Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi |
2. දුතියභාණවාරො
2. Dutiyabhāṇavāro
453. අස්සොසුං ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ – ‘‘යසො කිර කාකණ්ඩකපුත්තො ඉදං අධිකරණං ආදියිතුකාමො පක්ඛං පරියෙසති, ලභති ච කිර පක්ඛ’’න්ති. අථ ඛො වෙසාලිකානං වජ්ජිපුත්තකානං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘ඉදං ඛො අධිකරණං කක්ඛළඤ්ච වාළඤ්ච. කං නු ඛො මයං පක්ඛං ලභෙය්යාම, යෙන මයං ඉමස්මිං අධිකරණෙ බලවන්තතරා අස්සාමා’’ති.
453. Assosuṃ kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū – ‘‘yaso kira kākaṇḍakaputto idaṃ adhikaraṇaṃ ādiyitukāmo pakkhaṃ pariyesati, labhati ca kira pakkha’’nti. Atha kho vesālikānaṃ vajjiputtakānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘idaṃ kho adhikaraṇaṃ kakkhaḷañca vāḷañca. Kaṃ nu kho mayaṃ pakkhaṃ labheyyāma, yena mayaṃ imasmiṃ adhikaraṇe balavantatarā assāmā’’ti.
අථ ඛො වෙසාලිකානං වජ්ජිපුත්තකානං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො ආයස්මා රෙවතො බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සචෙ මයං ආයස්මන්තං රෙවතං පක්ඛං ලභෙය්යාම, එවං මයං ඉමස්මිං අධිකරණෙ බලවන්තතරා අස්සාමා’’ති.
Atha kho vesālikānaṃ vajjiputtakānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āyasmā revato bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito viyatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Sace mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pakkhaṃ labheyyāma, evaṃ mayaṃ imasmiṃ adhikaraṇe balavantatarā assāmā’’ti.
අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ පහූතං සාමණකං පරික්ඛාරං පටියාදෙසුං – පත්තම්පි, චීවරම්පි, නිසීදනම්පි, සූචිඝරම්පි, කායබන්ධනම්පි, පරිස්සාවනම්පි, ධම්මකරණම්පි. අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ තං සාමණකං පරික්ඛාරං ආදාය නාවාය සහජාතිං උජ්ජවිංසු; නාවාය පච්චොරොහිත්වා අඤ්ඤතරස්මිං රුක්ඛමූලෙ භත්තවිස්සග්ගං කරොන්ති. අථ ඛො ආයස්මතො සාළ්හස්ස රහොගතස්ස පටිසල්ලීනස්ස එවං චෙතසො පරිවිතක්කො උදපාදි – ‘‘කෙ නු ඛො ධම්මවාදිනො – පාචීනකා වා භික්ඛූ, පාවෙය්යකා වා’’ති? අථ ඛො ආයස්මතො සාළ්හස්ස, ධම්මඤ්ච විනයඤ්ච චෙතසා පච්චවෙක්ඛන්තස්ස, එතදහොසි – ‘‘අධම්මවාදිනො පාචීනකා භික්ඛූ, ධම්මවාදිනො පාවෙය්යකා 1 භික්ඛූ’’ති.
Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū pahūtaṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ paṭiyādesuṃ – pattampi, cīvarampi, nisīdanampi, sūcigharampi, kāyabandhanampi, parissāvanampi, dhammakaraṇampi. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū taṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ ādāya nāvāya sahajātiṃ ujjaviṃsu; nāvāya paccorohitvā aññatarasmiṃ rukkhamūle bhattavissaggaṃ karonti. Atha kho āyasmato sāḷhassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ke nu kho dhammavādino – pācīnakā vā bhikkhū, pāveyyakā vā’’ti? Atha kho āyasmato sāḷhassa, dhammañca vinayañca cetasā paccavekkhantassa, etadahosi – ‘‘adhammavādino pācīnakā bhikkhū, dhammavādino pāveyyakā 2 bhikkhū’’ti.
අථ ඛො අඤ්ඤතරා සුද්ධාවාසකායිකා දෙවතා ආයස්මතො සාළ්හස්ස චෙතසා චෙතොපරිවිතක්කමඤ්ඤාය – සෙය්යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්ජිතං වා බාහං පසාරෙය්ය, පසාරිතං වා බාහං සම්මිඤ්ජෙය්ය, එවමෙව සුද්ධාවාසෙසු දෙවෙසු අන්තරහිතා – ආයස්මතො සාළ්හස්ස සම්මුඛෙ පාතුරහොසි. අථ ඛො සා දෙවතා ආයස්මන්තං සාළ්හං එතදවොච – ‘‘සාධු, භන්තෙ සාළ්හ, අධම්මවාදී පාචීනකා භික්ඛූ, ධම්මවාදී පාවෙය්යකා භික්ඛූ. තෙන හි, භන්තෙ සාළ්හ, යථාධම්මො තථා තිට්ඨාහී’’ති. ‘‘පුබ්බෙපි චාහං, දෙවතෙ, එතරහි ච යථාධම්මො තථා ඨිතො ; අපි චාහං න තාව දිට්ඨිං ආවි කරොමි, අප්පෙව නාම මං ඉමස්මිං අධිකරණෙ සම්මන්නෙය්යා’’ති.
Atha kho aññatarā suddhāvāsakāyikā devatā āyasmato sāḷhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ sammiñjeyya, evameva suddhāvāsesu devesu antarahitā – āyasmato sāḷhassa sammukhe pāturahosi. Atha kho sā devatā āyasmantaṃ sāḷhaṃ etadavoca – ‘‘sādhu, bhante sāḷha, adhammavādī pācīnakā bhikkhū, dhammavādī pāveyyakā bhikkhū. Tena hi, bhante sāḷha, yathādhammo tathā tiṭṭhāhī’’ti. ‘‘Pubbepi cāhaṃ, devate, etarahi ca yathādhammo tathā ṭhito ; api cāhaṃ na tāva diṭṭhiṃ āvi karomi, appeva nāma maṃ imasmiṃ adhikaraṇe sammanneyyā’’ti.
454. අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ තං සාමණකං පරික්ඛාරං ආදාය යෙනායස්මා රෙවතො තෙනුපසඞ්කමිංසු, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං රෙවතං එතදවොචුං – ‘‘පටිග්ගණ්හාතු, භන්තෙ, ථෙරො සාමණකං පරික්ඛාරං – පත්තම්පි, චීවරම්පි, නිසීදනම්පි, සූචිඝරම්පි, කායබන්ධනම්පි, පරිස්සාවනම්පි, ධම්මකරණම්පී’’ති. ‘‘අලං, ආවුසො, පරිපුණ්ණං මෙ පත්තචීවර’’න්ති න ඉච්ඡි පටිග්ගහෙතුං.
454. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū taṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ ādāya yenāyasmā revato tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ revataṃ etadavocuṃ – ‘‘paṭiggaṇhātu, bhante, thero sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ – pattampi, cīvarampi, nisīdanampi, sūcigharampi, kāyabandhanampi, parissāvanampi, dhammakaraṇampī’’ti. ‘‘Alaṃ, āvuso, paripuṇṇaṃ me pattacīvara’’nti na icchi paṭiggahetuṃ.
තෙන ඛො පන සමයෙන උත්තරො නාම භික්ඛු වීසතිවස්සො ආයස්මතො රෙවතස්ස උපට්ඨාකො හොති. අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ යෙනායස්මා උත්තරො තෙනුපසඞ්කමිංසු, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං උත්තරං එතදවොචුං – ‘‘පටිග්ගණ්හාතු ආයස්මා උත්තරො සාමණකං පරික්ඛාරං – පත්තම්පි, චීවරම්පි, නිසීදනම්පි, සූචිඝරම්පි, කායබන්ධනම්පි, පරිස්සාවනම්පි, ධම්මකරණම්පී’’ති. ‘‘අලං, ආවුසො, පරිපුණ්ණං මෙ පත්තචීවර’’න්ති න ඉච්ඡි පටිග්ගහෙතුං. ‘‘මනුස්සා ඛො, ආවුසො උත්තර, භගවතො සාමණකං පරික්ඛාරං උපනාමෙන්ති. සචෙ භගවා පටිග්ගණ්හාති, තෙනෙව තෙ අත්තමනා හොන්ති. නො චෙ භගවා පටිග්ගණ්හාති, ආයස්මතො 3 ආනන්දස්ස උපනාමෙන්ති – පටිග්ගණ්හාතු, භන්තෙ, ථෙරො සාමණකං පරික්ඛාරං. යථා භගවතා පටිග්ගහිතො, එවමෙව සො භවිස්සතීති. පටිග්ගණ්හාතු ආයස්මා උත්තරො සාමණකං පරික්ඛාරං. යථා ථෙරෙන පටිග්ගහිතො, එවමෙව සො භවිස්සතී’’ති. අථ ඛො ආයස්මා උත්තරො වෙසාලිකෙහි වජ්ජිපුත්තෙහි භික්ඛූහි නිප්පීළියමානො එකං චීවරං අග්ගහෙසි. ‘‘වදෙය්යාථ, ආවුසො, යෙන අත්ථො’’ති. ‘‘එත්තකං ආයස්මා උත්තරො ථෙරං වදෙතු; එත්තකඤ්ච, භන්තෙ, ථෙරො සඞ්ඝමජ්ඣෙ වදෙතු – ‘පුරත්ථිමෙසු ජනපදෙසු බුද්ධා භගවන්තො උප්පජ්ජන්ති. ධම්මවාදී පාචීනකා භික්ඛූ, අධම්මවාදී පාවෙය්යකා භික්ඛූ’’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො ආයස්මා උත්තරො වෙසාලිකානං වජ්ජිපුත්තකානං භික්ඛූනං පටිස්සුත්වා යෙනායස්මා රෙවතො තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං රෙවතං එතදවොච – ‘‘එත්තකං, භන්තෙ, ථෙරො සඞ්ඝමජ්ඣෙ වදෙතු – ‘පුරත්ථිමෙසු ජනපදෙසු බුද්ධා භගවන්තො උප්පජ්ජන්ති . ධම්මවාදී පාචීනකා භික්ඛූ, අධම්මවාදී පාවෙය්යකා භික්ඛූ’’’ති. ‘‘අධම්මෙ මං ත්වං, භික්ඛු, නියොජෙසී’’ති ථෙරො ආයස්මන්තං උත්තරං පණාමෙසි.
