| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೧೦. ದುತಿಯದಬ್ಬಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Dutiyadabbasuttavaṇṇanā
೮೦. ದಸಮೇ ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸೀತಿ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ಯಥಾಭಿರನ್ತಂ ವಿಹರಿತ್ವಾ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಚರನ್ತೋ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಪತ್ವಾ ಜೇತವನೇ ವಿಹರನ್ತೋಯೇವ ಯೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ದಬ್ಬಸ್ಸ ಮಲ್ಲಪುತ್ತಸ್ಸ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಂ ಅಪಚ್ಚಕ್ಖಂ, ತೇಸಂ ತಂ ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ, ಯೇಪಿ ಚ ಮೇತ್ತಿಯಭೂಮಜಕೇಹಿ ಕತೇನ ಅಭೂತೇನ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಣೇನ ಥೇರೇ ಗಾರವರಹಿತಾ ಪುಥುಜ್ಜನಾ, ತೇಸಂ ಥೇರೇ ಬಹುಮಾನುಪ್ಪಾದನತ್ಥಞ್ಚ ಆಮನ್ತೇಸಿ। ತತ್ಥ ತತ್ರಾತಿ ವಚನಸಞ್ಞಾಪನೇ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಖೋತಿ ಅವಧಾರಣೇ। ತೇಸು ‘‘ತತ್ರಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸೀ’’ತಿ ಏತೇಸಂ ಪದಾನಂ ವುಚ್ಚಮಾನತಂಯೇವ ಜೋತೇತಿ। ‘‘ಖೋ’’ತಿ ಪನ ಇಮಿನಾ ಆಮನ್ತೇಸಿಯೇವ, ನಾಸ್ಸ ಆಮನ್ತನೇ ಕೋಚಿ ಅನ್ತರಾಯೋ ಅಹೋಸೀತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಅಥ ವಾ ತತ್ರಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಆರಾಮೇ। ಖೋತಿ ವಚನಾಲಙ್ಕಾರೇ ನಿಪಾತೋ। ಆಮನ್ತೇಸೀತಿ ಅಭಾಸಿ। ಕಸ್ಮಾ ಪನ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂಯೇವ ಆಮನ್ತೇಸೀತಿ? ಜೇಟ್ಠತ್ತಾ ಸೇಟ್ಠತ್ತಾ ಆಸನ್ನತ್ತಾ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಸನ್ನಿಹಿತತ್ತಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ ವಿಸೇಸತೋ ಭಾಜನಭೂತತ್ತಾ ಚ।
80. Dasame tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesīti bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā janapadacārikaṃ caranto anukkamena sāvatthiṃ patvā jetavane viharantoyeva yesaṃ bhikkhūnaṃ āyasmato dabbassa mallaputtassa parinibbānaṃ apaccakkhaṃ, tesaṃ taṃ paccakkhaṃ katvā dassetuṃ, yepi ca mettiyabhūmajakehi katena abhūtena abbhācikkhaṇena there gāravarahitā puthujjanā, tesaṃ there bahumānuppādanatthañca āmantesi. Tattha tatrāti vacanasaññāpane nipātamattaṃ. Khoti avadhāraṇe. Tesu ‘‘tatrā’’ti iminā ‘‘bhagavā bhikkhū āmantesī’’ti etesaṃ padānaṃ vuccamānataṃyeva joteti. ‘‘Kho’’ti pana iminā āmantesiyeva, nāssa āmantane koci antarāyo ahosīti imamatthaṃ dasseti. Atha vā tatrāti tasmiṃ ārāme. Khoti vacanālaṅkāre nipāto. Āmantesīti abhāsi. Kasmā pana bhagavā bhikkhūyeva āmantesīti? Jeṭṭhattā seṭṭhattā āsannattā sabbakālaṃ sannihitattā dhammadesanāya visesato bhājanabhūtattā ca.
ಭಿಕ್ಖವೋತಿ ತೇಸಂ ಆಮನ್ತನಾಕಾರದಸ್ಸನಂ। ಭದನ್ತೇತಿ ಆಮನ್ತಿತಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಗಾರವೇನ ಸತ್ಥು ಪಟಿವಚನದಾನಂ। ತತ್ಥ ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಭಗವಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಲಪತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ವದನ್ತಾ ತೇ ಪಚ್ಚಾಲಪನ್ತಿ। ಅಪಿಚ ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕರುಣಾವಿಪ್ಫಾರಸೋಮ್ಮಹದಯನಿಸ್ಸಿತಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೇನ ವಚನೇನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಮನಸಿಕಾರಧಮ್ಮಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾದಿತೋ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಮುಖಾಭಿಮುಖೇ ಕರೋತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಸತ್ಥರಿ ಆದರಬಹುಮಾನಗಾರವದೀಪನವಚನೇನ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅತ್ತನೋ ಸುಸ್ಸೂಸತಂ ಓವಾದಪ್ಪಟಿಗ್ಗಹಗಾರವಭಾವಞ್ಚ ಪಟಿವೇದೇನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುನ್ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ವಚನಂ ಪತಿಅಸ್ಸೋಸುಂ ಸೋತುಕಾಮತಂ ಜನೇಸುಂ । ಏತದವೋಚಾತಿ ಭಗವಾ ಏತಂ ಇದಾನಿ ವಕ್ಖಮಾನಂ ಸಕಲಂ ಸುತ್ತಂ ಅಭಾಸಿ। ದಬ್ಬಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಲ್ಲಪುತ್ತಸ್ಸಾತಿಆದಿ ಅನನ್ತರಸುತ್ತೇ ವುತ್ತತ್ಥಮೇವ। ಏತಮತ್ಥನ್ತಿಆದೀಸುಪಿ ಅಪುಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ, ಅನನ್ತರಸುತ್ತೇ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
Bhikkhavoti tesaṃ āmantanākāradassanaṃ. Bhadanteti āmantitānaṃ bhikkhūnaṃ gāravena satthu paṭivacanadānaṃ. Tattha ‘‘bhikkhavo’’ti vadanto bhagavā te bhikkhū ālapati. ‘‘Bhadante’’ti vadantā te paccālapanti. Apica ‘‘bhikkhavo’’ti iminā karuṇāvipphārasommahadayanissitapubbaṅgamena vacanena te bhikkhū kammaṭṭhānamanasikāradhammapaccavekkhaṇādito nivattetvā attano mukhābhimukhe karoti. ‘‘Bhadante’’ti iminā satthari ādarabahumānagāravadīpanavacanena te bhikkhū attano sussūsataṃ ovādappaṭiggahagāravabhāvañca paṭivedenti. Bhagavato paccassosunti te bhikkhū bhagavato vacanaṃ patiassosuṃ sotukāmataṃ janesuṃ . Etadavocāti bhagavā etaṃ idāni vakkhamānaṃ sakalaṃ suttaṃ abhāsi. Dabbassa, bhikkhave, mallaputtassātiādi anantarasutte vuttatthameva. Etamatthantiādīsupi apubbaṃ natthi, anantarasutte vuttanayeneva veditabbaṃ.
ಗಾಥಾಸು ಪನ ಅಯೋಘನಹತಸ್ಸಾತಿ ಅಯೋ ಹಞ್ಞತಿ ಏತೇನಾತಿ ಅಯೋಘನಂ, ಕಮ್ಮಾರಾನಂ ಅಯೋಕೂಟಂ ಅಯೋಮುಟ್ಠಿ ಚ। ತೇನ ಅಯೋಘನೇನ ಹತಸ್ಸ ಪಹತಸ್ಸ। ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ಅಯೋಘನಹತಸ್ಸಾತಿ ಘನಅಯೋಪಿಣ್ಡಂ ಹತಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅತ್ಥಂ ವದನ್ತಿ। ಏವ-ಸದ್ದೋ ಚೇತ್ಥ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಜಲತೋ ಜಾತವೇದಸೋತಿ ಝಾಯಮಾನಸ್ಸ ಅಗ್ಗಿಸ್ಸ। ಅನಾದರೇ ಏತಂ ಸಾಮಿವಚನಂ। ಅನುಪುಬ್ಬೂಪಸನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಉಪಸನ್ತಸ್ಸ ವಿಜ್ಝಾತಸ್ಸ ನಿರುದ್ಧಸ್ಸ। ಯಥಾ ನ ಞಾಯತೇ ಗತೀತಿ ಯಥಾ ತಸ್ಸ ಗತಿ ನ ಞಾಯತಿ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಅಯೋಮುಟ್ಠಿಕೂಟಾದಿನಾ ಮಹತಾ ಅಯೋಘನೇನ ಹತಸ್ಸ ಸಂಹತಸ್ಸ, ಕಂಸಭಾಜನಾದಿಗತಸ್ಸ ವಾ ಜಲಮಾನಸ್ಸ ಅಗ್ಗಿಸ್ಸ, ತಥಾ ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ವಾ ಸದ್ದಸ್ಸ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಉಪಸನ್ತಸ್ಸ ಸುವೂಪಸನ್ತಸ್ಸ ದಸಸು ದಿಸಾಸು ನ ಕತ್ಥಚಿ ಗತಿ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ಪಚ್ಚಯನಿರೋಧೇನ ಅಪ್ಪಟಿಸನ್ಧಿಕನಿರುದ್ಧತ್ತಾ।
Gāthāsu pana ayoghanahatassāti ayo haññati etenāti ayoghanaṃ, kammārānaṃ ayokūṭaṃ ayomuṭṭhi ca. Tena ayoghanena hatassa pahatassa. Keci pana ‘‘ayoghanahatassāti ghanaayopiṇḍaṃ hatassā’’ti atthaṃ vadanti. Eva-saddo cettha nipātamattaṃ. Jalato jātavedasoti jhāyamānassa aggissa. Anādare etaṃ sāmivacanaṃ. Anupubbūpasantassāti anukkamena upasantassa vijjhātassa niruddhassa. Yathā na ñāyate gatīti yathā tassa gati na ñāyati. Idaṃ vuttaṃ hoti – ayomuṭṭhikūṭādinā mahatā ayoghanena hatassa saṃhatassa, kaṃsabhājanādigatassa vā jalamānassa aggissa, tathā uppannassa vā saddassa anukkamena upasantassa suvūpasantassa dasasu disāsu na katthaci gati paññāyati paccayanirodhena appaṭisandhikaniruddhattā.
ಏವಂ ಸಮ್ಮಾವಿಮುತ್ತಾನನ್ತಿ ಏವಂ ಸಮ್ಮಾ ಹೇತುನಾ ಞಾಯೇನ ತದಙ್ಗವಿಕ್ಖಮ್ಭನವಿಮುತ್ತಿಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೇನ ಅರಿಯಮಗ್ಗೇನ ಚತೂಹಿಪಿ ಉಪಾದಾನೇಹಿ ಆಸವೇಹಿ ಚ ವಿಮುತ್ತತ್ತಾ ಸಮ್ಮಾ ವಿಮುತ್ತಾನಂ, ತತೋ ಏವ ಕಾಮಪಬನ್ಧಸಙ್ಖಾತಂ ಕಾಮೋಘಂ ಭವೋಘಾದಿಭೇದಂ ಅವಸಿಟ್ಠಂ ಓಘಞ್ಚ ತರಿತ್ವಾ ಠಿತತ್ತಾ ಕಾಮಬನ್ಧೋಘತಾರಿನಂ ಸುಟ್ಠು ಪಟಿಪಸ್ಸಮ್ಭಿತಸಬ್ಬಕಿಲೇಸವಿಪ್ಫನ್ದಿತತ್ತಾ ಕಿಲೇಸಾಭಿಸಙ್ಖಾರವಾತೇಹಿ ಚ ಅಕಮ್ಪನೀಯತಾಯ ಅಚಲಂ ಅನುಪಾದಿಸೇಸನಿಬ್ಬಾನಸಙ್ಖಾತಂ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರೂಪಸಮಂ ಸುಖಂ ಪತ್ತಾನಂ ಅಧಿಗತಾನಂ ಖೀಣಾಸವಾನಂ ಗತಿ ದೇವಮನುಸ್ಸಾದಿಭೇದಾಸು ಗತೀಸು ಅಯಂ ನಾಮಾತಿ ಪಞ್ಞಪೇತಬ್ಬತಾಯ ಅಭಾವತ್ತಾ ಪಞ್ಞಾಪೇತುಂ ನತ್ಥಿ ನ ಉಪಲಬ್ಭತಿ, ಯಥಾವುತ್ತಜಾತವೇದೋ ವಿಯ ಅಪಞ್ಞತ್ತಿಕಭಾವಮೇವ ಹಿ ಸೋ ಗತೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
Evaṃ sammāvimuttānanti evaṃ sammā hetunā ñāyena tadaṅgavikkhambhanavimuttipubbaṅgamena ariyamaggena catūhipi upādānehi āsavehi ca vimuttattā sammā vimuttānaṃ, tato eva kāmapabandhasaṅkhātaṃ kāmoghaṃ bhavoghādibhedaṃ avasiṭṭhaṃ oghañca taritvā ṭhitattā kāmabandhoghatārinaṃ suṭṭhu paṭipassambhitasabbakilesavipphanditattā kilesābhisaṅkhāravātehi ca akampanīyatāya acalaṃ anupādisesanibbānasaṅkhātaṃ sabbasaṅkhārūpasamaṃ sukhaṃ pattānaṃ adhigatānaṃ khīṇāsavānaṃ gati devamanussādibhedāsu gatīsu ayaṃ nāmāti paññapetabbatāya abhāvattā paññāpetuṃ natthi na upalabbhati, yathāvuttajātavedo viya apaññattikabhāvameva hi so gatoti attho.
ದಸಮಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ನಿಟ್ಠಿತಾ ಚ ಪಾಟಲಿಗಾಮಿಯವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ।
Niṭṭhitā ca pāṭaligāmiyavaggavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೧೦. ದುತಿಯದಬ್ಬಸುತ್ತಂ • 10. Dutiyadabbasuttaṃ
