Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౨. దుతియఆఘాతపటివినయసుత్తం
2. Dutiyaāghātapaṭivinayasuttaṃ
౧౬౨. తత్ర ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘ఆవుసో భిక్ఖవే’’తి. ‘‘ఆవుసో’’తి ఖో తే భిక్ఖూ ఆయస్మతో సారిపుత్తస్స పచ్చస్సోసుం. ఆయస్మా సారిపుత్తో ఏతదవోచ –
162. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –
‘‘పఞ్చిమే, ఆవుసో, ఆఘాతపటివినయా యత్థ భిక్ఖునో ఉప్పన్నో ఆఘాతో సబ్బసో పటివినేతబ్బో. కతమే పఞ్చ? ఇధావుసో, ఏకచ్చో పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో హోతి పరిసుద్ధవచీసమాచారో; ఏవరూపేపి, ఆవుసో, పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో. ఇధ పనావుసో, ఏకచ్చో పుగ్గలో అపరిసుద్ధవచీసమాచారో హోతి పరిసుద్ధకాయసమాచారో; ఏవరూపేపి, ఆవుసో, పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో. ఇధ పనావుసో, ఏకచ్చో పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో హోతి అపరిసుద్ధవచీసమాచారో, లభతి చ కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం; ఏవరూపేపి, ఆవుసో, పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో. ఇధ పనావుసో, ఏకచ్చో పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో హోతి అపరిసుద్ధవచీసమాచారో, న చ లభతి కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం; ఏవరూపేపి, ఆవుసో, పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో. ఇధ పనావుసో, ఏకచ్చో పుగ్గలో పరిసుద్ధకాయసమాచారో పరిసుద్ధవచీసమాచారో, లభతి చ కాలేన వా కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం; ఏవరూపేపి, ఆవుసో, పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో.
‘‘Pañcime, āvuso, āghātapaṭivinayā yattha bhikkhuno uppanno āghāto sabbaso paṭivinetabbo. Katame pañca? Idhāvuso, ekacco puggalo aparisuddhakāyasamācāro hoti parisuddhavacīsamācāro; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo. Idha panāvuso, ekacco puggalo aparisuddhavacīsamācāro hoti parisuddhakāyasamācāro; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo. Idha panāvuso, ekacco puggalo aparisuddhakāyasamācāro hoti aparisuddhavacīsamācāro, labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo. Idha panāvuso, ekacco puggalo aparisuddhakāyasamācāro hoti aparisuddhavacīsamācāro, na ca labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo. Idha panāvuso, ekacco puggalo parisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro, labhati ca kālena vā kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ; evarūpepi, āvuso, puggale āghāto paṭivinetabbo.
‘‘తత్రావుసో, య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో పరిసుద్ధవచీసమాచారో, కథం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో? సేయ్యథాపి, ఆవుసో, భిక్ఖు పంసుకూలికో రథియాయ నన్తకం దిస్వా వామేన పాదేన నిగ్గణ్హిత్వా దక్ఖిణేన పాదేన పత్థరిత్వా 1, యో తత్థ సారో తం పరిపాతేత్వా ఆదాయ పక్కమేయ్య; ఏవమేవం ఖ్వావుసో, య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో పరిసుద్ధవచీసమాచారో, యాస్స అపరిసుద్ధకాయసమాచారతా న సాస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా, యా చ ఖ్వాస్స పరిసుద్ధవచీసమాచారతా సాస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా. ఏవం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo? Seyyathāpi, āvuso, bhikkhu paṃsukūliko rathiyāya nantakaṃ disvā vāmena pādena niggaṇhitvā dakkhiṇena pādena pattharitvā 2, yo tattha sāro taṃ paripātetvā ādāya pakkameyya; evamevaṃ khvāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro, yāssa aparisuddhakāyasamācāratā na sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā, yā ca khvāssa parisuddhavacīsamācāratā sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā. Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
‘‘తత్రావుసో, య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధవచీసమాచారో పరిసుద్ధకాయసమాచారో, కథం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో? సేయ్యథాపి, ఆవుసో, పోక్ఖరణీ సేవాలపణకపరియోనద్ధా. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఘమ్మాభితత్తో ఘమ్మపరేతో కిలన్తో తసితో పిపాసితో. సో తం పోక్ఖరణిం ఓగాహేత్వా ఉభోహి హత్థేహి ఇతిచితి చ సేవాలపణకం అపవియూహిత్వా అఞ్జలినా పివిత్వా పక్కమేయ్య. ఏవమేవం ఖో, ఆవుసో , య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధవచీసమాచారో పరిసుద్ధకాయసమాచారో, యాస్స అపరిసుద్ధవచీసమాచారతా న సాస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా, యా చ ఖ్వాస్స పరిసుద్ధకాయసమాచారతా సాస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా. ఏవం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhavacīsamācāro parisuddhakāyasamācāro, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo? Seyyathāpi, āvuso, pokkharaṇī sevālapaṇakapariyonaddhā. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito. So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā ubhohi hatthehi iticiti ca sevālapaṇakaṃ apaviyūhitvā añjalinā pivitvā pakkameyya. Evamevaṃ kho, āvuso , yvāyaṃ puggalo aparisuddhavacīsamācāro parisuddhakāyasamācāro, yāssa aparisuddhavacīsamācāratā na sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā, yā ca khvāssa parisuddhakāyasamācāratā sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā. Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
‘‘తత్రావుసో, య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో అపరిసుద్ధవచీసమాచారో లభతి చ కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, కథం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో? సేయ్యథాపి, ఆవుసో, పరిత్తం గోపదే 3 ఉదకం. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఘమ్మాభితత్తో ఘమ్మపరేతో కిలన్తో తసితో పిపాసితో. తస్స ఏవమస్స – ‘ఇదం ఖో పరిత్తం గోపదే ఉదకం. సచాహం అఞ్జలినా వా పివిస్సామి భాజనేన వా ఖోభేస్సామిపి తం లోళేస్సామిపి తం అపేయ్యమ్పి తం కరిస్సామి. యంనూనాహం చతుక్కుణ్డికో 4 నిపతిత్వా గోపీతకం పివిత్వా పక్కమేయ్య’న్తి. సో చతుక్కుణ్డికో నిపతిత్వా గోపీతకం పివిత్వా పక్కమేయ్య. ఏవమేవం ఖో, ఆవుసో, య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో అపరిసుద్ధవచీసమాచారో లభతి చ కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, యాస్స అపరిసుద్ధకాయసమాచారతా న సాస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా; యాపిస్స అపరిసుద్ధవచీసమాచారతా న సాపిస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా. యఞ్చ ఖో సో లభతి కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, తమేవస్స 5 తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బం. ఏవం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో.
‘‘Tatrāvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo? Seyyathāpi, āvuso, parittaṃ gopade 6 udakaṃ. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito. Tassa evamassa – ‘idaṃ kho parittaṃ gopade udakaṃ. Sacāhaṃ añjalinā vā pivissāmi bhājanena vā khobhessāmipi taṃ loḷessāmipi taṃ apeyyampi taṃ karissāmi. Yaṃnūnāhaṃ catukkuṇḍiko 7 nipatitvā gopītakaṃ pivitvā pakkameyya’nti. So catukkuṇḍiko nipatitvā gopītakaṃ pivitvā pakkameyya. Evamevaṃ kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, yāssa aparisuddhakāyasamācāratā na sāssa tasmiṃ samaye manasi kātabbā; yāpissa aparisuddhavacīsamācāratā na sāpissa tasmiṃ samaye manasi kātabbā. Yañca kho so labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, tamevassa 8 tasmiṃ samaye manasi kātabbaṃ. Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
‘‘తత్రావుసో , య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో అపరిసుద్ధవచీసమాచారో న చ లభతి కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, కథం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో? సేయ్యథాపి, ఆవుసో, పురిసో ఆబాధికో దుక్ఖితో బాళ్హగిలానో అద్ధానమగ్గప్పటిపన్నో. తస్స పురతోపిస్స దూరే గామో పచ్ఛతోపిస్స దూరే గామో. సో న లభేయ్య సప్పాయాని భోజనాని, న లభేయ్య సప్పాయాని భేసజ్జాని, న లభేయ్య పతిరూపం ఉపట్ఠాకం, న లభేయ్య గామన్తనాయకం. తమేనం అఞ్ఞతరో పురిసో పస్సేయ్య అద్ధానమగ్గప్పటిపన్నో. సో తస్మిం పురిసే కారుఞ్ఞంయేవ ఉపట్ఠాపేయ్య, అనుద్దయంయేవ ఉపట్ఠాపేయ్య, అనుకమ్పంయేవ ఉపట్ఠాపేయ్య – ‘అహో వతాయం పురిసో లభేయ్య సప్పాయాని భోజనాని, లభేయ్య సప్పాయాని భేసజ్జాని, లభేయ్య పతిరూపం ఉపట్ఠాకం, లభేయ్య గామన్తనాయకం! తం కిస్స హేతు? మాయం 9 పురిసో ఇధేవ అనయబ్యసనం ఆపజ్జీ’తి 10! ఏవమేవం ఖో, ఆవుసో, య్వాయం పుగ్గలో అపరిసుద్ధకాయసమాచారో అపరిసుద్ధవచీసమాచారో న చ లభతి కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, ఏవరూపేపి 11, ఆవుసో, పుగ్గలే కారుఞ్ఞంయేవ ఉపట్ఠాపేతబ్బం అనుద్దయాయేవ ఉపట్ఠాపేతబ్బా అనుకమ్పాయేవ ఉపట్ఠాపేతబ్బా – ‘అహో వత అయమాయస్మా కాయదుచ్చరితం పహాయ కాయసుచరితం భావేయ్య, వచీదుచ్చరితం పహాయ వచీసుచరితం భావేయ్య, మనోదుచ్చరితం పహాయ మనోసుచరితం భావేయ్య ! తం కిస్స హేతు? మాయం ఆయస్మా 12 కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జీ’తి 13! ఏవం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో.
‘‘Tatrāvuso , yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro na ca labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo? Seyyathāpi, āvuso, puriso ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno addhānamaggappaṭipanno. Tassa puratopissa dūre gāmo pacchatopissa dūre gāmo. So na labheyya sappāyāni bhojanāni, na labheyya sappāyāni bhesajjāni, na labheyya patirūpaṃ upaṭṭhākaṃ, na labheyya gāmantanāyakaṃ. Tamenaṃ aññataro puriso passeyya addhānamaggappaṭipanno. So tasmiṃ purise kāruññaṃyeva upaṭṭhāpeyya, anuddayaṃyeva upaṭṭhāpeyya, anukampaṃyeva upaṭṭhāpeyya – ‘aho vatāyaṃ puriso labheyya sappāyāni bhojanāni, labheyya sappāyāni bhesajjāni, labheyya patirūpaṃ upaṭṭhākaṃ, labheyya gāmantanāyakaṃ! Taṃ kissa hetu? Māyaṃ 14 puriso idheva anayabyasanaṃ āpajjī’ti 15! Evamevaṃ kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo aparisuddhakāyasamācāro aparisuddhavacīsamācāro na ca labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, evarūpepi 16, āvuso, puggale kāruññaṃyeva upaṭṭhāpetabbaṃ anuddayāyeva upaṭṭhāpetabbā anukampāyeva upaṭṭhāpetabbā – ‘aho vata ayamāyasmā kāyaduccaritaṃ pahāya kāyasucaritaṃ bhāveyya, vacīduccaritaṃ pahāya vacīsucaritaṃ bhāveyya, manoduccaritaṃ pahāya manosucaritaṃ bhāveyya ! Taṃ kissa hetu? Māyaṃ āyasmā 17 kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjī’ti 18! Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo.
‘‘తత్రావుసో , య్వాయం పుగ్గలో పరిసుద్ధకాయసమాచారో పరిసుద్ధవచీసమాచారో లభతి చ కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, కథం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో? సేయ్యథాపి, ఆవుసో, పోక్ఖరణీ అచ్ఛోదకా సాతోదకా సీతోదకా 19 సేతకా 20 సుపతిత్థా రమణీయా నానారుక్ఖేహి సఞ్ఛన్నా. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఘమ్మాభితత్తో ఘమ్మపరేతో కిలన్తో తసితో పిపాసితో . సో తం పోక్ఖరణిం ఓగాహేత్వా న్హాత్వా చ పివిత్వా చ పచ్చుత్తరిత్వా తత్థేవ రుక్ఖచ్ఛాయాయ నిసీదేయ్య వా నిపజ్జేయ్య వా.
‘‘Tatrāvuso , yvāyaṃ puggalo parisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, kathaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo? Seyyathāpi, āvuso, pokkharaṇī acchodakā sātodakā sītodakā 21 setakā 22 supatitthā ramaṇīyā nānārukkhehi sañchannā. Atha puriso āgaccheyya ghammābhitatto ghammapareto kilanto tasito pipāsito . So taṃ pokkharaṇiṃ ogāhetvā nhātvā ca pivitvā ca paccuttaritvā tattheva rukkhacchāyāya nisīdeyya vā nipajjeyya vā.
ఏవమేవం ఖో, ఆవుసో, య్వాయం పుగ్గలో పరిసుద్ధకాయసమాచారో పరిసుద్ధవచీసమాచారో లభతి చ కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, యాపిస్స పరిసుద్ధకాయసమాచారతా సాపిస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా; యాపిస్స పరిసుద్ధవచీసమాచారతా సాపిస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బా; యమ్పి లభతి కాలేన కాలం చేతసో వివరం చేతసో పసాదం, తమ్పిస్స తస్మిం సమయే మనసి కాతబ్బం. ఏవం తస్మిం పుగ్గలే ఆఘాతో పటివినేతబ్బో. సమన్తపాసాదికం, ఆవుసో, పుగ్గలం ఆగమ్మ చిత్తం పసీదతి.
Evamevaṃ kho, āvuso, yvāyaṃ puggalo parisuddhakāyasamācāro parisuddhavacīsamācāro labhati ca kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, yāpissa parisuddhakāyasamācāratā sāpissa tasmiṃ samaye manasi kātabbā; yāpissa parisuddhavacīsamācāratā sāpissa tasmiṃ samaye manasi kātabbā; yampi labhati kālena kālaṃ cetaso vivaraṃ cetaso pasādaṃ, tampissa tasmiṃ samaye manasi kātabbaṃ. Evaṃ tasmiṃ puggale āghāto paṭivinetabbo. Samantapāsādikaṃ, āvuso, puggalaṃ āgamma cittaṃ pasīdati.
‘‘ఇమే ఖో, ఆవుసో, పఞ్చ ఆఘాతపటివినయా, యత్థ భిక్ఖునో ఉప్పన్నో ఆఘాతో సబ్బసో పటివినేతబ్బో’’తి. దుతియం.
‘‘Ime kho, āvuso, pañca āghātapaṭivinayā, yattha bhikkhuno uppanno āghāto sabbaso paṭivinetabbo’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౨. దుతియఆఘాతపటివినయసుత్తవణ్ణనా • 2. Dutiyaāghātapaṭivinayasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧-౫. పఠమఆఘాతపటివినయసుత్తాదివణ్ణనా • 1-5. Paṭhamaāghātapaṭivinayasuttādivaṇṇanā