Tena kho pana samayena uttaro nāma bhikkhu vīsativasso āyasmato revatassa upaṭṭhāko hoti. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū yenāyasmā uttaro tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ uttaraṃ etadavocuṃ – ‘‘paṭiggaṇhātu āyasmā uttaro sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ – pattampi, cīvarampi, nisīdanampi, sūcigharampi, kāyabandhanampi, parissāvanampi, dhammakaraṇampī’’ti. ‘‘Alaṃ, āvuso, paripuṇṇaṃ me pattacīvara’’nti na icchi paṭiggahetuṃ. ‘‘Manussā kho, āvuso uttara, bhagavato sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ upanāmenti. Sace bhagavā paṭiggaṇhāti, teneva te attamanā honti. No ce bhagavā paṭiggaṇhāti, āyasmato 4 ānandassa upanāmenti – paṭiggaṇhātu, bhante, thero sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ. Yathā bhagavatā paṭiggahito, evameva so bhavissatīti. Paṭiggaṇhātu āyasmā uttaro sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ. Yathā therena paṭiggahito, evameva so bhavissatī’’ti. Atha kho āyasmā uttaro vesālikehi vajjiputtehi bhikkhūhi nippīḷiyamāno ekaṃ cīvaraṃ aggahesi. ‘‘Vadeyyātha, āvuso, yena attho’’ti. ‘‘Ettakaṃ āyasmā uttaro theraṃ vadetu; ettakañca, bhante, thero saṅghamajjhe vadetu – ‘puratthimesu janapadesu buddhā bhagavanto uppajjanti. Dhammavādī pācīnakā bhikkhū, adhammavādī pāveyyakā bhikkhū’’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā uttaro vesālikānaṃ vajjiputtakānaṃ bhikkhūnaṃ paṭissutvā yenāyasmā revato tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘ettakaṃ, bhante, thero saṅghamajjhe vadetu – ‘puratthimesu janapadesu buddhā bhagavanto uppajjanti . Dhammavādī pācīnakā bhikkhū, adhammavādī pāveyyakā bhikkhū’’’ti. ‘‘Adhamme maṃ tvaṃ, bhikkhu, niyojesī’’ti thero āyasmantaṃ uttaraṃ paṇāmesi.
අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ ආයස්මන්තං උත්තරං එතදවොචුං – ‘‘කිං, ආවුසො උත්තර, ථෙරො ආහා’’ති? ‘‘පාපිකං නො, ආවුසො, කතං. ‘අධම්මෙ මං ත්වං, භික්ඛු, නියොජෙසී’’’ති ථෙරො මං පණාමෙසීති. ‘‘නනු ත්වං, ආවුසො 5, වුඩ්ඪො වීසතිවස්සොසී’’ති? ‘‘ආමාවුසො, අපි ච මයං ගරුනිස්සයං ගණ්හාමා’’ති.
Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū āyasmantaṃ uttaraṃ etadavocuṃ – ‘‘kiṃ, āvuso uttara, thero āhā’’ti? ‘‘Pāpikaṃ no, āvuso, kataṃ. ‘Adhamme maṃ tvaṃ, bhikkhu, niyojesī’’’ti thero maṃ paṇāmesīti. ‘‘Nanu tvaṃ, āvuso 6, vuḍḍho vīsativassosī’’ti? ‘‘Āmāvuso, api ca mayaṃ garunissayaṃ gaṇhāmā’’ti.
455. අථ ඛො සඞ්ඝො තං අධිකරණං විනිච්ඡිනිතුකාමො සන්නිපති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො සඞ්ඝං ඤාපෙසි –
455. Atha kho saṅgho taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmo sannipati. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘සුණාතු මෙ, ආවුසො, සඞ්ඝො. සචෙ මයං ඉමං අධිකරණං ඉධ වූපසමෙස්සාම, සියාපි මූලාදායකා 7 භික්ඛූ පුනකම්මාය උක්කොටෙය්යුං. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, යත්ථෙවිමං අධිකරණං සමුප්පන්නං, සඞ්ඝො තත්ථෙවිමං අධිකරණං වූපසමෙය්යා’’ති.
‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Sace mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ idha vūpasamessāma, siyāpi mūlādāyakā 8 bhikkhū punakammāya ukkoṭeyyuṃ. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, yatthevimaṃ adhikaraṇaṃ samuppannaṃ, saṅgho tatthevimaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyā’’ti.
අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ වෙසාලිං අගමංසු – තං අධිකරණං විනිච්ඡිනිතුකාමා.
Atha kho therā bhikkhū vesāliṃ agamaṃsu – taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmā.
තෙන ඛො පන සමයෙන සබ්බකාමී නාම පථබ්යා සඞ්ඝත්ථෙරො වීසවස්සසතිකො උපසම්පදාය, ආයස්මතො ආනන්දස්ස සද්ධිවිහාරිකො, වෙසාලියං පටිවසති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො ආයස්මන්තං සම්භූතං සාණවාසිං එතදවොච – ‘‘අහං, ආවුසො, යස්මිං විහාරෙ සබ්බකාමී ථෙරො විහරති, තං විහාරං උපගච්ඡාමි. සො ත්වං කාලස්සෙව ආයස්මන්තං සබ්බකාමිං උපසඞ්කමිත්වා ඉමානි දස වත්ථූනි පුච්ඡෙය්යාසී’’ති.
Tena kho pana samayena sabbakāmī nāma pathabyā saṅghatthero vīsavassasatiko upasampadāya, āyasmato ānandassa saddhivihāriko, vesāliyaṃ paṭivasati. Atha kho āyasmā revato āyasmantaṃ sambhūtaṃ sāṇavāsiṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ, āvuso, yasmiṃ vihāre sabbakāmī thero viharati, taṃ vihāraṃ upagacchāmi. So tvaṃ kālasseva āyasmantaṃ sabbakāmiṃ upasaṅkamitvā imāni dasa vatthūni puccheyyāsī’’ti.
‘‘එවං භන්තෙ’’ති ඛො ආයස්මා සම්භූතො සාණවාසී ආයස්මතො රෙවතස්ස පච්චස්සොසි. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො, යස්මිං විහාරෙ සබ්බකාමී ථෙරො විහරති, තං විහාරං උපගච්ඡි. ගබ්භෙ ආයස්මතො සබ්බකාමිස්ස සෙනාසනං පඤ්ඤත්තං හොති, ගබ්භප්පමුඛෙ ආයස්මතො රෙවතස්ස. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො – අයං ථෙරො මහල්ලකො න නිපජ්ජතීති – න සෙය්යං කප්පෙසි. ආයස්මා සබ්බකාමී – අයං භික්ඛු ආගන්තුකො කිලන්තො න නිපජ්ජතීති – න සෙය්යං කප්පෙසි. අථ ඛො ආයස්මා සබ්බකාමී රත්තියා පච්චූසසමයං පච්චුට්ඨාය ආයස්මන්තං රෙවතං එතදවොච – ‘‘කතමෙන ත්වං භූමි විහාරෙන එතරහි බහුලං විහරසී’’ති? ‘‘මෙත්තාවිහාරෙන ඛො අහං , භන්තෙ, එතරහි බහුලං විහරාමී’’ති. ‘‘කුල්ලකවිහාරෙන කිර ත්වං භූමි එතරහි බහුලං විහරසි . කුල්ලකවිහාරො එසො 9 භූමි යදිදං මෙත්තා’’ති. ‘‘පුබ්බෙපි මෙ, භන්තෙ, ගිහිභූතස්ස ආචිණ්ණා මෙත්තා. තෙනාහං එතරහිපි මෙත්තාවිහාරෙන බහුලං විහරාමි, අපි ච ඛො මයා චිරප්පත්තං අරහත්ත’’න්ති. ‘‘ථෙරො පන, භන්තෙ, කතමෙන විහාරෙන එතරහි බහුලං විහරතී’’ති? ‘‘සුඤ්ඤතාවිහාරෙන ඛො අහං භූමි එතරහි බහුලං විහරාමී’’ති. ‘‘මහාපුරිසවිහාරෙන කිර, භන්තෙ, ථෙරො එතරහි බහුලං විහරති. මහාපුරිසවිහාරො එසො, භන්තෙ, යදිදං සුඤ්ඤතා’’ති. ‘‘පුබ්බෙපි මෙ භූමි ගිහිභූතස්ස ආචිණ්ණා සුඤ්ඤතා. තෙනාහං එතරහිපි සුඤ්ඤතාවිහාරෙන බහුලං විහරාමි, අපි ච මයා චිරප්පත්තං අරහත්ත’’න්ති. අයඤ්චරහි ථෙරානං භික්ඛූනං අන්තරාකථා විප්පකතා, අථායස්මා සම්භූතො සාණවාසී තස්මිං අනුප්පත්තො හොති. අථ ඛො ආයස්මා සම්භූතො සාණවාසී යෙනායස්මා සබ්බකාමී තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සබ්බකාමිං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා සම්භූතො සාණවාසී ආයස්මන්තං සබ්බකාමිං එතදවොච – ‘‘ඉමෙ, භන්තෙ, වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ වෙසාලියං දස වත්ථූනි දීපෙන්ති – කප්පති සිඞ්ගිලොණකප්පො, කප්පති ද්වඞ්ගුලකප්පො, කප්පති ගාමන්තරකප්පො, කප්පති ආවාසකප්පො, කප්පති අනුමතිකප්පො, කප්පති ආචිණ්ණකප්පො, කප්පති අමථිතකප්පො, කප්පති ජළොගිං , පාතුං කප්පති අදසකං නිසීදනං, කප්පති ජාතරූපරජතන්ති. ථෙරෙන, භන්තෙ, උපජ්ඣායස්ස මූලෙ බහුධම්මො ච විනයො ච පරියත්තො. ථෙරස්ස භන්තෙ, ධම්මඤ්ච විනයඤ්ච පච්චවෙක්ඛන්තස්ස කථං හොති? කෙ නු ඛො ධම්මවාදිනො – පාචීනකා වා භික්ඛූ, පාවෙය්යකා වා’’ති? ‘‘තයාපි ඛො, ආවුසො, උපජ්ඣායස්ස මූලෙ බහු ධම්මො ච විනයො ච පරියත්තො. තුය්හං පන, ආවුසො, ධම්මඤ්ච විනයඤ්ච පච්චවෙක්ඛන්තස්ස කථං හොති? කෙ නු ඛො ධම්මවාදිනො – පාචීනකා වා භික්ඛූ, පාවෙය්යකා වා’’ති? ‘‘මය්හං ඛො, භන්තෙ, ධම්මඤ්ච විනයඤ්ච පච්චවෙක්ඛන්තස්ස එවං හොති – අධම්මවාදී පාචීනකා භික්ඛූ, ධම්මවාදී පාවෙය්යකා භික්ඛූති; අපි චාහං න තාව දිට්ඨිං ආවි කරොමි, අප්පෙව නාම මං ඉමස්මිං අධිකරණෙ සම්මන්නෙය්යා’’ති. ‘‘මය්හම්පි ඛො, ආවුසො, ධම්මඤ්ච විනයඤ්ච පච්චවෙක්ඛන්තස්ස එවං හොති – අධම්මවාදී පාචීනකා භික්ඛූ, ධම්මවාදී පාවෙය්යකා භික්ඛූති; අපි චාහං න තාව දිට්ඨිං ආවි කරොමි, අප්පෙව නාම මං ඉමස්මිං අධිකරණෙ සම්මන්නෙය්යා’’ති.
‘‘Evaṃ bhante’’ti kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī āyasmato revatassa paccassosi. Atha kho āyasmā revato, yasmiṃ vihāre sabbakāmī thero viharati, taṃ vihāraṃ upagacchi. Gabbhe āyasmato sabbakāmissa senāsanaṃ paññattaṃ hoti, gabbhappamukhe āyasmato revatassa. Atha kho āyasmā revato – ayaṃ thero mahallako na nipajjatīti – na seyyaṃ kappesi. Āyasmā sabbakāmī – ayaṃ bhikkhu āgantuko kilanto na nipajjatīti – na seyyaṃ kappesi. Atha kho āyasmā sabbakāmī rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘katamena tvaṃ bhūmi vihārena etarahi bahulaṃ viharasī’’ti? ‘‘Mettāvihārena kho ahaṃ , bhante, etarahi bahulaṃ viharāmī’’ti. ‘‘Kullakavihārena kira tvaṃ bhūmi etarahi bahulaṃ viharasi . Kullakavihāro eso 10 bhūmi yadidaṃ mettā’’ti. ‘‘Pubbepi me, bhante, gihibhūtassa āciṇṇā mettā. Tenāhaṃ etarahipi mettāvihārena bahulaṃ viharāmi, api ca kho mayā cirappattaṃ arahatta’’nti. ‘‘Thero pana, bhante, katamena vihārena etarahi bahulaṃ viharatī’’ti? ‘‘Suññatāvihārena kho ahaṃ bhūmi etarahi bahulaṃ viharāmī’’ti. ‘‘Mahāpurisavihārena kira, bhante, thero etarahi bahulaṃ viharati. Mahāpurisavihāro eso, bhante, yadidaṃ suññatā’’ti. ‘‘Pubbepi me bhūmi gihibhūtassa āciṇṇā suññatā. Tenāhaṃ etarahipi suññatāvihārena bahulaṃ viharāmi, api ca mayā cirappattaṃ arahatta’’nti. Ayañcarahi therānaṃ bhikkhūnaṃ antarākathā vippakatā, athāyasmā sambhūto sāṇavāsī tasmiṃ anuppatto hoti. Atha kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī yenāyasmā sabbakāmī tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sabbakāmiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī āyasmantaṃ sabbakāmiṃ etadavoca – ‘‘ime, bhante, vesālikā vajjiputtakā bhikkhū vesāliyaṃ dasa vatthūni dīpenti – kappati siṅgiloṇakappo, kappati dvaṅgulakappo, kappati gāmantarakappo, kappati āvāsakappo, kappati anumatikappo, kappati āciṇṇakappo, kappati amathitakappo, kappati jaḷogiṃ , pātuṃ kappati adasakaṃ nisīdanaṃ, kappati jātarūparajatanti. Therena, bhante, upajjhāyassa mūle bahudhammo ca vinayo ca pariyatto. Therassa bhante, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa kathaṃ hoti? Ke nu kho dhammavādino – pācīnakā vā bhikkhū, pāveyyakā vā’’ti? ‘‘Tayāpi kho, āvuso, upajjhāyassa mūle bahu dhammo ca vinayo ca pariyatto. Tuyhaṃ pana, āvuso, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa kathaṃ hoti? Ke nu kho dhammavādino – pācīnakā vā bhikkhū, pāveyyakā vā’’ti? ‘‘Mayhaṃ kho, bhante, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa evaṃ hoti – adhammavādī pācīnakā bhikkhū, dhammavādī pāveyyakā bhikkhūti; api cāhaṃ na tāva diṭṭhiṃ āvi karomi, appeva nāma maṃ imasmiṃ adhikaraṇe sammanneyyā’’ti. ‘‘Mayhampi kho, āvuso, dhammañca vinayañca paccavekkhantassa evaṃ hoti – adhammavādī pācīnakā bhikkhū, dhammavādī pāveyyakā bhikkhūti; api cāhaṃ na tāva diṭṭhiṃ āvi karomi, appeva nāma maṃ imasmiṃ adhikaraṇe sammanneyyā’’ti.
456. අථ ඛො සඞ්ඝො තං අධිකරණං විනිච්ඡිනිතුකාමො සන්නිපති. තස්මිං ඛො පන අධිකරණෙ විනිච්ඡියමානෙ අනග්ගානි චෙව භස්සානි ජායන්ති, න චෙකස්ස භාසිතස්ස අත්ථො විඤ්ඤායති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො සඞ්ඝං ඤාපෙසි –
456. Atha kho saṅgho taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmo sannipati. Tasmiṃ kho pana adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං ඉමස්මිං අධිකරණෙ විනිච්ඡියමානෙ අනග්ගානි චෙව භස්සානි ජායන්ති, න චෙකස්ස භාසිතස්ස අත්ථො විඤ්ඤායති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො ඉමං අධිකරණං උබ්බාහිකාය වූපසමෙය්යා’’ති. සඞ්ඝො චත්තාරො පාචීනකෙ භික්ඛූ, චත්තාරො පාවෙය්යකෙ භික්ඛූ උච්චිනි. පාචීනකානං භික්ඛූනං – ආයස්මන්තඤ්ච සබ්බකාමිං, ආයස්මන්තඤ්ච සාළ්හං, ආයස්මන්තඤ්ච ඛුජ්ජසොභිතං, ආයස්මන්තඤ්ච වාසභගාමිකං; පාවෙය්යකානං භික්ඛූනං – ආයස්මන්තඤ්ච රෙවතං, ආයස්මන්තඤ්ච සම්භූතං සාණවාසිං, ආයස්මන්තඤ්ච යසං කාකණ්ඩකපුත්තං, ආයස්මන්තඤ්ච සුමනන්ති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො සඞ්ඝං ඤාපෙසි –
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho imaṃ adhikaraṇaṃ ubbāhikāya vūpasameyyā’’ti. Saṅgho cattāro pācīnake bhikkhū, cattāro pāveyyake bhikkhū uccini. Pācīnakānaṃ bhikkhūnaṃ – āyasmantañca sabbakāmiṃ, āyasmantañca sāḷhaṃ, āyasmantañca khujjasobhitaṃ, āyasmantañca vāsabhagāmikaṃ; pāveyyakānaṃ bhikkhūnaṃ – āyasmantañca revataṃ, āyasmantañca sambhūtaṃ sāṇavāsiṃ, āyasmantañca yasaṃ kākaṇḍakaputtaṃ, āyasmantañca sumananti. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං ඉමස්මිං අධිකරණෙ විනිච්ඡියමානෙ අනග්ගානි චෙව භස්සානි ජායන්ති, න චෙකස්ස භාසිතස්ස අත්ථො විඤ්ඤායති. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, සඞ්ඝො චත්තාරො පාචීනකෙ භික්ඛූ, චත්තාරො පාවෙය්යකෙ භික්ඛූ සම්මන්නෙය්ය උබ්බාහිකාය ඉමං අධිකරණං වූපසමෙතුං. එසා ඤත්ති.