Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi

    ੨. ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਪਞ੍ਹੋ

    2. Dukkarakārikapañho

    . ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਸਬ੍ਬੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਗੋਤਮੇਨੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ ਕਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ, ਮਹਾਰਾਜ , ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ, ਗੋਤਮੇਨੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ ਕਤਾ’’ਤਿ।

    2. ‘‘Bhante nāgasena, sabbeva bodhisattā dukkarakārikaṃ karonti, udāhu gotameneva bodhisattena dukkarakārikā katā’’ti? ‘‘Natthi, mahārāja , sabbesaṃ bodhisattānaṃ dukkarakārikā, gotameneva bodhisattena dukkarakārikā katā’’ti.

    ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯਦਿ ਏવਂ ਅਯੁਤ੍ਤਂ, ਯਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਹਿ વੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਚਤੂਹਿ , ਮਹਾਰਾਜ, ਠਾਨੇਹਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਹਿ વੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹੋਤਿ। ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ? ਕੁਲવੇਮਤ੍ਤਤਾ ਪਧਾਨવੇਮਤ੍ਤਤਾ 1 ਆਯੁવੇਮਤ੍ਤਤਾ ਪਮਾਣવੇਮਤ੍ਤਤਾਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਹਿ વੇਮਤ੍ਤਤਾ ਹੋਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਸਮ੍ਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਰੂਪੇ ਸੀਲੇ ਸਮਾਧਿਮ੍ਹਿ ਪਞ੍ਞਾਯ વਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨੇ ਚਤੁવੇਸਾਰਜ੍ਜੇ ਦਸਤਥਾਗਤਬਲੇ ਛਅਸਾਧਾਰਣਞਾਣੇ ਚੁਦ੍ਦਸਬੁਦ੍ਧਞਾਣੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇ ਕੇવਲੇ ਚ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇ 2 ਨਤ੍ਥਿ વੇਮਤ੍ਤਤਾ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਸਮਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Bhante nāgasena, yadi evaṃ ayuttaṃ, yaṃ bodhisattānaṃ bodhisattehi vemattatā hotī’’ti. ‘‘Catūhi , mahārāja, ṭhānehi bodhisattānaṃ bodhisattehi vemattatā hoti. Katamehi catūhi? Kulavemattatā padhānavemattatā 3 āyuvemattatā pamāṇavemattatāti. Imehi kho, mahārāja, catūhi ṭhānehi bodhisattānaṃ bodhisattehi vemattatā hoti. Sabbesampi, mahārāja, buddhānaṃ rūpe sīle samādhimhi paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassane catuvesārajje dasatathāgatabale chaasādhāraṇañāṇe cuddasabuddhañāṇe aṭṭhārasabuddhadhamme kevale ca buddhaguṇe 4 natthi vemattatā, sabbepi buddhā buddhadhammehi samasamā’’ti.

    ‘‘ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਬੁਦ੍ਧਾ ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਸਮਾ, ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਗੋਤਮੇਨੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ ਕਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਪਰਿਪਕ੍ਕੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਞਾਣੇ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਾਯ ਬੋਧਿਯਾ ਗੋਤਮੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਮਭਿਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਚਯਮਾਨੇਨ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾ ਕਤਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Yadi, bhante nāgasena, sabbepi buddhā buddhadhammehi samasamā, kena kāraṇena gotameneva bodhisattena dukkarakārikā katā’’ti? ‘‘Aparipakke, mahārāja, ñāṇe aparipakkāya bodhiyā gotamo bodhisatto nekkhammamabhinikkhanto aparipakkaṃ ñāṇaṃ paripācayamānena dukkarakārikā katā’’ti.

    ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਞਾਣੇ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਾਯ ਬੋਧਿਯਾ ਮਹਾਭਿਨਿਕ੍ਖਮਨਂ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਨਨੁ ਨਾਮ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਚੇਤ੍વਾ ਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਞਾਣੇ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ?

    ‘‘Bhante nāgasena, kena kāraṇena bodhisatto aparipakke ñāṇe aparipakkāya bodhiyā mahābhinikkhamanaṃ nikkhanto, nanu nāma ñāṇaṃ paripācetvā paripakke ñāṇe nikkhamitabba’’nti?

    ‘‘ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વਿਪਰੀਤਂ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਂ ਦਿਸ੍વਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੀ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਸ੍ਸ ਅਰਤਿ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਅਰਤਿਚਿਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਮਾਰਕਾਯਿਕੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ‘ਅਯਂ ਖੋ ਕਾਲੋ ਅਰਤਿਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਿਨੋਦਨਾਯਾ’ਤਿ વੇਹਾਸੇ ਠਤ੍વਾ ਇਦਂ વਚਨਮਬ੍ਰવਿ –

    ‘‘Bodhisatto, mahārāja, viparītaṃ itthāgāraṃ disvā vippaṭisārī ahosi, tassa vippaṭisārissa arati uppajji, araticittaṃ uppannaṃ disvā aññataro mārakāyiko devaputto ‘ayaṃ kho kālo araticittassa vinodanāyā’ti vehāse ṭhatvā idaṃ vacanamabravi –

    ‘‘ਮਾਰਿਸ, ਮਾ ਖੋ ਤ੍વਂ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਇਤੋ ਤੇ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਰਂ ਸਨੇਮਿਕਂ ਸਨਾਭਿਕਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ, ਪਥવਿਗਤਾਨਿ ਚ ਤੇ ਰਤਨਾਨਿ ਆਕਾਸਟ੍ਠਾਨਿ ਚ ਸਯਮੇવ ਉਪਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦ੍વਿਸਹਸ੍ਸਪਰਿਤ੍ਤਦੀਪਪਰਿવਾਰੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਮਹਾਦੀਪੇਸੁ ਏਕਮੁਖੇਨ ਆਣਾ ਪવਤ੍ਤਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਰੋਸਹਸ੍ਸਞ੍ਚ ਤੇ ਪੁਤ੍ਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੂਰਾ વੀਰਙ੍ਗਰੂਪਾ ਪਰਸੇਨਪ੍ਪਮਦ੍ਦਨਾ , ਤੇਹਿ ਪੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪਰਿਕਿਣ੍ਣੋ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਚਤੁਦ੍ਦੀਪਮਨੁਸਾਸਿਸ੍ਸਸੀ’ਤਿ।

    ‘‘Mārisa, mā kho tvaṃ ukkaṇṭhito ahosi, ito te sattame divase dibbaṃ cakkaratanaṃ pātubhavissati sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ, pathavigatāni ca te ratanāni ākāsaṭṭhāni ca sayameva upagacchissanti, dvisahassaparittadīpaparivāresu catūsu mahādīpesu ekamukhena āṇā pavattissati, parosahassañca te puttā bhavissanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā , tehi puttehi parikiṇṇo sattaratanasamannāgato catuddīpamanusāsissasī’ti.

    ‘‘ਯਥਾ ਨਾਮ ਦਿવਸਸਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਅਯੋਸੂਲਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਪਡਹਨ੍ਤਂ ਕਣ੍ਣਸੋਤਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਂ વਚਨਂ ਕਣ੍ਣਸੋਤਂ ਪવਿਸਿਤ੍ਥ, ਇਤਿ ਸੋ ਪਕਤਿਯਾવ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇવਤਾਯ વਚਨੇਨ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਿ ਸਂવੇਗਮਾਪਜ੍ਜਿ।

    ‘‘Yathā nāma divasasantattaṃ ayosūlaṃ sabbattha upaḍahantaṃ kaṇṇasotaṃ paviseyya, evameva kho, mahārāja, bodhisattassa taṃ vacanaṃ kaṇṇasotaṃ pavisittha, iti so pakatiyāva ukkaṇṭhito tassā devatāya vacanena bhiyyosomattāya ubbijji saṃvijji saṃvegamāpajji.

