Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா
9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
391. நவமே தி³ஸ்வாதி அஜிகாய விப்படிபஜ்ஜந்தங் ச²க³லகங் தி³ஸ்வா. மெத்தியங் பி⁴க்கு²னிந்தி தஸ்ஸா பி⁴க்கு²னிகாலங் க³ஹெத்வா பூ⁴தபுப்³ப³வோஹாரேன வோஹரந்தி. வேளுவனேயேவாதி தே²ரஸ்ஸ பி⁴க்கா²சாரவேலங் அக்³க³ஹெத்வா தேஹி வுத்தப⁴த்துத்³தே³ஸவேலங்யேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங். கச்சி நோதி கச்சி நு. ஏதமத்த²ங் ஆரோசேஸுந்தி அஞ்ஞபா⁴கி³யஸ்ஸ அதி⁴கரணஸ்ஸ கஞ்சிதே³ஸங் லேஸமத்தங் உபாதா³ய பாராஜிகேன த⁴ம்மேன அனுத்³த⁴ங்ஸிதபா⁴வங் ஆரோசேஸுங்.
391. Navame disvāti ajikāya vippaṭipajjantaṃ chagalakaṃ disvā. Mettiyaṃ bhikkhuninti tassā bhikkhunikālaṃ gahetvā bhūtapubbavohārena voharanti. Veḷuvaneyevāti therassa bhikkhācāravelaṃ aggahetvā tehi vuttabhattuddesavelaṃyeva sandhāya vuttaṃ. Kacci noti kacci nu. Etamatthaṃ ārocesunti aññabhāgiyassa adhikaraṇassa kañcidesaṃ lesamattaṃ upādāya pārājikena dhammena anuddhaṃsitabhāvaṃ ārocesuṃ.
அஞ்ஞபா⁴க³ஸ்ஸாதி அஞ்ஞகொட்டா²ஸஸ்ஸ, தே²ரஸ்ஸ மனுஸ்ஸஜாதிபி⁴க்கு²பா⁴வதோ அஞ்ஞஸ்ஸ திரச்சா²னஜாதிச²க³லகபா⁴வஸங்கா²தஸ்ஸ கொட்டா²ஸஸ்ஸாதி வுத்தங் ஹோதி. இத³ந்தி ஸாமஞ்ஞதோ நபுங்ஸகனித்³தே³ஸேன ச²க³லகங் நித்³தி³ஸதி, இத³ங் ச²க³லகஜாதந்தி அத்தோ², அயங் ச²க³லகோதி வுத்தங் ஹோதி. அதி⁴கரணஸத்³தா³பெக்கோ² வா நபுங்ஸகனித்³தே³ஸோ, இத³ங் ச²க³லகஸங்கா²தங் அதி⁴கரணந்தி வுத்தங் ஹோதி. அஞ்ஞபா⁴கோ³தி யதா²வுத்ததிரச்சா²னஜாதிச²க³லகபா⁴வஸங்கா²தோ அஞ்ஞபா⁴கோ³, அஞ்ஞகொட்டா²ஸோதி அத்தோ². அஸ்ஸாதி ச²க³லகஸ்ஸ. ‘‘அஞ்ஞபா⁴க³ஸம்ப³ந்தீ⁴ அஞ்ஞபா⁴கி³ய’’ந்தி பட²மவிக்³க³ஹஸ்ஸ அத்தோ², ‘‘அஞ்ஞபா⁴க³வந்தங் அஞ்ஞபா⁴கி³ய’’ந்தி து³தியவிக்³க³ஹஸ்ஸ. த்³வீஹிபி விக்³க³ஹேஹி அஞ்ஞபா⁴கி³யந்தி ச²க³லகோவ வுத்தோ. திரச்சா²னஜாதிச²க³லகபா⁴வஞ்ச ட²பெத்வா பரமத்த²தோ விஸுங் ச²க³லகே அஸதிபி ‘‘படிமாய ஸரீர’’ந்திஆதீ³ஸு விய அபே⁴தே³பி பே⁴த³கப்பனாய பவத்தலோகவோஹாரவஸேன ‘‘அஞ்ஞபா⁴க³ஸ்ஸ இத³ங், அஞ்ஞபா⁴கோ³ வா அஸ்ஸ அத்தீ²’’தி வுத்தங்.
