³ரிகேனாபி தீ³பேதப்³ப³ங். ஆகா³ரிகோ ஹி ஏகச்சோ கஸிவணிஜ்ஜாதீ³ஸு அஞ்ஞதரேன ஆஜீவேன அத்தனோ புரிஸகாரங் நிஸ்ஸாய ப⁴த்³த³கங் யானங் வா வாஹனங் வா ரதனங் வா லப⁴தி. அபரோ தஸ்ஸ அலாப⁴த்தி²கோ தேன லாபே⁴ன ந துஸ்ஸதி. ‘கதா³ நு கோ² ஏஸ இமாய ஸம்பத்தியா பரிஹாயித்வா கபணோ ஹுத்வா சரிஸ்ஸதீ’தி சிந்தெத்வா ஏகேன காரணேன தஸ்மிங் தாய ஸம்பத்தியா பரிஹீனே அத்தமனோ ஹோதி. அனாகா³ரிகோபி ஏகோ இஸ்ஸாமனகோ அஞ்ஞங் அத்தனோ ஸுதபரியத்திஆதீ³னி நிஸ்ஸாய உப்பன்னலாபா⁴தி³ஸம்பத்திங் தி³ஸ்வா ‘கதா³ நு கோ² ஏஸோ இமேஹி லாபா⁴தீ³ஹி பரிஹாயிஸ்ஸதீ’தி சிந்தெத்வா, யதா³ தங் ஏகேன காரணேன பரிஹீனங் பஸ்ஸதி, ததா³ அத்தமனோ ஹோதி. ஏவங் பரஸம்பத்திகி²ய்யனலக்க²ணா ‘இஸ்ஸா’தி வேதி³தப்³பா³.

    Imissā pana issāya khiyyanalakkhaṇaṃ āgārikenāpi anāgārikenāpi dīpetabbaṃ. Āgāriko hi ekacco kasivaṇijjādīsu aññatarena ājīvena attano purisakāraṃ nissāya bhaddakaṃ yānaṃ vā vāhanaṃ vā ratanaṃ vā labhati. Aparo tassa alābhatthiko tena lābhena na tussati. ‘Kadā nu kho esa imāya sampattiyā parihāyitvā kapaṇo hutvā carissatī’ti cintetvā ekena kāraṇena tasmiṃ tāya sampattiyā parihīne attamano hoti. Anāgārikopi eko issāmanako aññaṃ attano sutapariyattiādīni nissāya uppannalābhādisampattiṃ disvā ‘kadā nu kho eso imehi lābhādīhi parihāyissatī’ti cintetvā, yadā taṃ ekena kāraṇena parihīnaṃ passati, tadā attamano hoti. Evaṃ parasampattikhiyyanalakkhaṇā ‘issā’ti veditabbā.

    1127. மச்ச²ரியனித்³தே³ஸே வத்து²தோ மச்ச²ரியத³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘பஞ்ச மச்ச²ரியானி ஆவாஸமச்ச²ரிய’ந்திஆதி³ வுத்தங். தத்த² ஆவாஸே மச்ச²ரியங் ஆவாஸமச்ச²ரியங். ஸேஸபதே³ஸுபி ஏஸேவ நயோ.

    1127. Macchariyaniddese vatthuto macchariyadassanatthaṃ ‘pañca macchariyāni āvāsamacchariya’ntiādi vuttaṃ. Tattha āvāse macchariyaṃ āvāsamacchariyaṃ. Sesapadesupi eseva nayo.

    ஆவாஸோ நாம ஸகலாராமோபி பரிவேணம்பி ஏகோவரகோபி ரத்திட்டா²னதி³வாட்டா²னாதீ³னிபி. தேஸு வஸந்தா ஸுக²ங் வஸந்தி பச்சயே லப⁴ந்தி. ஏகோ பி⁴க்கு² வத்தஸம்பன்னஸ்ஸேவ பேஸலஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ தத்த² ஆக³மனங் ந இச்ச²தி. ஆக³தோபி ‘கி²ப்பங் க³ச்ச²தூ’தி சிந்தேதி. இத³ங் ‘ஆவாஸமச்ச²ரியங்’ நாம. ப⁴ண்ட³னகாரகாதீ³னங் பன தத்த² வாஸங் அனிச்ச²தோ ஆவாஸமச்ச²ரியங் நாம ந ஹோதி.

    Āvāso nāma sakalārāmopi pariveṇampi ekovarakopi rattiṭṭhānadivāṭṭhānādīnipi. Tesu vasantā sukhaṃ vasanti paccaye labhanti. Eko bhikkhu vattasampannasseva pesalassa bhikkhuno tattha āgamanaṃ na icchati. Āgatopi ‘khippaṃ gacchatū’ti cinteti. Idaṃ ‘āvāsamacchariyaṃ’ nāma. Bhaṇḍanakārakādīnaṃ pana tattha vāsaṃ anicchato āvāsamacchariyaṃ nāma na hoti.

    குலந்தி உபட்டா²ககுலம்பி ஞாதிகுலம்பி. தத்த² அஞ்ஞஸ்ஸ உபஸங்கமனங் அனிச்ச²தோ குலமச்ச²ரியங் ஹோதி. பாபபுக்³க³லஸ்ஸ பன உபஸங்கமனங் அனிச்ச²ந்தோபி மச்ச²ரீ நாம ந ஹோதி. ஸோ ஹி தேஸங் பஸாத³பே⁴தா³ய படிபஜ்ஜதி. பஸாத³ங் ரக்கி²துங் ஸமத்த²ஸ்ஸேவ பன பி⁴க்கு²னோ தத்த² உபஸங்கமனங் அனிச்ச²ந்தோ மச்ச²ரீ நாம ஹோதி.

    Kulanti upaṭṭhākakulampi ñātikulampi. Tattha aññassa upasaṅkamanaṃ anicchato kulamacchariyaṃ hoti. Pāpapuggalassa pana upasaṅkamanaṃ anicchantopi maccharī nāma na hoti. So hi tesaṃ pasādabhedāya paṭipajjati. Pasādaṃ rakkhituṃ samatthasseva pana bhikkhuno tattha upasaṅkamanaṃ anicchanto maccharī nāma hoti.

    லாபோ⁴தி சதுபச்சயலாபோ⁴வ. தங் அஞ்ஞஸ்மிங் ஸீலவந்தேயேவ லப⁴ந்தே ‘மா லப⁴தூ’தி சிந்தெந்தஸ்ஸ லாப⁴மச்ச²ரியங் ஹோதி. யோ பன ஸத்³தா⁴தெ³ய்யங் வினிபாதேதி, அபரிபோ⁴க³து³ப்பரிபோ⁴கா³தி³வஸேன வினாஸேதி, பூதிபா⁴வங் க³ச்ச²ந்தம்பி அஞ்ஞஸ்ஸ ந தே³தி, தங் தி³ஸ்வா ‘ஸசே இமங் ஏஸ ந லபெ⁴ய்ய , அஞ்ஞோ ஸீலவா லபெ⁴ய்ய, பரிபோ⁴க³ங் க³ச்செ²ய்யா’தி சிந்தெந்தஸ்ஸ மச்ச²ரியங் நாம நத்தி².

    Lābhoti catupaccayalābhova. Taṃ aññasmiṃ sīlavanteyeva labhante ‘mā labhatū’ti cintentassa lābhamacchariyaṃ hoti. Yo pana saddhādeyyaṃ vinipāteti, aparibhogadupparibhogādivasena vināseti, pūtibhāvaṃ gacchantampi aññassa na deti, taṃ disvā ‘sace imaṃ esa na labheyya , añño sīlavā labheyya, paribhogaṃ gaccheyyā’ti cintentassa macchariyaṃ nāma natthi.

    வண்ணோ நாம ஸரீரவண்ணோபி கு³ணவண்ணோபி. தத்த² ஸரீரவண்ணே மச்ச²ரிபுக்³க³லோ ‘பரோ பாஸாதி³கோ ரூபவா’தி வுத்தே தங் ந கதே²துகாமோ ஹோதி. கு³ணவண்ணமச்ச²ரீ ஸீலேன து⁴தங்கே³ன படிபதா³ய ஆசாரேன வண்ணங் ந கதே²துகாமோ ஹோதி.

    Vaṇṇo nāma sarīravaṇṇopi guṇavaṇṇopi. Tattha sarīravaṇṇe maccharipuggalo ‘paro pāsādiko rūpavā’ti vutte taṃ na kathetukāmo hoti. Guṇavaṇṇamaccharī sīlena dhutaṅgena paṭipadāya ācārena vaṇṇaṃ na kathetukāmo hoti.

    த⁴ம்மோதி பரியத்தித⁴ம்மோ ச படிவேத⁴த⁴ம்மோ ச. தத்த² அரியஸாவகா படிவேத⁴த⁴ம்மங் ந மச்ச²ராயந்தி, அத்தனா படிவித்³த⁴த⁴ம்மே ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ படிவேத⁴ங் இச்ச²ந்தி. தங் பன படிவேத⁴ங் ‘பரே ஜானந்தூ’தி இச்ச²ந்தி. தந்தித⁴ம்மேயேவ பன த⁴ம்மமச்ச²ரியங் நாம ஹோதி. தேன ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ யங் கு³ள்ஹங் க³ந்த²ங் வா கதா²மக்³க³ங் வா ஜானாதி தங் அஞ்ஞங் ந ஜானாபேதுகாமோ ஹோதி. யோ பன புக்³க³லங் உபபரிக்கி²த்வா த⁴ம்மானுக்³க³ஹேன, த⁴ம்மங் வா உபபரிக்கி²த்வா புக்³க³லானுக்³க³ஹேன ந தே³தி, அயங் த⁴ம்மமச்ச²ரீ நாம ந ஹோதி.

    Dhammoti pariyattidhammo ca paṭivedhadhammo ca. Tattha ariyasāvakā paṭivedhadhammaṃ na maccharāyanti, attanā paṭividdhadhamme sadevakassa lokassa paṭivedhaṃ icchanti. Taṃ pana paṭivedhaṃ ‘pare jānantū’ti icchanti. Tantidhammeyeva pana dhammamacchariyaṃ nāma hoti. Tena samannāgato puggalo yaṃ guḷhaṃ ganthaṃ vā kathāmaggaṃ vā jānāti taṃ aññaṃ na jānāpetukāmo hoti. Yo pana puggalaṃ upaparikkhitvā dhammānuggahena, dhammaṃ vā upaparikkhitvā puggalānuggahena na deti, ayaṃ dhammamaccharī nāma na hoti.

    தத்த² ஏகச்சோ புக்³க³லோ லோலோ ஹோதி, காலேன ஸமணோ ஹோதி, காலேன ப்³ராஹ்மணோ, காலேன நிக³ண்டோ². யோ ஹி பி⁴க்கு² ‘அயங் புக்³க³லோ பவேணிஆக³தங் தந்திங் ஸண்ஹங் ஸுகு²மங் த⁴ம்மந்தரங் பி⁴ந்தி³த்வா ஆலுளிஸ்ஸதீ’தி ந தே³தி, அயங் புக்³க³லங் உபபரிக்கி²த்வா த⁴ம்மானுக்³க³ஹேன ந தே³தி நாம . யோ பன ‘அயங் த⁴ம்மோ ஸண்ஹோ ஸுகு²மோ, ஸசாயங் புக்³க³லோ க³ண்ஹிஸ்ஸதி அஞ்ஞங் ப்³யாகரித்வா அத்தானங் ஆவிகத்வா நஸ்ஸிஸ்ஸதீ’தி ந தே³தி, அயங் த⁴ம்மங் உபபரிக்கி²த்வா புக்³க³லானுக்³க³ஹேன ந தே³தி நாம. யோ பன ‘ஸசாயங் இமங் த⁴ம்மங் க³ண்ஹிஸ்ஸதி, அம்ஹாகங் ஸமயங் பி⁴ந்தி³துங் ஸமத்தோ² ப⁴விஸ்ஸதீ’தி ந தே³தி, அயங் த⁴ம்மமச்ச²ரீ நாம ஹோதி.

    Tattha ekacco puggalo lolo hoti, kālena samaṇo hoti, kālena brāhmaṇo, kālena nigaṇṭho. Yo hi bhikkhu ‘ayaṃ puggalo paveṇiāgataṃ tantiṃ saṇhaṃ sukhumaṃ dhammantaraṃ bhinditvā āluḷissatī’ti na deti, ayaṃ puggalaṃ upaparikkhitvā dhammānuggahena na deti nāma . Yo pana ‘ayaṃ dhammo saṇho sukhumo, sacāyaṃ puggalo gaṇhissati aññaṃ byākaritvā attānaṃ āvikatvā nassissatī’ti na deti, ayaṃ dhammaṃ upaparikkhitvā puggalānuggahena na deti nāma. Yo pana ‘sacāyaṃ imaṃ dhammaṃ gaṇhissati, amhākaṃ samayaṃ bhindituṃ samattho bhavissatī’ti na deti, ayaṃ dhammamaccharī nāma hoti.

