| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
7. දුක්‌ඛධම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Dukkhadhammasuttavaṇṇanā
244. සත්‌තමෙ දුක්‌ඛධම්‌මානන්‌ති දුක්‌ඛසම්‌භවධම්‌මානං. පඤ්‌චසු හි ඛන්‌ධෙසු සති ඡෙදනවධබන්‌ධනාදිභෙදං දුක්‌ඛං සම්‌භවති, තස්‌මා තෙ දුක්‌ඛසම්‌භවධම්‌මත්‌තා දුක්‌ඛධම්‌මාති වුච්‌චන්‌ති. තථා ඛො පනස්‌සාති තෙනාකාරෙනස්‌ස. යථාස්‌ස කාමෙ පස්‌සතොති යෙනාකාරෙනස්‌ස කාමෙ පස්‌සන්‌තස්‌ස. යථා චරන්‌තන්‌ති යෙනාකාරෙන චාරඤ්‌ච විහාරඤ්‌ච අනුබන්‌ධිත්‌වා චරන්‌තං. අඞ්‌ගාරකාසූපමා කාමා දිට්‌ඨා හොන්‌තීති පරියෙට්‌ඨිමූලකස්‌ස චෙව පටිසන්‌ධිමූලකස්‌ස ච දුක්‌ඛස්‌ස වසෙන අඞ්‌ගාරකාසු විය මහාපරිළාහාති දිට්‌ඨා හොන්‌ති. කාමෙ පරියෙසන්‌තානඤ්‌හි නාවාය මහාසමුද්‌දොගාහනඅජපථසඞ්‌කුපථපටිපජ්‌ජනඋභතොබ්‍යූළ්‌හසඞ්‌ගාමපක්‌ඛන්‌දනාදිවසෙන පරියෙට්‌ඨිමූලකම්‌පි, කාමෙ පරිභුඤ්‌ජන්‌තානං කාමපරිභොගචෙතනාය චතූසු අපායෙසු දින්‌නපටිසන්‌ධිමූලකම්‌පි මහාපරිළාහදුක්‌ඛං උප්‌පජ්‌ජති. එවමෙතස්‌ස දුවිධස්‌සාපි දුක්‌ඛස්‌ස වසෙන අඞ්‌ගාරකාසු විය මහාපරිළාහාති දිට්‌ඨා හොන්‌ති.
244. Sattame dukkhadhammānanti dukkhasambhavadhammānaṃ. Pañcasu hi khandhesu sati chedanavadhabandhanādibhedaṃ dukkhaṃ sambhavati, tasmā te dukkhasambhavadhammattā dukkhadhammāti vuccanti. Tathā kho panassāti tenākārenassa. Yathāssa kāme passatoti yenākārenassa kāme passantassa. Yathā carantanti yenākārena cārañca vihārañca anubandhitvā carantaṃ. Aṅgārakāsūpamākāmā diṭṭhā hontīti pariyeṭṭhimūlakassa ceva paṭisandhimūlakassa ca dukkhassa vasena aṅgārakāsu viya mahāpariḷāhāti diṭṭhā honti. Kāme pariyesantānañhi nāvāya mahāsamuddogāhanaajapathasaṅkupathapaṭipajjanaubhatobyūḷhasaṅgāmapakkhandanādivasena pariyeṭṭhimūlakampi, kāme paribhuñjantānaṃ kāmaparibhogacetanāya catūsu apāyesu dinnapaṭisandhimūlakampi mahāpariḷāhadukkhaṃ uppajjati. Evametassa duvidhassāpi dukkhassa vasena aṅgārakāsu viya mahāpariḷāhāti diṭṭhā honti.
දායන්‌ති අටවිං. පුරතොපි කණ්‌ටකොති පුරිමපස්‌සෙ විජ්‌ඣිතුකාමො විය ආසන්‌නට්‌ඨානෙයෙව ඨිතකණ්‌ටකො. පච්‌ඡතොතිආදීසුපි එසෙව නයො. හෙට්‌ඨා පන පාදෙහි අක්‌කන්‌තට්‌ඨානස්‌ස සන්‌තිකෙ, න අක්‌කන්‌තට්‌ඨානෙයෙව. එවං සො කණ්‌ටකගබ්‌භං පවිට්‌ඨො විය භවෙය්‍ය. මා මං කණ්‌ටකොති මා මං කණ්‌ටකො විජ්‌ඣීති කණ්‌ටකවෙධං රක්‌ඛමානො.
Dāyanti aṭaviṃ. Puratopi kaṇṭakoti purimapasse vijjhitukāmo viya āsannaṭṭhāneyeva ṭhitakaṇṭako. Pacchatotiādīsupi eseva nayo. Heṭṭhā pana pādehi akkantaṭṭhānassa santike, na akkantaṭṭhāneyeva. Evaṃ so kaṇṭakagabbhaṃ paviṭṭho viya bhaveyya. Mā maṃ kaṇṭakoti mā maṃ kaṇṭako vijjhīti kaṇṭakavedhaṃ rakkhamāno.
