| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā |
து³தியசித்தங்
Dutiyacittaṃ
399. து³தியசித்தே ஸஸங்கா²ரேனாதி பத³ங் விஸேஸங். தம்பி ஹெட்டா² வுத்தத்த²மேவ. இத³ங் பன சித்தங் கிஞ்சாபி ச²ஸு ஆரம்மணேஸு ஸோமனஸ்ஸிதஸ்ஸ லோப⁴ங் உப்பாதெ³த்வா ‘ஸத்தோ ஸத்தோ’திஆதி³னா நயேன பராமஸந்தஸ்ஸ உப்பஜ்ஜதி, ததா²பி ஸஸங்கா²ரிகத்தா ஸப்பயோகே³ன ஸஉபாயேன உப்பஜ்ஜனதோ – யதா³ குலபுத்தோ மிச்சா²தி³ட்டி²கஸ்ஸ குலஸ்ஸ குமாரிகங் பத்தே²தி. தே ச ‘அஞ்ஞதி³ட்டி²கா தும்ஹே’தி குமாரிகங் ந தெ³ந்தி. அத²ஞ்ஞே ஞாதகா ‘யங் தும்ஹே கரோத² தமேவாயங் கரிஸ்ஸதீ’தி தா³பெந்தி. ஸோ தேஹி ஸத்³தி⁴ங் தித்தி²யே உபஸங்கமதி. ஆதி³தோவ வேமதிகோ ஹோதி. க³ச்ச²ந்தே க³ச்ச²ந்தே காலே ஏதேஸங் கிரியா மனாபாதி லத்³தி⁴ங் ரோசேதி, தி³ட்டி²ங் க³ண்ஹாதி – ஏவரூபே காலே இத³ங் லப்³ப⁴தீதி வேதி³தப்³ப³ங்.
399. Dutiyacitte sasaṅkhārenāti padaṃ visesaṃ. Tampi heṭṭhā vuttatthameva. Idaṃ pana cittaṃ kiñcāpi chasu ārammaṇesu somanassitassa lobhaṃ uppādetvā ‘satto satto’tiādinā nayena parāmasantassa uppajjati, tathāpi sasaṅkhārikattā sappayogena saupāyena uppajjanato – yadā kulaputto micchādiṭṭhikassa kulassa kumārikaṃ pattheti. Te ca ‘aññadiṭṭhikā tumhe’ti kumārikaṃ na denti. Athaññe ñātakā ‘yaṃ tumhe karotha tamevāyaṃ karissatī’ti dāpenti. So tehi saddhiṃ titthiye upasaṅkamati. Āditova vematiko hoti. Gacchante gacchante kāle etesaṃ kiriyā manāpāti laddhiṃ roceti, diṭṭhiṃ gaṇhāti – evarūpe kāle idaṃ labbhatīti veditabbaṃ.
யேவாபனகேஸு பனெத்த² தி²னமித்³த⁴ங் அதி⁴கங். தத்த² தி²னநதா ‘தி²னங்’. மித்³த⁴னதா ‘மித்³த⁴ங்’; அனுஸ்ஸாஹஸங்ஹனநதா அஸத்திவிகா⁴தோ சாதி அத்தோ². தி²னஞ்ச மித்³த⁴ஞ்ச தி²னமித்³த⁴ங். தத்த² தி²னங் அனுஸ்ஸாஹலக்க²ணங், வீரியவினோத³னரஸங், ஸங்ஸீத³னபச்சுபட்டா²னங். மித்³த⁴ங் அகம்மஞ்ஞதாலக்க²ணங், ஓனஹனரஸங், லீனபா⁴வபச்சுபட்டா²னங் பசலாயிகானித்³தா³பச்சுபட்டா²னங் வா. உப⁴யம்பி அரதிதந்தீ³விஜம்பி⁴தாதீ³ஸு அயோனிஸோமனஸிகாரபத³ட்டா²னந்தி.
Yevāpanakesu panettha thinamiddhaṃ adhikaṃ. Tattha thinanatā ‘thinaṃ’. Middhanatā ‘middhaṃ’; anussāhasaṃhananatā asattivighāto cāti attho. Thinañca middhañca thinamiddhaṃ. Tattha thinaṃ anussāhalakkhaṇaṃ, vīriyavinodanarasaṃ, saṃsīdanapaccupaṭṭhānaṃ. Middhaṃ akammaññatālakkhaṇaṃ, onahanarasaṃ, līnabhāvapaccupaṭṭhānaṃ pacalāyikāniddāpaccupaṭṭhānaṃ vā. Ubhayampi aratitandīvijambhitādīsu ayonisomanasikārapadaṭṭhānanti.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / த்³வாத³ஸ அகுஸலானி • Dvādasa akusalāni
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / து³தியசித்தவண்ணனா • Dutiyacittavaṇṇanā