    இமேஸு பஞ்சஸு மச்ச²ரியேஸு ஆவாஸமச்ச²ரியேன தாவ யக்கோ² வா பேதோ வா ஹுத்வா தஸ்ஸேவ ஆவாஸஸ்ஸ ஸங்காரங் ஸீஸேன உக்கி²பித்வா விசரதி. குலமச்ச²ரியேன தஸ்மிங் குலே அஞ்ஞேஸங் தா³னமானநாதீ³னி கரொந்தே தி³ஸ்வா ‘பி⁴ன்னங் வதித³ங் குலங் மமா’தி சிந்தயதோ லோஹிதம்பி முக²தோ உக்³க³ச்ச²தி, குச்சி²விரேசனம்பி ஹோதி, அந்தானிபி க²ண்டா³க²ண்டா³னி ஹுத்வா நிக்க²மந்தி. லாப⁴மச்ச²ரியேன ஸங்க⁴ஸ்ஸ வா க³ணஸ்ஸ வா ஸந்தகே லாபே⁴ மச்ச²ராயித்வா புக்³க³லிகபரிபோ⁴க³ங் விய பரிபு⁴ஞ்ஜித்வா யக்கோ² வா பேதோ வா மஹாஅஜக³ரோ வா ஹுத்வா நிப்³ப³த்ததி. ஸரீரவண்ணகு³ணவண்ணமச்ச²ரேன பரியத்தித⁴ம்மமச்ச²ரியேன ச அத்தனோவ வண்ணங் வண்ணேதி, பரேஸங் வண்ணே ‘கிங் வண்ணோ ஏஸோ’தி தங் தங் தோ³ஸங் வத³ந்தோ பரியத்தித⁴ம்மஞ்ச கஸ்ஸசி கிஞ்சி அதெ³ந்தோ து³ப்³ப³ண்ணோ சேவ ஏளமூகோ³ ச ஹோதி.

    Imesu pañcasu macchariyesu āvāsamacchariyena tāva yakkho vā peto vā hutvā tasseva āvāsassa saṅkāraṃ sīsena ukkhipitvā vicarati. Kulamacchariyena tasmiṃ kule aññesaṃ dānamānanādīni karonte disvā ‘bhinnaṃ vatidaṃ kulaṃ mamā’ti cintayato lohitampi mukhato uggacchati, kucchivirecanampi hoti, antānipi khaṇḍākhaṇḍāni hutvā nikkhamanti. Lābhamacchariyena saṅghassa vā gaṇassa vā santake lābhe maccharāyitvā puggalikaparibhogaṃ viya paribhuñjitvā yakkho vā peto vā mahāajagaro vā hutvā nibbattati. Sarīravaṇṇaguṇavaṇṇamaccharena pariyattidhammamacchariyena ca attanova vaṇṇaṃ vaṇṇeti, paresaṃ vaṇṇe ‘kiṃ vaṇṇo eso’ti taṃ taṃ dosaṃ vadanto pariyattidhammañca kassaci kiñci adento dubbaṇṇo ceva eḷamūgo ca hoti.

    அபிச ஆவாஸமச்ச²ரியேன லோஹகே³ஹே பச்சதி. குலமச்ச²ரியேன அப்பலாபோ⁴ ஹோதி. லாப⁴மச்ச²ரியேன கூ³த²னிரயே நிப்³ப³த்ததி. வண்ணமச்ச²ரியேன ப⁴வே ப⁴வே நிப்³ப³த்தஸ்ஸ வண்ணோ நாம ந ஹோதி. த⁴ம்மமச்ச²ரியேன குக்குளனிரயே நிப்³ப³த்ததீதி.

    Apica āvāsamacchariyena lohagehe paccati. Kulamacchariyena appalābho hoti. Lābhamacchariyena gūthaniraye nibbattati. Vaṇṇamacchariyena bhave bhave nibbattassa vaṇṇo nāma na hoti. Dhammamacchariyena kukkuḷaniraye nibbattatīti.

    மச்ச²ராயனவஸேன மச்சே²ரங். மச்ச²ராயனாகாரோ மச்ச²ராயனா. மச்ச²ரேன அயிதஸ்ஸ மச்சே²ரஸமங்கி³னோ பா⁴வோ மச்ச²ராயிதத்தங். ‘மய்ஹமேவ ஹொந்து மா அஞ்ஞஸ்ஸா’தி ஸப்³பா³பி அத்தனோ ஸம்பத்தியோ ப்³யாபேதுங் ந இச்ச²தீதி விவிச்சோ². விவிச்ச²ஸ்ஸ பா⁴வோ வேவிச்ச²ங், முது³மச்ச²ரியஸ்ஸேதங் நாமங். கத³ரியோ வுச்சதி அனாத³ரோ. தஸ்ஸ பா⁴வோ கத³ரியங். த²த்³த⁴மச்ச²ரியஸ்ஸேதங் நாமங். தேன ஹி ஸமன்னாக³தோ புக்³க³லோ பரம்பி பரேஸங் த³த³மானங் நிவாரேதி. வுத்தம்பி சேதங் –

    Maccharāyanavasena maccheraṃ. Maccharāyanākāro maccharāyanā. Maccharena ayitassa maccherasamaṅgino bhāvo maccharāyitattaṃ. ‘Mayhameva hontu mā aññassā’ti sabbāpi attano sampattiyo byāpetuṃ na icchatīti viviccho. Vivicchassa bhāvo vevicchaṃ, mudumacchariyassetaṃ nāmaṃ. Kadariyo vuccati anādaro. Tassa bhāvo kadariyaṃ. Thaddhamacchariyassetaṃ nāmaṃ. Tena hi samannāgato puggalo parampi paresaṃ dadamānaṃ nivāreti. Vuttampi cetaṃ –

    கத³ரியோ பாபஸங்கப்போ, மிச்சா²தி³ட்டி² அனாத³ரோ;

    Kadariyo pāpasaṅkappo, micchādiṭṭhi anādaro;

    த³த³மானங் நிவாரேதி, யாசமானான போ⁴ஜனந்தி. (ஸங்॰ நி॰ 1.132);

    Dadamānaṃ nivāreti, yācamānāna bhojananti. (saṃ. ni. 1.132);

    யாசகே தி³ஸ்வா கடுகபா⁴வேன சித்தங் அஞ்சதி ஸங்கோசேதீதி கடுகஞ்சுகோ. தஸ்ஸ பா⁴வோ கடுகஞ்சுகதா. அபரோ நயோ – கடுகஞ்சுகதா வுச்சதி கடச்சு²க்³கா³ஹோ. ஸமதித்திகபுண்ணாய ஹி உக்க²லியா ப⁴த்தங் க³ண்ஹந்தோ ஸப்³ப³தோபா⁴கே³ன ஸங்குடிதேன அக்³க³கடச்சு²னா க³ண்ஹாதி, பூரெத்வா க³ஹேதுங் ந ஸக்கோதி; ஏவங் மச்ச²ரிபுக்³க³லஸ்ஸ சித்தங் ஸங்குசதி. தஸ்மிங் ஸங்குசிதே காயோபி ததே²வ ஸங்குசதி, படிகுடதி, படினிவத்ததி, ந ஸம்பஸாரியதீதி மச்சே²ரங் ‘கடுகஞ்சுகதா’தி வுத்தங்.

    Yācake disvā kaṭukabhāvena cittaṃ añcati saṅkocetīti kaṭukañcuko. Tassa bhāvo kaṭukañcukatā. Aparo nayo – kaṭukañcukatā vuccati kaṭacchuggāho. Samatittikapuṇṇāya hi ukkhaliyā bhattaṃ gaṇhanto sabbatobhāgena saṅkuṭitena aggakaṭacchunā gaṇhāti, pūretvā gahetuṃ na sakkoti; evaṃ maccharipuggalassa cittaṃ saṅkucati. Tasmiṃ saṅkucite kāyopi tatheva saṅkucati, paṭikuṭati, paṭinivattati, na sampasāriyatīti maccheraṃ ‘kaṭukañcukatā’ti vuttaṃ.

    அக்³க³ஹிதத்தங் சித்தஸ்ஸாதி பரேஸங் உபகாரகரணே தா³னாதி³னா ஆகாரேன யதா² ந ஸம்பஸாரியதி, ஏவங் ஆவரித்வா க³ஹிதபா⁴வோ சித்தஸ்ஸ. யஸ்மா பன மச்ச²ரிபுக்³க³லோ அத்தனோ ஸந்தகங் பரேஸங் அதா³துகாமோ ஹோதி பரஸந்தகங் க³ண்ஹிதுகாமோ, தஸ்மா ‘இத³ங் அச்ச²ரியங் மய்ஹமேவ ஹோது, மா அஞ்ஞஸ்ஸா’தி பவத்திவஸேனஸ்ஸ அத்தஸம்பத்தினிகூ³ஹனலக்க²ணதா அத்தஸம்பத்திக்³க³ஹணலக்க²ணதா வா வேதி³தப்³பா³. ஸேஸங் இமஸ்மிங் கொ³ச்ச²கே உத்தானத்த²மேவ.

    Aggahitattaṃ cittassāti paresaṃ upakārakaraṇe dānādinā ākārena yathā na sampasāriyati, evaṃ āvaritvā gahitabhāvo cittassa. Yasmā pana maccharipuggalo attano santakaṃ paresaṃ adātukāmo hoti parasantakaṃ gaṇhitukāmo, tasmā ‘idaṃ acchariyaṃ mayhameva hotu, mā aññassā’ti pavattivasenassa attasampattinigūhanalakkhaṇatā attasampattiggahaṇalakkhaṇatā vā veditabbā. Sesaṃ imasmiṃ gocchake uttānatthameva.

    இமானி பன ஸங்யோஜனானி கிலேஸபடிபாடியாபி ஆஹரிதுங் வட்டதி மக்³க³படிபாடியாபி. கிலேஸபடிபாடியா காமராக³படிக⁴ஸங்யோஜனானி அனாகா³மிமக்³கே³ன பஹீயந்தி, மானஸங்யோஜனங் அரஹத்தமக்³கே³ன, தி³ட்டி²விசிகிச்சா²ஸீலப்³ப³தபராமாஸா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன, ப⁴வராக³ஸங்யோஜனங் அரஹத்தமக்³கே³ன, இஸ்ஸாமச்ச²ரியானி ஸோதாபத்திமக்³கே³ன, அவிஜ்ஜா அரஹத்தமக்³கே³ன. மக்³க³படிபாடியா தி³ட்டி²விசிகிச்சா²ஸீலப்³ப³தபராமாஸஇஸ்ஸாமச்ச²ரியானி ஸோதாபத்திமக்³கே³ன பஹீயந்தி, காமராக³படிகா⁴ அனாகா³மிமக்³கே³ன, மானப⁴வராக³அவிஜ்ஜா அரஹத்தமக்³கே³னாதி.

    Imāni pana saṃyojanāni kilesapaṭipāṭiyāpi āharituṃ vaṭṭati maggapaṭipāṭiyāpi. Kilesapaṭipāṭiyā kāmarāgapaṭighasaṃyojanāni anāgāmimaggena pahīyanti, mānasaṃyojanaṃ arahattamaggena, diṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsā sotāpattimaggena, bhavarāgasaṃyojanaṃ arahattamaggena, issāmacchariyāni sotāpattimaggena, avijjā arahattamaggena. Maggapaṭipāṭiyā diṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsaissāmacchariyāni sotāpattimaggena pahīyanti, kāmarāgapaṭighā anāgāmimaggena, mānabhavarāgaavijjā arahattamaggenāti.

    1140. க³ந்த²கொ³ச்ச²கே நாமகாயங் க³ந்தே²தி, சுதிபடிஸந்தி⁴வஸேன வட்டஸ்மிங் க⁴டேதீதி காயக³ந்தோ². ஸப்³ப³ஞ்ஞுபா⁴ஸிதம்பி படிக்கி²பித்வா ஸஸ்ஸதோ லோகோ இத³மேவ ஸச்சங் மோக⁴மஞ்ஞந்தி இமினா ஆகாரேன அபி⁴னிவிஸதீதி இத³ங்ஸச்சாபி⁴னிவேஸோ. யஸ்மா பன அபி⁴ஜ்ஜா²காமராகா³னங் விஸேஸோ அத்தி², தஸ்மா அபி⁴ஜ்ஜா²காயக³ந்த²ஸ்ஸ பத³பா⁴ஜனே ‘‘யோ காமேஸு காமச்ச²ந்தோ³ காமராகோ³’’தி அவத்வா யோ ராகோ³ ஸாராகோ³திஆதி³ வுத்தங். இமினா யங் ஹெட்டா² வுத்தங் ‘ப்³ரஹ்மானங் விமானாதீ³ஸு ச²ந்த³ராகோ³ காமாஸவோ ந ஹோதி, க³ந்த²கொ³ச்ச²கங் பத்வா அபி⁴ஜ்ஜா²காயக³ந்தோ² ஹோதீ’தி தங் ஸுவுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். பரதோ கிலேஸகொ³ச்ச²கேபி ஏஸேவ நயோ. ட²பெத்வா ஸீலப்³ப³தபராமாஸந்தி இத³ங் யஸ்மா ஸீலப்³ப³தபராமாஸோ ‘இத³மேவ ஸச்ச’ந்திஆதி³னா ஆகாரேன நாபி⁴னிவிஸதி, ‘ஸீலேன ஸுத்³தீ⁴’திஆதி³னா ஏவ பன அபி⁴னிவிஸதி, தஸ்மா மிச்சா²தி³ட்டி²பூ⁴தம்பி தங் படிக்கி²பந்தோ ‘ட²பெத்வா’தி ஆஹ.

    1140. Ganthagocchake nāmakāyaṃ gantheti, cutipaṭisandhivasena vaṭṭasmiṃ ghaṭetīti kāyagantho. Sabbaññubhāsitampi paṭikkhipitvā sassato loko idameva saccaṃ moghamaññanti iminā ākārena abhinivisatīti idaṃsaccābhiniveso. Yasmā pana abhijjhākāmarāgānaṃ viseso atthi, tasmā abhijjhākāyaganthassa padabhājane ‘‘yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo’’ti avatvā yo rāgo sārāgotiādi vuttaṃ. Iminā yaṃ heṭṭhā vuttaṃ ‘brahmānaṃ vimānādīsu chandarāgo kāmāsavo na hoti, ganthagocchakaṃ patvā abhijjhākāyagantho hotī’ti taṃ suvuttanti veditabbaṃ. Parato kilesagocchakepi eseva nayo. Ṭhapetvā sīlabbataparāmāsanti idaṃ yasmā sīlabbataparāmāso ‘idameva sacca’ntiādinā ākārena nābhinivisati, ‘sīlena suddhī’tiādinā eva pana abhinivisati, tasmā micchādiṭṭhibhūtampi taṃ paṭikkhipanto ‘ṭhapetvā’ti āha.

    1162. நீவரணகொ³ச்ச²கஸ்ஸ தி²னமித்³த⁴னித்³தே³ஸே சித்தஸ்ஸ அகல்லதாதி சித்தஸ்ஸ கி³லானபா⁴வோ. கி³லானோ ஹி அகல்லகோதி வுச்சதி. வினயேபி வுத்தங் – ‘‘நாஹங், ப⁴ந்தே, அகல்லகோ’’தி (பாரா॰ 151). அகம்மஞ்ஞதாதி சித்தகே³லஞ்ஞஸங்கா²தோவ அகம்மஞ்ஞதாகாரோ. ஓலீயனாதி ஓலீயனாகாரோ. இரியாபதி²கசித்தஞ்ஹி இரியாபத²ங் ஸந்தா⁴ரேதுங் அஸக்கொந்தங், ருக்கே² வக்³கு³லி விய, கீ²லே லக்³கி³தபா²ணிதவாரகோ விய ச, ஓலீயதி. தஸ்ஸ தங் ஆகாரங் ஸந்தா⁴ய ஓலீயனாதி வுத்தங். து³தியபத³ங் உபஸக்³க³வஸேன வட்³டி⁴தங். லீனந்தி அவிப்பா²ரிகதாய படிகுடிதங். இதரே த்³வே ஆகாரபா⁴வனித்³தே³ஸா. தி²னந்தி ஸப்பிபிண்டோ³ விய அவிப்பா²ரிகதாய க⁴னபா⁴வேன டி²தங். தி²யனாதி ஆகாரனித்³தே³ஸோ. தி²யிதபா⁴வோ தி²யிதத்தங், அவிப்பா²ரவஸேனேவ த²த்³த⁴தாதி அத்தோ².

    1162. Nīvaraṇagocchakassa thinamiddhaniddese cittassa akallatāti cittassa gilānabhāvo. Gilāno hi akallakoti vuccati. Vinayepi vuttaṃ – ‘‘nāhaṃ, bhante, akallako’’ti (pārā. 151). Akammaññatāti cittagelaññasaṅkhātova akammaññatākāro. Olīyanāti olīyanākāro. Iriyāpathikacittañhi iriyāpathaṃ sandhāretuṃ asakkontaṃ, rukkhe vagguli viya, khīle laggitaphāṇitavārako viya ca, olīyati. Tassa taṃ ākāraṃ sandhāya olīyanāti vuttaṃ. Dutiyapadaṃ upasaggavasena vaḍḍhitaṃ. Līnanti avipphārikatāya paṭikuṭitaṃ. Itare dve ākārabhāvaniddesā. Thinanti sappipiṇḍo viya avipphārikatāya ghanabhāvena ṭhitaṃ. Thiyanāti ākāraniddeso. Thiyitabhāvo thiyitattaṃ, avipphāravaseneva thaddhatāti attho.

    1163. காயஸ்ஸாதி க²ந்த⁴த்தயஸங்கா²தஸ்ஸ நாமகாயஸ்ஸ. அகல்லதா அகம்மஞ்ஞதாதி ஹெட்டா² வுத்தனயமேவ. மேகோ⁴ விய ஆகாஸங் காயங் ஓனய்ஹதீதி ஓனாஹோ. ஸப்³ப³தோபா⁴கே³ன ஓனாஹோ பரியோனாஹோ. அப்³ப⁴ந்தரே ஸமோருந்த⁴தீதி அந்தோஸமோரோதோ⁴. யதா² ஹி நக³ரே ருந்தி⁴த்வா க³ஹிதே மனுஸ்ஸா ப³ஹி நிக்க²மிதுங் ந லப⁴ந்தி, ஏவம்பி மித்³தே⁴ன ஸமோருத்³தா⁴ த⁴ம்மா விப்பா²ரவஸேன நிக்க²மிதுங் ந லப⁴ந்தி. தஸ்மா அந்தோஸமோரோதோ⁴தி வுத்தங். மேத⁴தீதி மித்³த⁴ங்; அகம்மஞ்ஞபா⁴வேன விஹிங்ஸதீதி அத்தோ². ஸுபந்தி தேனாதி ஸொப்பங். அக்கி²த³லாதீ³னங் பசலபா⁴வங் கரோதீதி பசலாயிகா. ஸுபனா ஸுபிதத்தந்தி ஆகாரபா⁴வனித்³தே³ஸா. யங் பன தேஸங் புரதோ ஸொப்பபத³ங் தஸ்ஸ புனவசனே காரணங் வுத்தமேவ. இத³ங் வுச்சதி தி²னமித்³த⁴னீவரணந்தி இத³ங் தி²னஞ்ச மித்³த⁴ஞ்ச ஏகதோ கத்வா ஆவரணட்டே²ன தி²னமித்³த⁴னீவரணந்தி வுச்சதி. யங் யேபு⁴ய்யேன ஸெக்க²புது²ஜ்ஜனானங் நித்³தா³ய புப்³ப³பா⁴க³அபரபா⁴கே³ஸு உப்பஜ்ஜதி தங் அரஹத்தமக்³கே³ன ஸமுச்சி²ஜ்ஜதி. கீ²ணாஸவானங் பன கரஜகாயஸ்ஸ து³ப்³ப³லபா⁴வேன ப⁴வங்கோ³தரணங் ஹோதி, தஸ்மிங் அஸம்மிஸ்ஸே வத்தமானே தே ஸுபந்தி, ஸா நேஸங் நித்³தா³ நாம ஹோதி. தேனாஹ ப⁴க³வா – ‘‘அபி⁴ஜானாமி கோ² பனாஹங், அக்³கி³வெஸ்ஸன, கி³ம்ஹானங் பச்சி²மே மாஸே சதுக்³கு³ணங் ஸங்கா⁴டிங் பஞ்ஞபெத்வா த³க்கி²ணேன பஸ்ஸேன ஸதோ ஸம்பஜானோ நித்³த³ங் ஓக்கமிதா’’தி (ம॰ நி॰ 1.387). ஏவரூபோ பனாயங் கரஜகாயஸ்ஸ து³ப்³ப³லபா⁴வோ ந மக்³க³வஜ்ஜோ², உபாதி³ன்னகேபி அனுபாதி³ன்னகேபி லப்³ப⁴தி. உபாதி³ன்னகே லப்³ப⁴மானோ யதா³ கீ²ணாஸவோ தீ³க⁴மக்³க³ங் க³தோ ஹோதி, அஞ்ஞதரங் வா பன கம்மங் கத்வா கிலந்தோ, ஏவரூபே காலே லப்³ப⁴தி. அனுபாதி³ன்னகே லப்³ப⁴மானோ பண்ணபுப்பே²ஸு லப்³ப⁴தி. ஏகச்சானஞ்ஹி ருக்கா²னங் பண்ணானி ஸூரியாதபேன பஸாரியந்தி ரத்திங் படிகுடந்தி, பது³மபுப்பா²தீ³னி ஸூரியாதபேன புப்ப²ந்தி, ரத்திங் புன படிகுடந்தி . இத³ங் பன மித்³த⁴ங் அகுஸலத்தா கீ²ணாஸவானங் ந ஹோதீதி.

    1163. Kāyassāti khandhattayasaṅkhātassa nāmakāyassa. Akallatā akammaññatāti heṭṭhā vuttanayameva. Megho viya ākāsaṃ kāyaṃ onayhatīti onāho. Sabbatobhāgena onāho pariyonāho. Abbhantare samorundhatīti antosamorodho. Yathā hi nagare rundhitvā gahite manussā bahi nikkhamituṃ na labhanti, evampi middhena samoruddhā dhammā vipphāravasena nikkhamituṃ na labhanti. Tasmā antosamorodhoti vuttaṃ. Medhatīti middhaṃ; akammaññabhāvena vihiṃsatīti attho. Supanti tenāti soppaṃ. Akkhidalādīnaṃ pacalabhāvaṃ karotīti pacalāyikā. Supanā supitattanti ākārabhāvaniddesā. Yaṃ pana tesaṃ purato soppapadaṃ tassa punavacane kāraṇaṃ vuttameva. Idaṃ vuccati thinamiddhanīvaraṇanti idaṃ thinañca middhañca ekato katvā āvaraṇaṭṭhena thinamiddhanīvaraṇanti vuccati. Yaṃ yebhuyyena sekkhaputhujjanānaṃ niddāya pubbabhāgaaparabhāgesu uppajjati taṃ arahattamaggena samucchijjati. Khīṇāsavānaṃ pana karajakāyassa dubbalabhāvena bhavaṅgotaraṇaṃ hoti, tasmiṃ asammisse vattamāne te supanti, sā nesaṃ niddā nāma hoti. Tenāha bhagavā – ‘‘abhijānāmi kho panāhaṃ, aggivessana, gimhānaṃ pacchime māse catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapetvā dakkhiṇena passena sato sampajāno niddaṃ okkamitā’’ti (ma. ni. 1.387). Evarūpo panāyaṃ karajakāyassa dubbalabhāvo na maggavajjho, upādinnakepi anupādinnakepi labbhati. Upādinnake labbhamāno yadā khīṇāsavo dīghamaggaṃ gato hoti, aññataraṃ vā pana kammaṃ katvā kilanto, evarūpe kāle labbhati. Anupādinnake labbhamāno paṇṇapupphesu labbhati. Ekaccānañhi rukkhānaṃ paṇṇāni sūriyātapena pasāriyanti rattiṃ paṭikuṭanti, padumapupphādīni sūriyātapena pupphanti, rattiṃ puna paṭikuṭanti . Idaṃ pana middhaṃ akusalattā khīṇāsavānaṃ na hotīti.

