| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
4. දුතියධම්‌මවිහාරීසුත්‌තං
4. Dutiyadhammavihārīsuttaṃ
74. අථ ඛො අඤ්‌ඤතරො භික්‌ඛු යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො සො භික්‌ඛු භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘‘ධම්‌මවිහාරී ධම්‌මවිහාරී’ති, භන්‌තෙ, වුච්‌චති. කිත්‌තාවතා නු ඛො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු ධම්‌මවිහාරී හොතී’’ති?
74. Atha kho aññataro bhikkhu yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho so bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘‘dhammavihārī dhammavihārī’ti, bhante, vuccati. Kittāvatā nu kho, bhante, bhikkhu dhammavihārī hotī’’ti?
‘‘ඉධ, භික්‌ඛු, භික්‌ඛු ධම්‌මං පරියාපුණාති – සුත්‌තං, ගෙය්‍යං, වෙය්‍යාකරණං, ගාථං, උදානං, ඉතිවුත්‌තකං, ජාතකං, අබ්‌භුතධම්‌මං, වෙදල්‌ලං; උත්‌තරි 1 චස්‌ස පඤ්‌ඤාය අත්‌ථං නප්‌පජානාති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛු – ‘භික්‌ඛු පරියත්‌තිබහුලො, නො ධම්‌මවිහාරී’’’.
‘‘Idha, bhikkhu, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ; uttari 2 cassa paññāya atthaṃ nappajānāti. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu pariyattibahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛු, භික්‌ඛු යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන පරෙසං දෙසෙති, උත්‌තරි චස්‌ස පඤ්‌ඤාය අත්‌ථං නප්‌පජානාති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛු – ‘භික්‌ඛු පඤ්‌ඤත්‌තිබහුලො, නො ධම්‌මවිහාරී’’’.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ deseti, uttari cassa paññāya atthaṃ nappajānāti. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu paññattibahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛු, භික්‌ඛු යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං විත්‌ථාරෙන සජ්‌ඣායං කරොති, උත්‌තරි චස්‌ස පඤ්‌ඤාය අත්‌ථං නප්‌පජානාති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛු – ‘භික්‌ඛු සජ්‌ඣායබහුලො, නො ධම්‌මවිහාරී’’’.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena sajjhāyaṃ karoti, uttari cassa paññāya atthaṃ nappajānāti. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu sajjhāyabahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛු, භික්‌ඛු යථාසුතං යථාපරියත්‌තං ධම්‌මං චෙතසා අනුවිතක්‌කෙති අනුවිචාරෙති මනසානුපෙක්‌ඛති, උත්‌තරි චස්‌ස පඤ්‌ඤාය අත්‌ථං නප්‌පජානාති. අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛු – ‘භික්‌ඛු විතක්‌කබහුලො, නො ධම්‌මවිහාරී’’’.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhu, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ cetasā anuvitakketi anuvicāreti manasānupekkhati, uttari cassa paññāya atthaṃ nappajānāti. Ayaṃ vuccati, bhikkhu – ‘bhikkhu vitakkabahulo, no dhammavihārī’’’.
‘‘ඉධ, භික්‌ඛු, භික්‌ඛු ධම්‌මං පරියාපුණාති – සුත්‌තං, ගෙය්‍යං, වෙය්‍යාකරණං, ගාථං, උදානං, ඉතිවුත්‌තකං, ජාතකං, අබ්‌භුතධම්‌මං, වෙදල්‌ලං; උත්‌තරි චස්‌ස පඤ්‌ඤාය අත්‌ථං පජානාති. එවං ඛො, භික්‌ඛු, භික්‌ඛු ධම්‌මවිහාරී හොති.
‘‘Idha, bhikkhu, bhikkhu dhammaṃ pariyāpuṇāti – suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthaṃ, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ; uttari cassa paññāya atthaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhu, bhikkhu dhammavihārī hoti.
‘‘ඉති ඛො, භික්‌ඛු, දෙසිතො මයා පරියත්‌තිබහුලො, දෙසිතො පඤ්‌ඤත්‌තිබහුලො, දෙසිතො සජ්‌ඣායබහුලො, දෙසිතො විතක්‌කබහුලො, දෙසිතො ධම්‌මවිහාරී. යං ඛො, භික්‌ඛු, සත්‌ථාරා කරණීයං සාවකානං හිතෙසිනා අනුකම්‌පකෙන අනුකම්‌පං උපාදාය, කතං වො තං මයා. එතානි, භික්‌ඛු, රුක්‌ඛමූලානි, එතානි සුඤ්‌ඤාගාරානි. ඣායථ භික්‌ඛු, මා පමාදත්‌ථ, මා පච්‌ඡා විප්‌පටිසාරිනො අහුවත්‌ථ. අයං වො අම්‌හාකං අනුසාසනී’’ති. චතුත්‌ථං.
‘‘Iti kho, bhikkhu, desito mayā pariyattibahulo, desito paññattibahulo, desito sajjhāyabahulo, desito vitakkabahulo, desito dhammavihārī. Yaṃ kho, bhikkhu, satthārā karaṇīyaṃ sāvakānaṃ hitesinā anukampakena anukampaṃ upādāya, kataṃ vo taṃ mayā. Etāni, bhikkhu, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni. Jhāyatha bhikkhu, mā pamādattha, mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha. Ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. දුතියධම්‌මවිහාරීසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Dutiyadhammavihārīsuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 3-4. පඨමධම්‌මවිහාරීසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 3-4. Paṭhamadhammavihārīsuttādivaṇṇanā
