| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਸਿਕ੍ਖਾ-ਮੂਲਸਿਕ੍ਖਾ • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
੩੮. ਦੂਸਨਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
38. Dūsananiddesavaṇṇanā
੨੯੭. ਦਦਤੋਤਿ ਸਸਨ੍ਤਕਂ ਪਰਸਨ੍ਤਕਞ੍ਚ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਕੁਲਦੂਸਨਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੁਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕੁਲਾਨਂ ਦੂਸਨਂ ਪਸਾਦવਿਨਾਸਨਂ ਕੁਲਦੂਸਨਂ, ਤੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕੁਲਦੂਸਨਦੁਕ੍ਕਟਂ।
297.Dadatoti sasantakaṃ parasantakañca dentassa. Kuladūsanadukkaṭanti attano duppaṭipattiyā kulānaṃ dūsanaṃ pasādavināsanaṃ kuladūsanaṃ, tena dukkaṭaṃ kuladūsanadukkaṭaṃ.
੨੯੮. ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਗਰੁਭਣ੍ਡਂ ਇਸ੍ਸਰੇਨ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਂ ਮਜ੍ਝੇ। ਇਸ੍ਸਰੇਨਾਤਿ ਤਦ੍ਧਿਤਲੋਪੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਇਸ੍ਸਰਿਯੇਨ ਇਸ੍ਸਰવਤਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਇਸ੍ਸਰવਤਾਯ ਦਦਤੋ। ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਦਦਤੋ ‘‘ਕੁਲਦੂਸਨਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ ਸਾਮਞ੍ਞવਿਹਿਤਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਯਾਨਿ, ਨ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਸਙ੍ਘੇਨ વਾ ਗਣੇਨ વਾ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ વਾ, વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਾਨਿਪਿ ਅવਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਯੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੩੨੧) ਏવਂ વੁਤ੍ਤਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਮੇવ। ਸੇਨਾਸਨਤ੍ਥਾਯ ਨਿਯਮਿਤੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਥੇਯ੍ਯਾ ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਾਦੀਨੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ। ਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ। ਦੁਕ੍ਕਟਾਦੀਨੀਤਿ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਾਯ ਦਦਤੋ ਕੁਲਦੂਸਨਦੁਕ੍ਕਟੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਾਸਕੇ વਾ ਊਨਮਾਸਕੇ વਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ , ਅਤਿਰੇਕਮਾਸਕੇ વਾ ਊਨਪਞ੍ਚਮਾਸਕੇ વਾ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ, ਪਞ੍ਚਮਾਸਕੇ વਾ ਅਤਿਰੇਕਪਞ੍ਚਮਾਸਕੇ વਾ ਪਾਰਾਜਿਕਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਦੁਕ੍ਕਟਾਦੀਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਦੁਕ੍ਕਟਾਦੀਨੇવ।
298. Ettha saṅghikaṃ garubhaṇḍaṃ issarena dentassa thullaccayanti sambandho. Etthāti etesaṃ pupphādīnaṃ majjhe. Issarenāti taddhitalopena vuttaṃ, issariyena issaravatāyāti attho. Dentassāti kulasaṅgahatthāya issaravatāya dadato. Thullaccayanti kulasaṅgahatthāya dadato ‘‘kuladūsanadukkaṭa’’nti sāmaññavihitadukkaṭena saddhiṃ ‘‘pañcimāni, bhikkhave, avissajjiyāni, na vissajjetabbāni saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā, vissajjitānipi avissajjitāni honti. Yo vissajjeyya, āpatti thullaccayassā’’ti (cūḷava. 321) evaṃ vuttathullaccayanti attho. Aññattha thullaccayameva. Senāsanatthāya niyamitepi eseva nayo. Saṅghassa santakaṃ theyyā dentassa dukkaṭādīnīti sambandhitabbaṃ. Dentassāti vuttanayameva. Dukkaṭādīnīti kulasaṅgahatthāya dadato kuladūsanadukkaṭena saddhiṃ māsake vā ūnamāsake vā dukkaṭaṃ , atirekamāsake vā ūnapañcamāsake vā thullaccayaṃ, pañcamāsake vā atirekapañcamāsake vā pārājikanti evaṃ dukkaṭādīni hontīti attho. Aññattha dukkaṭādīneva.
੨੯੯-੩੦੦. ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤ੍ਥਂ ਫਲਪੁਪ੍ਫੂਪਗਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਸਬ੍ਬਥਾ ਰੋਪੇਤੁਞ੍ਚ ਰੋਪਾਪੇਤੁਞ੍ਚ ਜਗ੍ਗਿਤੁਞ੍ਚ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨੀਯਂ। ਚ-ਸਦ੍ਦੋ ਓਚਿਨਿਤੁਂ ਓਚਿਨਾਪੇਤੁਂ, ਗਨ੍ਥਿਤੁਂ ਗਨ੍ਥਾਪੇਤੁਨ੍ਤਿ ਚ ਅવੁਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਸਮੁਚ੍ਚਿਨੋਤਿ। ਫਲਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਸਮ੍ਪਾਦਨવਸੇਨ ਉਪਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਫਲਪੁਪ੍ਫੂਪਗਂ। ਸਬ੍ਬਥਾਤਿ ਕਪ੍ਪਿਯવੋਹਾਰਅਕਪ੍ਪਿਯવੋਹਾਰਪਰਿਯਾਯਓਭਾਸਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮવਸੇਨ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨੇવ। ਤਤ੍ਥ ਕਪ੍ਪਿਯવੋਹਾਰੋ ਨਾਮ ‘‘ਇਮਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਜਾਨ, ਇਮਂ ਆવਾਟਂ ਜਾਨ, ਇਮਂ ਮਾਲਾવਚ੍ਛਂ ਜਾਨ, ਏਤ੍ਥ ਉਦਕਂ ਜਾਨਾ’’ਤਿ વਚਨਂ, ਸੁਕ੍ਖਮਾਤਿਕਾਯ ਉਜੁਕਰਣਞ੍ਚ। ਤਬ੍ਬਿਪਰਿਯਾਯੇਨ ਅਕਪ੍ਪਿਯવੋਹਾਰੋ ਨਾਮ। ਪਰਿਯਾਯੋ ਨਾਮ ‘‘ਪਣ੍ਡਿਤੇਨ ਮਾਲਾવਚ੍ਛਾਦਯੋ ਰੋਪਾਪੇਤਬ੍ਬਾ, ਨ ਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਉਪਕਾਰਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਂ। ਓਭਾਸੋ ਨਾਮ ਕੁਦ੍ਦਾਲਖਣਿਤ੍ਤਾਦੀਨਿ ਚ ਮਾਲਾવਚ੍ਛੇ ਚ ਗਹੇਤ੍વਾ ਠਾਨਂ। ਨਿਮਿਤ੍ਤਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਕੁਦ੍ਦਾਲਉਦਕਭਾਜਨਾਦੀਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਸਮੀਪੇ ਠਪਨਂ। ਜਗ੍ਗਿਤੁਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ ਉਦਕਸੇਚਨਾਦੀਨਿ ਕਤ੍વਾ। ਗਨ੍ਥਨਗਨ੍ਥਾਪਨੇਸੁ ਪਨ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਛ ਪੁਪ੍ਫવਿਕਤਿਯੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ ਗਨ੍ਥਿਮਂ ਗੋਪ੍ਫਿਮਂ વੇਧਿਮਂ વੇਠਿਮਂ ਪੂਰਿਮਂ વਾਯਿਮਨ੍ਤਿ। ਨਾਮવਸੇਨੇવ ਪਨੇਤੇਸਂ વਿਸੇਸੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਤਂ ਪਨ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰਾਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਕਾਤੁਮ੍ਪਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯવਚਨੇਨ ਕਾਰਾਪੇਤੁਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ‘‘ਏવਂ ਜਾਨ, ਏવਂ ਕਤੇ ਸੋਭੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਏਤਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਨ વਿਕਿਰਿਯਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਨ ਕਪ੍ਪਿਯવਚਨੇਨ ਕਾਰਾਪੇਤੁਂ વਿਨਾ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਰੋਪਨਾਦੀਨੀਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਪਥવਿਯਂ ਰੋਪਾਪਨਸਿਞ੍ਚਾਪਨਾਦੀਨਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਰੋਪਨਾਦੀਨਿ।
299-300. Kulasaṅgahatthaṃ phalapupphūpagaṃ rukkhaṃ sabbathā ropetuñca ropāpetuñca jaggituñca na vaṭṭatīti sambandhanīyaṃ. Ca-saddo ocinituṃ ocināpetuṃ, ganthituṃ ganthāpetunti ca avuttāni ca samuccinoti. Phalapupphāni sampādanavasena upagacchatīti phalapupphūpagaṃ. Sabbathāti kappiyavohāraakappiyavohārapariyāyaobhāsanimittakammavasena sabbappakāreneva. Tattha kappiyavohāro nāma ‘‘imaṃ rukkhaṃ jāna, imaṃ āvāṭaṃ jāna, imaṃ mālāvacchaṃ jāna, ettha udakaṃ jānā’’ti vacanaṃ, sukkhamātikāya ujukaraṇañca. Tabbipariyāyena akappiyavohāro nāma. Pariyāyo nāma ‘‘paṇḍitena mālāvacchādayo ropāpetabbā, na cirasseva upakārāya saṃvattantī’’tiādivacanaṃ. Obhāso nāma kuddālakhaṇittādīni ca mālāvacche ca gahetvā ṭhānaṃ. Nimittakammaṃ nāma kuddālaudakabhājanādīnaṃ āharitvā samīpe ṭhapanaṃ. Jaggitunti vadanti udakasecanādīni katvā. Ganthanaganthāpanesu pana sabbāpi cha pupphavikatiyo veditabbā ganthimaṃ gopphimaṃ vedhimaṃ veṭhimaṃ pūrimaṃ vāyimanti. Nāmavaseneva panetesaṃ viseso veditabbo. Taṃ pana kulasaṅgahato aññatrāpi bhikkhussa kātumpi akappiyavacanena kārāpetumpi na vaṭṭati. ‘‘Evaṃ jāna, evaṃ kate sobheyya, yathā etāni pupphāni na vikiriyanti, tathā karohī’’tiādinā pana kappiyavacanena kārāpetuṃ vinā kulasaṅgahaṃ vaṭṭati. Ropanādīnīti akappiyapathaviyaṃ ropāpanasiñcāpanādīni, aññattha ropanādīni.
੩੦੧-੨. ਇਦਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਦਾਨਾਦੀਸੁ ਅਟ੍ਠਸੁ ਕੁਲਸਙ੍ਗਹવਤ੍ਥੂਸੁ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਦ੍વੇ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘વੁਤ੍ਤਾવਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। વੁਤ੍ਤਾવ ਮਿਚ੍ਛਾਜੀવવਿવਜ੍ਜਨਾਯਂ વੁਤ੍ਤਾ ਏવ। ਜਙ੍ਘਪੇਸਨੇ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਪਾਠਸੇਸੋ। ਪਿਤਰੋ ਭਣ੍ਡੁਂ ਸਕਂ વੇਯ੍ਯਾવਚ੍ਚਕਰਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਿਹਿਕਮ੍ਮੇਸੁ ਦੂਤਸਾਸਨਂ ਹਰਣੇ ਪਦવਾਰੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਸਹਧਮ੍ਮਿਕੇਸੁ વਤ੍ਤਬ੍ਬਮੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਪਿਤਾਦਯੋવ વੁਤ੍ਤਾ। ਗਿਹਿਕਮ੍ਮਸੂਤਿ વਿਸਯਸਤ੍ਤਮੀ। ਪਦવਾਰੇਨਾਤਿ ਪਦਕ੍ਕਮੇਨ, ਪਦੇ ਪਦੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਪਠਮਂ ਸਾਸਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾਪਿ ਪੁਨ વਦਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਪੁਨਾਤਿ ਪਚ੍ਛਾ। ‘‘ਅਯਂ ਦਾਨਿ ਸੋ ਗਾਮੋ, ਹਨ੍ਦ ਨਂ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਮੀ’’ਤਿ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਦੇ ਪਦੇ વਦਤੋ ਚ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤਸ੍ਸ ਪਨ ਸਾਸਨਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਕਾਰੁਞ੍ਞੇ ਠਿਤੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਤਿਰੂਪਂ ਸਾਸਨਂ ਆਰੋਚੇਤੁਂ, ‘‘ਮਮ વਚਨੇਨ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ વਨ੍ਦਥਾ’’ਤਿਆਦਿਕਂ ਗਿਹੀਨਂ ਕਪ੍ਪਿਯਸਾਸਨਂ ਹਰਿਤੁਞ੍ਚ વਟ੍ਟਤਿ।
301-2. Idāni pupphadānādīsu aṭṭhasu kulasaṅgahavatthūsu avasesāni dve dassetuṃ ‘‘vuttāvā’’tiādimāha. Vuttāva micchājīvavivajjanāyaṃ vuttā eva. Jaṅghapesane vinicchayo vuccatīti pāṭhaseso. Pitaro bhaṇḍuṃ sakaṃ veyyāvaccakaraṃ ṭhapetvā gihikammesu dūtasāsanaṃ haraṇe padavārena dukkaṭanti sambandho. Sahadhammikesu vattabbameva natthīti pitādayova vuttā. Gihikammasūti visayasattamī. Padavārenāti padakkamena, pade padeti adhippāyo. Paṭhamaṃ sāsanaṃ aggahetvāpi puna vadato dukkaṭanti yojetabbaṃ. Punāti pacchā. ‘‘Ayaṃ dāni so gāmo, handa naṃ sāsanaṃ ārocemī’’ti maggā okkamantassa ca pade pade vadato ca dukkaṭanti adhippāyo. Tassa pana sāsanaṃ paṭikkhipitvā sayameva kāruññe ṭhitena gantvā attano patirūpaṃ sāsanaṃ ārocetuṃ, ‘‘mama vacanena bhagavato pāde vandathā’’tiādikaṃ gihīnaṃ kappiyasāsanaṃ harituñca vaṭṭati.
੩੦੩. ਅਭੂਤਾਰੋਚਨਰੂਪਿਯਸਂવੋਹਾਰੁਗ੍ਗਹਾਦਿਸਾਤਿ ਅਭੂਤਾਰੋਚਨਾਯ ਰੂਪਿਯਸਂવੋਹਾਰੇ ਚ ਉਗ੍ਗਹੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਪਚ੍ਚਯੇ ਆਦਿਸਨ੍ਤਿ ਕਥੇਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਭੂਤਾ…ਪੇ॰… ਹਾਦਿਸਾ, ਤਂਸਦਿਸਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
303.Abhūtārocanarūpiyasaṃvohāruggahādisāti abhūtārocanāya rūpiyasaṃvohāre ca uggahe uppannapaccaye ādisanti kathenti pakāsentīti abhūtā…pe… hādisā, taṃsadisāti vuttaṃ hoti.
੩੦੪. ਪਿਤੂਨਂ ਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਹਰਿਤ੍વਾਪਿ ਪੁਪ੍ਫਾਨਿ વਤ੍ਥੁਪੂਜਤ੍ਥਂ ਦਾਤੁਂ, ਸੇਸਞਾਤੀਨਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ વਤ੍ਥੁਪੂਜਤ੍ਥਂ ਦਾਤੁਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨੀਯਂ। ‘‘ਹਰਾਪੇਤ੍વਾ ਹਰਿਤ੍વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਪਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਮੇવ ਸਿਯਾਤਿ ਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸਕੇਨ ਪਤ੍ਤਾਪਿ ਗਹਿਤਾ। વਤ੍ਥੁਪੂਜਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਰਤਨਤ੍ਤਯਪੂਜਨਤ੍ਥਂ। ਉਪਾਸਕਾਨਮ੍ਪਿ ਪਨ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਾਨਂ વਤ੍ਥੁਪੂਜਤ੍ਥਂ ਦਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿਯੇવ। ਲਿਙ੍ਗਾਦਿਪੂਜਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਿવਲਿਙ੍ਗਗਿਣ੍ਡੁਬਿਮ੍ਬਾਦਿਪੂਜਨਤ੍ਥਂ।
304. Pitūnaṃ harāpetvā haritvāpi pupphāni vatthupūjatthaṃ dātuṃ, sesañātīnaṃ pattānaṃ vatthupūjatthaṃ dātunti yojanīyaṃ. ‘‘Harāpetvā haritvā’’ti vutte ‘‘pakkositvā pakkosāpetvā vā’’ti vuttameva siyāti na vuttaṃ. Pattānanti pakkosakena pattāpi gahitā. Vatthupūjatthanti ratanattayapūjanatthaṃ. Upāsakānampi pana sampattānaṃ vatthupūjatthaṃ dātuṃ vaṭṭatiyeva. Liṅgādipūjatthanti sivaliṅgagiṇḍubimbādipūjanatthaṃ.
੩੦੫. ਤਥਾ ਫਲਨ੍ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਪੁਪ੍ਫੇ વੁਤ੍ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਪਦਿਸਤਿ। ਪਰਿਬ੍ਬਯવਿਹੀਨਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਯਂ ਪਾਥੇਯ੍ਯਂ વਿਹੀਨਂ ਨਟ੍ਠਂ ਯੇਸਂ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾਨਨ੍ਤਿ ਸਮਾਸੋ। ਸਪਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ વਿਸ੍ਸਾਸਿਕਾ। ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੩੬-੪੩੭) ਪਨ ‘‘ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਕਂਯੇવਾ’’ਤਿ વਚਨਂ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਾਦਿવਿਭਾਗਤੋ ਮੋਚੇਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ।
305.Tathā phalanti iminā pupphe vuttaṃ sabbaṃ apadisati. Paribbayavihīnānanti paribbayaṃ pātheyyaṃ vihīnaṃ naṭṭhaṃ yesaṃ āgantukānanti samāso. Saparanti attano vissāsikā. Aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.436-437) pana ‘‘attano santakaṃyevā’’ti vacanaṃ thullaccayādivibhāgato mocetvā vuttaṃ.
੩੦੬. ਸਮ੍ਮਤੇਨ ਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਦੇਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਚਤੁਤ੍ਥਭਾਗਂ ਦਾਤਬ੍ਬਂ। ਇਤਰੇਨ ਤੁ ਅਪਲੋਕੇਤ੍વਾ ਦਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਤਰੇਨ ਤੁ ਅਸਮ੍ਮਤੇਨ ਪਨ।
306. Sammatena deyyanti yojanā. Deyyanti catutthabhāgaṃ dātabbaṃ. Itarena tu apaloketvā dātabbanti sambandhitabbaṃ. Itarena tu asammatena pana.
੩੦੭. ਪਰਿਚ੍ਛਿਜ੍ਜਾਤਿ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ ਫਲਾਨਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਫਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ વਾ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਦਾਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਰੁਕ੍ਖਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ વਾ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ। ਤਤੋਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਫਲਤੋ ਰੁਕ੍ਖਤੋ વਾ। ਯਾਚਮਾਨਸ੍ਸ ਗਿਲਾਨਸ੍ਸੇਤਰਸ੍ਸ વਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਨੀਯਂ। ਰੁਕ੍ਖਾવ ਦਸ੍ਸਿਯਾਤਿ ‘‘ਇਧ ਫਲਾਨਿ ਸੁਨ੍ਦਰਾਨਿ, ਇਤੋ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਇਤੋ ਗਹੇਤੁਂ ਲਬ੍ਭਤੀ’’ਤਿ ਰੁਕ੍ਖਾ વਾ ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾ।
307.Paricchijjāti ‘‘ettakāni phalāni dātabbānī’’ti evaṃ phalaparicchedena vā ‘‘imehi rukkhehi dātabbānī’’ti evaṃ rukkhaparicchedena vā paricchinditvā. Tatoti paricchinnaphalato rukkhato vā. Yācamānassa gilānassetarassa vāti sambandhanīyaṃ. Rukkhāva dassiyāti ‘‘idha phalāni sundarāni, ito gaṇhathā’’ti avatvā ‘‘ito gahetuṃ labbhatī’’ti rukkhā vā dassetabbā.
੩੦੮. ਇਦਾਨਿ ਅਟ੍ਠਸੁ ਪੁਪ੍ਫਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਫਲਪੁਪ੍ਫવਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਅવਸੇਸੇਸੁ ਚਤੂਸੁ ਅਪਦਿਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਿਰੀਸਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਸਿਰੀਸਚੁਣ੍ਣਕਸવਾਦਿਚੁਣ੍ਣੇਤਿ ਕਸਾવਂ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਦਿ ਯਸ੍ਸ, ਤਮੇવ ਚੁਣ੍ਣਂ, ਸਿਰੀਸਚੁਣ੍ਣਞ੍ਚ ਕਸਾવਾਦਿਚੁਣ੍ਣਞ੍ਚਾਤਿ ਸਮਾਸੋ। ‘‘ਸਿਰੀਸਚੁਣ੍ਣਂ વਾ ਅਞ੍ਞਂ વਾ ਕਸਾવ’’ਨ੍ਤਿ ਹਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੪੩੬-੪੩੭) વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਕਸਾવਾਦੀ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬੇ ਰਸ੍ਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੇਸੇਸੂਤਿ વੇਲ਼ੁਆਦੀਸੁ ਤੀਸੁ। ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅવੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਆਹ ‘‘ਪਣ੍ਣਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਪવੇਸਯੇ’’ਤਿ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਪੁਪ੍ਫਾਦੀਸੂਤਿ।
308. Idāni aṭṭhasu pupphādīnaṃ catunnaṃ vinicchayaṃ dassetvā yathāvuttaphalapupphavinicchayaṃ avasesesu catūsu apadisanto ‘‘sirīsā’’tiādimāha. Sirīsacuṇṇakasavādicuṇṇeti kasāvaṃ yaṃ kiñci ādi yassa, tameva cuṇṇaṃ, sirīsacuṇṇañca kasāvādicuṇṇañcāti samāso. ‘‘Sirīsacuṇṇaṃ vā aññaṃ vā kasāva’’nti hi aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.436-437) vuttaṃ. ‘‘Kasāvādī’’ti vattabbe rassena vuttaṃ. Sesesūti veḷuādīsu tīsu. Pāḷiyā avuttassāpi aṭṭhakathāyaṃ vuttattā āha ‘‘paṇṇampettha pavesaye’’ti. Etthāti pupphādīsūti.
ਦੂਸਨਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dūsananiddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