    தத்த² ஸியா – ‘‘ந மித்³த⁴ங் அகுஸலங். கஸ்மா? ரூபத்தா. ரூபஞ்ஹி அப்³யாகதங். இத³ஞ்ச ரூபங். தேனேவெத்த² ‘காயஸ்ஸ அகல்லதா அகம்மஞ்ஞதா’தி காயக்³க³ஹணங் கத’’ந்தி. யதி³ ‘காயஸ்ஸா’தி வுத்தமத்தேனேவேதங் ரூபங், காயபஸ்ஸத்³தா⁴த³யோபி த⁴ம்மா ரூபமேவ ப⁴வெய்யுங். ‘ஸுக²ஞ்ச காயேன படிஸங்வேதே³தி’ (த⁴॰ ஸ॰ 163; தீ³॰ நி॰ 1.230) ‘காயேன சேவ பரமஸச்சங் ஸச்சி²கரோதீ’தி (ம॰ நி॰ 2.183; அ॰ நி॰ 4.113) ஸுக²படிஸங்வேத³னபரமத்த²ஸச்சஸச்சி²கரணானிபி ரூபகாயேனேவ ஸியுங். தஸ்மா ந வத்தப்³ப³மேதங் ‘ரூபங் மித்³த⁴’ந்தி. நாமகாயோ ஹெத்த² காயோ நாம. யதி³ நாமகாயோ, அத² கஸ்மா ‘ஸொப்பங் பசலாயிகா’தி வுத்தங்? ந ஹி நாமகாயோ ஸுபதி, ந ச பசலாயதீதி. ‘லிங்கா³தீ³னி விய இந்த்³ரியஸ்ஸ, தஸ்ஸ ப²லத்தா. யதா² ஹி ‘இத்தி²லிங்க³ங் இத்தி²னிமித்தங் இத்தி²குத்தங் இத்தா²கப்போ’தி இமானி லிங்கா³தீ³னி இத்தி²ந்த்³ரியஸ்ஸ ப²லத்தா வுத்தானி, ஏவங் இமஸ்ஸாபி நாமகாயகே³லஞ்ஞஸங்கா²தஸ்ஸ மித்³த⁴ஸ்ஸ ப²லத்தா ஸொப்பாதீ³னி வுத்தானி. மித்³தே⁴ ஹி ஸதி தானி ஹொந்தீதி. ப²லூபசாரேன, மித்³த⁴ங் அரூபம்பி ஸமானங் ‘ஸொப்பங் பசலாயிகா ஸுபனா ஸுபிதத்த’ந்தி வுத்தங்.

    Tattha siyā – ‘‘na middhaṃ akusalaṃ. Kasmā? Rūpattā. Rūpañhi abyākataṃ. Idañca rūpaṃ. Tenevettha ‘kāyassa akallatā akammaññatā’ti kāyaggahaṇaṃ kata’’nti. Yadi ‘kāyassā’ti vuttamattenevetaṃ rūpaṃ, kāyapassaddhādayopi dhammā rūpameva bhaveyyuṃ. ‘Sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti’ (dha. sa. 163; dī. ni. 1.230) ‘kāyena ceva paramasaccaṃ sacchikarotī’ti (ma. ni. 2.183; a. ni. 4.113) sukhapaṭisaṃvedanaparamatthasaccasacchikaraṇānipi rūpakāyeneva siyuṃ. Tasmā na vattabbametaṃ ‘rūpaṃ middha’nti. Nāmakāyo hettha kāyo nāma. Yadi nāmakāyo, atha kasmā ‘soppaṃ pacalāyikā’ti vuttaṃ? Na hi nāmakāyo supati, na ca pacalāyatīti. ‘Liṅgādīni viya indriyassa, tassa phalattā. Yathā hi ‘itthiliṅgaṃ itthinimittaṃ itthikuttaṃ itthākappo’ti imāni liṅgādīni itthindriyassa phalattā vuttāni, evaṃ imassāpi nāmakāyagelaññasaṅkhātassa middhassa phalattā soppādīni vuttāni. Middhe hi sati tāni hontīti. Phalūpacārena, middhaṃ arūpampi samānaṃ ‘soppaṃ pacalāyikā supanā supitatta’nti vuttaṃ.

    ‘அக்கி²த³லாதீ³னங் பசலபா⁴வங் கரோதீதி பசலாயிகா’தி வசனத்தே²னாபி சாயமத்தோ² ஸாதி⁴தோயேவாதி ந ரூபங் மித்³த⁴ங். ஓனாஹாதீ³ஹிபி சஸ்ஸ அரூபபா⁴வோ தீ³பிதோயேவ. ந ஹி ரூபங் நாமகாயஸ்ஸ ‘ஓனாஹோ பரியோனாஹோ அந்தோஸமோரோதோ⁴’ ஹோதீதி. ‘நனு ச இமினாவ காரணேனேதங் ரூபங்? ந ஹி அரூபங் கஸ்ஸசி ஓனாஹோ, ந பரியோனாஹோ, ந அந்தோஸமோரோதோ⁴ ஹோதீ’தி. யதி³ ஏவங், ஆவரணம்பி ந ப⁴வெய்ய. தஸ்மா. யதா² காமச்ச²ந்தா³த³யோ அரூபத⁴ம்மா ஆவரணட்டே²ன நீவரணா, ஏவங் இமஸ்ஸாபி ஓனாஹனாதி³அத்தே²ன ஓனாஹாதி³தா வேதி³தப்³பா³. அபிச ‘‘பஞ்ச நீவரணே பஹாய சேதஸோ உபக்கிலேஸே பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணே’’தி (தீ³॰ நி॰ 2.146; ஸங்॰ நி॰ 5.233) வசனதோபேதங் அரூபங். ந ஹி ரூபங் சித்துபக்கிலேஸோ, ந பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணங் ஹோதீதி.

    ‘Akkhidalādīnaṃ pacalabhāvaṃ karotīti pacalāyikā’ti vacanatthenāpi cāyamattho sādhitoyevāti na rūpaṃ middhaṃ. Onāhādīhipi cassa arūpabhāvo dīpitoyeva. Na hi rūpaṃ nāmakāyassa ‘onāho pariyonāho antosamorodho’ hotīti. ‘Nanu ca imināva kāraṇenetaṃ rūpaṃ? Na hi arūpaṃ kassaci onāho, na pariyonāho, na antosamorodho hotī’ti. Yadi evaṃ, āvaraṇampi na bhaveyya. Tasmā. Yathā kāmacchandādayo arūpadhammā āvaraṇaṭṭhena nīvaraṇā, evaṃ imassāpi onāhanādiatthena onāhāditā veditabbā. Apica ‘‘pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe’’ti (dī. ni. 2.146; saṃ. ni. 5.233) vacanatopetaṃ arūpaṃ. Na hi rūpaṃ cittupakkileso, na paññāya dubbalīkaraṇaṃ hotīti.

    கஸ்மா ந ஹோதி? நனு வுத்தங் –

    Kasmā na hoti? Nanu vuttaṃ –

    ‘‘ஸந்தி, பி⁴க்க²வே, ஏகே ஸமணப்³ராஹ்மணா ஸுரங் பிவந்தி மேரயங், ஸுராமேரயபானா அப்படிவிரதா, அயங், பி⁴க்க²வே, பட²மோ ஸமணப்³ராஹ்மணானங் உபக்கிலேஸோ’’தி (அ॰ நி॰ 4.50).

    ‘‘Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā suraṃ pivanti merayaṃ, surāmerayapānā appaṭiviratā, ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo samaṇabrāhmaṇānaṃ upakkileso’’ti (a. ni. 4.50).

    அபரம்பி வுத்தங் ‘‘ச² கோ²மே, க³ஹபதிபுத்த, ஆதீ³னவா ஸுராமேரயமஜ்ஜபமாத³ட்டா²னானுயோகே³ – ஸந்தி³ட்டி²கா த⁴னஜானி, கலஹப்பவட்³ட⁴னீ, ரோகா³னங் ஆயதனங், அகித்திஸஞ்ஜனநீ, கோபீனநித³ங்ஸனீ, பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணீத்வேவ ச²ட்ட²ங் பத³ங் ப⁴வதீ’’தி (தீ³॰ நி॰ 3.248). பச்சக்க²தோபி சேதங் ஸித்³த⁴மேவ. யதா² மஜ்ஜே உத³ரக³தே, சித்தங் ஸங்கிலிஸ்ஸதி, பஞ்ஞா து³ப்³ப³லா ஹோதி, தஸ்மா மஜ்ஜங் விய மித்³த⁴ம்பி சித்தஸங்கிலேஸோ சேவ பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணஞ்ச ஸியாதி. ந, பச்சயனித்³தே³ஸதோ. யதி³ ஹி மஜ்ஜங் ஸங்கிலேஸோ ப⁴வெய்ய, ஸோ ‘‘இமே பஞ்ச நீவரணே பஹாய சேதஸோ உபக்கிலேஸே’’தி (ம॰ நி॰ 1.297) வா, ‘‘ஏவமேவ கோ², பி⁴க்க²வே, பஞ்சிமே சித்தஸ்ஸ உபக்கிலேஸா, யேஹி உபக்கிலேஸேஹி உபக்கிலிட்ட²ங் சித்தங் ந சேவ முது³ ஹோதி, ந ச கம்மனியங், ந ச பப⁴ஸ்ஸரங், பப⁴ங்கு³ ச, ந ச ஸம்மா ஸமாதி⁴யதி ஆஸவானங் க²யாய. கதமே பஞ்ச? காமச்ச²ந்தோ³, பி⁴க்க²வே, சித்தஸ்ஸ உபக்கிலேஸோ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.214) வா, ‘‘கதமே ச, பி⁴க்க²வே, சித்தஸ்ஸ உபக்கிலேஸா? அபி⁴ஜ்ஜா² விஸமலோபோ⁴ சித்தஸ்ஸ உபக்கிலேஸோ’’தி (ம॰ நி॰ 1.71) வா – ஏவமாதீ³ஸு உபக்கிலேஸனித்³தே³ஸேஸு நித்³தே³ஸங் ஆக³ச்செ²ய்ய. யஸ்மா பன தஸ்மிங் பீதே உபக்கிலேஸா உப்பஜ்ஜந்தி யே சித்தஸங்கிலேஸா சேவ பஞ்ஞாய ச து³ப்³ப³லீகரணா ஹொந்தி, தஸ்மா தங் தேஸங் பச்சயத்தா பச்சயனித்³தே³ஸதோ ஏவங் வுத்தங். மித்³த⁴ங் பன ஸயமேவ சித்தஸ்ஸ ஸங்கிலேஸோ சேவ பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணஞ்சாதி அரூபமேவ மித்³த⁴ங்.

    Aparampi vuttaṃ ‘‘cha khome, gahapatiputta, ādīnavā surāmerayamajjapamādaṭṭhānānuyoge – sandiṭṭhikā dhanajāni, kalahappavaḍḍhanī, rogānaṃ āyatanaṃ, akittisañjananī, kopīnanidaṃsanī, paññāya dubbalīkaraṇītveva chaṭṭhaṃ padaṃ bhavatī’’ti (dī. ni. 3.248). Paccakkhatopi cetaṃ siddhameva. Yathā majje udaragate, cittaṃ saṃkilissati, paññā dubbalā hoti, tasmā majjaṃ viya middhampi cittasaṃkileso ceva paññāya dubbalīkaraṇañca siyāti. Na, paccayaniddesato. Yadi hi majjaṃ saṃkileso bhaveyya, so ‘‘ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese’’ti (ma. ni. 1.297) vā, ‘‘evameva kho, bhikkhave, pañcime cittassa upakkilesā, yehi upakkilesehi upakkiliṭṭhaṃ cittaṃ na ceva mudu hoti, na ca kammaniyaṃ, na ca pabhassaraṃ, pabhaṅgu ca, na ca sammā samādhiyati āsavānaṃ khayāya. Katame pañca? Kāmacchando, bhikkhave, cittassa upakkileso’’ti (saṃ. ni. 5.214) vā, ‘‘katame ca, bhikkhave, cittassa upakkilesā? Abhijjhā visamalobho cittassa upakkileso’’ti (ma. ni. 1.71) vā – evamādīsu upakkilesaniddesesu niddesaṃ āgaccheyya. Yasmā pana tasmiṃ pīte upakkilesā uppajjanti ye cittasaṃkilesā ceva paññāya ca dubbalīkaraṇā honti, tasmā taṃ tesaṃ paccayattā paccayaniddesato evaṃ vuttaṃ. Middhaṃ pana sayameva cittassa saṃkileso ceva paññāya dubbalīkaraṇañcāti arūpameva middhaṃ.