    ‘‘ਯਥਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਤਿਮਹਾਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧੋ ਜਲਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕਟ੍ਠੇਨ ਉਪਡਹਿਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਜਲੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਕਤਿਯਾવ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇવਤਾਯ વਚਨੇਨ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਿ ਸਂવੇਗਮਾਪਜ੍ਜਿ।

    ‘‘Yathā pana, mahārāja, mahatimahāaggikkhandho jalamāno aññena kaṭṭhena upaḍahito bhiyyosomattāya jaleyya, evameva kho, mahārāja, bodhisatto pakatiyāva ukkaṇṭhito tassā devatāya vacanena bhiyyosomattāya ubbijji saṃvijji saṃvegamāpajji.

    ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਪਥવੀ ਪਕਤਿਤਿਨ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਹਰਿਤਸਦ੍ਦਲਾ ਆਸਿਤ੍ਤੋਦਕਾ ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਜਾਤਾ ਪੁਨਦੇવ ਮਹਾਮੇਘੇ ਅਭਿવੁਟ੍ਠੇ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਚਿਕ੍ਖਲ੍ਲਤਰਾ ਅਸ੍ਸ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਕਤਿਯਾવ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਦੇવਤਾਯ વਚਨੇਨ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਿ ਸਂવੇਗਮਾਪਜ੍ਜੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, mahāpathavī pakatitintā nibbattaharitasaddalā āsittodakā cikkhallajātā punadeva mahāmeghe abhivuṭṭhe bhiyyosomattāya cikkhallatarā assa, evameva kho, mahārāja, bodhisatto pakatiyāva ukkaṇṭhito tassā devatāya vacanena bhiyyosomattāya ubbijji saṃvijji saṃvegamāpajjī’’ti.

    ‘‘ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਯਦਿ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦਿਬ੍ਬੇ ਚਕ੍ਕਰਤਨੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਅਪਿ ਚ ਪਲੋਭਨਤ੍ਥਾਯ ਤਾਯ ਦੇવਤਾਯ ਮੁਸਾ ਭਣਿਤਂ, ਯਦਿਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਯ੍ਯ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਨ ਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ। ਕਿਂ ਕਾਰਣਂ? ‘ਅਨਿਚ੍ਚ’ਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦਲ਼੍ਹਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ‘ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਦਲ਼੍ਹਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸਿ, ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਯਂ ਪਤ੍ਤੋ।

    ‘‘Api nu kho, bhante nāgasena, bodhisattassa yadi sattame divase dibbaṃ cakkaratanaṃ nibbatteyya, paṭinivatteyya bodhisatto dibbe cakkaratane nibbatte’’ti? ‘‘Na hi, mahārāja, sattame divase bodhisattassa dibbaṃ cakkaratanaṃ nibbatteyya, api ca palobhanatthāya tāya devatāya musā bhaṇitaṃ, yadipi, mahārāja, sattame divase dibbaṃ cakkaratanaṃ nibbatteyya, bodhisatto na nivatteyya. Kiṃ kāraṇaṃ? ‘Anicca’nti, mahārāja, bodhisatto daḷhaṃ aggahesi, ‘dukkhaṃ anattā’ti daḷhaṃ aggahesi, upādānakkhayaṃ patto.

    ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਨੋਤਤ੍ਤਦਹਤੋ ਉਦਕਂ ਗਙ੍ਗਂ ਨਦਿਂ ਪવਿਸਤਿ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਦਿਯਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪવਿਸਤਿ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਪਾਤਾਲਮੁਖਂ ਪવਿਸਤਿ, ਅਪਿ ਨੁ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਂ ਉਦਕਂ ਪਾਤਾਲਮੁਖਗਤਂ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦਤੋ ਗਙ੍ਗਂ ਨਦਿਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਦਿਯਾ ਪੁਨ ਅਨੋਤਤ੍ਤਂ ਪવਿਸੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਕਪ੍ਪਾਨਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ ਚਤੁਰੋ ਚ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਕੁਸਲਂ ਪਰਿਪਾਚਿਤਂ ਇਮਸ੍ਸ ਭવਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ, ਸੋਯਂ ਅਨ੍ਤਿਮਭવੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਬੋਧਿਞਾਣਂ ਛਹਿ વਸ੍ਸੇਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੂ ਲੋਕੇ ਅਗ੍ਗਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਚਕ੍ਕਰਤਨਕਾਰਣਾ 5 ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ 6? ‘‘ਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ।

    ‘‘Yathā, mahārāja, anotattadahato udakaṃ gaṅgaṃ nadiṃ pavisati, gaṅgāya nadiyā mahāsamuddaṃ pavisati, mahāsamuddato pātālamukhaṃ pavisati, api nu, mahārāja, taṃ udakaṃ pātālamukhagataṃ paṭinivattitvā mahāsamuddaṃ paviseyya, mahāsamuddato gaṅgaṃ nadiṃ paviseyya, gaṅgāya nadiyā puna anotattaṃ paviseyyā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, bodhisattena kappānaṃ satasahassaṃ caturo ca asaṅkhyeyye kusalaṃ paripācitaṃ imassa bhavassa kāraṇā, soyaṃ antimabhavo anuppatto paripakkaṃ bodhiñāṇaṃ chahi vassehi buddho bhavissati sabbaññū loke aggapuggalo, api nu kho, mahārāja, bodhisatto cakkaratanakāraṇā 7 paṭinivatteyyā’’ti 8? ‘‘Na hi, bhante’’ti.

    ‘‘ਅਪਿ ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਪਥવੀ ਪਰਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਸਕਾਨਨਾ ਸਪਬ੍ਬਤਾ, ਨਤ੍વੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਪਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ। ਆਰੋਹੇਯ੍ਯਪਿ ਚੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਗਙ੍ਗਾਯ ਉਦਕਂ ਪਟਿਸੋਤਂ, ਨਤ੍વੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਪਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ; વਿਸੁਸ੍ਸੇਯ੍ਯਪਿ ਚੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਅਪਰਿਮਿਤਜਲਧਰੋ ਗੋਪਦੇ ਉਦਕਂ વਿਯ, ਨਤ੍વੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਪਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ; ਫਲੇਯ੍ਯਪਿ ਚੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਿਨੇਰੁਪਬ੍ਬਤਰਾਜਾ ਸਤਧਾ વਾ ਸਹਸ੍ਸਧਾ વਾ, ਨਤ੍વੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਪਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ; ਪਤੇਯ੍ਯੁਮ੍ਪਿ ਚੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਸਤਾਰਕਾ ਲੇਡ੍ਡੁ વਿਯ ਛਮਾਯਂ, ਨਤ੍વੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਪਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ; ਸਂવਤ੍ਤੇਯ੍ਯਪਿ ਚੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਆਕਾਸੋ ਕਿਲਞ੍ਜਮਿવ, ਨਤ੍વੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯ ਅਪਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ। ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਪਦਾਲਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਬਨ੍ਧਨਾਨ’’ਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Api ca, mahārāja, mahāpathavī parivatteyya sakānanā sapabbatā, natveva bodhisatto paṭinivatteyya apatvā sammāsambodhiṃ. Āroheyyapi ce, mahārāja, gaṅgāya udakaṃ paṭisotaṃ, natveva bodhisatto paṭinivatteyya apatvā sammāsambodhiṃ; visusseyyapi ce, mahārāja, mahāsamuddo aparimitajaladharo gopade udakaṃ viya, natveva bodhisatto paṭinivatteyya apatvā sammāsambodhiṃ; phaleyyapi ce, mahārāja, sinerupabbatarājā satadhā vā sahassadhā vā, natveva bodhisatto paṭinivatteyya apatvā sammāsambodhiṃ; pateyyumpi ce, mahārāja, candimasūriyā satārakā leḍḍu viya chamāyaṃ, natveva bodhisatto paṭinivatteyya apatvā sammāsambodhiṃ; saṃvatteyyapi ce, mahārāja, ākāso kilañjamiva, natveva bodhisatto paṭinivatteyya apatvā sammāsambodhiṃ. Kiṃ kāraṇā? Padālitattā sabbabandhanāna’’nti.

    ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਕਤਿ ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਾਨੀ’’ਤਿ? ‘‘ਦਸ ਖੋ ਪਨਿਮਾਨਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧਾ ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾਪਿ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ। ਕਤਮਾਨਿ ਦਸ? ਮਾਤਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪਿਤਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਭਰਿਯਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪੁਤ੍ਤਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਞਾਤੀ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਮਿਤ੍ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਧਨਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੋ, ਮਹਾਰਾਜ , ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਇਸ੍ਸਰਿਯਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਪਞ੍ਚ ਕਾਮਗੁਣਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਂ, ਇਮਾਨਿ ਖੋ ਮਹਾਰਾਜ ਦਸ ਲੋਕੇ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਬਨ੍ਧਨੇਹਿ ਬਦ੍ਧਾ ਸਤ੍ਤਾ ਨ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ, ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾਪਿ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਦਸ ਬਨ੍ਧਨਾਨਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਛਿਨ੍ਨਾਨਿ ਪਦਾਲਿਤਾਨਿ, ਤਸ੍ਮਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਨ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਤੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Bhante nāgasena, kati loke bandhanānī’’ti? ‘‘Dasa kho panimāni, mahārāja, loke bandhanāni, yehi bandhanehi baddhā sattā na nikkhamanti, nikkhamitvāpi paṭinivattanti. Katamāni dasa? Mātā, mahārāja, loke bandhanaṃ, pitā, mahārāja, loke bandhanaṃ, bhariyā, mahārāja, loke bandhanaṃ, puttā, mahārāja, loke bandhanaṃ, ñātī, mahārāja, loke bandhanaṃ, mittaṃ, mahārāja, loke bandhanaṃ, dhanaṃ, mahārāja, loke bandhanaṃ, lābhasakkāro, mahārāja , loke bandhanaṃ, issariyaṃ, mahārāja, loke bandhanaṃ, pañca kāmaguṇā, mahārāja, loke bandhanaṃ, imāni kho mahārāja dasa loke bandhanāni, yehi bandhanehi baddhā sattā na nikkhamanti, nikkhamitvāpi paṭinivattanti, tāni dasa bandhanāni bodhisattassa chinnāni padālitāni, tasmā, mahārāja, bodhisatto na paṭinivattatī’’ti.

    ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਯਦਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਅਰਤਿਚਿਤ੍ਤੇ ਦੇવਤਾਯ વਚਨੇਨ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕੇ ਞਾਣੇ ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਾਯ ਬੋਧਿਯਾ ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਮਭਿਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਕਿਂ ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਯ ਕਤਾਯ, ਨਨੁ ਨਾਮ ਸਬ੍ਬਭਕ੍ਖੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮਯਮਾਨੇਨਾ’’ਤਿ?

    ‘‘Bhante nāgasena, yadi bodhisatto uppanne araticitte devatāya vacanena aparipakke ñāṇe aparipakkāya bodhiyā nekkhammamabhinikkhanto, kiṃ tassa dukkarakārikāya katāya, nanu nāma sabbabhakkhena bhavitabbaṃ ñāṇaparipākaṃ āgamayamānenā’’ti?

