| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पञ्चपकरण-अट्ठकथा • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
२. दुकपट्ठानवण्णना
2. Dukapaṭṭhānavaṇṇanā
दुकपट्ठानेपि सब्बदुकेसु पञ्हाविस्सज्जनानि चेव गणना च पाळियं आगतनयेनेव वेदितब्बा। अपिचेत्थ सहेतुकहेतुसम्पयुत्तदुकानं विस्सज्जनं हेतुदुकविस्सज्जनसदिसं; तथा हेतूचेवसहेतुकहेतूचेवहेतुसम्पयुत्तदुकानं, तथा सप्पच्चयसङ्खतदुकानं। इदं दुकं यथा सप्पच्चयदुकं, एवं कातब्बन्ति इदं यस्मा सप्पच्चयो विय अप्पच्चयेन सङ्खतोपि, असङ्खतेन सद्धिं योजनं न लब्भति, तस्मा वुत्तं। सारम्मणचित्तसम्पयुत्तसंसट्ठदुकापि सदिसविस्सज्जनायेव; तथा आसवओघयोगगोच्छका। एते हि तयो अञ्ञमञ्ञं सदिसविस्सज्जनायेव। अपिच लोकियसासवसंयोजनियगन्थनियनीवरणियपरामट्ठसङ्किलेसिकदुका आसवविप्पयुत्तसासवसंयोजनविप्पयुत्तसंयोजनियगन्थविप्पयुत्तगन्थनियनीवरणविप्पयुत्तनीवरणियपरामासविप्पयुत्तपरामट्ठकिलेसविप्पयुत्तसङ्किलेसिकपरियापन्नसउत्तरदुकात इमेपि दुका समाना।
Dukapaṭṭhānepi sabbadukesu pañhāvissajjanāni ceva gaṇanā ca pāḷiyaṃ āgatanayeneva veditabbā. Apicettha sahetukahetusampayuttadukānaṃ vissajjanaṃ hetudukavissajjanasadisaṃ; tathā hetūcevasahetukahetūcevahetusampayuttadukānaṃ, tathā sappaccayasaṅkhatadukānaṃ. Idaṃ dukaṃ yathā sappaccayadukaṃ, evaṃ kātabbanti idaṃ yasmā sappaccayo viya appaccayena saṅkhatopi, asaṅkhatena saddhiṃ yojanaṃ na labbhati, tasmā vuttaṃ. Sārammaṇacittasampayuttasaṃsaṭṭhadukāpi sadisavissajjanāyeva; tathā āsavaoghayogagocchakā. Ete hi tayo aññamaññaṃ sadisavissajjanāyeva. Apica lokiyasāsavasaṃyojaniyaganthaniyanīvaraṇiyaparāmaṭṭhasaṅkilesikadukā āsavavippayuttasāsavasaṃyojanavippayuttasaṃyojaniyaganthavippayuttaganthaniyanīvaraṇavippayuttanīvaraṇiyaparāmāsavippayuttaparāmaṭṭhakilesavippayuttasaṅkilesikapariyāpannasauttaradukāta imepi dukā samānā.
किलेसदुकं संयोजनदुकसदिसं। सङ्किलिट्ठकिलेससम्पयुत्तनीवरणसम्पयुत्तदस्सनेनपहातब्बसरणदुकापि समाना। तथाकिलेसा चेव सङ्किलिट्ठनीवरणा चेव नीवरणसम्पयुत्तकिलेसा चेव किलेससम्पयुत्तदुका। इमिना नयेन सब्बेसं अत्थतो सदिसानं दुकानं विस्सज्जनानि सदिसानेव होन्तीति वेदितब्बानि। सब्बस्मिम्पि पन पट्ठाने केनचिविञ्ञेय्यदुकं न लब्भति। आसवा चेव आसवसम्पयुत्ता च, संयोजना चेव संयोजनसम्पयुत्ता च, गन्था चेव गन्थसम्पयुत्ता च, नीवरणा चेव नीवरणसम्पयुत्ता च, किलेसा चेव सङ्किलिट्ठा चाति एवरूपेसु दुकेसु विपाकपच्चयो चेव नानाक्खणिककम्मपच्चयो च न लब्भति। नहेतुसहेतुकनहेतुअहेतुकेसु हेतुपच्चयो नत्थि। हेतू चेव हेतुसम्पयुत्ता च, आसवा चेव आसवसम्पयुत्ता च, गन्था चेव गन्थसम्पयुत्ता चाति इमेसु दुकेसु नहेतुनझाननमग्गा न लब्भन्ति। संयोजना चेव संयोजनसम्पयुत्ता च, नीवरणा चेव नीवरणसम्पयुत्ता च, किलेसा चेव किलेससम्पयुत्ता च, किलेसा चेव सङ्किलिट्ठा चाति इमेसु पन विचिकिच्छुद्धच्चसहगतस्स मोहस्स वसेन नहेतुपच्चयो लब्भति; नझाननमग्गपच्चया न लब्भन्तीति एवं सब्बदुकेसु लब्भमानालब्भमानं उपपरिक्खित्वा पाळिवसेनेव वारगणना वेदितब्बाति।
Kilesadukaṃ saṃyojanadukasadisaṃ. Saṅkiliṭṭhakilesasampayuttanīvaraṇasampayuttadassanenapahātabbasaraṇadukāpi samānā. Tathākilesā ceva saṅkiliṭṭhanīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttakilesā ceva kilesasampayuttadukā. Iminā nayena sabbesaṃ atthato sadisānaṃ dukānaṃ vissajjanāni sadisāneva hontīti veditabbāni. Sabbasmimpi pana paṭṭhāne kenaciviññeyyadukaṃ na labbhati. Āsavā ceva āsavasampayuttā ca, saṃyojanā ceva saṃyojanasampayuttā ca, ganthā ceva ganthasampayuttā ca, nīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttā ca, kilesā ceva saṅkiliṭṭhā cāti evarūpesu dukesu vipākapaccayo ceva nānākkhaṇikakammapaccayo ca na labbhati. Nahetusahetukanahetuahetukesu hetupaccayo natthi. Hetū ceva hetusampayuttā ca, āsavā ceva āsavasampayuttā ca, ganthā ceva ganthasampayuttā cāti imesu dukesu nahetunajhānanamaggā na labbhanti. Saṃyojanā ceva saṃyojanasampayuttā ca, nīvaraṇā ceva nīvaraṇasampayuttā ca, kilesā ceva kilesasampayuttā ca, kilesā ceva saṅkiliṭṭhā cāti imesu pana vicikicchuddhaccasahagatassa mohassa vasena nahetupaccayo labbhati; najhānanamaggapaccayā na labbhantīti evaṃ sabbadukesu labbhamānālabbhamānaṃ upaparikkhitvā pāḷivaseneva vāragaṇanā veditabbāti.
दुकपट्ठानवण्णना।
Dukapaṭṭhānavaṇṇanā.