    கிஞ்ச பி⁴ய்யோ? ஸம்பயோக³வசனதோ. ‘‘தி²னமித்³த⁴னீவரணங் அவிஜ்ஜானீவரணேன நீவரணஞ்சேவ நீவரணஸம்பயுத்தஞ்சா’’தி (த⁴॰ ஸ॰ 1176) ஹி வுத்தங். தஸ்மா ஸம்பயோக³வசனதோ நயித³ங் ரூபங். ந ஹி ரூபங் ஸம்பயுத்தஸங்க்²யங் லப⁴தீதி. அதா²பி ஸியா – ‘யதா²லாப⁴வஸேனேதங் வுத்தங். யதா² ஹி ‘‘ஸிப்பிஸம்பு³கம்பி ஸக்க²ரகத²லம்பி மச்ச²கு³ம்ப³ம்பி சரந்தம்பி திட்ட²ந்தம்பீ’’தி (தீ³॰ நி॰ 1.249; ம॰ நி॰ 1.433) ஏவங் ஏகதோ கத்வா யதா²லாப⁴வஸேன வுத்தங். ஸக்க²ரகத²லஞ்ஹி திட்ட²தி யேவ ந சரதி, இதரத்³வயங் திட்ட²திபி சரதிபி. ஏவமிதா⁴பி மித்³த⁴ங் நீவரணமேவ, ந ஸம்பயுத்தங் , தி²னங் நீவரணம்பி ஸம்பயுத்தம்பீதி ஸப்³ப³ங் ஏகதோ கத்வா யதா²லாப⁴வஸேன ‘‘நீவரணஞ்சேவ நீவரணஸம்பயுத்தஞ்சா’’தி வுத்தங். மித்³த⁴ங் பன யதா² ஸக்க²ரகத²லங் திட்ட²தேவ ந சரதி, ஏவங் நீவரணமேவ, ந ஸம்பயுத்தங். தஸ்மா ரூபமேவ மித்³த⁴ந்தி. ந, ரூபபா⁴வாஸித்³தி⁴தோ. ஸக்க²ரகத²லஞ்ஹி ந சரதீதி வினாபி ஸுத்தேன ஸித்³த⁴ங். தஸ்மா தத்த² யதா²லாப⁴வஸேனத்தோ² ஹோது . மித்³த⁴ங் பன ரூபந்தி அஸித்³த⁴மேதங். ந ஸக்கா தஸ்ஸ இமினா ஸுத்தேன ரூபபா⁴வோ ஸாதே⁴துந்தி மித்³த⁴ஸ்ஸ ரூபபா⁴வாஸித்³தி⁴தோ ந இத³ங் யதா²லாப⁴வஸேன வுத்தந்தி அரூபமேவ மித்³த⁴ங்.

    Kiñca bhiyyo? Sampayogavacanato. ‘‘Thinamiddhanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañcā’’ti (dha. sa. 1176) hi vuttaṃ. Tasmā sampayogavacanato nayidaṃ rūpaṃ. Na hi rūpaṃ sampayuttasaṅkhyaṃ labhatīti. Athāpi siyā – ‘yathālābhavasenetaṃ vuttaṃ. Yathā hi ‘‘sippisambukampi sakkharakathalampi macchagumbampi carantampi tiṭṭhantampī’’ti (dī. ni. 1.249; ma. ni. 1.433) evaṃ ekato katvā yathālābhavasena vuttaṃ. Sakkharakathalañhi tiṭṭhati yeva na carati, itaradvayaṃ tiṭṭhatipi caratipi. Evamidhāpi middhaṃ nīvaraṇameva, na sampayuttaṃ , thinaṃ nīvaraṇampi sampayuttampīti sabbaṃ ekato katvā yathālābhavasena ‘‘nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañcā’’ti vuttaṃ. Middhaṃ pana yathā sakkharakathalaṃ tiṭṭhateva na carati, evaṃ nīvaraṇameva, na sampayuttaṃ. Tasmā rūpameva middhanti. Na, rūpabhāvāsiddhito. Sakkharakathalañhi na caratīti vināpi suttena siddhaṃ. Tasmā tattha yathālābhavasenattho hotu . Middhaṃ pana rūpanti asiddhametaṃ. Na sakkā tassa iminā suttena rūpabhāvo sādhetunti middhassa rūpabhāvāsiddhito na idaṃ yathālābhavasena vuttanti arūpameva middhaṃ.

    கிஞ்ச பி⁴ய்யோ? ‘சத்தத்தா’திஆதி³வசனதோ. விப⁴ங்க³ஸ்மிஞ்ஹி ‘‘விக³ததி²னமித்³தோ⁴தி தஸ்ஸ தி²னமித்³த⁴ஸ்ஸ சத்தத்தா வந்தத்தா முத்தத்தா பஹீனத்தா படினிஸ்ஸட்ட²த்தா, தேன வுச்சதி விக³ததி²னமித்³தோ⁴’’தி (விப⁴॰ 547) ச, ‘‘இத³ங் சித்தங் இமம்ஹா தி²னமித்³தா⁴ ஸோதே⁴தி விஸோதே⁴தி பரிஸோதே⁴தி மோசேதி விமோசேதி பரிமோசேதி, தேன வுச்சதி தி²னமித்³தா⁴ சித்தங் பரிஸோதே⁴தி’’ சாதி (விப⁴॰ 551) – ஏவங் ‘சத்தத்தா’திஆதி³ வுத்தங். ந ச ‘ரூபங்’ ஏவங் வுச்சதி, தஸ்மாபி அரூபமேவ மித்³த⁴ந்தி. ந, சித்தஜஸ்ஸாஸம்ப⁴வவசனதோ. திவித⁴ஞ்ஹி மித்³த⁴ங் – சித்தஜங் உதுஜங் ஆஹாரஜஞ்ச. தஸ்மா யங் தத்த² சித்தஜங் தஸ்ஸ விப⁴ங்கே³ ஜா²னசித்தேஹி அஸம்ப⁴வோ வுத்தோ, ந அரூபபா⁴வோ ஸாதி⁴தோதி ரூபமேவ மித்³த⁴ந்தி. ந, ரூபபா⁴வாஸித்³தி⁴தோவ. மித்³த⁴ஸ்ஸ ஹி ரூபபா⁴வே ஸித்³தே⁴ ஸக்கா ஏதங் லத்³து⁴ங். தத்த² சித்தஜஸ்ஸாஸம்ப⁴வோ வுத்தோ. ஸோ ஏவ ச ந ஸிஜ்ஜ²தீதி அரூபமேவ மித்³த⁴ங்.

    Kiñca bhiyyo? ‘Cattattā’tiādivacanato. Vibhaṅgasmiñhi ‘‘vigatathinamiddhoti tassa thinamiddhassa cattattā vantattā muttattā pahīnattā paṭinissaṭṭhattā, tena vuccati vigatathinamiddho’’ti (vibha. 547) ca, ‘‘idaṃ cittaṃ imamhā thinamiddhā sodheti visodheti parisodheti moceti vimoceti parimoceti, tena vuccati thinamiddhā cittaṃ parisodheti’’ cāti (vibha. 551) – evaṃ ‘cattattā’tiādi vuttaṃ. Na ca ‘rūpaṃ’ evaṃ vuccati, tasmāpi arūpameva middhanti. Na, cittajassāsambhavavacanato. Tividhañhi middhaṃ – cittajaṃ utujaṃ āhārajañca. Tasmā yaṃ tattha cittajaṃ tassa vibhaṅge jhānacittehi asambhavo vutto, na arūpabhāvo sādhitoti rūpameva middhanti. Na, rūpabhāvāsiddhitova. Middhassa hi rūpabhāve siddhe sakkā etaṃ laddhuṃ. Tattha cittajassāsambhavo vutto. So eva ca na sijjhatīti arūpameva middhaṃ.

    கிஞ்ச பி⁴ய்யோ? பஹானவசனதோ. ப⁴க³வதா ஹி ‘‘ச², பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மே பஹாய ப⁴ப்³போ³ பட²மஜ்ஜா²னங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரிதுங்; கதமே ச²? காமச்ச²ந்த³ங், ப்³யாபாத³ங், தி²னமித்³த⁴ங், உத்³த⁴ச்சங், கக்குச்சங், விசிகிச்ச²ங்; காமேஸு கோ² பனஸ்ஸ ஆதீ³னவோ ஸம்மபஞ்ஞாய ஸுதி³ட்டோ² ஹோதீ’’தி (அ॰ நி॰ 6.73) ச, ‘‘இமே பஞ்ச நீவரணே பஹாய ப³லவதியா பஞ்ஞாய அத்தத்த²ங் வா பரத்த²ங் வா ஞஸ்ஸதீ’’தி (அ॰ நி॰ 5.51) ச ஆதீ³ஸு மித்³த⁴ஸ்ஸாபி பஹானங் வுத்தங். ந ச ரூபங் பஹாதப்³ப³ங். யதா²ஹ – ‘‘ரூபக்க²ந்தோ⁴ அபி⁴ஞ்ஞெய்யோ, பரிஞ்ஞெய்யோ, ந பஹாதப்³போ³, ந பா⁴வேதப்³போ³ ந ஸச்சி²காதப்³போ³’’தி (விப⁴॰ 1031) இமஸ்ஸாபி பஹானவசனதோ அரூபமேவ மித்³த⁴ந்தி. ந, ரூபஸ்ஸாபி பஹானவசனதோ. ‘‘ரூபங், பி⁴க்க²வே, ந தும்ஹாகங், தங் பஜஹதா²’’தி (ம॰ நி॰ 1.247; ஸங்॰ நி॰ 3.33). எத்த² ஹி ரூபஸ்ஸாபி பஹானங் வுத்தமேவ. தஸ்மா அகாரணமேதந்தி. ந, அஞ்ஞதா² வுத்தத்தா. தஸ்மிஞ்ஹி ஸுத்தே ‘‘யோ, பி⁴க்க²வே, ரூபே ச²ந்த³ராக³வினயோ தங் தத்த² பஹான’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 3.25) ஏவங் ச²ந்த³ராக³ப்பஹானவஸேன ரூபஸ்ஸ பஹானங் வுத்தங், ந யதா² ‘‘ச² த⁴ம்மே பஹாய பஞ்ச நீவரணே பஹாயா’’தி ஏவங் பஹாதப்³ப³மேவ வுத்தந்தி, அஞ்ஞதா² வுத்தத்தா, ந ரூபங் மித்³த⁴ங். தஸ்மா யானேதானி ‘‘ஸோ இமே பஞ்ச நீவரணே பஹாய சேதஸோ உபக்கிலேஸே’’திஆதீ³னி ஸுத்தானி வுத்தானி, ஏதேஹி சேவ அஞ்ஞேஹி ச ஸுத்தேஹி அரூபமேவ மித்³த⁴ந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ததா² ஹி –

    Kiñca bhiyyo? Pahānavacanato. Bhagavatā hi ‘‘cha, bhikkhave, dhamme pahāya bhabbo paṭhamajjhānaṃ upasampajja viharituṃ; katame cha? Kāmacchandaṃ, byāpādaṃ, thinamiddhaṃ, uddhaccaṃ, kakkuccaṃ, vicikicchaṃ; kāmesu kho panassa ādīnavo sammapaññāya sudiṭṭho hotī’’ti (a. ni. 6.73) ca, ‘‘ime pañca nīvaraṇe pahāya balavatiyā paññāya attatthaṃ vā paratthaṃ vā ñassatī’’ti (a. ni. 5.51) ca ādīsu middhassāpi pahānaṃ vuttaṃ. Na ca rūpaṃ pahātabbaṃ. Yathāha – ‘‘rūpakkhandho abhiññeyyo, pariññeyyo, na pahātabbo, na bhāvetabbo na sacchikātabbo’’ti (vibha. 1031) imassāpi pahānavacanato arūpameva middhanti. Na, rūpassāpi pahānavacanato. ‘‘Rūpaṃ, bhikkhave, na tumhākaṃ, taṃ pajahathā’’ti (ma. ni. 1.247; saṃ. ni. 3.33). Ettha hi rūpassāpi pahānaṃ vuttameva. Tasmā akāraṇametanti. Na, aññathā vuttattā. Tasmiñhi sutte ‘‘yo, bhikkhave, rūpe chandarāgavinayo taṃ tattha pahāna’’nti (saṃ. ni. 3.25) evaṃ chandarāgappahānavasena rūpassa pahānaṃ vuttaṃ, na yathā ‘‘cha dhamme pahāya pañca nīvaraṇe pahāyā’’ti evaṃ pahātabbameva vuttanti, aññathā vuttattā, na rūpaṃ middhaṃ. Tasmā yānetāni ‘‘so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese’’tiādīni suttāni vuttāni, etehi ceva aññehi ca suttehi arūpameva middhanti veditabbaṃ. Tathā hi –

    ‘‘பஞ்சிமே, பி⁴க்க²வே, ஆவரணா நீவரணா சேதஸோ அஜ்ஜா²ருஹா பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரணா. கதமே பஞ்ச? காமச்ச²ந்தோ³, பி⁴க்க²வே, ஆவரணோ நீவரணோ…பே॰… தி²னமித்³த⁴ங், பி⁴க்க²வே, ஆவரணங் நீவரணங் சேதஸோ அஜ்ஜா²ருஹங் பஞ்ஞாய து³ப்³ப³லீகரண’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 5.220) ச, ‘‘தி²னமித்³த⁴னீவரணங், பி⁴க்க²வே, அந்த⁴கரணங் அசக்கு²கரணங் அஞ்ஞாணகரணங் பஞ்ஞானிரோதி⁴கங் விகா⁴தபக்கி²கங் அனிப்³பா³னஸங்வத்தனிக’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 5.221) ச, ‘‘ஏவமேவ கோ², ப்³ராஹ்மண, யஸ்மிங் ஸமயே தி²னமித்³த⁴பரியுட்டி²தேன சேதஸா விஹரதி தி²னமித்³த⁴பரேதேனா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.236) ச, ‘‘அயோனிஸோ, பி⁴க்க²வே, மனஸிகரோதோ அனுப்பன்னோ சேவ காமச்ச²ந்தோ³ உப்பஜ்ஜதி…பே॰… அனுப்பன்னஞ்சேவ தி²னமித்³த⁴ங் உப்பஜ்ஜதீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.216) ச, ‘‘கேவலோஹாயங், பி⁴க்க²வே, அகுஸலராஸி யதி³த³ங் பஞ்ச நீவரணா’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.371) ச –