    ‘‘ਦਸ ਖੋ ਪਨਿਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਓਞ੍ਞਾਤਾ ਅવਞ੍ਞਾਤਾ ਹੀਲ਼ਿਤਾ ਖੀਲ਼ਿਤਾ ਗਰਹਿਤਾ ਪਰਿਭੂਤਾ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾ। ਕਤਮੇ ਦਸ? ਇਤ੍ਥੀ, ਮਹਾਰਾਜ, વਿਧવਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਓਞ੍ਞਾਤਾ ਅવਞ੍ਞਾਤਾ ਹੀਲ਼ਿਤਾ ਖੀਲ਼ਿਤਾ ਗਰਹਿਤਾ ਪਰਿਭੂਤਾ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾ। ਦੁਬ੍ਬਲੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਅਮਿਤ੍ਤਞਾਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਮਹਗ੍ਘਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਅਗਰੁਕੁਲવਾਸਿਕੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਪਾਪਮਿਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਧਨਹੀਨੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਆਚਾਰਹੀਨੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਕਮ੍ਮਹੀਨੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ…ਪੇ॰… ਪਯੋਗਹੀਨੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਓਞ੍ਞਾਤੋ ਅવਞ੍ਞਾਤੋ ਹੀਲ਼ਿਤੋ ਖੀਲ਼ਿਤੋ ਗਰਹਿਤੋ ਪਰਿਭੂਤੋ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਤੋ। ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਸ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ ਓਞ੍ਞਾਤਾ ਅવਞ੍ਞਾਤਾ ਹੀਲ਼ਿਤਾ ਖੀਲ਼ਿਤਾ ਗਰਹਿਤਾ ਪਰਿਭੂਤਾ ਅਚਿਤ੍ਤੀਕਤਾ। ਇਮਾਨਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਸ ਠਾਨਾਨਿ ਅਨੁਸ੍ਸਰਮਾਨਸ੍ਸ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਸਞ੍ਞਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ‘ਮਾਹਂ ਕਮ੍ਮਹੀਨੋ ਅਸ੍ਸਂ ਪਯੋਗਹੀਨੋ ਗਰਹਿਤੋ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ਅਸ੍ਸਂ ਕਮ੍ਮਗਰੁ ਕਮ੍ਮਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਕਮ੍ਮਸੀਲੋ ਕਮ੍ਮਧੋਰਯ੍ਹੋ ਕਮ੍ਮਨਿਕੇਤવਾ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Dasa kho panime, mahārāja, puggalā lokasmiṃ oññātā avaññātā hīḷitā khīḷitā garahitā paribhūtā acittīkatā. Katame dasa? Itthī, mahārāja, vidhavā lokasmiṃ oññātā avaññātā hīḷitā khīḷitā garahitā paribhūtā acittīkatā. Dubbalo, mahārāja, puggalo…pe… amittañāti, mahārāja, puggalo…pe… mahagghaso, mahārāja, puggalo…pe… agarukulavāsiko, mahārāja, puggalo…pe… pāpamitto, mahārāja, puggalo…pe… dhanahīno, mahārāja, puggalo…pe… ācārahīno, mahārāja, puggalo…pe… kammahīno, mahārāja, puggalo…pe… payogahīno, mahārāja, puggalo lokasmiṃ oññāto avaññāto hīḷito khīḷito garahito paribhūto acittīkato. Ime kho, mahārāja, dasa puggalā lokasmiṃ oññātā avaññātā hīḷitā khīḷitā garahitā paribhūtā acittīkatā. Imāni kho, mahārāja, dasa ṭhānāni anussaramānassa bodhisattassa evaṃ saññā uppajji ‘māhaṃ kammahīno assaṃ payogahīno garahito devamanussānaṃ, yaṃnūnāhaṃ kammassāmī assaṃ kammagaru kammādhipateyyo kammasīlo kammadhorayho kammaniketavā appamatto vihareyya’nti, evaṃ kho, mahārāja, bodhisatto ñāṇaṃ paripācento dukkarakārikaṃ akāsī’’ti.

    ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ ‘ਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ ਇਮਾਯ ਕਟੁਕਾਯ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਾਯ ਅਧਿਗਚ੍ਛਾਮਿ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਂ ਅਲਮਰਿਯਞਾਣਦਸ੍ਸਨવਿਸੇਸਂ, ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਅਞ੍ਞੋ ਮਗ੍ਗੋ ਬੋਧਾਯਾ’ਤਿ। ਅਪਿ ਨੁ ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ?

    ‘‘Bhante nāgasena, bodhisatto dukkarakārikaṃ karonto evamāha ‘na kho panāhaṃ imāya kaṭukāya dukkarakārikāya adhigacchāmi uttarimanussadhammaṃ alamariyañāṇadassanavisesaṃ, siyā nu kho añño maggo bodhāyā’ti. Api nu tasmiṃ samaye bodhisattassa maggaṃ ārabbha satisammoso ahosī’’ti?

    ‘‘ਪਞ੍ਚવੀਸਤਿ ਖੋ ਪਨਿਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਯੇਹਿ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਯਤਿ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਯ। ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚવੀਸਤਿ? ਕੋਧੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਯੇਨ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਯਤਿ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਯ, ਉਪਨਾਹੋ…ਪੇ॰… ਮਕ੍ਖੋ…ਪੇ॰… ਪਲ਼ਾਸੋ…ਪੇ॰… ਇਸ੍ਸਾ…ਪੇ॰… ਮਚ੍ਛਰਿਯਂ…ਪੇ॰… ਮਾਯਾ…ਪੇ॰… ਸਾਠੇਯ੍ਯਂ…ਪੇ॰… ਥਮ੍ਭੋ…ਪੇ॰… ਸਾਰਮ੍ਭੋ…ਪੇ॰… ਮਾਨੋ…ਪੇ॰… ਅਤਿਮਾਨੋ …ਪੇ॰… ਮਦੋ…ਪੇ॰… ਪਮਾਦੋ…ਪੇ॰… ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂ…ਪੇ॰… ਤਨ੍ਦਿ 9 …ਪੇ॰… ਆਲਸ੍ਯਂ…ਪੇ॰… ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਤਾ…ਪੇ॰… ਰੂਪਾ…ਪੇ॰… ਸਦ੍ਦਾ…ਪੇ॰… ਗਨ੍ਧਾ…ਪੇ॰… ਰਸਾ…ਪੇ॰… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ…ਪੇ॰… ਖੁਦਾਪਿਪਾਸਾ…ਪੇ॰… ਅਰਤਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਚਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਯੇਨ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਯਤਿ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਯ। ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਞ੍ਚવੀਸਤਿ ਚਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਯੇਹਿ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਯਤਿ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਯ।

    ‘‘Pañcavīsati kho panime, mahārāja, cittadubbalīkaraṇā dhammā, yehi dubbalīkataṃ cittaṃ na sammā samādhiyati āsavānaṃ khayāya. Katame pañcavīsati? Kodho, mahārāja, cittadubbalīkaraṇo dhammo, yena dubbalīkataṃ cittaṃ na sammā samādhiyati āsavānaṃ khayāya, upanāho…pe… makkho…pe… paḷāso…pe… issā…pe… macchariyaṃ…pe… māyā…pe… sāṭheyyaṃ…pe… thambho…pe… sārambho…pe… māno…pe… atimāno …pe… mado…pe… pamādo…pe… thinamiddhaṃ…pe… tandi 10 …pe… ālasyaṃ…pe… pāpamittatā…pe… rūpā…pe… saddā…pe… gandhā…pe… rasā…pe… phoṭṭhabbā…pe… khudāpipāsā…pe… arati, mahārāja, cittadubbalīkaraṇo dhammo, yena dubbalīkataṃ cittaṃ na sammā samādhiyati āsavānaṃ khayāya. Ime kho, mahārāja, pañcavīsati cittadubbalīkaraṇā dhammā, yehi dubbalīkataṃ cittaṃ na sammā samādhiyati āsavānaṃ khayāya.

    ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਖੁਦਾਪਿਪਾਸਾ 11 ਕਾਯਂ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਂਸੁ, ਕਾਯੇ ਪਰਿਯਾਦਿਨ੍ਨੇ ਚਿਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮ੍ਮਾ ਸਮਾਧਿਯਤਿ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾਯ। ਸਤਸਹਸ੍ਸਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਪ੍ਪਾਨਂ 12 ਚਤੁਰੋ ਚ ਅਸਙ੍ਖ੍ਯੇਯ੍ਯੇ ਕਪ੍ਪੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਯੇવ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਿਸਮਯਂ ਅਨ੍વੇਸਿ ਤਾਸੁ ਤਾਸੁ ਜਾਤੀਸੁ, ਕਿਂ ਪਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਭવੇ ਅਭਿਸਮਯਜਾਤਿਯਂ ਮਗ੍ਗਂ ਆਰਬ੍ਭ ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸੋ ਹੇਸ੍ਸਤਿ? ਅਪਿ ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਂ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ ‘ਸਿਯਾ ਨੁ ਖੋ ਅਞ੍ਞੋ ਮਗ੍ਗੋ ਬੋਧਾਯਾ’ਤਿ। ਪੁਬ੍ਬੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਏਕਮਾਸਿਕੋ ਸਮਾਨੋ ਪਿਤੁ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਸੀਤਾਯ ਜਮ੍ਬੁਚ੍ਛਾਯਾਯ ਸਿਰਿਸਯਨੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿਚਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ…ਪੇ॰… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਿ, ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਾਚੇਨ੍ਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ।

    Bodhisattassa kho, mahārāja, khudāpipāsā 13 kāyaṃ pariyādiyiṃsu, kāye pariyādinne cittaṃ na sammā samādhiyati āsavānaṃ khayāya. Satasahassaṃ, mahārāja, kappānaṃ 14 caturo ca asaṅkhyeyye kappe bodhisatto catunnaṃ yeva ariyasaccānaṃ abhisamayaṃ anvesi tāsu tāsu jātīsu, kiṃ panassa pacchime bhave abhisamayajātiyaṃ maggaṃ ārabbha satisammoso hessati? Api ca, mahārāja, bodhisattassa saññāmattaṃ uppajji ‘siyā nu kho añño maggo bodhāyā’ti. Pubbe kho, mahārāja, bodhisatto ekamāsiko samāno pitu sakkassa kammante sītāya jambucchāyāya sirisayane pallaṅkaṃ ābhujitvā nisinno vivicceva kāmehi vicicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmi, ñāṇaṃ paripācento bodhisatto dukkarakārikaṃ akāsī’’ti.

    ਦੁਕ੍ਕਰਕਾਰਿਕਪਞ੍ਹੋ ਦੁਤਿਯੋ।

    Dukkarakārikapañho dutiyo.







    Footnotes:
    1. ਅਦ੍ਧਾਨવੇਮਤ੍ਤਤਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    2. ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮੇ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    3. addhānavemattatā (sī. syā. pī.)
    4. buddhadhamme (sī. pī.)
    5. ਚਕ੍ਕਰਤਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    6. ਪਰਿਨਿવਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ (ਸੀ॰ ਪੀ॰ ਕ॰)
    7. cakkaratanassa kāraṇā (sī. syā. pī.)
    8. parinivatteyyāti (sī. pī. ka.)
    9. ਨਨ੍ਦੀ (ਪੀ॰ ਕ॰)
    10. nandī (pī. ka.)
    11. ਖੁਦਾਪਿਪਾਸਾ (ਸੀ॰ ਪੀ॰ ਕ॰)
    12. ਕਪ੍ਪੇ (ਕ॰)
    13. khudāpipāsā (sī. pī. ka.)
    14. kappe (ka.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact