| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวิภงฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
๒. ทุติยอนิยตสิกฺขาปทวณฺณนา
2. Dutiyaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
๔๕๒. เตน สมเยน พุโทฺธ ภควาติ ทุติยอนิยตสิกฺขาปทํฯ ตตฺถ ภควตา ปฎิกฺขิตฺตนฺติอาทิมฺหิ ‘‘ยํ เอโก เอกาย รโห ปฎิจฺฉเนฺน อาสเน อลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กเปฺปยฺย, ตํ นิสชฺชํ กเปฺปตุํ ปฎิกฺขิตฺต’’นฺติ เอวํ สมฺพโนฺธ เวทิตโพฺพฯ อิตรถา หิ ‘‘เอกสฺส เอกายา’’ติ วตฺตพฺพํ สิยา, กสฺมา? ‘‘ปฎิกฺขิตฺต’’นฺติ วุตฺตตฺตาฯ สามิอเตฺถ วา เอตํ ปจฺจตฺตวจนํ เวทิตพฺพํฯ
452.Tena samayena buddho bhagavāti dutiyaaniyatasikkhāpadaṃ. Tattha bhagavatā paṭikkhittantiādimhi ‘‘yaṃ eko ekāya raho paṭicchanne āsane alaṃkammaniye nisajjaṃ kappeyya, taṃ nisajjaṃ kappetuṃ paṭikkhitta’’nti evaṃ sambandho veditabbo. Itarathā hi ‘‘ekassa ekāyā’’ti vattabbaṃ siyā, kasmā? ‘‘Paṭikkhitta’’nti vuttattā. Sāmiatthe vā etaṃ paccattavacanaṃ veditabbaṃ.
๔๕๓. น เหว โข ปน ปฎิจฺฉนฺนนฺติ เอตฺถ ปน ยมฺปิ พหิ ปริกฺขิตฺตํ อโนฺต วิวฎํ ปริเวณงฺคณาทิ, ตมฺปิ อโนฺตคธนฺติ เวทิตพฺพํฯ เอวรูปญฺหิ ฐานํ อปฺปฎิจฺฉเนฺนเยว คหิตนฺติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํฯ เสสํ ปฐมสิกฺขาปทนเยเนว เวทิตพฺพํฯ เกวลญฺหิ อิธ อิตฺถีปิ ปุริโสปิ โย โกจิ วิญฺญู อนโนฺธ อพธิโร อโนฺตทฺวาทสหเตฺถ โอกาเส ฐิโต วา นิสิโนฺน วา วิกฺขิโตฺตปิ นิทฺทายโนฺตปิ อนาปตฺติํ กโรติฯ พธิโร ปน จกฺขุมาปิ อโนฺธ วา อพธิโรปิ น กโรติฯ ปาราชิกาปตฺติญฺจ ปริหาเปตฺวา ทุฎฺฐุลฺลวาจาปตฺติ วุตฺตาติ อยํ วิเสโสฯ เสสํ ปุริมสทิสเมวฯ อุภยตฺถาปิ อุมฺมตฺตกอาทิกมฺมิกานํ อนาปตฺติฯ
453.Na heva kho pana paṭicchannanti ettha pana yampi bahi parikkhittaṃ anto vivaṭaṃ pariveṇaṅgaṇādi, tampi antogadhanti veditabbaṃ. Evarūpañhi ṭhānaṃ appaṭicchanneyeva gahitanti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Sesaṃ paṭhamasikkhāpadanayeneva veditabbaṃ. Kevalañhi idha itthīpi purisopi yo koci viññū anandho abadhiro antodvādasahatthe okāse ṭhito vā nisinno vā vikkhittopi niddāyantopi anāpattiṃ karoti. Badhiro pana cakkhumāpi andho vā abadhiropi na karoti. Pārājikāpattiñca parihāpetvā duṭṭhullavācāpatti vuttāti ayaṃ viseso. Sesaṃ purimasadisameva. Ubhayatthāpi ummattakaādikammikānaṃ anāpatti.
สมุฎฺฐานาทีสุ อิทํสิกฺขาปทํ ติสมุฎฺฐานํ – กายจิตฺตโต, วาจาจิตฺตโต, กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฎฺฐาติฯ กิริยํ, สญฺญาวิโมกฺขํ, สจิตฺตกํ, โลกวชฺชํ, กายกมฺมํ, วจีกมฺมํ, อกุสลจิตฺตํ, สุขมชฺฌตฺตเวทนาหิ ทฺวิเวทนํฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
Samuṭṭhānādīsu idaṃsikkhāpadaṃ tisamuṭṭhānaṃ – kāyacittato, vācācittato, kāyavācācittato ca samuṭṭhāti. Kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, sukhamajjhattavedanāhi dvivedanaṃ. Sesaṃ uttānatthamevāti.
ทุติยอนิยตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Dutiyaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
สมนฺตปาสาทิกาย วินยสํวณฺณนาย
Samantapāsādikāya vinayasaṃvaṇṇanāya
อนิยตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Aniyatavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / มหาวิภงฺค • Mahāvibhaṅga / ๒. ทุติยอนิยตสิกฺขาปทํ • 2. Dutiyaaniyatasikkhāpadaṃ
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ๒. ทุติยอนิยตสิกฺขาปทวณฺณนา • 2. Dutiyaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ๒. ทุติยอนิยตสิกฺขาปทวณฺณนา • 2. Dutiyaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / ๒. ทุติยอนิยตสิกฺขาปทวณฺณนา • 2. Dutiyaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