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho cattāro pācīnake bhikkhū, cattāro pāveyyake bhikkhū sammanneyya ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Esā ñatti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. අම්හාකං ඉමස්මිං අධිකරණෙ විනිච්ඡියමානෙ අනග්ගානි චෙව භස්සානි ජායන්ති, න චෙකස්ස භාසිතස්ස අත්ථො විඤ්ඤායති. සඞ්ඝො චත්තාරො පාචීනකෙ භික්ඛූ, චත්තාරො පාවෙය්යකෙ භික්ඛූ සම්මන්නති උබ්බාහිකාය ඉමං අධිකරණං වූපසමෙතුං. යස්සායස්මතො ඛමති චතුන්නං පාචීනකානං භික්ඛූනං, චතුන්නං පාවෙය්යකානං භික්ඛූනං සම්මුති, උබ්බාහිකාය ඉමං අධිකරණං වූපසමෙතුං , සො තුණ්හස්ස; යස්ස නක්ඛමති, සො භාසෙය්ය.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Amhākaṃ imasmiṃ adhikaraṇe vinicchiyamāne anaggāni ceva bhassāni jāyanti, na cekassa bhāsitassa attho viññāyati. Saṅgho cattāro pācīnake bhikkhū, cattāro pāveyyake bhikkhū sammannati ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Yassāyasmato khamati catunnaṃ pācīnakānaṃ bhikkhūnaṃ, catunnaṃ pāveyyakānaṃ bhikkhūnaṃ sammuti, ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ , so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
‘‘සම්මතා සඞ්ඝෙන චත්තාරො පාචීනකා භික්ඛූ, චත්තාරො පාවෙය්යකා භික්ඛූ, උබ්බාහිකාය ඉමං අධිකරණං වූපසමෙතුං. ඛමති සඞ්ඝස්ස, තස්මා තුණ්හී, එවමෙතං ධාරයාමී’’ති.
‘‘Sammatā saṅghena cattāro pācīnakā bhikkhū, cattāro pāveyyakā bhikkhū, ubbāhikāya imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasametuṃ. Khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti.
තෙන ඛො පන සමයෙන අජිතො නාම භික්ඛු දසවස්සො සඞ්ඝස්ස පාතිමොක්ඛුද්දෙසකො හොති. අථ ඛො සඞ්ඝො ආයස්මන්තම්පි අජිතං සම්මන්නති – ථෙරානං භික්ඛූනං ආසනපඤ්ඤාපකං. අථ ඛො ථෙරානං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘කත්ථ නු ඛො මයං ඉමං අධිකරණං වූපසමෙය්යාමා’’ති? අථ ඛො ථෙරානං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො වාලිකාරාමො රමණීයො අප්පසද්දො අප්පනිග්ඝොසො. යංනූන මයං වාලිකාරාමෙ ඉමං අධිකරණං වූපසමෙය්යාමා’’ති.
Tena kho pana samayena ajito nāma bhikkhu dasavasso saṅghassa pātimokkhuddesako hoti. Atha kho saṅgho āyasmantampi ajitaṃ sammannati – therānaṃ bhikkhūnaṃ āsanapaññāpakaṃ. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘kattha nu kho mayaṃ imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti? Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho vālikārāmo ramaṇīyo appasaddo appanigghoso. Yaṃnūna mayaṃ vālikārāme imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasameyyāmā’’ti.
457. අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ වාලිකාරාමං අගමංසු – තං අධිකරණං විනිච්ඡිනිතුකාමා. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො සඞ්ඝං ඤාපෙසි –
457. Atha kho therā bhikkhū vālikārāmaṃ agamaṃsu – taṃ adhikaraṇaṃ vinicchinitukāmā. Atha kho āyasmā revato saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, අහං ආයස්මන්තං සබ්බකාමිං විනයං පුච්ඡෙය්ය’’න්ති.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ āyasmantaṃ sabbakāmiṃ vinayaṃ puccheyya’’nti.
ආයස්මා සබ්බකාමී සඞ්ඝං ඤාපෙසි –
Āyasmā sabbakāmī saṅghaṃ ñāpesi –
‘‘සුණාතු මෙ, ආවුසො, සඞ්ඝො. යදි සඞ්ඝස්ස පත්තකල්ලං, අහං රෙවතෙන විනයං පුට්ඨො විස්සජ්ජෙය්ය’’න්ති.
‘‘Suṇātu me, āvuso, saṅgho. Yadi saṅghassa pattakallaṃ, ahaṃ revatena vinayaṃ puṭṭho vissajjeyya’’nti.
අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො ආයස්මන්තං සබ්බකාමිං එතදවොච – ‘‘කප්පති, භන්තෙ, සිඞ්ගිලොණකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, සිඞ්ගිලොණකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, සිඞ්ගිනා ලොණං පරිහරිතුං – යත්ථ අලොණකං භවිස්සති තත්ථ පරිභුඤ්ජිස්සාමා’’ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. 11 ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘සාවත්ථියං, සුත්තවිභඞ්ගෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? ‘‘සන්නිධිකාරකභොජනෙ පාචිත්තිය’’න්ති.
Atha kho āyasmā revato āyasmantaṃ sabbakāmiṃ etadavoca – ‘‘kappati, bhante, siṅgiloṇakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, siṅgiloṇakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, siṅginā loṇaṃ pariharituṃ – yattha aloṇakaṃ bhavissati tattha paribhuñjissāmā’’ti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. 12 ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Sannidhikārakabhojane pācittiya’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං පඨමං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං පඨමං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ paṭhamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ paṭhamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති, භන්තෙ, ද්වඞ්ගුලකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, ද්වඞ්ගුලකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ද්වඞ්ගුලාය ඡායාය වීතිවත්තාය විකාලෙ භොජනං භුඤ්ජිතු’’න්ති ? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 13. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘රාජගහෙ, සුත්තවිභඞ්ගෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? විකාලභොජනෙ පාචිත්තිය’’න්ති.
‘‘Kappati, bhante, dvaṅgulakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, dvaṅgulakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, dvaṅgulāya chāyāya vītivattāya vikāle bhojanaṃ bhuñjitu’’nti ? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 14. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Rājagahe, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? Vikālabhojane pācittiya’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං දුතියං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං දුතියං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ dutiyaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ dutiyaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති, භන්තෙ, ගාමන්තරකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, ගාමන්තරකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ – ඉදානි ගාමන්තරං ගමිස්සාමීති – භුත්තාවිනා පවාරිතෙන අනතිරිත්තං භොජනං භුඤ්ජිතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 15. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘සාවත්ථියං, සුත්තවිභඞ්ගෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? ‘‘අනතිරිත්තභොජනෙ පාචිත්තිය’’න්ති.
‘‘Kappati, bhante, gāmantarakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, gāmantarakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante – idāni gāmantaraṃ gamissāmīti – bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ bhojanaṃ bhuñjitu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 16. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Anatirittabhojane pācittiya’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං තතියං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං තතියං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ tatiyaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ tatiyaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති , භන්තෙ, ආවාසකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, ආවාසකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති භන්තෙ, සම්බහුලා ආවාසා සමානසීමා නානුපොසථං කාතු’’න්ති. ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 17. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘රාජගහෙ, උපොසථසංයුත්තෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? ‘‘විනයාතිසාරෙ දුක්කට’’න්ති.
‘‘Kappati , bhante, āvāsakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, āvāsakappo’’ti? ‘‘Kappati bhante, sambahulā āvāsā samānasīmā nānuposathaṃ kātu’’nti. ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 18. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Rājagahe, uposathasaṃyutte’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Vinayātisāre dukkaṭa’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං චතුත්ථං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං චතුත්ථං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ catutthaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ catutthaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති, භන්තෙ, අනුමතිකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, අනුමතිකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, වග්ගෙන සඞ්ඝෙන කම්මං කාතුං – ආගතෙ භික්ඛූ අනුමානෙස්සාමා’’ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 19. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘චම්පෙය්යකෙ, විනයවත්ථුස්මි’’න්ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? ‘‘විනයාතිසාරෙ දුක්කට’’න්ති.
‘‘Kappati, bhante, anumatikappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, anumatikappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, vaggena saṅghena kammaṃ kātuṃ – āgate bhikkhū anumānessāmā’’ti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 20. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Campeyyake, vinayavatthusmi’’nti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Vinayātisāre dukkaṭa’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං පඤ්චමං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං පඤ්චමං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ pañcamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ pañcamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති, භන්තෙ, ආචිණ්ණකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, ආචිණ්ණකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ – ඉදං මෙ උපජ්ඣායෙන අජ්ඣාචිණ්ණං, ඉදං මෙ ආචරියෙන අජ්ඣාචිණ්ණං – තං අජ්ඣාචරිතු’’න්ති? ‘‘ආචිණ්ණකප්පො ඛො, ආවුසො, එකච්චො කප්පති, එකච්චො න කප්පතී’’ති.
‘‘Kappati, bhante, āciṇṇakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, āciṇṇakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante – idaṃ me upajjhāyena ajjhāciṇṇaṃ, idaṃ me ācariyena ajjhāciṇṇaṃ – taṃ ajjhācaritu’’nti? ‘‘Āciṇṇakappo kho, āvuso, ekacco kappati, ekacco na kappatī’’ti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං ඡට්ඨං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං . ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං ඡට්ඨං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ chaṭṭhaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ . Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ chaṭṭhaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති , භන්තෙ, අමථිතකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, අමථිතකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, යං තං ඛීරං ඛීරභාවං විජහිතං, අසම්පත්තං දධිභාවං, තං භුත්තාවිනා පවාරිතෙන අනතිරිත්තං පාතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 21. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘සාවත්ථියං, සුත්තවිභඞ්ගෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? ‘‘අනතිරිත්තභොජනෙ පාචිත්තිය’’න්ති.
‘‘Kappati , bhante, amathitakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, amathitakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, yaṃ taṃ khīraṃ khīrabhāvaṃ vijahitaṃ, asampattaṃ dadhibhāvaṃ, taṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ pātu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 22. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Anatirittabhojane pācittiya’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං සත්තමං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං සත්තමං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ sattamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ sattamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති, භන්තෙ, ජළොගිං පාතු’’න්ති? ‘‘කා සා, ආවුසො, ජළොගී’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, යා සා සුරා ආසුතා අසම්පත්තා මජ්ජභාවං, සා පාතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 23. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘කොසම්බියං, සුත්තවිභඞ්ගෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති. ‘‘සුරාමෙරයපානෙ පාචිත්තිය’’න්ති.
‘‘Kappati, bhante, jaḷogiṃ pātu’’nti? ‘‘Kā sā, āvuso, jaḷogī’’ti? ‘‘Kappati, bhante, yā sā surā āsutā asampattā majjabhāvaṃ, sā pātu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 24. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Kosambiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti. ‘‘Surāmerayapāne pācittiya’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං අට්ඨමං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං අට්ඨමං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ aṭṭhamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ aṭṭhamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති, භන්තෙ, අදසකං නිසීදන’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 25. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති? ‘‘සාවත්ථියං, සුත්තවිභඞ්ගෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? ‘‘ඡෙදනකෙ පාචිත්තිය’’න්ති.
‘‘Kappati, bhante, adasakaṃ nisīdana’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 26. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti? ‘‘Sāvatthiyaṃ, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Chedanake pācittiya’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං නවමං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං නවමං සලාකං නික්ඛිපාමි’’.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ navamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ navamaṃ salākaṃ nikkhipāmi’’.
‘‘කප්පති, භන්තෙ, ජාතරූපරජත’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති 27. ‘‘කත්ථ පටික්ඛිත්ත’’න්ති. ‘‘රාජගහෙ, සුත්තවිභඞ්ගෙ’’ති. ‘‘කිං ආපජ්ජතී’’ති? ‘‘ජාතරූපරජතපටිග්ගහණෙ පාචිත්තිය’’න්ති.
‘‘Kappati, bhante, jātarūparajata’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti 28. ‘‘Kattha paṭikkhitta’’nti. ‘‘Rājagahe, suttavibhaṅge’’ti. ‘‘Kiṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Jātarūparajatapaṭiggahaṇe pācittiya’’nti.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉදං දසමං වත්ථු සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතං. ඉතිපිදං වත්ථු උද්ධම්මං, උබ්බිනයං, අපගතසත්ථුසාසනං. ඉදං දසමං සලාකං නික්ඛිපාමි.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Idaṃ dasamaṃ vatthu saṅghena vinicchitaṃ. Itipidaṃ vatthu uddhammaṃ, ubbinayaṃ, apagatasatthusāsanaṃ. Idaṃ dasamaṃ salākaṃ nikkhipāmi.
‘‘සුණාතු මෙ, භන්තෙ, සඞ්ඝො. ඉමානි දස වත්ථූනි සඞ්ඝෙන විනිච්ඡිතානි. ඉතිපිමානි දසවත්ථූනි උද්ධම්මානි, උබ්බිනයානි, අපගතසත්ථුසාසනානී’’ති.
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho. Imāni dasa vatthūni saṅghena vinicchitāni. Itipimāni dasavatthūni uddhammāni, ubbinayāni, apagatasatthusāsanānī’’ti.
458. ‘‘නිහතමෙතං, ආවුසො, අධිකරණං, සන්තං වූපසන්තං සුවූපසන්තං. අපි ච මං ත්වං, ආවුසො, සඞ්ඝමජ්ඣෙපි ඉමානි දස වත්ථූනි පුච්ඡෙය්යාසි – තෙසං භික්ඛූනං සඤ්ඤත්තියා’’ති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො ආයස්මන්තං සබ්බකාමිං සඞ්ඝමජ්ඣෙපි ඉමානි දස වත්ථූනි පුච්ඡි. පුට්ඨො පුට්ඨො ආයස්මා සබ්බකාමී විස්සජ්ජෙසි. ඉමාය ඛො පන විනයසඞ්ගීතියා සත්ත භික්ඛුසතානි අනූනානි අනධිකානි අහෙසුං, තස්මායං විනයසඞ්ගීති ‘‘සත්තසතිකා’’ති වුච්චතීති.
458. ‘‘Nihatametaṃ, āvuso, adhikaraṇaṃ, santaṃ vūpasantaṃ suvūpasantaṃ. Api ca maṃ tvaṃ, āvuso, saṅghamajjhepi imāni dasa vatthūni puccheyyāsi – tesaṃ bhikkhūnaṃ saññattiyā’’ti. Atha kho āyasmā revato āyasmantaṃ sabbakāmiṃ saṅghamajjhepi imāni dasa vatthūni pucchi. Puṭṭho puṭṭho āyasmā sabbakāmī vissajjesi. Imāya kho pana vinayasaṅgītiyā satta bhikkhusatāni anūnāni anadhikāni ahesuṃ, tasmāyaṃ vinayasaṅgīti ‘‘sattasatikā’’ti vuccatīti.
දුතියභාණවාරො නිට්ඨිතො.
Dutiyabhāṇavāro niṭṭhito.
සත්තසතිකක්ඛන්ධකො ද්වාදසමො.
Sattasatikakkhandhako dvādasamo.
ඉමම්හි ඛන්ධකෙ වත්ථූ පඤ්චවීසති.
Imamhi khandhake vatthū pañcavīsati.
තස්සුද්දානං –
Tassuddānaṃ –
දස වත්ථූනි පූරෙත්වා, කම්මං දූතෙන පාවිසි;
Dasa vatthūni pūretvā, kammaṃ dūtena pāvisi;
චත්තාරො පුන රූපඤ්ච, කොසම්බි ච පාවෙය්යකො.
Cattāro puna rūpañca, kosambi ca pāveyyako.
මග්ගො සොරෙය්යං සඞ්කස්සං, කණ්ණකුජ්ජං උදුම්බරං;
Maggo soreyyaṃ saṅkassaṃ, kaṇṇakujjaṃ udumbaraṃ;
සහජාති ච මජ්ඣෙසි, අස්සොසි කං නු ඛො මයං.
Sahajāti ca majjhesi, assosi kaṃ nu kho mayaṃ.
ගරු 31 සඞ්ඝො ච වෙසාලිං, මෙත්තා සඞ්ඝො උබ්බාහිකාති.
Garu 32 saṅgho ca vesāliṃ, mettā saṅgho ubbāhikāti.
සත්තසතිකක්ඛන්ධකො නිට්ඨිතො.
Sattasatikakkhandhako niṭṭhito.
චූළවග්ගපාළි නිට්ඨිතා.
Cūḷavaggapāḷi niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්ග-අට්ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / දසවත්ථුකථා • Dasavatthukathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / දසවත්ථුකථාවණ්ණනා • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / දසවත්ථුකථාවණ්ණනා • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / දසවත්ථුකථාවණ්ණනා • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / දසවත්ථුකථා • Dasavatthukathā