Aññabhāgassāti aññakoṭṭhāsassa, therassa manussajātibhikkhubhāvato aññassa tiracchānajātichagalakabhāvasaṅkhātassa koṭṭhāsassāti vuttaṃ hoti. Idanti sāmaññato napuṃsakaniddesena chagalakaṃ niddisati, idaṃ chagalakajātanti attho, ayaṃ chagalakoti vuttaṃ hoti. Adhikaraṇasaddāpekkho vā napuṃsakaniddeso, idaṃ chagalakasaṅkhātaṃ adhikaraṇanti vuttaṃ hoti. Aññabhāgoti yathāvuttatiracchānajātichagalakabhāvasaṅkhāto aññabhāgo, aññakoṭṭhāsoti attho. Assāti chagalakassa. ‘‘Aññabhāgasambandhī aññabhāgiya’’nti paṭhamaviggahassa attho, ‘‘aññabhāgavantaṃ aññabhāgiya’’nti dutiyaviggahassa. Dvīhipi viggahehi aññabhāgiyanti chagalakova vutto. Tiracchānajātichagalakabhāvañca ṭhapetvā paramatthato visuṃ chagalake asatipi ‘‘paṭimāya sarīra’’ntiādīsu viya abhedepi bhedakappanāya pavattalokavohāravasena ‘‘aññabhāgassa idaṃ, aññabhāgo vā assa atthī’’ti vuttaṃ.
இதா³னி த்³வீஹிபி விக்³க³ஹேஹி வுத்தமத்த²ங் வித்தா²ரெத்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யோ ஹி ஸோ’’திஆதி³மாஹ. ஸோதி ஸோ ச²க³லகோ. தஸ்ஸ ‘‘ஹோதீ’’தி இமினா ஸம்ப³ந்தோ⁴. ததோதி ததோ மனுஸ்ஸஜாதிதோ பி⁴க்கு²பா⁴வதோ ச. ஸோ வா அஞ்ஞபா⁴கோ³தி யதா²வுத்ததிரச்சா²னஜாதிச²க³லகபா⁴வஸங்கா²தோ அஞ்ஞபா⁴கோ³. அஸ்ஸாதி ச²க³லகஸ்ஸ. ஸோ ச²க³லகோ அஞ்ஞபா⁴கி³யஸங்கா²தங் லப⁴தீதி யோஜேதப்³ப³ங். ‘‘அதி⁴கரணந்தி ஆதா⁴ரோ, வத்து² அதி⁴ட்டா²ன’’ந்தி ஹெட்டா² வுத்தமத்த²ங் ஸரூபதோ த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘யஸ்மா சா’’திஆதி³மாஹ. தேஸந்தி மெத்தியபூ⁴மஜகானங். இமந்தி ச²க³லகங். நாமகரணஸஞ்ஞாயாதி நாமகரணஸங்கா²தாய ஸஞ்ஞாய ஸோ ச²க³லகோ அதி⁴கரணந்தி வேதி³தப்³போ³தி யோஜேதப்³ப³ங். தஞ்ஹி ஸந்தா⁴யாதி ‘‘அவஸ்ஸங் தும்ஹேஹி லேஸோ ஒட்³டி³தோ, கிங் வத³த², கிங் பஸ்ஸித்தா²’’தி அனுயுத்தேஹி தேஹி பி⁴க்கூ²ஹி ‘‘ச²க³லகஸ்ஸ விப்படிபத்திங் தி³ஸ்வா த³ப்³ப³ஸ்ஸ நாமங் தஸ்ஸ கரிம்ஹா’’தி வுத்தத்தா தஸ்ஸ நாமகரணஸஞ்ஞாய அதி⁴ட்டா²னபூ⁴தங் தங் ச²க³லகங் ஸந்தா⁴ய. தே பி⁴க்கூ²தி தே அனுயுஞ்ஜகா பி⁴க்கூ². ஆபத்திலேஸம்பி புக்³க³லஸ்மிங்யேவ ஆரோபெத்வா வுத்தத்தா ‘‘புக்³க³லானங்யேவ லேஸா’’தி வுத்தங். பத³பா⁴ஜனே பன…பே॰… வேதி³தப்³ப³ந்தி இமினா நாமகரணஸஞ்ஞாய ஆதா⁴ரபூ⁴தஸ்ஸ ச²க³லகஸங்கா²தஸ்ஸ அதி⁴கரணஸ்ஸ அவசனே காரணங் வுத்தங்.
