Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    ൨. ദുതിയഅനിയതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ

    2. Dutiyaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā

    നഹേവ ഖോ പന പടിച്ഛന്നന്തി ഏത്ഥ പന യമ്പി ബഹി പരിക്ഖിത്തം അന്തോ വിവടം പരിവേണങ്ഗണാദി, തമ്പി അന്തോഗധന്തി വേദിതബ്ബം. ‘‘ഏവരൂപഞ്ഹി ഠാനം അപ്പടിച്ഛന്നേയേവ ഗഹിത’’ന്തി മഹാപച്ചരിയം (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൪൫൩) വുത്തം. സങ്ഘാദിസേസേന വാതി കായസംസഗ്ഗദുട്ഠുല്ലോഭാസനസങ്ഖാതേന സങ്ഘാദിസേസേന വാ. തേനേവ ഹി പദഭാജനേ ‘‘സാ ചേ ഏവം വദേയ്യ ‘അയ്യോ, മയാ ദിട്ഠോ നിസിന്നോ മാതുഗാമേന സദ്ധിം കായസംസഗ്ഗം സമാപജ്ജന്തോ’’’തിആദി (പാരാ॰ ൪൫൫) വുത്തം. ഇദം സിക്ഖാപദം ദുട്ഠുല്ലവാചാവസേന ആഗതം. ദുട്ഠുല്ലവാചഞ്ച സുത്വാ തം മാതുഗാമോപി ന പടിച്ഛാദേതി. തഥാ ഹി ദുട്ഠുല്ലവാചാസിക്ഖാപദേ (പാരാ॰ ൨൮൩ ആദയോ) യാ പന താ ഇത്ഥിയോ ഹിരിമനാ, താ നിക്ഖമിത്വാ ഭിക്ഖൂ ഉജ്ഝാപേസും, തസ്മാ ഇധ ഇത്ഥീപി അനാപത്തിം കരോതീതി ആഹ ‘‘ഇത്ഥീപീ’’തി. അഥ വാ ഇധ അപ്പടിച്ഛന്നത്താ ഇത്ഥീപി അനാപത്തിം കരോതി, പഠമേ പന പടിച്ഛന്നത്താ ഇത്ഥിസതമ്പി അനാപത്തിം ന കരോതീതി ഏവമേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ. അനന്ധോ അബധിരോതി ഏത്ഥ കായസംസഗ്ഗവസേന അനന്ധോ വുത്തോ, ദുട്ഠുല്ലവാചാവസേന അബധിരോ.

    Naheva kho pana paṭicchannanti ettha pana yampi bahi parikkhittaṃ anto vivaṭaṃ pariveṇaṅgaṇādi, tampi antogadhanti veditabbaṃ. ‘‘Evarūpañhi ṭhānaṃ appaṭicchanneyeva gahita’’nti mahāpaccariyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.453) vuttaṃ. Saṅghādisesena vāti kāyasaṃsaggaduṭṭhullobhāsanasaṅkhātena saṅghādisesena vā. Teneva hi padabhājane ‘‘sā ce evaṃ vadeyya ‘ayyo, mayā diṭṭho nisinno mātugāmena saddhiṃ kāyasaṃsaggaṃ samāpajjanto’’’tiādi (pārā. 455) vuttaṃ. Idaṃ sikkhāpadaṃ duṭṭhullavācāvasena āgataṃ. Duṭṭhullavācañca sutvā taṃ mātugāmopi na paṭicchādeti. Tathā hi duṭṭhullavācāsikkhāpade (pārā. 283 ādayo) yā pana tā itthiyo hirimanā, tā nikkhamitvā bhikkhū ujjhāpesuṃ, tasmā idha itthīpi anāpattiṃ karotīti āha ‘‘itthīpī’’ti. Atha vā idha appaṭicchannattā itthīpi anāpattiṃ karoti, paṭhame pana paṭicchannattā itthisatampi anāpattiṃ na karotīti evamettha attho daṭṭhabbo. Anandho abadhiroti ettha kāyasaṃsaggavasena anandho vutto, duṭṭhullavācāvasena abadhiro.

    സമുട്ഠാനാദീസു ഇദം സിക്ഖാപദം തിസമുട്ഠാനം – കായചിത്തതോ വാചാചിത്തതോ കായവാചാചിത്തതോ സമുട്ഠാതി, കിരിയം, സഞ്ഞാവിമോക്ഖം, സചിത്തകം, ലോകവജ്ജം, കായകമ്മം, വചീകമ്മം, അകുസലചിത്തം, സുഖമജ്ഝത്തവേദനാഹി ദ്വിവേദനം. തേനാഹ ‘‘സമുട്ഠാനാദീനി പനേത്ഥ അദിന്നാദാനസദിസാനേവാ’’തി. ഏത്ഥ ച കായസംസഗ്ഗം സമാപജ്ജന്തോ ദുട്ഠുല്ലമ്പി ഭണതി, ദുട്ഠുല്ലം ഭണന്തോ നിസീദതി ചാതി ‘‘കായവാചാചിത്തതോ ച സമുട്ഠാതീ’’തി വുത്തം, ദുട്ഠുല്ലമേവ വാ സന്ധായ വുത്തന്തി ഗഹേതബ്ബം.

    Samuṭṭhānādīsu idaṃ sikkhāpadaṃ tisamuṭṭhānaṃ – kāyacittato vācācittato kāyavācācittato samuṭṭhāti, kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacittaṃ, sukhamajjhattavedanāhi dvivedanaṃ. Tenāha ‘‘samuṭṭhānādīni panettha adinnādānasadisānevā’’ti. Ettha ca kāyasaṃsaggaṃ samāpajjanto duṭṭhullampi bhaṇati, duṭṭhullaṃ bhaṇanto nisīdati cāti ‘‘kāyavācācittato ca samuṭṭhātī’’ti vuttaṃ, duṭṭhullameva vā sandhāya vuttanti gahetabbaṃ.

    ദുതിയഅനിയതസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Dutiyaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ‘‘അനിയതുദ്ദേസോ ചായം ദിട്ഠാദിസമൂലകചോദനായ വത്ഥും പടിജാനമാനോവ ആപത്തിയാ കാരേതബ്ബോ, ന ഇതരോതി ആപത്തിരോപനാരോപനലക്ഖണദസ്സനത്ഥം വുത്തോ’’തി വദന്തി.

    ‘‘Aniyatuddeso cāyaṃ diṭṭhādisamūlakacodanāya vatthuṃ paṭijānamānova āpattiyā kāretabbo, na itaroti āpattiropanāropanalakkhaṇadassanatthaṃ vutto’’ti vadanti.

    ഇതി കങ്ഖാവിതരണിയാ പാതിമോക്ഖവണ്ണനായ

    Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya

    വിനയത്ഥമഞ്ജൂസായം ലീനത്ഥപ്പകാസനിയം

    Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ

    അനിയതവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Aniyatavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact