Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi |
౨. దుకనిపాతో
2. Dukanipāto
౧. పఠమవగ్గో
1. Paṭhamavaggo
౧. దుక్ఖవిహారసుత్తం
1. Dukkhavihārasuttaṃ
౨౮. (ద్వే ధమ్మే అనుక్కటి) 1 వుత్తఞ్హేతం భగవతా, వుత్తమరహతాతి మే సుతం –
28. (Dve dhamme anukkaṭi) 2 vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ద్వీహి, భిక్ఖవే, ధమ్మేహి సమన్నాగతో భిక్ఖు దిట్ఠేవ ధమ్మే దుక్ఖం విహరతి సవిఘాతం సఉపాయాసం సపరిళాహం; కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా. కతమేహి ద్వీహి? ఇన్ద్రియేసు అగుత్తద్వారతాయ 3 చ, భోజనే అమత్తఞ్ఞుతాయ 4 చ. ఇమేహి ఖో, భిక్ఖవే, ద్వీహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో భిక్ఖు దిట్ఠేవ ధమ్మే దుక్ఖం విహరతి సవిధాతం సఉపాయాసం సపరిళాహం; కాయస్స భేదా పరం మరణా దుగ్గతి పాటికఙ్ఖా’’తి. ఏతమత్థం భగవా అవోచ. తత్థేతం ఇతి వుచ్చతి –
‘‘Dvīhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato bhikkhu diṭṭheva dhamme dukkhaṃ viharati savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ; kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā. Katamehi dvīhi? Indriyesu aguttadvāratāya 5 ca, bhojane amattaññutāya 6 ca. Imehi kho, bhikkhave, dvīhi dhammehi samannāgato bhikkhu diṭṭheva dhamme dukkhaṃ viharati savidhātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ; kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘చక్ఖు సోతఞ్చ ఘానఞ్చ, జివ్హా కాయో తథా మనో;
‘‘Cakkhu sotañca ghānañca, jivhā kāyo tathā mano;
‘‘భోజనమ్హి అమత్తఞ్ఞూ, ఇన్ద్రియేసు అసంవుతో;
‘‘Bhojanamhi amattaññū, indriyesu asaṃvuto;
కాయదుక్ఖం చేతోదుక్ఖం, దుక్ఖం సో అధిగచ్ఛతి.
Kāyadukkhaṃ cetodukkhaṃ, dukkhaṃ so adhigacchati.
‘‘డయ్హమానేన కాయేన, డయ్హమానేన చేతసా;
‘‘Ḍayhamānena kāyena, ḍayhamānena cetasā;
దివా వా యది వా రత్తిం, దుక్ఖం విహరతి తాదిసో’’తి.
Divā vā yadi vā rattiṃ, dukkhaṃ viharati tādiso’’ti.
అయమ్పి అత్థో వుత్తో భగవతా, ఇతి మే సుతన్తి. పఠమం.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ౧. దుక్ఖవిహారసుత్తవణ్ణనా • 1. Dukkhavihārasuttavaṇṇanā