Idāni dvīhipi viggahehi vuttamatthaṃ vitthāretvā dassento ‘‘yo hi so’’tiādimāha. Soti so chagalako. Tassa ‘‘hotī’’ti iminā sambandho. Tatoti tato manussajātito bhikkhubhāvato ca. So vā aññabhāgoti yathāvuttatiracchānajātichagalakabhāvasaṅkhāto aññabhāgo. Assāti chagalakassa. So chagalako aññabhāgiyasaṅkhātaṃ labhatīti yojetabbaṃ. ‘‘Adhikaraṇanti ādhāro, vatthu adhiṭṭhāna’’nti heṭṭhā vuttamatthaṃ sarūpato dassetuṃ ‘‘yasmā cā’’tiādimāha. Tesanti mettiyabhūmajakānaṃ. Imanti chagalakaṃ. Nāmakaraṇasaññāyāti nāmakaraṇasaṅkhātāya saññāya so chagalako adhikaraṇanti veditabboti yojetabbaṃ. Tañhi sandhāyāti ‘‘avassaṃ tumhehi leso oḍḍito, kiṃ vadatha, kiṃ passitthā’’ti anuyuttehi tehi bhikkhūhi ‘‘chagalakassa vippaṭipattiṃ disvā dabbassa nāmaṃ tassa karimhā’’ti vuttattā tassa nāmakaraṇasaññāya adhiṭṭhānabhūtaṃ taṃ chagalakaṃ sandhāya. Te bhikkhūti te anuyuñjakā bhikkhū. Āpattilesampi puggalasmiṃyeva āropetvā vuttattā ‘‘puggalānaṃyeva lesā’’ti vuttaṃ. Padabhājane pana…pe… veditabbanti iminā nāmakaraṇasaññāya ādhārabhūtassa chagalakasaṅkhātassa adhikaraṇassa avacane kāraṇaṃ vuttaṃ.
393. ‘‘அஞ்ஞபா⁴கி³யஸ்ஸ அதி⁴கரணஸ்ஸா’’தி எத்த² பாளிஆக³தஅதி⁴கரணஸத்³த³பதிரூபகங் அஞ்ஞங் அதி⁴கரணஸத்³த³ங் பாளிஆக³ததத³ஞ்ஞஸாதா⁴ரணதாய உப⁴யபத³த்த²ங் உத்³த⁴ரித்வா ‘‘அதி⁴கரணங் நாம சத்தாரி அதி⁴கரணானீ’’தி வுத்தங். அத்து²த்³தா⁴ரவஸேன ஹி அத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தேன பாளியங் ஆக³தஸத்³த³பதிரூபகோ அஞ்ஞோ ஸத்³தோ³ உப⁴யபத³த்தோ² உத்³த⁴ரிதப்³போ³, ந ச அஞ்ஞங் உத்³த⁴ரித்வா அஞ்ஞஸ்ஸ அத்தோ² வத்தப்³போ³, தஸ்மா பாளிஆக³தஅதி⁴கரணஸத்³த³பதிரூபகோ அஞ்ஞோயேவ உப⁴யபத³த்த²ஸாதா⁴ரணோ அதி⁴கரணஸத்³தோ³ உத்³த⁴டோதி த³ட்ட²ப்³ப³ங். தேனேவாஹ ‘‘அதி⁴கரணந்தி வசனஸாமஞ்ஞதோ அத்து²த்³தா⁴ரவஸேன பவத்தானி சத்தாரி அதி⁴கரணானீ’’தி. யா ச ஸா அவஸானே…பே॰… சோத³னா வுத்தாதி பி⁴க்கு² ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் அஜ்ஜா²பஜ்ஜந்தோ தி³ட்டோ² ஹோதி, ஸங்கா⁴தி³ஸேஸே ஸங்கா⁴தி³ஸேஸதி³ட்டீ² ஹோதி, தஞ்சே பாராஜிகேன சோதே³தீதிஆதி³சோத³னங் ஸந்தா⁴ய வத³தி.
