Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၇. ဒုတိယအနာထပိဏ္ဍိကသုတ္တံ
7. Dutiyaanāthapiṇḍikasuttaṃ
၁၀၂၃. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ တေန ခော ပန သမယေန အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ အာဗာဓိကော ဟောတိ ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော။ အထ ခော အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ အညတရံ ပုရိသံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တ္ဝံ, အမ္ဘော ပုရိသ, ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ မမ ဝစနေန အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒ – ‘အနာထပိဏ္ဍိကော, ဘန္တေ, ဂဟပတိ အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော။ သော အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘သာဓု ကိရ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ နိဝေသနံ တေနုပသင္ကမတု အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’’တိ။
1023. Sāvatthinidānaṃ. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍiko gahapati ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, ambho purisa, yenāyasmā ānando tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena āyasmato ānandassa pāde sirasā vanda – ‘anāthapiṇḍiko, bhante, gahapati ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. So āyasmato ānandassa pāde sirasā vandatī’ti. Evañca vadehi – ‘sādhu kira, bhante, āyasmā ānando yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti.
‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော သော ပုရိသော အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ ပဋိသ္သုတ္ဝာ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော သော ပုရိသော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အနာထပိဏ္ဍိကော, ဘန္တေ, ဂဟပတိ အာဗာဓိကော ဒုက္ခိတော ဗာဠ္ဟဂိလာနော။ သော အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ပာဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒတိ – ‘သာဓု ကိရ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ နိဝေသနံ တေနုပသင္ကမတု အနုကမ္ပံ ဥပာဒာယာ’’’တိ။ အဓိဝာသေသိ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော တုဏ္ဟီဘာဝေန။
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so puriso anāthapiṇḍikassa gahapatissa paṭissutvā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so puriso āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘anāthapiṇḍiko, bhante, gahapati ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. So āyasmato ānandassa pāde sirasā vandati. Evañca vadati – ‘sādhu kira, bhante, āyasmā ānando yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti. Adhivāsesi kho āyasmā ānando tuṇhībhāvena.
အထ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ယေန အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ ဂဟပတိသ္သ နိဝေသနံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကစ္စိ တေ, ဂဟပတိ, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ? ကစ္စိ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ပဋိက္ကမန္တိ, နော အဘိက္ကမန္တိ; ပဋိက္ကမောသာနံ ပညာယတိ, နော အဘိက္ကမော’’တိ? ‘‘န မေ, ဘန္တေ, ခမနီယံ န ယာပနီယံ။ ဗာဠ္ဟာ မေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ အဘိက္ကမန္တိ, နော ပဋိက္ကမန္တိ; အဘိက္ကမောသာနံ ပညာယတိ, နော ပဋိက္ကမော’’တိ။
Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho āyasmā ānando anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘kacci te, gahapati, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ? Kacci dukkhā vedanā paṭikkamanti, no abhikkamanti; paṭikkamosānaṃ paññāyati, no abhikkamo’’ti? ‘‘Na me, bhante, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ. Bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti, no paṭikkamanti; abhikkamosānaṃ paññāyati, no paṭikkamo’’ti.
‘‘စတူဟိ ခော, ဂဟပတိ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတသ္သ အသ္သုတဝတော ပုထုဇ္ဇနသ္သ ဟောတိ ဥတ္တာသော, ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။ ကတမေဟိ စတူဟိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော ဗုဒ္ဓေ အပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ တဉ္စ ပနသ္သ ဗုဒ္ဓေ အပ္ပသာဒံ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော ဟောတိ ဥတ္တာသော, ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။
‘‘Catūhi kho, gahapati, dhammehi samannāgatassa assutavato puthujjanassa hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Katamehi catūhi? Idha, gahapati, assutavā puthujjano buddhe appasādena samannāgato hoti. Tañca panassa buddhe appasādaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော ဓမ္မေ အပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ တဉ္စ ပနသ္သ ဓမ္မေ အပ္ပသာဒံ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော ဟောတိ ဥတ္တာသော, ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, assutavā puthujjano dhamme appasādena samannāgato hoti. Tañca panassa dhamme appasādaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော သင္ဃေ အပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ တဉ္စ ပနသ္သ သင္ဃေ အပ္ပသာဒံ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော ဟောတိ ဥတ္တာသော, ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, assutavā puthujjano saṅghe appasādena samannāgato hoti. Tañca panassa saṅghe appasādaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, အသ္သုတဝာ ပုထုဇ္ဇနော ဒုသ္သီလ္ယေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ တဉ္စ ပနသ္သ ဒုသ္သီလ္ယံ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော ဟောတိ ဥတ္တာသော, ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။ ဣမေဟိ ခော, ဂဟပတိ, စတူဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတသ္သ အသ္သုတဝတော ပုထုဇ္ဇနသ္သ ဟောတိ ဥတ္တာသော, ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, assutavā puthujjano dussīlyena samannāgato hoti. Tañca panassa dussīlyaṃ attani samanupassato hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Imehi kho, gahapati, catūhi dhammehi samannāgatassa assutavato puthujjanassa hoti uttāso, hoti chambhitattaṃ, hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘စတူဟိ ခော, ဂဟပတိ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတသ္သ သုတဝတော အရိယသာဝကသ္သ န ဟောတိ ဥတ္တာသော, န ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, န ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။ ကတမေဟိ စတူဟိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣတိပိ သော ဘဂဝာ။ပေ.။ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာတိ။ တဉ္စ ပနသ္သ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒံ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော န ဟောတိ ဥတ္တာသော, န ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, န ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။
‘‘Catūhi kho, gahapati, dhammehi samannāgatassa sutavato ariyasāvakassa na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Katamehi catūhi? Idha, gahapati, sutavā ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Tañca panassa buddhe aveccappasādaṃ attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, သုတဝာ အရိယသာဝကော ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – သ္ဝာက္ခာတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော။ပေ.။ ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟီတိ။ တဉ္စ ပနသ္သ ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒံ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော န ဟောတိ ဥတ္တာသော, န ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, န ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, sutavā ariyasāvako dhamme aveccappasādena samannāgato hoti – svākkhāto bhagavatā dhammo…pe… paccattaṃ veditabbo viññūhīti. Tañca panassa dhamme aveccappasādaṃ attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, သုတဝာ အရိယသာဝကော သင္ဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – သုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော။ပေ.။ အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သာတိ။ တဉ္စ ပနသ္သ သင္ဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒံ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော န ဟောတိ ဥတ္တာသော, န ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, န ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, sutavā ariyasāvako saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Tañca panassa saṅghe aveccappasādaṃ attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ.
‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, သုတဝာ အရိယသာဝကော အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ သမန္နာဂတော ဟောတိ အခဏ္ဍေဟိ။ပေ.။ သမာဓိသံဝတ္တနိကေဟိ။ တာနိ စ ပနသ္သ အရိယကန္တာနိ သီလာနိ အတ္တနိ သမနုပသ္သတော န ဟောတိ ဥတ္တာသော, န ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, န ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယံ။ ဣမေဟိ ခော, ဂဟပတိ, စတူဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတသ္သ သုတဝတော အရိယသာဝကသ္သ န ဟောတိ ဥတ္တာသော, န ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ, န ဟောတိ သမ္ပရာယိကံ မရဏဘယ’’န္တိ။
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, sutavā ariyasāvako ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Tāni ca panassa ariyakantāni sīlāni attani samanupassato na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhayaṃ. Imehi kho, gahapati, catūhi dhammehi samannāgatassa sutavato ariyasāvakassa na hoti uttāso, na hoti chambhitattaṃ, na hoti samparāyikaṃ maraṇabhaya’’nti.
‘‘နာဟံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, ဘာယာမိ။ က္ယာဟံ ဘာယိသ္သာမိ! အဟဉ္ဟိ, ဘန္တေ, ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောမိ – ဣတိပိ သော ဘဂဝာ။ပေ.။ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာတိ။ ဓမ္မေ။ပေ.။ သင္ဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောမိ – သုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသင္ဃော။ပေ.။ အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကသ္သာတိ။ ယာနိ စိမာနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဂိဟိသာမီစိကာနိ သိက္ခာပဒာနိ ဒေသိတာနိ, နာဟံ တေသံ ကိဉ္စိ အတ္တနိ ခဏ္ဍံ သမနုပသ္သာမီ’’တိ ။ ‘‘လာဘာ တေ, ဂဟပတိ, သုလဒ္ဓံ တေ, ဂဟပတိ! သောတာပတ္တိဖလံ တယာ, ဂဟပတိ, ဗ္ယာကတ’’န္တိ။ သတ္တမံ။
‘‘Nāhaṃ, bhante ānanda, bhāyāmi. Kyāhaṃ bhāyissāmi! Ahañhi, bhante, buddhe aveccappasādena samannāgato homi – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato homi – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Yāni cimāni, bhante, bhagavatā gihisāmīcikāni sikkhāpadāni desitāni, nāhaṃ tesaṃ kiñci attani khaṇḍaṃ samanupassāmī’’ti . ‘‘Lābhā te, gahapati, suladdhaṃ te, gahapati! Sotāpattiphalaṃ tayā, gahapati, byākata’’nti. Sattamaṃ.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၇. ဒုတိယအနာထပိဏ္ဍိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Dutiyaanāthapiṇḍikasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၇. ဒုတိယအနာထပိဏ္ဍိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 7. Dutiyaanāthapiṇḍikasuttavaṇṇanā