| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā |
दुकवारवण्णना
Dukavāravaṇṇanā
३२२. दुकेसु सयमेव सपुग्गलोति आह ‘‘मुदुपिट्ठिकस्सा’’तिआदि। आदि-सद्देन अङ्गजातच्छेदअत्तघातादिआपत्तियो सङ्गहिता।
322. Dukesu sayameva sapuggaloti āha ‘‘mudupiṭṭhikassā’’tiādi. Ādi-saddena aṅgajātacchedaattaghātādiāpattiyo saṅgahitā.
भण्डागारिकचित्तकम्मानि वाति गहट्ठानं भण्डपटिसामनं, इत्थिपुरिसादिपटिभानचित्तकम्मानि वा। ‘‘चीवरादीनि अदेन्तो आपज्जती’’ति इदं ‘‘उपज्झायेन, भिक्खवे, सद्धिविहारिको सङ्गहेतब्बो अनुग्गहेतब्बो…पे॰… पत्तो दातब्बो’’तिआदि (महाव॰ ६७) वचनतो अनादरियेन आमिससङ्गहं अकरोन्तस्स दुक्कटं, भिक्खुनिया पाचित्तियञ्च सन्धाय वुत्तं। निस्सट्ठचीवरादीनं अदानआपत्तिपि एत्थेव सङ्गहिता।
Bhaṇḍāgārikacittakammāni vāti gahaṭṭhānaṃ bhaṇḍapaṭisāmanaṃ, itthipurisādipaṭibhānacittakammāni vā. ‘‘Cīvarādīni adento āpajjatī’’ti idaṃ ‘‘upajjhāyena, bhikkhave, saddhivihāriko saṅgahetabbo anuggahetabbo…pe… patto dātabbo’’tiādi (mahāva. 67) vacanato anādariyena āmisasaṅgahaṃ akarontassa dukkaṭaṃ, bhikkhuniyā pācittiyañca sandhāya vuttaṃ. Nissaṭṭhacīvarādīnaṃ adānaāpattipi ettheva saṅgahitā.
पाळियं देसेन्तोति सभागापत्तिं, अदेसनागामिनिआदिञ्च देसेन्तो। निदानुद्देसे आपत्तिं अनाविकरोन्तो, न देसेन्तो च आपज्जति नाम। ओवादं अगण्हन्तोति भिक्खूहि भिक्खुनिओवादत्थाय वुत्तं वचनं अगण्हन्तो बालगिलानगमियविवज्जितो। अत्तनो परिभोगत्थं दिन्नं अञ्ञस्स दाने, सङ्घाटिं अपारुपित्वा सन्तरुत्तरेन गामप्पवेसनादीसु च आपत्तियोपि अपरिभोगेन आपज्जितब्बापत्तियोव। पमाणन्ति सङ्घभेदानन्तरियनिप्फत्तिया लक्खणं। बालस्साति निस्सयग्गहणविधिं अजानन्तस्स लज्जिबालस्सेव। लज्जिस्साति ब्यत्तस्स निस्सयदायकसभागतं परिवीमंसन्तस्स। विनये आगता अत्था वेनयिकाति आह ‘‘द्वे अत्था विनयसिद्धा’’ति।
Pāḷiyaṃ desentoti sabhāgāpattiṃ, adesanāgāminiādiñca desento. Nidānuddese āpattiṃ anāvikaronto, na desento ca āpajjati nāma. Ovādaṃ agaṇhantoti bhikkhūhi bhikkhuniovādatthāya vuttaṃ vacanaṃ agaṇhanto bālagilānagamiyavivajjito. Attano paribhogatthaṃ dinnaṃ aññassa dāne, saṅghāṭiṃ apārupitvā santaruttarena gāmappavesanādīsu ca āpattiyopi aparibhogena āpajjitabbāpattiyova. Pamāṇanti saṅghabhedānantariyanipphattiyā lakkhaṇaṃ. Bālassāti nissayaggahaṇavidhiṃ ajānantassa lajjibālasseva. Lajjissāti byattassa nissayadāyakasabhāgataṃ parivīmaṃsantassa. Vinaye āgatā atthā venayikāti āha ‘‘dve atthā vinayasiddhā’’ti.
पाळियं अप्पत्तो निस्सारणन्ति एत्थ पब्बाजनीयकम्मं विहारतो निस्सारणत्ता निस्सारणन्ति अधिप्पेतं, तञ्च यस्मा कुलदूसकं अकरोन्तो पुग्गलो आपत्तिबहुलोपि आवेणिकलक्खणेन अप्पत्तो नाम होति, तस्मा अप्पत्तो निस्सारणं। यस्मा पन आपत्तादिबहुलस्सापि ‘‘आकङ्खमानो सङ्घो पब्बाजनीयकम्मं करेय्या’’ति (चूळव॰ २७) वुत्तं, तस्मा सुनिस्सारितो, सब्बथा पन सुद्धो निरापत्तिको दुन्निस्सारितोति दट्ठब्बो।
Pāḷiyaṃ appatto nissāraṇanti ettha pabbājanīyakammaṃ vihārato nissāraṇattā nissāraṇanti adhippetaṃ, tañca yasmā kuladūsakaṃ akaronto puggalo āpattibahulopi āveṇikalakkhaṇena appatto nāma hoti, tasmā appatto nissāraṇaṃ. Yasmā pana āpattādibahulassāpi ‘‘ākaṅkhamāno saṅgho pabbājanīyakammaṃ kareyyā’’ti (cūḷava. 27) vuttaṃ, tasmā sunissārito, sabbathā pana suddho nirāpattiko dunnissāritoti daṭṭhabbo.
अप्पत्तो ओसारणन्तिआदीसु उपसम्पदाकम्मं एत्थ ओसारणं अधिप्पेतं, तञ्च हत्थच्छिन्नादिको एकच्चो पटिक्खित्तत्ता अप्पत्तोपि सोसारितो, पण्डकादिको दोसारितोति अत्थो।
Appatto osāraṇantiādīsu upasampadākammaṃ ettha osāraṇaṃ adhippetaṃ, tañca hatthacchinnādiko ekacco paṭikkhittattā appattopi sosārito, paṇḍakādiko dosāritoti attho.
दुकवारवण्णना निट्ठिता।
Dukavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / २. दुकवारो • 2. Dukavāro
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā / दुकवारवण्णना • Dukavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / दुकवारवण्णना • Dukavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / दुकवारवण्णना • Dukavāravaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / एकुत्तरिकनयो दुकवारवण्णना • Ekuttarikanayo dukavāravaṇṇanā