    ‘‘Pañcime, bhikkhave, āvaraṇā nīvaraṇā cetaso ajjhāruhā paññāya dubbalīkaraṇā. Katame pañca? Kāmacchando, bhikkhave, āvaraṇo nīvaraṇo…pe… thinamiddhaṃ, bhikkhave, āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ cetaso ajjhāruhaṃ paññāya dubbalīkaraṇa’’nti (saṃ. ni. 5.220) ca, ‘‘thinamiddhanīvaraṇaṃ, bhikkhave, andhakaraṇaṃ acakkhukaraṇaṃ aññāṇakaraṇaṃ paññānirodhikaṃ vighātapakkhikaṃ anibbānasaṃvattanika’’nti (saṃ. ni. 5.221) ca, ‘‘evameva kho, brāhmaṇa, yasmiṃ samaye thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati thinamiddhaparetenā’’ti (saṃ. ni. 5.236) ca, ‘‘ayoniso, bhikkhave, manasikaroto anuppanno ceva kāmacchando uppajjati…pe… anuppannañceva thinamiddhaṃ uppajjatī’’ti (saṃ. ni. 5.216) ca, ‘‘kevalohāyaṃ, bhikkhave, akusalarāsi yadidaṃ pañca nīvaraṇā’’ti (saṃ. ni. 5.371) ca –

    ஏவமாதீ³னி ச அனேகானி ஏதஸ்ஸ அரூபபா⁴வஜோதகானேவ ஸுத்தானி வுத்தானி. யஸ்மா சேதங் அரூபங் தஸ்மா ஆருப்பேபி உப்பஜ்ஜதி. வுத்தஞ்ஹேதங் மஹாபகரணே பட்டா²னே – ‘‘நீவரணங் த⁴ம்மங் படிச்ச நீவரணோ த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜதி, ந புரேஜாதபச்சயா’’தி ஏதஸ்ஸ விப⁴ங்கே³ ‘‘ஆருப்பே காமச்ச²ந்த³னீவரணங் படிச்ச தி²னமித்³த⁴ங்… உத்³த⁴ச்சங் அவிஜ்ஜானீவரண’’ந்தி (பட்டா²॰ 3.8.8) ஸப்³ப³ங் வித்தா²ரேதப்³ப³ங். தஸ்மா ஸன்னிட்டா²னமெத்த² க³ந்தப்³ப³ங் அரூபமேவ மித்³த⁴ந்தி.

    Evamādīni ca anekāni etassa arūpabhāvajotakāneva suttāni vuttāni. Yasmā cetaṃ arūpaṃ tasmā āruppepi uppajjati. Vuttañhetaṃ mahāpakaraṇe paṭṭhāne – ‘‘nīvaraṇaṃ dhammaṃ paṭicca nīvaraṇo dhammo uppajjati, na purejātapaccayā’’ti etassa vibhaṅge ‘‘āruppe kāmacchandanīvaraṇaṃ paṭicca thinamiddhaṃ… uddhaccaṃ avijjānīvaraṇa’’nti (paṭṭhā. 3.8.8) sabbaṃ vitthāretabbaṃ. Tasmā sanniṭṭhānamettha gantabbaṃ arūpameva middhanti.

    1166. குக்குச்சனித்³தே³ஸே அகப்பியே கப்பியஸஞ்ஞிதாதிஆதீ³னி மூலதோ குக்குச்சத³ஸ்ஸனத்த²ங் வுத்தானி. ஏவங்ஸஞ்ஞிதாய ஹி கதே வீதிகம்மே, நிட்டி²தே வத்து²ஜ்ஜா²சாரே, புன ஸஞ்ஜாதஸதினோபி ‘து³ட்டு² மயா கத’ந்தி ஏவங் அனுதப்பமானஸ்ஸ பச்சா²னுதாபவஸேனேதங் உப்பஜ்ஜதி. தேன தங் மூலதோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘அகப்பியே கப்பியஸஞ்ஞிதா’திஆதி³ வுத்தங். தத்த² அகப்பியபோ⁴ஜனங் கப்பியஸஞ்ஞீ ஹுத்வா பரிபு⁴ஞ்ஜதி, அகப்பியமங்ஸங் கப்பியமங்ஸஸஞ்ஞீ ஹுத்வா, அச்ச²மங்ஸங் ஸூகரமங்ஸந்தி, தீ³பிமங்ஸங் வா மிக³மங்ஸந்தி கா²த³தி; காலே வீதிவத்தே காலஸஞ்ஞாய, பவாரெத்வா அப்பவாரிதஸஞ்ஞாய, பத்தஸ்மிங் ரஜே பதிதே படிக்³க³ஹிதஸஞ்ஞாய பு⁴ஞ்ஜதி – ஏவங் ‘அகப்பியே கப்பியஸஞ்ஞாய’ வீதிக்கமங் கரோதி நாம. ஸூகரமங்ஸங் பன அச்ச²மங்ஸஸஞ்ஞாய கா²த³மானோ, காலே ச விகாலஸஞ்ஞாய பு⁴ஞ்ஜமானோ ‘கப்பியே அகப்பியஸஞ்ஞிதாய’ வீதிக்கமங் கரோதி நாம. அனவஜ்ஜங் பன கிஞ்சிதே³வ வஜ்ஜஸஞ்ஞிதாய, வஜ்ஜஞ்ச அனவஜ்ஜஸஞ்ஞிதாய கரொந்தோ ‘அனவஜ்ஜே வஜ்ஜஸஞ்ஞாய வஜ்ஜே ச அனவஜ்ஜஸஞ்ஞாய’ வீதிக்கமங் கரோதி நாம. யஸ்மா பனேதங் ‘‘அகதங் வத மே கல்யாணங், அகதங் குஸலங், அகதங் பீ⁴ருத்தாணங், கதங் பாபங், கதங் லுத்³த³ங், கதங் கிப்³பி³ஸ’’ந்தி ஏவங் அனவஜ்ஜே வஜ்ஜஸஞ்ஞிதாயபி கதே வீதிக்கமே உப்பஜ்ஜதி, தஸ்மாஸ்ஸ அஞ்ஞம்பி வத்து²ங் அனுஜானந்தோ யங் ஏவரூபந்திஆதி³மாஹ.

    1166. Kukkuccaniddese akappiye kappiyasaññitātiādīni mūlato kukkuccadassanatthaṃ vuttāni. Evaṃsaññitāya hi kate vītikamme, niṭṭhite vatthujjhācāre, puna sañjātasatinopi ‘duṭṭhu mayā kata’nti evaṃ anutappamānassa pacchānutāpavasenetaṃ uppajjati. Tena taṃ mūlato dassetuṃ ‘akappiye kappiyasaññitā’tiādi vuttaṃ. Tattha akappiyabhojanaṃ kappiyasaññī hutvā paribhuñjati, akappiyamaṃsaṃ kappiyamaṃsasaññī hutvā, acchamaṃsaṃ sūkaramaṃsanti, dīpimaṃsaṃ vā migamaṃsanti khādati; kāle vītivatte kālasaññāya, pavāretvā appavāritasaññāya, pattasmiṃ raje patite paṭiggahitasaññāya bhuñjati – evaṃ ‘akappiye kappiyasaññāya’ vītikkamaṃ karoti nāma. Sūkaramaṃsaṃ pana acchamaṃsasaññāya khādamāno, kāle ca vikālasaññāya bhuñjamāno ‘kappiye akappiyasaññitāya’ vītikkamaṃ karoti nāma. Anavajjaṃ pana kiñcideva vajjasaññitāya, vajjañca anavajjasaññitāya karonto ‘anavajje vajjasaññāya vajje ca anavajjasaññāya’ vītikkamaṃ karoti nāma. Yasmā panetaṃ ‘‘akataṃ vata me kalyāṇaṃ, akataṃ kusalaṃ, akataṃ bhīruttāṇaṃ, kataṃ pāpaṃ, kataṃ luddaṃ, kataṃ kibbisa’’nti evaṃ anavajje vajjasaññitāyapi kate vītikkame uppajjati, tasmāssa aññampi vatthuṃ anujānanto yaṃ evarūpantiādimāha.

    தத்த² குக்குச்சபத³ங் வுத்தத்த²மேவ. குக்குச்சாயனாகாரோ குக்குச்சாயனா. குக்குச்சேன அயிதஸ்ஸ பா⁴வோ குக்குச்சாயிதத்தங். சேதஸோ விப்படிஸாரோதி எத்த² கதாகதஸ்ஸ ஸாவஜ்ஜானவஜ்ஜஸ்ஸ வா அபி⁴முக²க³மனங் ‘விப்படிஸாரோ’ நாம. யஸ்மா பன ஸோ கதங் வா பாபங் அகதங் ந கரோதி, அகதங் வா கல்யாணங் கதங் ந கரோதி, தஸ்மா விரூபோ குச்சி²தோ வா படிஸாரோதி ‘விப்படிஸாரோ’. ஸோ பன சேதஸோ, ந ஸத்தஸ்ஸாதி ஞாபனத்த²ங் ‘சேதஸோ’ விப்படிஸாரோதி வுத்தங். அயமஸ்ஸ ஸபா⁴வனித்³தே³ஸோ. உப்பஜ்ஜமானங் பன குக்குச்சங் ஆரக்³க³மிவ கங்ஸபத்தங் மனங் விலிக²மானமேவ உப்பஜ்ஜதி, தஸ்மா மனோவிலேகோ²தி வுத்தங். அயமஸ்ஸ கிச்சனித்³தே³ஸோ. யங் பன வினயே ‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ ப⁴க³வதா படிக்கி²த்தங் அனுவஸித்வா அனுவஸித்வா ஆவஸத²பிண்ட³ங் பரிபு⁴ஞ்ஜிது’’ந்தி குக்குச்சாயந்தோ ந படிக்³க³ஹேஸீதி (பாசி॰ 204) குக்குச்சங் ஆக³தங், ந தங் நீவரணங். ந ஹி அரஹதோ ‘து³ட்டு² மயா இத³ங் கத’ந்தி ஏவங் அனுதாபோ அத்தி². நீவரணபதிரூபகங் பனேதங் ‘கப்பதி ந கப்பதீ’தி வீமங்ஸனஸங்கா²தங் வினயகுக்குச்சங் நாம.

    Tattha kukkuccapadaṃ vuttatthameva. Kukkuccāyanākāro kukkuccāyanā. Kukkuccena ayitassa bhāvo kukkuccāyitattaṃ. Cetaso vippaṭisāroti ettha katākatassa sāvajjānavajjassa vā abhimukhagamanaṃ ‘vippaṭisāro’ nāma. Yasmā pana so kataṃ vā pāpaṃ akataṃ na karoti, akataṃ vā kalyāṇaṃ kataṃ na karoti, tasmā virūpo kucchito vā paṭisāroti ‘vippaṭisāro’. So pana cetaso, na sattassāti ñāpanatthaṃ ‘cetaso’ vippaṭisāroti vuttaṃ. Ayamassa sabhāvaniddeso. Uppajjamānaṃ pana kukkuccaṃ āraggamiva kaṃsapattaṃ manaṃ vilikhamānameva uppajjati, tasmā manovilekhoti vuttaṃ. Ayamassa kiccaniddeso. Yaṃ pana vinaye ‘‘atha kho āyasmā sāriputto bhagavatā paṭikkhittaṃ anuvasitvā anuvasitvā āvasathapiṇḍaṃ paribhuñjitu’’nti kukkuccāyanto na paṭiggahesīti (pāci. 204) kukkuccaṃ āgataṃ, na taṃ nīvaraṇaṃ. Na hi arahato ‘duṭṭhu mayā idaṃ kata’nti evaṃ anutāpo atthi. Nīvaraṇapatirūpakaṃ panetaṃ ‘kappati na kappatī’ti vīmaṃsanasaṅkhātaṃ vinayakukkuccaṃ nāma.