දන්‌ධො, භික්‌ඛවෙ, සතුප්‌පාදොති සතියා උප්‌පාදොයෙව දන්‌ධො, උප්‌පන්‌නමත්‌තාය පන තාය කාචි කිලෙසා නිග්‌ගහිතාව හොන්‌ති, න සණ්‌ඨාතුං සක්‌කොන්‌ති. චක්‌ඛුද්‌වාරස්‌මිඤ්‌හි රාගාදීසු උප්‌පන්‌නෙසු දුතියජවනවාරෙන ‘‘කිලෙසා මෙ උප්‌පන්‌නා’’ති ඤත්‌වා තතියෙ ජවනවාරෙ සංවරජවනංයෙව ජවති. අනච්‌ඡරියඤ්‌චෙතං, යං විපස්‌සකො තතියජවනවාරෙ කිලෙසෙ නිග්‌ගණ්‌හෙය්‍ය. චක්‌ඛුද්‌වාරෙ පන ඉට්‌ඨාරම්‌මණෙ ආපාථගතෙ භවඞ්‌ගං ආවට්‌ටෙත්‌වා ආවජ්‌ජනාදීසු උප්‌පන්‌නෙසු වොට්‌ඨබ්‌බනානන්‌තරං සම්‌පත්‌තකිලෙසජවනවාරං නිවත්‌තෙත්‌වා කුසලමෙව උප්‌පාදෙති. ආරද්‌ධවිපස්‌සකානඤ්‌හි අයමානිසංසො භාවනාපටිසඞ්‌ඛානෙ පතිට්‌ඨිතභාවස්‌ස.
Dandho, bhikkhave, satuppādoti satiyā uppādoyeva dandho, uppannamattāya pana tāya kāci kilesā niggahitāva honti, na saṇṭhātuṃ sakkonti. Cakkhudvārasmiñhi rāgādīsu uppannesu dutiyajavanavārena ‘‘kilesā me uppannā’’ti ñatvā tatiye javanavāre saṃvarajavanaṃyeva javati. Anacchariyañcetaṃ, yaṃ vipassako tatiyajavanavāre kilese niggaṇheyya. Cakkhudvāre pana iṭṭhārammaṇe āpāthagate bhavaṅgaṃ āvaṭṭetvā āvajjanādīsu uppannesu voṭṭhabbanānantaraṃ sampattakilesajavanavāraṃ nivattetvā kusalameva uppādeti. Āraddhavipassakānañhi ayamānisaṃso bhāvanāpaṭisaṅkhāne patiṭṭhitabhāvassa.
අභිහට්‌ඨුං පවාරෙය්‍යුන්‌ති සුදින්‌නත්‌ථෙරස්‌ස විය රට්‌ඨපාලකුලපුත්‌තස්‌ස විය ච කායෙන වා සත්‌ත රතනානි අභිහරිත්‌වා වාචාය වා ‘‘අම්‌හාකං ධනතො යත්‌තකං ඉච්‌ඡසි, තත්‌තකං ගණ්‌හා’’ති වදන්‌තා පවාරෙය්‍යුං. අනුදහන්‌තීති සරීරෙ පලිවෙඨිතත්‌තා උණ්‌හපරිළාහං ජනෙත්‌වා අනුදහන්‌ති. සඤ්‌ජාතසෙදෙ වා සරීරෙ ලග්‌ගන්‌තා අනුසෙන්‌තීතිපි අත්‌ථො. යඤ්‌හි තං, භික්‌ඛවෙ, චිත්‌තන්‌ති ඉදං යස්‌මා චිත්‌තෙ අනාවට්‌ටන්‌තෙ පුග්‌ගලස්‌ස ආවට්‌ටනං නාම නත්‌ථි. එවරූපඤ්‌හි චිත්‌තං අනාවට්‌ටන්‌ති, තස්‌මා වුත්‌තං. ඉති ඉමස්‌මිං සුත්‌තෙ විපස්‌සනාබලමෙව දීපිතං.
Abhihaṭṭhuṃpavāreyyunti sudinnattherassa viya raṭṭhapālakulaputtassa viya ca kāyena vā satta ratanāni abhiharitvā vācāya vā ‘‘amhākaṃ dhanato yattakaṃ icchasi, tattakaṃ gaṇhā’’ti vadantā pavāreyyuṃ. Anudahantīti sarīre paliveṭhitattā uṇhapariḷāhaṃ janetvā anudahanti. Sañjātasede vā sarīre laggantā anusentītipi attho. Yañhi taṃ, bhikkhave, cittanti idaṃ yasmā citte anāvaṭṭante puggalassa āvaṭṭanaṃ nāma natthi. Evarūpañhi cittaṃ anāvaṭṭanti, tasmā vuttaṃ. Iti imasmiṃ sutte vipassanābalameva dīpitaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 7. දුක්‌ඛධම්‌මසුත්‌තං • 7. Dukkhadhammasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 7. දුක්‌ඛධම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Dukkhadhammasuttavaṇṇanā
