| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၇. ဒုက္ကရသုတ္တဝဏ္ဏနာ
7. Dukkarasuttavaṇṇanā
၁၇. ဒုက္ခံ တိတိက္ခန္တိ ဒုတ္တိတိက္ခံ။ တဉ္စ ဒုက္ခမံ ဒုသ္သဟနံ အာရမ္ဘဝသေန ဒုက္ကရံ, အနုယုဉ္ဇနဝသေန ဒုတ္တိတိက္ခန္တိ။ အဗ္ယတ္တေနာတိ သာမညသ္သ ဥပကာရာနုပကာရေ ဓမ္မေ ဇာနနသမတ္ထာယ ဝေယ္ယတ္တိယသင္ခာတာယ ပညာယ အဘာဝတော န ဗ္ယတ္တေန။ တေနာဟ ‘‘ဗာလေနာ’’တိ။ ယသ္မိံ ဓမ္မေ သတိ သမဏောတိ ဝုစ္စတိ, တံ သာမညန္တိ အာဟ ‘‘သမဏဓမ္မော’’တိ။ ဣမိနာတိ ‘‘ဒုက္ကရံ ဒုတ္တိတိက္ခဉ္စ, အဗ္ယတ္တေန စ သာမည’’န္တိ ဣမိနာ ဂာထဒ္ဓေန ဣဒံ ဒသ္သေတီတိ ဣဒံ ဣဒာနိ ဝုစ္စမာနံ အတ္ထဇာတံ ဒသ္သေတိ။ အဘိဒန္တန္တိ အဘိဘဝနဒန္တံ, ဥပရိဒန္တန္တိ အတ္ထော။ သော ဟိ ဣတရံ မုသလံ ဝိယ ဥဒုက္ခလံ ဝိသေသတော ကသ္သစိ ခာဒနကာလေ အဘိဘုယ္ယ ဝတ္တတိ။ အာဓာယာတိ နိပ္ပီဠနဝသေနေဝ ဌပေတ္ဝာ။ တာလုံ အာဟစ္စာတိ တာလုပဒေသမာဟနိတ္ဝာ ဝိယ။ စေတသာတိ ကုသလစိတ္တေန။ စိတ္တန္တိ အကုသလစိတ္တံ။ အဘိနိဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာတိ ယထာ အတိသမုဒာစာရော န ဟောတိ, ဧဝံ ဝိဗာဓနဝသေန နိဂ္ဂဟေတ္ဝာ။ အာပာဏကောဋိကန္တိ ပာဏကောဋိပရိယောသာနံ, ပရိဇီဝန္တိ အတ္ထော။ သမ္ဗာဓေတီတိ သမ္ဗာဓော, အန္တရာယိကော။ ဗဟူ ပရိသ္သယာတိ အယောနိသော ကာမဝိတက္ကာဒိဝသေန။
17. Dukkhaṃ titikkhanti duttitikkhaṃ. Tañca dukkhamaṃ dussahanaṃ ārambhavasena dukkaraṃ, anuyuñjanavasena duttitikkhanti. Abyattenāti sāmaññassa upakārānupakāre dhamme jānanasamatthāya veyyattiyasaṅkhātāya paññāya abhāvato na byattena. Tenāha ‘‘bālenā’’ti. Yasmiṃ dhamme sati samaṇoti vuccati, taṃ sāmaññanti āha ‘‘samaṇadhammo’’ti. Imināti ‘‘dukkaraṃ duttitikkhañca, abyattena ca sāmañña’’nti iminā gāthaddhena idaṃ dassetīti idaṃ idāni vuccamānaṃ atthajātaṃ dasseti. Abhidantanti abhibhavanadantaṃ, uparidantanti attho. So hi itaraṃ musalaṃ viya udukkhalaṃ visesato kassaci khādanakāle abhibhuyya vattati. Ādhāyāti nippīḷanavaseneva ṭhapetvā. Tāluṃ āhaccāti tālupadesamāhanitvā viya. Cetasāti kusalacittena. Cittanti akusalacittaṃ. Abhiniggaṇhitvāti yathā atisamudācāro na hoti, evaṃ vibādhanavasena niggahetvā. Āpāṇakoṭikanti pāṇakoṭipariyosānaṃ, parijīvanti attho. Sambādhetīti sambādho, antarāyiko. Bahū parissayāti ayoniso kāmavitakkādivasena.
ပဇ္ဇတိ စိတ္တမေတ္ထာတိ ပဒံ, အာရမ္မဏံ။ ဣရိယာပထံ ဧဝ ပဒံ ဣရိယာပထပဒံ။
Pajjati cittametthāti padaṃ, ārammaṇaṃ. Iriyāpathaṃ eva padaṃ iriyāpathapadaṃ.
ဂီဝာ စတ္တာရော ပာဒာတိ ဂီဝပဉ္စမာနိ။ သမောဒဟန္တိ ဝာ သမောဓာနဟေတူတိ အယမေတ္ထ အတ္ထောတိ အာဟ – ‘‘သမောဒဟိတ္ဝာ ဝာ’’တိ, သမ္မာ ဩဓာယ အန္တော ပဝေသေတ္ဝာတိ အတ္ထော။ သကေ အာရမ္မဏကပာလေတိ ဂောစရဇ္ဈတ္တံ ဝဒတိ။ သမောဒဟန္တိ သမောဒဟန္တော။ အနိသ္သိတောတိ တေဘူမကဓမ္မေသု ကဉ္စိပိ ဓမ္မံ တဏ္ဟာဒိဋ္ဌာဘိနိဝေသဝသေန အနိသ္သိတော။ အဝိဟိံသမာနော ဝိဟိံသာနိမိတ္တာနံ ပဇဟနေန။ ဥလ္လုမ္ပနသဘာဝသဏ္ဌိတေနာတိ သီလဗ္ယသနတော ဥဒ္ဓရဏရူပေ သဏ္ဌိတေန, ကရုဏာယုတ္တေနာတိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘ကာရုညတံ ပဋိစ္စာ’’တိ။
Gīvā cattāro pādāti gīvapañcamāni. Samodahanti vā samodhānahetūti ayamettha atthoti āha – ‘‘samodahitvā vā’’ti, sammā odhāya anto pavesetvāti attho. Sake ārammaṇakapāleti gocarajjhattaṃ vadati. Samodahanti samodahanto. Anissitoti tebhūmakadhammesu kañcipi dhammaṃ taṇhādiṭṭhābhinivesavasena anissito. Avihiṃsamāno vihiṃsānimittānaṃ pajahanena. Ullumpanasabhāvasaṇṭhitenāti sīlabyasanato uddharaṇarūpe saṇṭhitena, karuṇāyuttenāti attho. Tenāha ‘‘kāruññataṃ paṭiccā’’ti.
ဒုက္ကရသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dukkarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၇. ဒုက္ကရသုတ္တံ • 7. Dukkarasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၇. ဒုက္ကရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Dukkarasuttavaṇṇanā
