| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๗. ทุติยภวสุตฺตํ
7. Dutiyabhavasuttaṃ
๗๘. อถ โข อายสฺมา อานโนฺท เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ…เป.… อายสฺมา อานโนฺท ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ภโว, ภโวติ, ภเนฺต, วุจฺจติฯ กิตฺตาวตา นุ โข, ภเนฺต, ภโว โหตี’’ติ?
78. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami…pe… āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhavo, bhavoti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, bhavo hotī’’ti?
‘‘กามธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข กามภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ ภเนฺต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา เสฺนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ หีนาย ธาตุยา เจตนา ปติฎฺฐิตา ปตฺถนา ปติฎฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติ’’ฯ
‘‘Kāmadhātuvepakkañca, ānanda, kammaṃ nābhavissa, api nu kho kāmabhavo paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ bhante’’. ‘‘Iti kho, ānanda, kammaṃ khettaṃ, viññāṇaṃ bījaṃ, taṇhā sneho. Avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ hīnāya dhātuyā cetanā patiṭṭhitā patthanā patiṭṭhitā evaṃ āyatiṃ punabbhavābhinibbatti hoti’’.
‘‘รูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข รูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภเนฺต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา เสฺนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ มชฺฌิมาย ธาตุยา เจตนา ปติฎฺฐิตา ปตฺถนา ปติฎฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติ’’ฯ
‘‘Rūpadhātuvepakkañca, ānanda, kammaṃ nābhavissa, api nu kho rūpabhavo paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Iti kho, ānanda, kammaṃ khettaṃ, viññāṇaṃ bījaṃ, taṇhā sneho. Avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ majjhimāya dhātuyā cetanā patiṭṭhitā patthanā patiṭṭhitā evaṃ āyatiṃ punabbhavābhinibbatti hoti’’.
‘‘อรูปธาตุเวปกฺกญฺจ, อานนฺท, กมฺมํ นาภวิสฺส, อปิ นุ โข อรูปภโว ปญฺญาเยถา’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภเนฺต’’ฯ ‘‘อิติ โข, อานนฺท, กมฺมํ เขตฺตํ, วิญฺญาณํ พีชํ, ตณฺหา เสฺนโหฯ อวิชฺชานีวรณานํ สตฺตานํ ตณฺหาสํโยชนานํ ปณีตาย ธาตุยา เจตนา ปติฎฺฐิตา ปตฺถนา ปติฎฺฐิตา เอวํ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺติ โหติฯ เอวํ โข, อานนฺท, ภโว โหตี’’ติฯ สตฺตมํฯ
‘‘Arūpadhātuvepakkañca, ānanda, kammaṃ nābhavissa, api nu kho arūpabhavo paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Iti kho, ānanda, kammaṃ khettaṃ, viññāṇaṃ bījaṃ, taṇhā sneho. Avijjānīvaraṇānaṃ sattānaṃ taṇhāsaṃyojanānaṃ paṇītāya dhātuyā cetanā patiṭṭhitā patthanā patiṭṭhitā evaṃ āyatiṃ punabbhavābhinibbatti hoti. Evaṃ kho, ānanda, bhavo hotī’’ti. Sattamaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๗. ทุติยภวสุตฺตวณฺณนา • 7. Dutiyabhavasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๖-๗. ปฐมภวสุตฺตาทิวณฺณนา • 6-7. Paṭhamabhavasuttādivaṇṇanā