393. ‘‘Aññabhāgiyassa adhikaraṇassā’’ti ettha pāḷiāgataadhikaraṇasaddapatirūpakaṃ aññaṃ adhikaraṇasaddaṃ pāḷiāgatatadaññasādhāraṇatāya ubhayapadatthaṃ uddharitvā ‘‘adhikaraṇaṃ nāma cattāri adhikaraṇānī’’ti vuttaṃ. Atthuddhāravasena hi atthaṃ dassentena pāḷiyaṃ āgatasaddapatirūpako añño saddo ubhayapadattho uddharitabbo, na ca aññaṃ uddharitvā aññassa attho vattabbo, tasmā pāḷiāgataadhikaraṇasaddapatirūpako aññoyeva ubhayapadatthasādhāraṇo adhikaraṇasaddo uddhaṭoti daṭṭhabbaṃ. Tenevāha ‘‘adhikaraṇanti vacanasāmaññato atthuddhāravasena pavattāni cattāri adhikaraṇānī’’ti. Yā ca sā avasāne…pe… codanā vuttāti bhikkhu saṅghādisesaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho hoti, saṅghādisese saṅghādisesadiṭṭhī hoti, tañce pārājikena codetītiādicodanaṃ sandhāya vadati.
மேது²னவீதிக்கமாபத்தியோ வத்து²தோ ஸபா⁴கா³, இதராஸங் பன அதி³ன்னாதா³னாதி³ஆபத்தீனங் ஸமானேபி பாராஜிகாபத்திபா⁴வே வத்து²தோ விஸபா⁴கா³தி ஆஹ ‘‘ஸபா⁴க³விஸபா⁴க³வத்து²தோ’’தி. ஸபா⁴வஸரிக்கா²ஸரிக்க²தோதி ஸபா⁴வேன ஸதி³ஸாஸதி³ஸபா⁴வதோ. பட²மபாராஜிகஞ்ஹி பட²மபாராஜிகாபத்தியா மேது²னராகே³ன ஸபா⁴வதோ ஸதி³ஸங், தோ³ஸஸம்பயுத்தமனுஸ்ஸவிக்³க³ஹேன அஸதி³ஸங். நனு ச ‘‘ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஆபத்தாதி⁴கரணஸ்ஸ ஸியா தப்³பா⁴கி³யங், ஸியா அஞ்ஞபா⁴கி³ய’’ந்தி வுத்தத்தா உத்³தே³ஸானுக்கமேன தப்³பா⁴கி³யதங் அனித்³தி³ஸித்வா அஞ்ஞபா⁴கி³யதா பட²மங் கஸ்மா நித்³தி³ட்டா²தி ஆஹ ‘‘ஆதி³தோ பட்டா²யா’’திஆதி³. வுத்தனயேனேவாதி ‘‘ஸபா⁴க³விஸபா⁴க³வத்து²தோ’’திஆதி³னா வுத்தனயேன.
Methunavītikkamāpattiyo vatthuto sabhāgā, itarāsaṃ pana adinnādānādiāpattīnaṃ samānepi pārājikāpattibhāve vatthuto visabhāgāti āha ‘‘sabhāgavisabhāgavatthuto’’ti. Sabhāvasarikkhāsarikkhatoti sabhāvena sadisāsadisabhāvato. Paṭhamapārājikañhi paṭhamapārājikāpattiyā methunarāgena sabhāvato sadisaṃ, dosasampayuttamanussaviggahena asadisaṃ. Nanu ca ‘‘āpattādhikaraṇaṃ āpattādhikaraṇassa siyā tabbhāgiyaṃ, siyā aññabhāgiya’’nti vuttattā uddesānukkamena tabbhāgiyataṃ aniddisitvā aññabhāgiyatā paṭhamaṃ kasmā niddiṭṭhāti āha ‘‘ādito paṭṭhāyā’’tiādi. Vuttanayenevāti ‘‘sabhāgavisabhāgavatthuto’’tiādinā vuttanayena.
