| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਉਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Udāna-aṭṭhakathā |
੧੦. ਦੁਤਿਯਦਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Dutiyadabbasuttavaṇṇanā
੮੦. ਦਸਮੇ ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਪਤ੍વਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋਯੇવ ਯੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਂ ਕਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ਯੇਪਿ ਚ ਮੇਤ੍ਤਿਯਭੂਮਜਕੇਹਿ ਕਤੇਨ ਅਭੂਤੇਨ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਣੇਨ ਥੇਰੇ ਗਾਰવਰਹਿਤਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ, ਤੇਸਂ ਥੇਰੇ ਬਹੁਮਾਨੁਪ੍ਪਾਦਨਤ੍ਥਞ੍ਚ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ। ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਰਾਤਿ વਚਨਸਞ੍ਞਾਪਨੇ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਖੋਤਿ ਅવਧਾਰਣੇ। ਤੇਸੁ ‘‘ਤਤ੍ਰਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ‘‘ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀ’’ਤਿ ਏਤੇਸਂ ਪਦਾਨਂ વੁਚ੍ਚਮਾਨਤਂਯੇવ ਜੋਤੇਤਿ। ‘‘ਖੋ’’ਤਿ ਪਨ ਇਮਿਨਾ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿਯੇવ, ਨਾਸ੍ਸ ਆਮਨ੍ਤਨੇ ਕੋਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਥ વਾ ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਰਾਮੇ। ਖੋਤਿ વਚਨਾਲਙ੍ਕਾਰੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ ਅਭਾਸਿ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂਯੇવ ਆਮਨ੍ਤੇਸੀਤਿ? ਜੇਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਸੇਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਆਸਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਸਨ੍ਨਿਹਿਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ વਿਸੇਸਤੋ ਭਾਜਨਭੂਤਤ੍ਤਾ ਚ।
80. Dasame tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesīti bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā janapadacārikaṃ caranto anukkamena sāvatthiṃ patvā jetavane viharantoyeva yesaṃ bhikkhūnaṃ āyasmato dabbassa mallaputtassa parinibbānaṃ apaccakkhaṃ, tesaṃ taṃ paccakkhaṃ katvā dassetuṃ, yepi ca mettiyabhūmajakehi katena abhūtena abbhācikkhaṇena there gāravarahitā puthujjanā, tesaṃ there bahumānuppādanatthañca āmantesi. Tattha tatrāti vacanasaññāpane nipātamattaṃ. Khoti avadhāraṇe. Tesu ‘‘tatrā’’ti iminā ‘‘bhagavā bhikkhū āmantesī’’ti etesaṃ padānaṃ vuccamānataṃyeva joteti. ‘‘Kho’’ti pana iminā āmantesiyeva, nāssa āmantane koci antarāyo ahosīti imamatthaṃ dasseti. Atha vā tatrāti tasmiṃ ārāme. Khoti vacanālaṅkāre nipāto. Āmantesīti abhāsi. Kasmā pana bhagavā bhikkhūyeva āmantesīti? Jeṭṭhattā seṭṭhattā āsannattā sabbakālaṃ sannihitattā dhammadesanāya visesato bhājanabhūtattā ca.
ਭਿਕ੍ਖવੋਤਿ ਤੇਸਂ ਆਮਨ੍ਤਨਾਕਾਰਦਸ੍ਸਨਂ। ਭਦਨ੍ਤੇਤਿ ਆਮਨ੍ਤਿਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਗਾਰવੇਨ ਸਤ੍ਥੁ ਪਟਿવਚਨਦਾਨਂ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤੋ ਭਗવਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਲਪਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਾ ਤੇ ਪਚ੍ਚਾਲਪਨ੍ਤਿ। ਅਪਿਚ ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਕਰੁਣਾવਿਪ੍ਫਾਰਸੋਮ੍ਮਹਦਯਨਿਸ੍ਸਿਤਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ વਚਨੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਮਨਸਿਕਾਰਧਮ੍ਮਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਾਦਿਤੋ ਨਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮੁਖਾਭਿਮੁਖੇ ਕਰੋਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਤ੍ਥਰਿ ਆਦਰਬਹੁਮਾਨਗਾਰવਦੀਪਨવਚਨੇਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸੁਸ੍ਸੂਸਤਂ ਓવਾਦਪ੍ਪਟਿਗ੍ਗਹਗਾਰવਭਾવਞ੍ਚ ਪਟਿવੇਦੇਨ੍ਤਿ। ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਨ੍ਤਿ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ ਪਤਿਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਸੋਤੁਕਾਮਤਂ ਜਨੇਸੁਂ । ਏਤਦવੋਚਾਤਿ ਭਗવਾ ਏਤਂ ਇਦਾਨਿ વਕ੍ਖਮਾਨਂ ਸਕਲਂ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਭਾਸਿ। ਦਬ੍ਬਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿਆਦਿ ਅਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ વੁਤ੍ਤਤ੍ਥਮੇવ। ਏਤਮਤ੍ਥਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਅਪੁਬ੍ਬਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਨਨ੍ਤਰਸੁਤ੍ਤੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ।
Bhikkhavoti tesaṃ āmantanākāradassanaṃ. Bhadanteti āmantitānaṃ bhikkhūnaṃ gāravena satthu paṭivacanadānaṃ. Tattha ‘‘bhikkhavo’’ti vadanto bhagavā te bhikkhū ālapati. ‘‘Bhadante’’ti vadantā te paccālapanti. Apica ‘‘bhikkhavo’’ti iminā karuṇāvipphārasommahadayanissitapubbaṅgamena vacanena te bhikkhū kammaṭṭhānamanasikāradhammapaccavekkhaṇādito nivattetvā attano mukhābhimukhe karoti. ‘‘Bhadante’’ti iminā satthari ādarabahumānagāravadīpanavacanena te bhikkhū attano sussūsataṃ ovādappaṭiggahagāravabhāvañca paṭivedenti. Bhagavato paccassosunti te bhikkhū bhagavato vacanaṃ patiassosuṃ sotukāmataṃ janesuṃ . Etadavocāti bhagavā etaṃ idāni vakkhamānaṃ sakalaṃ suttaṃ abhāsi. Dabbassa, bhikkhave, mallaputtassātiādi anantarasutte vuttatthameva. Etamatthantiādīsupi apubbaṃ natthi, anantarasutte vuttanayeneva veditabbaṃ.
ਗਾਥਾਸੁ ਪਨ ਅਯੋਘਨਹਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਯੋ ਹਞ੍ਞਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ ਅਯੋਘਨਂ, ਕਮ੍ਮਾਰਾਨਂ ਅਯੋਕੂਟਂ ਅਯੋਮੁਟ੍ਠਿ ਚ। ਤੇਨ ਅਯੋਘਨੇਨ ਹਤਸ੍ਸ ਪਹਤਸ੍ਸ। ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਅਯੋਘਨਹਤਸ੍ਸਾਤਿ ਘਨਅਯੋਪਿਣ੍ਡਂ ਹਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਂ વਦਨ੍ਤਿ। ਏવ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਜਲਤੋ ਜਾਤવੇਦਸੋਤਿ ਝਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ। ਅਨਾਦਰੇ ਏਤਂ ਸਾਮਿવਚਨਂ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੂਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ વਿਜ੍ਝਾਤਸ੍ਸ ਨਿਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ। ਯਥਾ ਨ ਞਾਯਤੇ ਗਤੀਤਿ ਯਥਾ ਤਸ੍ਸ ਗਤਿ ਨ ਞਾਯਤਿ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਯੋਮੁਟ੍ਠਿਕੂਟਾਦਿਨਾ ਮਹਤਾ ਅਯੋਘਨੇਨ ਹਤਸ੍ਸ ਸਂਹਤਸ੍ਸ, ਕਂਸਭਾਜਨਾਦਿਗਤਸ੍ਸ વਾ ਜਲਮਾਨਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਸ, ਤਥਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ વਾ ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਉਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁવੂਪਸਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸਸੁ ਦਿਸਾਸੁ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਤਿ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ ਪਚ੍ਚਯਨਿਰੋਧੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕਨਿਰੁਦ੍ਧਤ੍ਤਾ।
Gāthāsu pana ayoghanahatassāti ayo haññati etenāti ayoghanaṃ, kammārānaṃ ayokūṭaṃ ayomuṭṭhi ca. Tena ayoghanena hatassa pahatassa. Keci pana ‘‘ayoghanahatassāti ghanaayopiṇḍaṃ hatassā’’ti atthaṃ vadanti. Eva-saddo cettha nipātamattaṃ. Jalato jātavedasoti jhāyamānassa aggissa. Anādare etaṃ sāmivacanaṃ. Anupubbūpasantassāti anukkamena upasantassa vijjhātassa niruddhassa. Yathā na ñāyate gatīti yathā tassa gati na ñāyati. Idaṃ vuttaṃ hoti – ayomuṭṭhikūṭādinā mahatā ayoghanena hatassa saṃhatassa, kaṃsabhājanādigatassa vā jalamānassa aggissa, tathā uppannassa vā saddassa anukkamena upasantassa suvūpasantassa dasasu disāsu na katthaci gati paññāyati paccayanirodhena appaṭisandhikaniruddhattā.
ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਾਨਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾ ਹੇਤੁਨਾ ਞਾਯੇਨ ਤਦਙ੍ਗવਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨવਿਮੁਤ੍ਤਿਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗੇਨ ਚਤੂਹਿਪਿ ਉਪਾਦਾਨੇਹਿ ਆਸવੇਹਿ ਚ વਿਮੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਾ વਿਮੁਤ੍ਤਾਨਂ, ਤਤੋ ਏવ ਕਾਮਪਬਨ੍ਧਸਙ੍ਖਾਤਂ ਕਾਮੋਘਂ ਭવੋਘਾਦਿਭੇਦਂ ਅવਸਿਟ੍ਠਂ ਓਘਞ੍ਚ ਤਰਿਤ੍વਾ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਕਾਮਬਨ੍ਧੋਘਤਾਰਿਨਂ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਟਿਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿਤਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸવਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤਤ੍ਤਾ ਕਿਲੇਸਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰવਾਤੇਹਿ ਚ ਅਕਮ੍ਪਨੀਯਤਾਯ ਅਚਲਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਨਿਬ੍ਬਾਨਸਙ੍ਖਾਤਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੂਪਸਮਂ ਸੁਖਂ ਪਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਗਤਾਨਂ ਖੀਣਾਸવਾਨਂ ਗਤਿ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਦਿਭੇਦਾਸੁ ਗਤੀਸੁ ਅਯਂ ਨਾਮਾਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤਬ੍ਬਤਾਯ ਅਭਾવਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਨਤ੍ਥਿ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤਜਾਤવੇਦੋ વਿਯ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਭਾવਮੇવ ਹਿ ਸੋ ਗਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Evaṃ sammāvimuttānanti evaṃ sammā hetunā ñāyena tadaṅgavikkhambhanavimuttipubbaṅgamena ariyamaggena catūhipi upādānehi āsavehi ca vimuttattā sammā vimuttānaṃ, tato eva kāmapabandhasaṅkhātaṃ kāmoghaṃ bhavoghādibhedaṃ avasiṭṭhaṃ oghañca taritvā ṭhitattā kāmabandhoghatārinaṃ suṭṭhu paṭipassambhitasabbakilesavipphanditattā kilesābhisaṅkhāravātehi ca akampanīyatāya acalaṃ anupādisesanibbānasaṅkhātaṃ sabbasaṅkhārūpasamaṃ sukhaṃ pattānaṃ adhigatānaṃ khīṇāsavānaṃ gati devamanussādibhedāsu gatīsu ayaṃ nāmāti paññapetabbatāya abhāvattā paññāpetuṃ natthi na upalabbhati, yathāvuttajātavedo viya apaññattikabhāvameva hi so gatoti attho.
ਦਸਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਯવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ।
Niṭṭhitā ca pāṭaligāmiyavaggavaṇṇanā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਉਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Udānapāḷi / ੧੦. ਦੁਤਿਯਦਬ੍ਬਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Dutiyadabbasuttaṃ