    1176. ‘‘கதமே த⁴ம்மா நீவரணா சேவ நீவரணஸம்பயுத்தா சா’’தி பத³ஸ்ஸ நித்³தே³ஸே யஸ்மா தி²னமித்³த⁴ங் அஞ்ஞமஞ்ஞங் ந விஜஹதி, தஸ்மா தி²னமித்³த⁴னீவரணங் அவிஜ்ஜானீவரணேன நீவரணஞ்சேவ நீவரணஸம்பயுத்தஞ்சாதி அபி⁴ந்தி³த்வா வுத்தங். யஸ்மா பன உத்³த⁴ச்சே ஸதிபி குக்குச்சஸ்ஸ அபா⁴வா குக்குச்சேன வினாபி உத்³த⁴ச்சங் உப்பஜ்ஜதி, தஸ்மா தங் பி⁴ந்தி³த்வா வுத்தங். யஞ்ச யேன ஸம்பயோக³ங் ந க³ச்ச²தி, தங் ந யோஜிதந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.

    1176. ‘‘Katame dhammā nīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttā cā’’ti padassa niddese yasmā thinamiddhaṃ aññamaññaṃ na vijahati, tasmā thinamiddhanīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇena nīvaraṇañceva nīvaraṇasampayuttañcāti abhinditvā vuttaṃ. Yasmā pana uddhacce satipi kukkuccassa abhāvā kukkuccena vināpi uddhaccaṃ uppajjati, tasmā taṃ bhinditvā vuttaṃ. Yañca yena sampayogaṃ na gacchati, taṃ na yojitanti veditabbaṃ.

    இமே பன நீவரணே கிலேஸபடிபாடியாபி ஆஹரிதுங் வட்டதி மக்³க³படிபாடியாபி. கிலேஸபடிபாடியா காமச்ச²ந்த³ப்³யாபாதா³ அனாகா³மிமக்³கே³ன பஹீயந்தி, தி²னமித்³து⁴த்³த⁴ச்சானி அரஹத்தமக்³கே³ன, குக்குச்சவிசிகிச்சா² ஸோதாபத்திமக்³கே³ன, அவிஜ்ஜா அரஹத்தமக்³கே³ன. மக்³க³படிபாடியா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன குக்குச்சவிசிகிச்சா² பஹீயந்தி, அனாகா³மிமக்³கே³ன காமச்ச²ந்த³ப்³யாபாதா³, அரஹத்தமக்³கே³ன தி²னமித்³து⁴த்³த⁴ச்சாவிஜ்ஜாதி.

    Ime pana nīvaraṇe kilesapaṭipāṭiyāpi āharituṃ vaṭṭati maggapaṭipāṭiyāpi. Kilesapaṭipāṭiyā kāmacchandabyāpādā anāgāmimaggena pahīyanti, thinamiddhuddhaccāni arahattamaggena, kukkuccavicikicchā sotāpattimaggena, avijjā arahattamaggena. Maggapaṭipāṭiyā sotāpattimaggena kukkuccavicikicchā pahīyanti, anāgāmimaggena kāmacchandabyāpādā, arahattamaggena thinamiddhuddhaccāvijjāti.

    1182. பராமாஸகொ³ச்ச²கே தே த⁴ம்மே ட²பெத்வாதி புச்சா²ஸபா⁴கே³ன ப³ஹுவசனங் கதங்.

    1182. Parāmāsagocchake te dhamme ṭhapetvāti pucchāsabhāgena bahuvacanaṃ kataṃ.

    1219. உபாதா³னநித்³தே³ஸே வத்து²ஸங்கா²தங் காமங் உபாதி³யதீதி காமுபாதா³னங் காமோ ச ஸோ உபாதா³னஞ்சாதிபி காமுபாதா³னங். உபாதா³னந்தி த³ள்ஹக்³க³ஹணங். த³ள்ஹத்தோ² ஹி எத்த² உபஸத்³தோ³ உபாயாஸஉபகட்டா²தீ³ஸு விய. ததா² தி³ட்டி² ச ஸா உபாதா³னஞ்சாதி தி³ட்டு²பாதா³னங். தி³ட்டி²ங் உபாதி³யதீதி தி³ட்டு²பாதா³னங். ‘ஸஸ்ஸதோ அத்தா ச லோகோ சா’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 1.31) ஹி புரிமதி³ட்டி²ங் உத்தரதி³ட்டி² உபாதி³யஹி. ததா² ஸீலப்³ப³தங் உபாதி³யதீதி ஸீலப்³ப³துபாதா³னங். ஸீலப்³ப³தஞ்ச தங் உபாதா³னஞ்சாதிபி ஸீலப்³ப³துபாதா³னங். கோ³ஸீலகோ³வதாதீ³னி ஹி ‘ஏவங் ஸுத்³தீ⁴’தி அபி⁴னிவேஸதோ ஸயமேவ உபாதா³னானி. ததா², வத³ந்தி ஏதேனாதி ‘வாதோ³’; உபாதி³யந்தி ஏதேனாதி ‘உபாதா³னங்’. கிங் வத³ந்தி, உபாதி³யந்தி வா? அத்தானங். அத்தனோ வாது³பாதா³னங் அத்தவாது³பாதா³னங்; ‘அத்தவாத³மத்தமேவ வா அத்தா’தி உபாதி³யந்தி ஏதேனாதி அத்தவாது³பாதா³னங்.

    1219. Upādānaniddese vatthusaṅkhātaṃ kāmaṃ upādiyatīti kāmupādānaṃ kāmo ca so upādānañcātipi kāmupādānaṃ. Upādānanti daḷhaggahaṇaṃ. Daḷhattho hi ettha upasaddo upāyāsaupakaṭṭhādīsu viya. Tathā diṭṭhi ca sā upādānañcāti diṭṭhupādānaṃ. Diṭṭhiṃ upādiyatīti diṭṭhupādānaṃ. ‘Sassato attā ca loko cā’tiādīsu (dī. ni. 1.31) hi purimadiṭṭhiṃ uttaradiṭṭhi upādiyahi. Tathā sīlabbataṃ upādiyatīti sīlabbatupādānaṃ. Sīlabbatañca taṃ upādānañcātipi sīlabbatupādānaṃ. Gosīlagovatādīni hi ‘evaṃ suddhī’ti abhinivesato sayameva upādānāni. Tathā, vadanti etenāti ‘vādo’; upādiyanti etenāti ‘upādānaṃ’. Kiṃ vadanti, upādiyanti vā? Attānaṃ. Attano vādupādānaṃ attavādupādānaṃ; ‘attavādamattameva vā attā’ti upādiyanti etenāti attavādupādānaṃ.

    1220. யோ காமேஸு காமச்ச²ந்தோ³தி எத்தா²பி வத்து²காமாவ அனவஸேஸதோ காமாதி அதி⁴ப்பேதா. தஸ்மா வத்து²காமேஸு காமச்ச²ந்தோ³ இத⁴ காமுபாதா³னந்தி அனாகா³மினோபி தங் ஸித்³த⁴ங் ஹோதி. பஞ்சகாமகு³ணவத்து²கோ பனஸ்ஸ காமராகோ³வ நத்தீ²தி.

    1220. Yo kāmesu kāmacchandoti etthāpi vatthukāmāva anavasesato kāmāti adhippetā. Tasmā vatthukāmesu kāmacchando idha kāmupādānanti anāgāminopi taṃ siddhaṃ hoti. Pañcakāmaguṇavatthuko panassa kāmarāgova natthīti.

    1221. தி³ட்டு²பாதா³னநித்³தே³ஸே நத்தி² தி³ன்னந்தி. தி³ன்னங் நாம அத்தி², ஸக்கா கஸ்ஸசி கிஞ்சி தா³துந்தி ஜானாதி; தி³ன்னஸ்ஸ பன ப²லங் விபாகோ நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. நத்தி² யிட்ட²ந்தி. யிட்ட²ங் வுச்சதி மஹாயாகோ³. தங் யஜிதுங் ஸக்காதி ஜானாதி; யிட்ட²ஸ்ஸ பன ப²லங் விபாகோ நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. நத்தி² ஹுதந்தி ஆஹுனபாஹுனமங்க³லகிரியா. தங் காதுங் ஸக்காதி ஜானாதி; தஸ்ஸ பன ப²லங் விபாகோ நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. நத்தி², ஸுகதது³க்கடானந்தி எத்த² த³ஸ குஸலகம்மபதா² ஸுகதகம்மானி நாம. த³ஸ அகுஸலகம்மபதா² து³க்கடகம்மானி நாம. தேஸங் அத்தி²பா⁴வங் ஜானாதி ப²லங் விபாகோ பன நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. நத்தி² அயங் லோகோதி பரலோகே டி²தோ இமங் லோகங் நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. நத்தி² பரலோகோதி இத⁴ லோகே டி²தோ பரலோகங் நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. நத்தி² மாதா நத்தி² பிதாதி மாதாபிதூனங் அத்தி²பா⁴வங் ஜானாதி, தேஸு கதபச்சயேன கோசி ப²லங் விபாகோ நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. நத்தி² ஸத்தா ஓபபாதிகாதி சவனகஉபபஜ்ஜனகா ஸத்தா நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. ஸம்மக்³க³தா ஸம்மா படிபன்னாதி அனுலோமபடிபத³ங் படிபன்னா த⁴ம்மிகஸமணப்³ராஹ்மணா லோகஸ்மிங் நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி. யே இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா பவேதெ³ந்தீதி இமஞ்ச லோகங் பரஞ்ச லோகங் அத்தனாவ அபி⁴விஸிட்டே²ன ஞாணேன ஞத்வா பவேத³னஸமத்தோ² ஸப்³ப³ஞ்ஞூ பு³த்³தோ⁴ நாம நத்தீ²தி க³ண்ஹாதி.

    1221. Diṭṭhupādānaniddese natthi dinnanti. Dinnaṃ nāma atthi, sakkā kassaci kiñci dātunti jānāti; dinnassa pana phalaṃ vipāko natthīti gaṇhāti. Natthi yiṭṭhanti. Yiṭṭhaṃ vuccati mahāyāgo. Taṃ yajituṃ sakkāti jānāti; yiṭṭhassa pana phalaṃ vipāko natthīti gaṇhāti. Natthi hutanti āhunapāhunamaṅgalakiriyā. Taṃ kātuṃ sakkāti jānāti; tassa pana phalaṃ vipāko natthīti gaṇhāti. Natthi, sukatadukkaṭānanti ettha dasa kusalakammapathā sukatakammāni nāma. Dasa akusalakammapathā dukkaṭakammāni nāma. Tesaṃ atthibhāvaṃ jānāti phalaṃ vipāko pana natthīti gaṇhāti. Natthi ayaṃ lokoti paraloke ṭhito imaṃ lokaṃ natthīti gaṇhāti. Natthi paralokoti idha loke ṭhito paralokaṃ natthīti gaṇhāti. Natthi mātā natthi pitāti mātāpitūnaṃ atthibhāvaṃ jānāti, tesu katapaccayena koci phalaṃ vipāko natthīti gaṇhāti. Natthi sattā opapātikāti cavanakaupapajjanakā sattā natthīti gaṇhāti. Sammaggatā sammā paṭipannāti anulomapaṭipadaṃ paṭipannā dhammikasamaṇabrāhmaṇā lokasmiṃ natthīti gaṇhāti. Ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti imañca lokaṃ parañca lokaṃ attanāva abhivisiṭṭhena ñāṇena ñatvā pavedanasamattho sabbaññū buddho nāma natthīti gaṇhāti.

    இமானி பன உபாதா³னானி கிலேஸபடிபாடியாபி ஆஹரிதுங் வட்டதி மக்³க³படிபாடியாபி. கிலேஸபடிபாடியா காமுபாதா³னங் சதூஹி மக்³கே³ஹி பஹீயதி, ஸேஸானி தீணி ஸோதாபத்திமக்³கே³ன. மக்³க³படிபாடியா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன தி³ட்டு²பாதா³னாதீ³னி பஹீயந்தி, சதூஹி மக்³கே³ஹி காமுபாதா³னந்தி.

    Imāni pana upādānāni kilesapaṭipāṭiyāpi āharituṃ vaṭṭati maggapaṭipāṭiyāpi. Kilesapaṭipāṭiyā kāmupādānaṃ catūhi maggehi pahīyati, sesāni tīṇi sotāpattimaggena. Maggapaṭipāṭiyā sotāpattimaggena diṭṭhupādānādīni pahīyanti, catūhi maggehi kāmupādānanti.

    1235. கிலேஸகொ³ச்ச²கே கிலேஸா ஏவ கிலேஸவத்தூ²னி. வஸந்தி வா எத்த² அகீ²ணாஸவா ஸத்தா லோபா⁴தீ³ஸு பதிட்டி²தத்தாதி ‘வத்தூ²னி’. கிலேஸா ச தே தப்பதிட்டா²னங் ஸத்தானங் வத்தூ²னி சாதி ‘கிலேஸவத்தூ²னி’. யஸ்மா செத்த² அனந்தரபச்சயாதி³பா⁴வேன உப்பஜ்ஜமானா கிலேஸாபி வஸந்தி ஏவ நாம, தஸ்மா கிலேஸானங் வத்தூ²னீதிபி ‘கிலேஸவத்தூ²னி’.

    1235. Kilesagocchake kilesā eva kilesavatthūni. Vasanti vā ettha akhīṇāsavā sattā lobhādīsu patiṭṭhitattāti ‘vatthūni’. Kilesā ca te tappatiṭṭhānaṃ sattānaṃ vatthūni cāti ‘kilesavatthūni’. Yasmā cettha anantarapaccayādibhāvena uppajjamānā kilesāpi vasanti eva nāma, tasmā kilesānaṃ vatthūnītipi ‘kilesavatthūni’.

    1236. தத்த² கதமோ லோபோ⁴? யோ ராகோ³ ஸாராகோ³தி அயங் பன லோபோ⁴ ஹேதுகொ³ச்ச²கே க³ந்த²கொ³ச்ச²கே இமஸ்மிங் கிலேஸகொ³ச்ச²கேதி தீஸு டா²னேஸு அதிரேகபத³ஸதேன நித்³தி³ட்டோ². ஆஸவஸங்யோஜனஓக⁴யோக³னீவரணஉபாதா³னகொ³ச்ச²கேஸு அட்ட²ஹி அட்ட²ஹி பதே³ஹி நித்³தி³ட்டோ². ஸ்வாயங் அதிரேகபத³ஸதேன நித்³தி³ட்ட²ட்டா²னேபி அட்ட²ஹி அட்ட²ஹி பதே³ஹி நித்³தி³ட்ட²ட்டா²னேபி நிப்பதே³ஸதோவ க³ஹிதோதி வேதி³தப்³போ³. தேஸு ஹேதுக³ந்த²னீவரணஉபாதா³னகிலேஸகொ³ச்ச²கேஸு சதுமக்³க³வஜ்ஜா² தண்ஹா ஏகேனேவ கொட்டா²ஸேன டி²தா. ஆஸவஸங்யோஜனஓக⁴யோகே³ஸு சதுமக்³க³வஜ்ஜா²பி த்³வே கொட்டா²ஸா ஹுத்வா டி²தா. கத²ங்? ஆஸவேஸு காமாஸவோ ப⁴வாஸவோதி, ஸங்யோஜனேஸு காமராக³ஸங்யோஜனங் ப⁴வராக³ஸங்யோஜனந்தி, ஓகே⁴ஸு காமோகோ⁴ ப⁴வோகோ⁴தி, யோகே³ஸு காமயோகோ³ ப⁴வயோகோ³தி.

    1236. Tattha katamo lobho? Yo rāgo sārāgoti ayaṃ pana lobho hetugocchake ganthagocchake imasmiṃ kilesagocchaketi tīsu ṭhānesu atirekapadasatena niddiṭṭho. Āsavasaṃyojanaoghayoganīvaraṇaupādānagocchakesu aṭṭhahi aṭṭhahi padehi niddiṭṭho. Svāyaṃ atirekapadasatena niddiṭṭhaṭṭhānepi aṭṭhahi aṭṭhahi padehi niddiṭṭhaṭṭhānepi nippadesatova gahitoti veditabbo. Tesu hetuganthanīvaraṇaupādānakilesagocchakesu catumaggavajjhā taṇhā ekeneva koṭṭhāsena ṭhitā. Āsavasaṃyojanaoghayogesu catumaggavajjhāpi dve koṭṭhāsā hutvā ṭhitā. Kathaṃ? Āsavesu kāmāsavo bhavāsavoti, saṃyojanesu kāmarāgasaṃyojanaṃ bhavarāgasaṃyojananti, oghesu kāmogho bhavoghoti, yogesu kāmayogo bhavayogoti.

    இமானி பன கிலேஸவத்தூ²னி கிலேஸபடிபாடியாபி ஆஹரிதுங் வட்டதி மக்³க³படிபாடியாபி. கிலேஸபடிபாடியா லோபோ⁴ சதூஹி மக்³கே³ஹி பஹீயதி, தோ³ஸோ அனாகா³மிமக்³கே³ன, மோஹமானா அரஹத்தமக்³கே³ன, தி³ட்டி²விசிகிச்சா² ஸோதாபத்திமக்³கே³ன, தி²னாதீ³னி அரஹத்தமக்³கே³ன. மக்³க³படிபாடியா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன தி³ட்டி²விசிகிச்சா² பஹீயந்தி, அனாகா³மிமக்³கே³ன தோ³ஸோ, அரஹத்தமக்³கே³ன ஸேஸா ஸத்தாதி.

    Imāni pana kilesavatthūni kilesapaṭipāṭiyāpi āharituṃ vaṭṭati maggapaṭipāṭiyāpi. Kilesapaṭipāṭiyā lobho catūhi maggehi pahīyati, doso anāgāmimaggena, mohamānā arahattamaggena, diṭṭhivicikicchā sotāpattimaggena, thinādīni arahattamaggena. Maggapaṭipāṭiyā sotāpattimaggena diṭṭhivicikicchā pahīyanti, anāgāmimaggena doso, arahattamaggena sesā sattāti.

    1287. காமாவசரனித்³தே³ஸே ஹெட்ட²தோதி ஹெட்டா²பா⁴கே³ன. அவீசினிரயந்தி வா அக்³கி³ஜாலானங் வா ஸத்தானங் வா து³க்க²வேத³னாய வீசி, அந்தரங், சி²த்³த³ங் எத்த² நத்தீ²தி அவீசி. ஸுக²ஸங்கா²தோ அயோ எத்த² நத்தீ²தி நிரயோ. நிரதிஅத்தே²னபி நிரஸ்ஸாத³த்தே²னபி நிரயோ. பரியந்தங் கரித்வாதி தங் அவீசிஸங்கா²தங் நிரயங் அந்தங் கத்வா. உபரிதோதி உபரிபா⁴கே³ன. பரனிம்மிதவஸவத்திதே³வேதி பரனிம்மிதேஸு காமேஸு வஸங் வத்தனதோ ஏவங்லத்³த⁴வோஹாரே தே³வே. அந்தோ கரித்வாதி அந்தோ பக்கி²பித்வா. யங் ஏதஸ்மிங் அந்தரேதி யே ஏதஸ்மிங் ஓகாஸே. எத்தா²வசராதி இமினா யஸ்மா ஏதஸ்மிங் அந்தரே அஞ்ஞேபி சரந்தி கதா³சி கத்த²சி ஸம்ப⁴வதோ, தஸ்மா தேஸங் அஸங்க³ண்ஹனத்த²ங் ‘அவசரா’தி வுத்தங். தேன யே ஏதஸ்மிங் அந்தரே ஓகா³ள்ஹா ஹுத்வா சரந்தி ஸப்³ப³த்த² ஸதா³ ச ஸம்ப⁴வதோ, அதோ⁴பா⁴கே³ சரந்தி அவீசினிரயஸ்ஸ ஹெட்டா² பூ⁴துபாதா³யபவத்திபா⁴வேன, தேஸங் ஸங்க³ஹோ கதோ ஹோதி. தே ஹி அவகா³ள்ஹாவ சரந்தி, அதோ⁴பா⁴கே³வ சரந்தீதி அவசரா. எத்த² பரியாபன்னாதி இமினா பன யஸ்மா ஏதே எத்தா²வசரா அஞ்ஞத்தா²பி அவசரந்தி, ந பன தத்த² பரியாபன்னா ஹொந்தி, தஸ்மா தேஸங் அஞ்ஞத்தா²பி அவசரந்தானங் பரிக்³க³ஹோ கதோ ஹோதி. இதா³னி தே எத்த² பரியாபன்னத⁴ம்மே ராஸிஸுஞ்ஞதபச்சயபா⁴வதோ சேவ ஸபா⁴வதோ ச த³ஸ்ஸெந்தோ க²ந்தா⁴திஆதி³மாஹ.

    1287. Kāmāvacaraniddese heṭṭhatoti heṭṭhābhāgena. Avīcinirayanti vā aggijālānaṃ vā sattānaṃ vā dukkhavedanāya vīci, antaraṃ, chiddaṃ ettha natthīti avīci. Sukhasaṅkhāto ayo ettha natthīti nirayo. Niratiatthenapi nirassādatthenapi nirayo. Pariyantaṃ karitvāti taṃ avīcisaṅkhātaṃ nirayaṃ antaṃ katvā. Uparitoti uparibhāgena. Paranimmitavasavattideveti paranimmitesu kāmesu vasaṃ vattanato evaṃladdhavohāre deve. Anto karitvāti anto pakkhipitvā. Yaṃ etasmiṃ antareti ye etasmiṃ okāse. Etthāvacarāti iminā yasmā etasmiṃ antare aññepi caranti kadāci katthaci sambhavato, tasmā tesaṃ asaṅgaṇhanatthaṃ ‘avacarā’ti vuttaṃ. Tena ye etasmiṃ antare ogāḷhā hutvā caranti sabbattha sadā ca sambhavato, adhobhāge caranti avīcinirayassa heṭṭhā bhūtupādāyapavattibhāvena, tesaṃ saṅgaho kato hoti. Te hi avagāḷhāva caranti, adhobhāgeva carantīti avacarā. Ettha pariyāpannāti iminā pana yasmā ete etthāvacarā aññatthāpi avacaranti, na pana tattha pariyāpannā honti, tasmā tesaṃ aññatthāpi avacarantānaṃ pariggaho kato hoti. Idāni te ettha pariyāpannadhamme rāsisuññatapaccayabhāvato ceva sabhāvato ca dassento khandhātiādimāha.

    1289. ரூபாவசரனித்³தே³ஸே ப்³ரஹ்மலோகந்தி பட²மஜ்ஜா²னபூ⁴மிஸங்கா²தங் ப்³ரஹ்மட்டா²னங். ஸேஸமெத்த² காமாவசரனித்³தே³ஸே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். ஸமாபன்னஸ்ஸ வாதிஆதீ³ஸு பட²மபதே³ன குஸலஜ்ஜா²னங் வுத்தங், து³தியேன விபாகஜ்ஜா²னங், வுத்தங் ததியேன கிரியஜ்ஜா²னங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.

    1289. Rūpāvacaraniddese brahmalokanti paṭhamajjhānabhūmisaṅkhātaṃ brahmaṭṭhānaṃ. Sesamettha kāmāvacaraniddese vuttanayeneva veditabbaṃ. Samāpannassa vātiādīsu paṭhamapadena kusalajjhānaṃ vuttaṃ, dutiyena vipākajjhānaṃ, vuttaṃ tatiyena kiriyajjhānaṃ vuttanti veditabbaṃ.

    1291. அரூபாவசரனித்³தே³ஸே ஆகாஸானஞ்சாயதனூபகே³தி ஆகாஸானஞ்சாயதனஸங்கா²தங் ப⁴வங் உபக³தே. து³தியபதே³பி ஏஸேவ நயோ. ஸேஸங் ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.

    1291. Arūpāvacaraniddese ākāsānañcāyatanūpageti ākāsānañcāyatanasaṅkhātaṃ bhavaṃ upagate. Dutiyapadepi eseva nayo. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ.

    1301. ஸரணது³கனித்³தே³ஸே ய்வாயங் தீஸு அகுஸலமூலேஸு மோஹோ, ஸோ லோப⁴ஸம்பயுத்தோ ச லோபே⁴ன ஸரணோ, தோ³ஸஸம்பயுத்தோ ச தோ³ஸேன ஸரணோ. விசிகிச்சு²த்³த⁴ச்சஸம்பயுத்தோ பன மோஹோ தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தேன சேவ ரூபராக³அரூபராக³ஸங்கா²தேன ச ராக³ரணேன பஹானேகட்ட²பா⁴வதோ ஸரணோ ஸரஜோதி வேதி³தப்³போ³.

    1301. Saraṇadukaniddese yvāyaṃ tīsu akusalamūlesu moho, so lobhasampayutto ca lobhena saraṇo, dosasampayutto ca dosena saraṇo. Vicikicchuddhaccasampayutto pana moho diṭṭhisampayuttena ceva rūparāgaarūparāgasaṅkhātena ca rāgaraṇena pahānekaṭṭhabhāvato saraṇo sarajoti veditabbo.




    Next: ஸுத்தந்திகது³கனிக்கே²பகதா² • Suttantikadukanikkhepakathā




    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / து³கனிக்கே²பங் • Dukanikkhepaṃ

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / து³கனிக்கே²பகதா²வண்ணனா • Dukanikkhepakathāvaṇṇanā

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / து³கனிக்கே²பகதா²வண்ணனா • Dukanikkhepakathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact