| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
१०. दुतियअरियसावकसुत्तं
10. Dutiyaariyasāvakasuttaṃ
५०. सावत्थियं विहरति…पे॰… ‘‘न, भिक्खवे, सुतवतो अरियसावकस्स एवं होति – ‘किं नु खो किस्मिं सति किं होति, किस्सुप्पादा किं उप्पज्जति? किस्मिं सति सङ्खारा होन्ति, किस्मिं सति विञ्ञाणं होति, किस्मिं सति नामरूपं होति, किस्मिं सति सळायतनं होति, किस्मिं सति फस्सो होति, किस्मिं सति वेदना होति, किस्मिं सति तण्हा होति, किस्मिं सति उपादानं होति, किस्मिं सति भवो होति, किस्मिं सति जाति होति, किस्मिं सति जरामरणं होती’’’ति?
50. Sāvatthiyaṃ viharati…pe… ‘‘na, bhikkhave, sutavato ariyasāvakassa evaṃ hoti – ‘kiṃ nu kho kismiṃ sati kiṃ hoti, kissuppādā kiṃ uppajjati? Kismiṃ sati saṅkhārā honti, kismiṃ sati viññāṇaṃ hoti, kismiṃ sati nāmarūpaṃ hoti, kismiṃ sati saḷāyatanaṃ hoti, kismiṃ sati phasso hoti, kismiṃ sati vedanā hoti, kismiṃ sati taṇhā hoti, kismiṃ sati upādānaṃ hoti, kismiṃ sati bhavo hoti, kismiṃ sati jāti hoti, kismiṃ sati jarāmaraṇaṃ hotī’’’ti?
‘‘अथ खो, भिक्खवे, सुतवतो अरियसावकस्स अपरप्पच्चया ञाणमेवेत्थ होति – ‘इमस्मिं सति इदं होति, इमस्सुप्पादा इदं उप्पज्जति। अविज्जाय सति सङ्खारा होन्ति; सङ्खारेसु सति विञ्ञाणं होति; विञ्ञाणे सति नामरूपं होति; नामरूपे सति सळायतनं होति; सळायतने सति फस्सो होति; फस्से सति वेदना होति ; वेदनाय सति तण्हा होति; तण्हाय सति उपादानं होति; उपादाने सति भवो होति; भवे सति जाति होति; जातिया सति जरामरणं होती’ति। सो एवं पजानाति – ‘एवमयं लोको समुदयती’’’ति।
‘‘Atha kho, bhikkhave, sutavato ariyasāvakassa aparappaccayā ñāṇamevettha hoti – ‘imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati. Avijjāya sati saṅkhārā honti; saṅkhāresu sati viññāṇaṃ hoti; viññāṇe sati nāmarūpaṃ hoti; nāmarūpe sati saḷāyatanaṃ hoti; saḷāyatane sati phasso hoti; phasse sati vedanā hoti ; vedanāya sati taṇhā hoti; taṇhāya sati upādānaṃ hoti; upādāne sati bhavo hoti; bhave sati jāti hoti; jātiyā sati jarāmaraṇaṃ hotī’ti. So evaṃ pajānāti – ‘evamayaṃ loko samudayatī’’’ti.
‘‘न, भिक्खवे, सुतवतो अरियसावकस्स एवं होति – ‘किं नु खो किस्मिं असति किं न होति, किस्स निरोधा किं निरुज्झति? किस्मिं असति सङ्खारा न होन्ति, किस्मिं असति विञ्ञाणं न होति, किस्मिं असति नामरूपं न होति, किस्मिं असति सळायतनं न होति, किस्मिं असति फस्सो न होति, किस्मिं असति वेदना न होति, किस्मिं असति तण्हा न होति…पे॰… उपादानं… भवो… जाति… किस्मिं असति जरामरणं न होती’’’ति?
‘‘Na, bhikkhave, sutavato ariyasāvakassa evaṃ hoti – ‘kiṃ nu kho kismiṃ asati kiṃ na hoti, kissa nirodhā kiṃ nirujjhati? Kismiṃ asati saṅkhārā na honti, kismiṃ asati viññāṇaṃ na hoti, kismiṃ asati nāmarūpaṃ na hoti, kismiṃ asati saḷāyatanaṃ na hoti, kismiṃ asati phasso na hoti, kismiṃ asati vedanā na hoti, kismiṃ asati taṇhā na hoti…pe… upādānaṃ… bhavo… jāti… kismiṃ asati jarāmaraṇaṃ na hotī’’’ti?
‘‘अथ खो, भिक्खवे, सुतवतो अरियसावकस्स अपरप्पच्चया ञाणमेवेत्थ होति – ‘इमस्मिं असति इदं न होति, इमस्स निरोधा इदं निरुज्झति। अविज्जाय असति सङ्खारा न होन्ति; सङ्खारेसु असति विञ्ञाणं न होति; विञ्ञाणे असति नामरूपं न होति; नामरूपे असति सळायतनं न होति…पे॰… जातिया असति जरामरणं न होती’ति। सो एवं पजानाति – ‘एवमयं लोको निरुज्झती’’’ति।
‘‘Atha kho, bhikkhave, sutavato ariyasāvakassa aparappaccayā ñāṇamevettha hoti – ‘imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhati. Avijjāya asati saṅkhārā na honti; saṅkhāresu asati viññāṇaṃ na hoti; viññāṇe asati nāmarūpaṃ na hoti; nāmarūpe asati saḷāyatanaṃ na hoti…pe… jātiyā asati jarāmaraṇaṃ na hotī’ti. So evaṃ pajānāti – ‘evamayaṃ loko nirujjhatī’’’ti.
‘‘यतो खो, भिक्खवे, अरियसावको एवं लोकस्स समुदयञ्च अत्थङ्गमञ्च यथाभूतं पजानाति, अयं वुच्चति, भिक्खवे, अरियसावको दिट्ठिसम्पन्नो इतिपि, दस्सनसम्पन्नो इतिपि, आगतो इमं सद्धम्मं इतिपि, पस्सति इमं सद्धम्मं इतिपि, सेक्खेन ञाणेन समन्नागतो इतिपि , सेक्खाय विज्जाय समन्नागतो इतिपि, धम्मसोतं समापन्नो इतिपि, अरियो निब्बेधिकपञ्ञो इतिपि, अमतद्वारं आहच्च तिट्ठति इतिपी’’ति। दसमं।
‘‘Yato kho, bhikkhave, ariyasāvako evaṃ lokassa samudayañca atthaṅgamañca yathābhūtaṃ pajānāti, ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyasāvako diṭṭhisampanno itipi, dassanasampanno itipi, āgato imaṃ saddhammaṃ itipi, passati imaṃ saddhammaṃ itipi, sekkhena ñāṇena samannāgato itipi , sekkhāya vijjāya samannāgato itipi, dhammasotaṃ samāpanno itipi, ariyo nibbedhikapañño itipi, amatadvāraṃ āhacca tiṭṭhati itipī’’ti. Dasamaṃ.
गहपतिवग्गो पञ्चमो।
Gahapativaggo pañcamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
द्वे पञ्चवेरभया वुत्ता, दुक्खं लोको च ञातिकं।
Dve pañcaverabhayā vuttā, dukkhaṃ loko ca ñātikaṃ;
अञ्ञतरं जाणुस्सोणि च, लोकायतिकेन अट्ठमं।
Aññataraṃ jāṇussoṇi ca, lokāyatikena aṭṭhamaṃ;
द्वे अरियसावका वुत्ता, वग्गो तेन पवुच्चतीति॥
Dve ariyasāvakā vuttā, vaggo tena pavuccatīti.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १०. दुतियअरियसावकसुत्तवण्णना • 10. Dutiyaariyasāvakasuttavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १०. दुतियअरियसावकसुत्तवण्णना • 10. Dutiyaariyasāvakasuttavaṇṇanā
