Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi |
൨. ദുകനിപാതോ
2. Dukanipāto
൧. പഠമവഗ്ഗോ
1. Paṭhamavaggo
൧. ദുക്ഖവിഹാരസുത്തം
1. Dukkhavihārasuttaṃ
൨൮. (ദ്വേ ധമ്മേ അനുക്കടി) 1 വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ, വുത്തമരഹതാതി മേ സുതം –
28. (Dve dhamme anukkaṭi) 2 vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ദ്വീഹി, ഭിക്ഖവേ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ ഭിക്ഖു ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം വിഹരതി സവിഘാതം സഉപായാസം സപരിളാഹം; കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ ദുഗ്ഗതി പാടികങ്ഖാ. കതമേഹി ദ്വീഹി? ഇന്ദ്രിയേസു അഗുത്തദ്വാരതായ 3 ച, ഭോജനേ അമത്തഞ്ഞുതായ 4 ച. ഇമേഹി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ദ്വീഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതോ ഭിക്ഖു ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം വിഹരതി സവിധാതം സഉപായാസം സപരിളാഹം; കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ ദുഗ്ഗതി പാടികങ്ഖാ’’തി. ഏതമത്ഥം ഭഗവാ അവോച. തത്ഥേതം ഇതി വുച്ചതി –
‘‘Dvīhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato bhikkhu diṭṭheva dhamme dukkhaṃ viharati savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ; kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā. Katamehi dvīhi? Indriyesu aguttadvāratāya 5 ca, bhojane amattaññutāya 6 ca. Imehi kho, bhikkhave, dvīhi dhammehi samannāgato bhikkhu diṭṭheva dhamme dukkhaṃ viharati savidhātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ; kāyassa bhedā paraṃ maraṇā duggati pāṭikaṅkhā’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ചക്ഖു സോതഞ്ച ഘാനഞ്ച, ജിവ്ഹാ കായോ തഥാ മനോ;
‘‘Cakkhu sotañca ghānañca, jivhā kāyo tathā mano;
‘‘ഭോജനമ്ഹി അമത്തഞ്ഞൂ, ഇന്ദ്രിയേസു അസംവുതോ;
‘‘Bhojanamhi amattaññū, indriyesu asaṃvuto;
കായദുക്ഖം ചേതോദുക്ഖം, ദുക്ഖം സോ അധിഗച്ഛതി.
Kāyadukkhaṃ cetodukkhaṃ, dukkhaṃ so adhigacchati.
‘‘ഡയ്ഹമാനേന കായേന, ഡയ്ഹമാനേന ചേതസാ;
‘‘Ḍayhamānena kāyena, ḍayhamānena cetasā;
ദിവാ വാ യദി വാ രത്തിം, ദുക്ഖം വിഹരതി താദിസോ’’തി.
Divā vā yadi vā rattiṃ, dukkhaṃ viharati tādiso’’ti.
അയമ്പി അത്ഥോ വുത്തോ ഭഗവതാ, ഇതി മേ സുതന്തി. പഠമം.
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ൧. ദുക്ഖവിഹാരസുത്തവണ്ണനാ • 1. Dukkhavihārasuttavaṇṇanā