‘‘ஸங்க⁴கம்மானி நிஸ்ஸாய உப்பன்ன’’ந்தி வுத்தத்தா ஸங்க⁴கம்மதோ கிச்சாதி⁴கரணங் விஸுங் விய தி³ஸ்ஸதீதி ஆஹ ‘‘கிங் பனா’’திஆதி³. ‘‘கிச்சமேவ கிச்சாதி⁴கரண’’ந்தி வுத்தத்தா ‘‘ஸங்க⁴கம்மானமேவேதங் அதி⁴வசன’’ந்தி வுத்தங். யதி³ ஏவங் ‘‘ஸங்க⁴கம்மானி நிஸ்ஸாய உப்பன்ன’’ந்தி கஸ்மா வுத்தந்தி ஆஹ ‘‘ஏவங் ஸந்தேபீ’’திஆதி³. தஸ்ஸ தஸ்ஸ ஸங்க⁴கம்மஸ்ஸ ப⁴க³வதா வுத்தங் இதிகத்தப்³ப³தாலக்க²ணங்யேவ ததோ ஸங்க⁴கம்மஸ்ஸ நிப்ப²ஜ்ஜனதோ ப²லூபசாரேன ஸங்க⁴கம்மந்தி வத்தப்³ப³தங் அரஹதீதி ஆஹ ‘‘யங் கம்மலக்க²ணங் மனஸி கரோதி, தங் நிஸ்ஸாய உப்பஜ்ஜனதோ’’தி. பரிவாஸாதி³ஸங்க⁴கம்மங் நிஸ்ஸாய மானத்தாதீ³னங் உப்பஜ்ஜனதோ உக்கே²பனீயகம்மஸீமாஸம்முதிகம்மாதீ³னி இஸ்ஸாய ஓஸாரணஸீமாஸமூஹனநாதி³கம்மானங் உப்பஜ்ஜனதோ ச ‘‘புரிமங் புரிமங் ஸங்க⁴கம்ம’’ந்திஆதி³ வுத்தங்.
‘‘Saṅghakammāni nissāya uppanna’’nti vuttattā saṅghakammato kiccādhikaraṇaṃ visuṃ viya dissatīti āha ‘‘kiṃ panā’’tiādi. ‘‘Kiccameva kiccādhikaraṇa’’nti vuttattā ‘‘saṅghakammānamevetaṃ adhivacana’’nti vuttaṃ. Yadi evaṃ ‘‘saṅghakammāni nissāya uppanna’’nti kasmā vuttanti āha ‘‘evaṃ santepī’’tiādi. Tassa tassa saṅghakammassa bhagavatā vuttaṃ itikattabbatālakkhaṇaṃyeva tato saṅghakammassa nipphajjanato phalūpacārena saṅghakammanti vattabbataṃ arahatīti āha ‘‘yaṃ kammalakkhaṇaṃ manasi karoti, taṃ nissāya uppajjanato’’ti. Parivāsādisaṅghakammaṃ nissāya mānattādīnaṃ uppajjanato ukkhepanīyakammasīmāsammutikammādīni issāya osāraṇasīmāsamūhananādikammānaṃ uppajjanato ca ‘‘purimaṃ purimaṃ saṅghakamma’’ntiādi vuttaṃ.
395-400. ஸவத்து²கங் கத்வாதி புக்³க³லாதி⁴ட்டா²னங் கத்வா. தீ³கா⁴தி³னோதி தீ³க⁴ரஸ்ஸகாளஓதா³தாதி³னோ. தி³ட்டா²தி³னோதி தி³ட்ட²ஸுதாதி³னோ. லோஹபத்தஸதி³ஸோதி அயோபத்தஸதி³ஸோ. அங்கா³னி பட²மது³ட்ட²தோ³ஸே வுத்தஸதி³ஸானி, இத⁴ பன கஞ்சிதே³ஸங் லேஸமத்தங் உபாதி³யனா அதி⁴கா.
395-400.Savatthukaṃ katvāti puggalādhiṭṭhānaṃ katvā. Dīghādinoti dīgharassakāḷaodātādino. Diṭṭhādinoti diṭṭhasutādino. Lohapattasadisoti ayopattasadiso. Aṅgāni paṭhamaduṭṭhadose vuttasadisāni, idha pana kañcidesaṃ lesamattaṃ upādiyanā adhikā.
து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³ங் • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā