| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੮. ਦੁਸ੍ਸੀਲਪਞ੍ਹੋ
8. Dussīlapañho
੮. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਗਿਹਿਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਚ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਚ ਕੋ વਿਸੇਸੋ, ਕਿਂ ਨਾਨਾਕਰਣਂ, ਉਭੋਪੇਤੇ ਸਮਸਮਗਤਿਕਾ, ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਮਸਮੋ વਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ, ਉਦਾਹੁ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਾਨਾਕਾਰਣਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ?
8. ‘‘Bhante nāgasena, gihidussīlassa ca samaṇadussīlassa ca ko viseso, kiṃ nānākaraṇaṃ, ubhopete samasamagatikā, ubhinnampi samasamo vipāko hoti, udāhu kiñci nānākāraṇaṃ atthī’’ti?
‘‘ਦਸ ਯਿਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਗੁਣਾ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਗਿਹਿਦੁਸ੍ਸੀਲਤੋ વਿਸੇਸੇਨ ਅਤਿਰੇਕਾ, ਦਸਹਿ ਚ ਕਾਰਣੇਹਿ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ।
‘‘Dasa yime, mahārāja, guṇā samaṇadussīlassa gihidussīlato visesena atirekā, dasahi ca kāraṇehi uttariṃ dakkhiṇaṃ visodheti.
‘‘ਕਤਮੇ ਦਸ ਗੁਣਾ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਗਿਹਿਦੁਸ੍ਸੀਲਤੋ વਿਸੇਸੇਨ ਅਤਿਰੇਕਾ? ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਬੁਦ੍ਧੇ ਸਗਾਰવੋ ਹੋਤਿ, ਧਮ੍ਮੇ ਸਗਾਰવੋ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਘੇ ਸਗਾਰવੋ ਹੋਤਿ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਸਗਾਰવੋ ਹੋਤਿ, ਉਦ੍ਦੇਸਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਯ વਾਯਮਤਿ, ਸવਨਬਹੁਲੋ ਹੋਤਿ, ਭਿਨ੍ਨਸੀਲੋਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਪਰਿਸਗਤੋ ਆਕਪ੍ਪਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤਿ, ਗਰਹਭਯਾ ਕਾਯਿਕਂ વਾਚਸਿਕਂ ਰਕ੍ਖਤਿ, ਪਧਾਨਾਭਿਮੁਖਞ੍ਚਸ੍ਸ ਹੋਤਿ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਾਮਞ੍ਞਂ ਉਪਗਤੋ ਹੋਤਿ। ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਪਾਪਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਆਚਰਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਇਤ੍ਥੀ ਸਪਤਿਕਾ ਨਿਲੀਯਿਤ੍વਾ ਰਹਸ੍ਸੇਨੇવ ਪਾਪਮਾਚਰਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਪਾਪਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਆਚਰਤਿ। ਇਮੇ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਸ ਗੁਣਾ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਗਿਹਿਦੁਸ੍ਸੀਲਤੋ વਿਸੇਸੇਨ ਅਤਿਰੇਕਾ।
‘‘Katame dasa guṇā samaṇadussīlassa gihidussīlato visesena atirekā? Idha, mahārāja, samaṇadussīlo buddhe sagāravo hoti, dhamme sagāravo hoti, saṅghe sagāravo hoti, sabrahmacārīsu sagāravo hoti, uddesaparipucchāya vāyamati, savanabahulo hoti, bhinnasīlopi, mahārāja, dussīlo parisagato ākappaṃ upaṭṭhapeti, garahabhayā kāyikaṃ vācasikaṃ rakkhati, padhānābhimukhañcassa hoti cittaṃ, bhikkhusāmaññaṃ upagato hoti. Karontopi, mahārāja, samaṇadussīlo pāpaṃ paṭicchannaṃ ācarati. Yathā, mahārāja, itthī sapatikā nilīyitvā rahasseneva pāpamācarati; evameva kho, mahārāja, karontopi samaṇadussīlo pāpaṃ paṭicchannaṃ ācarati. Ime kho, mahārāja, dasa guṇā samaṇadussīlassa gihidussīlato visesena atirekā.
‘‘ਕਤਮੇਹਿ ਦਸਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ? ਅਨવਜ੍ਜਕવਚਧਾਰਣਤਾਯਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਇਸਿਸਾਮਞ੍ਞਭਣ੍ਡੁਲਿਙ੍ਗਧਾਰਣਤੋਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਸਙ੍ਘਸਮਯਮਨੁਪ੍ਪવਿਟ੍ਠਤਾਯਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਧਮ੍ਮਸਙ੍ਘਸਰਣਗਤਤਾਯਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਪਧਾਨਾਸਯਨਿਕੇਤવਾਸਿਤਾਯਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਜਿਨਸਾਸਨਧਰ 1 ਪਰਿਯੇਸਨਤੋਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਪવਰਧਮ੍ਮਦੇਸਨਤੋਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਧਮ੍ਮਦੀਪਗਤਿਪਰਾਯਣਤਾਯਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ‘ਅਗ੍ਗੋ ਬੁਦ੍ਧੋ’ਤਿ ਏਕਨ੍ਤਉਜੁਦਿਟ੍ਠਿਤਾਯਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ, ਉਪੋਸਥਸਮਾਦਾਨਤੋਪਿ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਦਸਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ ਉਤ੍ਤਰਿਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ ।
‘‘Katamehi dasahi kāraṇehi uttariṃ dakkhiṇaṃ visodheti? Anavajjakavacadhāraṇatāyapi dakkhiṇaṃ visodheti, isisāmaññabhaṇḍuliṅgadhāraṇatopi dakkhiṇaṃ visodheti, saṅghasamayamanuppaviṭṭhatāyapi dakkhiṇaṃ visodheti, buddhadhammasaṅghasaraṇagatatāyapi dakkhiṇaṃ visodheti, padhānāsayaniketavāsitāyapi dakkhiṇaṃ visodheti, jinasāsanadhara 2 pariyesanatopi dakkhiṇaṃ visodheti, pavaradhammadesanatopi dakkhiṇaṃ visodheti, dhammadīpagatiparāyaṇatāyapi dakkhiṇaṃ visodheti, ‘aggo buddho’ti ekantaujudiṭṭhitāyapi dakkhiṇaṃ visodheti, uposathasamādānatopi dakkhiṇaṃ visodheti. Imehi kho, mahārāja, dasahi kāraṇehi uttariṃ dakkhiṇaṃ visodheti .
‘‘ਸੁવਿਪਨ੍ਨੋਪਿ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਦਾਯਕਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਦਕਂ ਸੁਬਹਲਮ੍ਪਿ ਕਲਲਕਦ੍ਦਮਰਜੋਜਲ੍ਲਂ ਅਪਨੇਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੁવਿਪਨ੍ਨੋਪਿ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਦਾਯਕਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ।
‘‘Suvipannopi hi, mahārāja, samaṇadussīlo dāyakānaṃ dakkhiṇaṃ visodheti. Yathā, mahārāja, udakaṃ subahalampi kalalakaddamarajojallaṃ apaneti; evameva kho, mahārāja, suvipannopi samaṇadussīlo dāyakānaṃ dakkhiṇaṃ visodheti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਉਣ੍ਹੋਦਕਂ ਸੁਕੁਧਿਤਮ੍ਪਿ 3 ਜ੍ਜਲਨ੍ਤਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਅਗ੍ਗਿਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੁવਿਪਨ੍ਨੋਪਿ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਦਾਯਕਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, uṇhodakaṃ sukudhitampi 4 jjalantaṃ mahantaṃ aggikkhandhaṃ nibbāpeti, evameva kho, mahārāja, suvipannopi samaṇadussīlo dāyakānaṃ dakkhiṇaṃ visodheti.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭੋਜਨਂ વਿਰਸਮ੍ਪਿ ਖੁਦਾਦੁਬ੍ਬਲ੍ਯਂ ਅਪਨੇਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸੁવਿਪਨ੍ਨੋਪਿ ਸਮਣਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਦਾਯਕਾਨਂ ਦਕ੍ਖਿਣਂ વਿਸੋਧੇਤਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, bhojanaṃ virasampi khudādubbalyaṃ apaneti, evameva kho, mahārāja, suvipannopi samaṇadussīlo dāyakānaṃ dakkhiṇaṃ visodheti.
‘‘ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਦੇવਾਤਿਦੇવੇਨ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯવਰਲਞ੍ਛਕੇ ਦਕ੍ਖਿਣવਿਭਙ੍ਗੇ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇ –
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, tathāgatena devātidevena majjhimanikāyavaralañchake dakkhiṇavibhaṅge veyyākaraṇe –
‘‘‘ਯੋ ਸੀਲવਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲੇਸੁ ਦਦਾਤਿ ਦਾਨਂ, ਧਮ੍ਮੇਨ ਲਦ੍ਧਂ ਸੁਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ।
‘‘‘Yo sīlavā dussīlesu dadāti dānaṃ, dhammena laddhaṃ supasannacitto;
ਅਭਿਸਦ੍ਦਹਂ ਕਮ੍ਮਫਲਂ ਉਲ਼ਾਰਂ, ਸਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਦਾਯਕਤੋ વਿਸੁਜ੍ਝਤੀ’’’ਤਿ 5॥
Abhisaddahaṃ kammaphalaṃ uḷāraṃ, sā dakkhiṇā dāyakato visujjhatī’’’ti 6.
‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ , ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਾવਤਕਂ ਮਯਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ, ਤਂ ਤ੍વਂ ਓਪਮ੍ਮੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ વਿਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਅਮਤਮਧੁਰਂ ਸવਨੂਪਗਂ ਅਕਾਸਿ। ਯਥਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੂਦੋ વਾ ਸੂਦਨ੍ਤੇવਾਸੀ વਾ ਤਾવਤਕਂ ਮਂਸਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਨਾਨਾવਿਧੇਹਿ ਸਮ੍ਭਾਰੇਹਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਰਾਜੂਪਭੋਗਂ ਕਰੋਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਾવਤਕਂ ਮਯਂ ਪਞ੍ਹਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹ, ਤਂ ਤ੍વਂ ਓਪਮ੍ਮੇਹਿ ਕਾਰਣੇਹਿ વਿਭਾવੇਤ੍વਾ ਅਮਤਮਧੁਰਂ ਸવਨੂਪਗਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ।
‘‘Acchariyaṃ , bhante nāgasena, abbhutaṃ, bhante nāgasena, tāvatakaṃ mayaṃ pañhaṃ apucchimha, taṃ tvaṃ opammehi kāraṇehi vibhāvento amatamadhuraṃ savanūpagaṃ akāsi. Yathā nāma, bhante, sūdo vā sūdantevāsī vā tāvatakaṃ maṃsaṃ labhitvā nānāvidhehi sambhārehi sampādetvā rājūpabhogaṃ karoti; evameva kho, bhante nāgasena, tāvatakaṃ mayaṃ pañhaṃ apucchimha, taṃ tvaṃ opammehi kāraṇehi vibhāvetvā amatamadhuraṃ savanūpagaṃ akāsī’’ti.
ਦੁਸ੍ਸੀਲਪਞ੍ਹੋ ਅਟ੍ਠਮੋ।
Dussīlapañho aṭṭhamo.
Footnotes:
