| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā |
9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா
9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
391. வேளுவனேயேவாதி இத³ங் தேஹி வுத்தவேலங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ‘‘புப்³பே³ மயங் ஆவுஸோ ஸுதேன அவோசும்ஹா’’தி ‘‘அம்ஹேஹி ஸா உஸ்ஸாஹிதா குபிதேஹி அனத்தமனேஹீ’’திஆதி³வசனங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், அஞ்ஞபா⁴க³ஸ்ஸ இத³ந்தி மனுஸ்ஸபி⁴க்கு²பா⁴வதோ அஞ்ஞபா⁴க³ஸ்ஸ திரச்சா²னச²க³லகபா⁴க³ஸ்ஸ இத³ங் ச²க³லகஜாதங் அதி⁴கரணங். அஞ்ஞபா⁴கோ³ வா அஸ்ஸ அத்தீ²தி ஸோ திரச்சா²னச²க³லகபா⁴வஸங்கா²தோ அஞ்ஞபா⁴கோ³ அஸ்ஸ ச²க³லகஸ்ஸ அத்தீ²தி ஸ்வாயங் ச²க³லகோ அஞ்ஞபா⁴கி³யங் அதி⁴கரணங் நாம.
391.Veḷuvaneyevāti idaṃ tehi vuttavelaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Pubbe mayaṃ āvuso sutena avocumhā’’ti ‘‘amhehi sā ussāhitā kupitehi anattamanehī’’tiādivacanaṃ sandhāya vuttaṃ, aññabhāgassa idanti manussabhikkhubhāvato aññabhāgassa tiracchānachagalakabhāgassa idaṃ chagalakajātaṃ adhikaraṇaṃ. Aññabhāgo vā assa atthīti so tiracchānachagalakabhāvasaṅkhāto aññabhāgo assa chagalakassa atthīti svāyaṃ chagalako aññabhāgiyaṃ adhikaraṇaṃ nāma.
தத்த² படிமாய ஸரீரங், ஸிலாபுத்தகஸ்ஸ ஸரீரந்தி நித³ஸ்ஸனங், பட²மங் பனெத்த² நிப்³ப³சனங் ஜாதிபத³த்தோ²திவாதீ³னங் மதேன வுத்தங். ஸா ஹி ஸாமிபா⁴வேன, நிச்சபா⁴வேன ச பதா⁴னத்தா ஸத்திஸபா⁴வே டி²தா. தப்³பி³பரீதகத்தா ப்³யத்தாகதி ஜாதியோ து பத³த்தோ² இதி இமஸ்ஸ ஸுத்தஸ்ஸ வஸேன து³தியங் நிப்³ப³சனங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். நாமகரணஸஞ்ஞாய ஆதா⁴ரோதி எத்த² நாமமேவ நாமகரணங். நாமங் கரொந்தானங் ஸஞ்ஞா நாமகரணஸஞ்ஞா, தஸ்ஸா. மனுஸ்ஸஜாதிகோ ச²க³லகஜாதிஆதா⁴ரோ நாம. ந ஹி தங் நாமங் கச்ச²பலோமங் விய அனாதா⁴ரந்தி அதி⁴ப்பாயோ. தங் பன ச²க³லகஸ்ஸ த³ப்³போ³தி தி³ன்னநாமங் ‘‘தே³ஸோ’’தி வுச்சதி. தஸ்மா தே²ரங் அமூலகேனாதிஆதி³னா அஞ்ஞம்பி வத்து²ங் தே²ரஸ்ஸ லிஸ்ஸதி ஸிலிஸ்ஸதி வோஹாரமத்தேனேவ, ந அத்த²தோ, ஈஸகங் அல்லீயதீதி லேஸோதி அதி⁴ப்பாயோ. யஸ்மா தே³ஸலேஸா அத்த²தோ நின்னானாகரணா, தஸ்மா ‘‘கஞ்சிதே³ஸங் லேஸமத்தங் உபாதா³யா’’தி உத்³த⁴ரித்வா ‘‘த³ஸ லேஸா ஜாதிலேஸோ’’திஆதி³ வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். யதா² நிதா³னே , ஏவங் ஸிக்கா²பத³பஞ்ஞத்தியம்பி மாதிகாயம்பி அயமேவத்தோ². யஸ்மா அஞ்ஞபா⁴கி³யஸ்ஸ அதி⁴கரணஸ்ஸாதி ச²க³லகஸ்ஸ. கஞ்சிதே³ஸங் லேஸமத்தங் உபாதா³யாதி த³ப்³போ³தி நாமங் உபாதா³யாதி அயமத்தோ² அட்டு²ப்பத்திவஸேனேவ ஆவிபூ⁴தோ, தஸ்மா ந விப⁴த்தோ. கிஞ்ச பி⁴ய்யோ அனியமத்தா. ந ஹி மெத்தியபூ⁴மஜகானங் விய ஸப்³பே³ஸம்பி ச²க³லகமேவ அஞ்ஞபா⁴கி³யங் அதி⁴கரணங் ஹோதி. அஞ்ஞங் கோ³மஹிங் ஸாதி³கம்பி ஹோதி, ந ச மெத்தியபூ⁴மஜகா விய ஸப்³பே³பி நாமலேஸமத்தமேவ உபாதி³யந்தி. அஞ்ஞம்பி ஜாதிலேஸாதி³ங் உபாதி³யந்தி, தஸ்மா அனியமத்தா ச யதா²வுத்தனயேன ந விப⁴த்தங். கிஞ்ச பி⁴ய்யோ ததா² வுத்தே ச²க³லகஸ்ஸேவ அஞ்ஞபா⁴கி³யதா ஸம்ப⁴வதி, ந அஞ்ஞஸ்ஸ, யேன ஸோவ த³ஸ்ஸிதோ. லேஸோ ச நாம லேஸோவ, ந ஜாதிஆதி³, யேன ஸோவ த³ஸ்ஸிதோதி ஏவங் மிச்சா²கா³ஹப்பஸங்க³தோ ச ததா² ந விப⁴த்தோ.
Tattha paṭimāya sarīraṃ, silāputtakassa sarīranti nidassanaṃ, paṭhamaṃ panettha nibbacanaṃ jātipadatthotivādīnaṃ matena vuttaṃ. Sā hi sāmibhāvena, niccabhāvena ca padhānattā sattisabhāve ṭhitā. Tabbiparītakattā byattākati jātiyo tu padattho iti imassa suttassa vasena dutiyaṃ nibbacanaṃ vuttanti veditabbaṃ. Nāmakaraṇasaññāya ādhāroti ettha nāmameva nāmakaraṇaṃ. Nāmaṃ karontānaṃ saññā nāmakaraṇasaññā, tassā. Manussajātiko chagalakajātiādhāro nāma. Na hi taṃ nāmaṃ kacchapalomaṃ viya anādhāranti adhippāyo. Taṃ pana chagalakassa dabboti dinnanāmaṃ ‘‘deso’’ti vuccati. Tasmā theraṃ amūlakenātiādinā aññampi vatthuṃ therassa lissati silissati vohāramatteneva, na atthato, īsakaṃ allīyatīti lesoti adhippāyo. Yasmā desalesā atthato ninnānākaraṇā, tasmā ‘‘kañcidesaṃ lesamattaṃ upādāyā’’ti uddharitvā ‘‘dasa lesā jātileso’’tiādi vuttanti veditabbaṃ. Yathā nidāne , evaṃ sikkhāpadapaññattiyampi mātikāyampi ayamevattho. Yasmā aññabhāgiyassa adhikaraṇassāti chagalakassa. Kañcidesaṃ lesamattaṃ upādāyāti dabboti nāmaṃ upādāyāti ayamattho aṭṭhuppattivaseneva āvibhūto, tasmā na vibhatto. Kiñca bhiyyo aniyamattā. Na hi mettiyabhūmajakānaṃ viya sabbesampi chagalakameva aññabhāgiyaṃ adhikaraṇaṃ hoti. Aññaṃ gomahiṃ sādikampi hoti, na ca mettiyabhūmajakā viya sabbepi nāmalesamattameva upādiyanti. Aññampi jātilesādiṃ upādiyanti, tasmā aniyamattā ca yathāvuttanayena na vibhattaṃ. Kiñca bhiyyo tathā vutte chagalakasseva aññabhāgiyatā sambhavati, na aññassa, yena sova dassito. Leso ca nāma lesova, na jātiādi, yena sova dassitoti evaṃ micchāgāhappasaṅgato ca tathā na vibhatto.
393. அஞ்ஞபா⁴கி³யஸ்ஸாதி சுதி³தகதோ அஞ்ஞஸ்ஸ. அதி⁴கரணஸ்ஸாதி மனுஸ்ஸஸ்ஸ வா அமனுஸ்ஸஸ்ஸ வா திரச்சா²னக³தஸ்ஸ வாதி ஏவங் வத்தப்³ப³ங். ஏவஞ்ஹி வுத்தே மனுஸ்ஸாதீ³னங்யேவ ஜாதிலேஸாத³யோ வுத்தா ஹொந்தி, அஞ்ஞதா² சதுன்னங் அதி⁴கரணானங் தே ஆபஜ்ஜந்தி ‘‘அதி⁴கரணஸ்ஸ கஞ்சி தே³ஸங் லேஸமத்த’’ந்தி ஸாமிவசனங் புப்³ப³ங்க³மங் உத்³தி³ட்ட²த்தாதி சே? ந, நாமஸ்ஸ விய ஜாதிஆதீ³னங் மனுஸ்ஸாதீ³னங் ஆதா⁴ரபா⁴வனியமஸம்ப⁴வதோ, அதி⁴கரணபா⁴வானியமதோதி வுத்தங் ஹோதி. நியமே ச ஸதி ஜாதியா ஆதா⁴ரோ ஜாதி, லிங்க³ஸ்ஸ ச லிங்க³ங், ஆபத்தியா ச ஆபன்னோ ஆதா⁴ரோ, விருத்³தா⁴னம்பி அஸமாதி³ன்னானம்பி பத்தசீவரானங் ஸாமிகோ ஆதா⁴ரோ, யேன அதி⁴கரணஸங்க்²யங் க³ச்செ²ய்யாதி ஆபஜ்ஜதீதி அதி⁴கரணஸ்ஸாதி பத³ங் அபா⁴ஜேதப்³ப³மேவ ப⁴வெய்யாதி ந உத்³த⁴ரிதப்³ப³ங் ஸியா, உத்³த⁴ரிதப்³ப³ங். தஸ்மா ‘‘அதி⁴கரணந்தி வசனஸாமஞ்ஞதோ’’திஆதி³ ஸப்³ப³ங் வத்தப்³ப³ங். அபாகடா இதோ அஞ்ஞத்ர த³ஸ்ஸிதட்டா²னாபா⁴வதோ. ஜானிதப்³பா³ ச வினயத⁴ரேஹி யஸ்மா அஞ்ஞதா² பரிவாரே ‘‘விவாதா³தி⁴கரணங் சதுன்னங் அதி⁴கரணானங் விவாதா³தி⁴கரணங் ப⁴ஜதீ’’திஆதி³னா நயேன அனாக³தட்டா²னே ‘‘கஸ்மா’’தி வுத்தே காரணங் ந பஞ்ஞாயெய்ய, தஸ்மா தேஸங் தப்³பா⁴கி³யதா ச அஞ்ஞபா⁴கி³யதா ச ஜானிதப்³பா³ வினயத⁴ரேஹி. தாஸு ஹி விஞ்ஞாதாஸு விவாதா³தி⁴கரணங் விவாதா³தி⁴கரணங் ப⁴ஜதி. கஸ்மா? தப்³பா⁴கி³யத்தா. இதரங் ந ப⁴ஜதி அஞ்ஞபா⁴கி³யத்தாதி ஸுக²காரணதோ பஞ்ஞாயந்தி, தஸ்மா வசனஸாமஞ்ஞதோ லத்³த⁴ங் அதி⁴கரணங் நிஸ்ஸாயாதிஆதி³. தத்த² யஸ்மா ஆபத்தஞ்ஞபா⁴கி³யங் மஹாவிஸயங், இதரேஹி அஸதி³ஸனித்³தே³ஸஞ்ச, தஸ்மா தங் அதி⁴கரணபரியாபன்னம்பி ஸமானங் விஸுங் வுத்தங் ‘‘ஆபத்தஞ்ஞபா⁴கி³யங் வா ஹோதீ’’தி. அதி⁴கரணபரியாபன்னத்தா ச ‘‘அதி⁴கரணஞ்ஞபா⁴கி³யங் வா’’தி எத்த² வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். தத்தா²பி மஹாவிஸயத்தா, மாதிகாயங் ஆக³தத்தா ச பட²மங் அஞ்ஞபா⁴கி³யதா வுத்தா, பச்சா² தப்³பா⁴கி³யதாதி வேதி³தப்³பா³. தத்த² யஸ்மா அதி⁴கரணஞ்ஞபா⁴கி³யவசனேன அத்தா²பத்தினயேன ஸித்³த⁴ங். அதி⁴கரணங் தப்³பா⁴கி³யங், தஸ்மா ‘‘அதி⁴கரணங் தப்³பா⁴கி³யங் ஹோதீ’’தி ஏவங் உத்³தே³ஸங் அகத்வா ‘‘கத²ங் அதி⁴கரணங் அதி⁴கரணஸ்ஸ தப்³பா⁴கி³யங் ஹோதீ’’தி புச்சா²புப்³ப³ங்க³மனித்³தே³ஸோ கதோ. தத்தா²பி ஆபத்தாதி⁴கரணஸ்ஸ அஞ்ஞபா⁴கி³யதா கிஞ்சாபி பாராஜிகேன அனுத்³த⁴ங்ஸிபா⁴தி⁴காரத்தா பாராஜிகானங்யேவ வஸேன வுத்தா, அத² கோ² ஸேஸாபத்திக்க²ந்த⁴வஸேனாபி வேதி³தப்³பா³. யா ச ஸா சோத³னா ‘‘அஸுகோ நாம பி⁴க்கு² ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் அஜ்ஜா²பஜ்ஜந்தோ தி³ட்டோ² ஹோதீ’’திஆதி³கா, தத்த² ‘‘ஸங்கா⁴தி³ஸேஸே து²ல்லச்சயதி³ட்டி² ஹோதி, து³ப்³பா⁴ஸிதே ஸங்கா⁴தி³ஸேஸதி³ட்டி² ஹோதீ’’தி ஏவமாதி³கா வினயே அபகதஞ்ஞுதாய, தங்தங்வத்து²ஸரிக்க²தாய வா வுத்தாதி வேதி³தப்³பா³. ஸப்³ப³த்தா²பி ‘‘பாராஜிகதி³ட்டி² ஹோதீ’’தி ந வுத்தங். ததா²ஸஞ்ஞினோ அனாபத்திதோ. ‘‘தப்³பா⁴கி³யவிசாரணாய’’ந்தி தப்³பா⁴கி³யபத³னித்³தே³ஸே அஞ்ஞபா⁴கி³யதாயபி நித்³தி³ட்ட²த்தா வுத்தங்.
393.Aññabhāgiyassāti cuditakato aññassa. Adhikaraṇassāti manussassa vā amanussassa vā tiracchānagatassa vāti evaṃ vattabbaṃ. Evañhi vutte manussādīnaṃyeva jātilesādayo vuttā honti, aññathā catunnaṃ adhikaraṇānaṃ te āpajjanti ‘‘adhikaraṇassa kañci desaṃ lesamatta’’nti sāmivacanaṃ pubbaṅgamaṃ uddiṭṭhattāti ce? Na, nāmassa viya jātiādīnaṃ manussādīnaṃ ādhārabhāvaniyamasambhavato, adhikaraṇabhāvāniyamatoti vuttaṃ hoti. Niyame ca sati jātiyā ādhāro jāti, liṅgassa ca liṅgaṃ, āpattiyā ca āpanno ādhāro, viruddhānampi asamādinnānampi pattacīvarānaṃ sāmiko ādhāro, yena adhikaraṇasaṅkhyaṃ gaccheyyāti āpajjatīti adhikaraṇassāti padaṃ abhājetabbameva bhaveyyāti na uddharitabbaṃ siyā, uddharitabbaṃ. Tasmā ‘‘adhikaraṇanti vacanasāmaññato’’tiādi sabbaṃ vattabbaṃ. Apākaṭā ito aññatra dassitaṭṭhānābhāvato. Jānitabbā ca vinayadharehi yasmā aññathā parivāre ‘‘vivādādhikaraṇaṃ catunnaṃ adhikaraṇānaṃ vivādādhikaraṇaṃ bhajatī’’tiādinā nayena anāgataṭṭhāne ‘‘kasmā’’ti vutte kāraṇaṃ na paññāyeyya, tasmā tesaṃ tabbhāgiyatā ca aññabhāgiyatā ca jānitabbā vinayadharehi. Tāsu hi viññātāsu vivādādhikaraṇaṃ vivādādhikaraṇaṃ bhajati. Kasmā? Tabbhāgiyattā. Itaraṃ na bhajati aññabhāgiyattāti sukhakāraṇato paññāyanti, tasmā vacanasāmaññato laddhaṃ adhikaraṇaṃ nissāyātiādi. Tattha yasmā āpattaññabhāgiyaṃ mahāvisayaṃ, itarehi asadisaniddesañca, tasmā taṃ adhikaraṇapariyāpannampi samānaṃ visuṃ vuttaṃ ‘‘āpattaññabhāgiyaṃ vā hotī’’ti. Adhikaraṇapariyāpannattā ca ‘‘adhikaraṇaññabhāgiyaṃ vā’’ti ettha vuttanti veditabbaṃ. Tatthāpi mahāvisayattā, mātikāyaṃ āgatattā ca paṭhamaṃ aññabhāgiyatā vuttā, pacchā tabbhāgiyatāti veditabbā. Tattha yasmā adhikaraṇaññabhāgiyavacanena atthāpattinayena siddhaṃ. Adhikaraṇaṃ tabbhāgiyaṃ, tasmā ‘‘adhikaraṇaṃ tabbhāgiyaṃ hotī’’ti evaṃ uddesaṃ akatvā ‘‘kathaṃ adhikaraṇaṃ adhikaraṇassa tabbhāgiyaṃ hotī’’ti pucchāpubbaṅgamaniddeso kato. Tatthāpi āpattādhikaraṇassa aññabhāgiyatā kiñcāpi pārājikena anuddhaṃsibhādhikārattā pārājikānaṃyeva vasena vuttā, atha kho sesāpattikkhandhavasenāpi veditabbā. Yā ca sā codanā ‘‘asuko nāma bhikkhu saṅghādisesaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho hotī’’tiādikā, tattha ‘‘saṅghādisese thullaccayadiṭṭhi hoti, dubbhāsite saṅghādisesadiṭṭhi hotī’’ti evamādikā vinaye apakataññutāya, taṃtaṃvatthusarikkhatāya vā vuttāti veditabbā. Sabbatthāpi ‘‘pārājikadiṭṭhi hotī’’ti na vuttaṃ. Tathāsaññino anāpattito. ‘‘Tabbhāgiyavicāraṇāya’’nti tabbhāgiyapadaniddese aññabhāgiyatāyapi niddiṭṭhattā vuttaṃ.
வத்து²ஸபா⁴க³தாயாதி அனுவாத³வத்து²ஸபா⁴க³தாயாதி அத்தோ². அஞ்ஞதா² ‘‘சதஸ்ஸோ விபத்தியோ’’தி வசனங் விருஜ்ஜெ²ய்ய. ஸபா⁴வஸரிக்கா²ஸரிக்க²தோ சாதி ஸபா⁴வேன ஸதி³ஸாஸதி³ஸதோ. தத்த² ஜா²னாதி³வத்து²விஸபா⁴க³தாயபி ஸபா⁴வஸரிக்க²தாய உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மபாராஜிகாபத்தி தஸ்ஸேவ தப்³பா⁴கி³யாவ ஹோதி. ததா² வத்து²வஸேன அனுவாதா³தி⁴கரணங், கிச்சாதி⁴கரணஞ்ச பாடேக்கங் சதுப்³பி³த⁴ம்பி வுத்தஞ்ஞபா⁴கி³யங் ந ஜாதங், தஸ்மா தத³ஞ்ஞபா⁴கி³யதாய விதி³தாய தப்³பா⁴கி³யதா பாரியேஸயுத்தியா அவுத்தாபி ஸிஜ்ஜ²தீதி கத்வா ‘‘அஞ்ஞபா⁴கி³யமேவ பட²மங் நித்³தி³ட்ட²’’ந்திபி வத்துங் யுஜ்ஜதி. ஏகங்ஸேன தப்³பா⁴கி³யங் ந ஹோதீதி ஸரிக்க²வஸேன அரஹத்தங் ஆபத்தி அனாபத்தீதி விவாத³ஸப்³பா⁴வதோ அப்³யாகதபா⁴வேன விவாதா³தி⁴கரணஸ்ஸபி அஞ்ஞபா⁴கி³யங் ஸியா, பாளியங் ஆபத்தாதி⁴கரணஸ்ஸ வுத்தத்தா ஏவங் வுத்தங், ஆதி³தோ பட்டா²யாதி ‘‘அஞ்ஞபா⁴கி³யஸ்ஸ அதி⁴கரணஸ்ஸா’’தி இதோ பட்டா²ய. ‘‘மேது²னராகே³ன மனுஸ்ஸவிக்³க³ஹோ தோ³ஸேனாதிஆதி³னா ஸரிக்க²தோ சா’’தி லிகி²தங். தங் வத்து²விஸபா⁴க³தாய ஏவ ஸித்³த⁴ங். அயங் பன வத்து²ஸபா⁴க³தாயபி ஸதி ஆபத்திஸபா⁴க³தா ஸரிக்க²தோதி நோ தக்கோதி ச, ஏகஸ்மிம்பி ஹி வத்து²ஸ்மிங் ஆபத்திபே⁴தோ³ ஹோதீதி ஆசரியோ. பரதோ வுத்தனயேன வேதி³தப்³ப³ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴.
Vatthusabhāgatāyāti anuvādavatthusabhāgatāyāti attho. Aññathā ‘‘catasso vipattiyo’’ti vacanaṃ virujjheyya. Sabhāvasarikkhāsarikkhato cāti sabhāvena sadisāsadisato. Tattha jhānādivatthuvisabhāgatāyapi sabhāvasarikkhatāya uttarimanussadhammapārājikāpatti tasseva tabbhāgiyāva hoti. Tathā vatthuvasena anuvādādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇañca pāṭekkaṃ catubbidhampi vuttaññabhāgiyaṃ na jātaṃ, tasmā tadaññabhāgiyatāya viditāya tabbhāgiyatā pāriyesayuttiyā avuttāpi sijjhatīti katvā ‘‘aññabhāgiyameva paṭhamaṃ niddiṭṭha’’ntipi vattuṃ yujjati. Ekaṃsena tabbhāgiyaṃ na hotīti sarikkhavasena arahattaṃ āpatti anāpattīti vivādasabbhāvato abyākatabhāvena vivādādhikaraṇassapi aññabhāgiyaṃ siyā, pāḷiyaṃ āpattādhikaraṇassa vuttattā evaṃ vuttaṃ, ādito paṭṭhāyāti ‘‘aññabhāgiyassa adhikaraṇassā’’ti ito paṭṭhāya. ‘‘Methunarāgena manussaviggaho dosenātiādinā sarikkhato cā’’ti likhitaṃ. Taṃ vatthuvisabhāgatāya eva siddhaṃ. Ayaṃ pana vatthusabhāgatāyapi sati āpattisabhāgatā sarikkhatoti no takkoti ca, ekasmimpi hi vatthusmiṃ āpattibhedo hotīti ācariyo. Parato vuttanayena veditabbanti sambandho.
‘‘கிச்சமேவ கிச்சாதி⁴கரண’’ந்தி வுத்தத்தா ஸங்க⁴கம்மானமேதங் அதி⁴வசனங். கம்மலக்க²ணந்தி கம்மானங் ஸபா⁴வங். தங் நிஸ்ஸாயாதி புப்³பே³வ ஹி ஸங்விதா⁴ய ஸங்கோ⁴ கம்மங் கரோதி. அத² வா புரிமங் புரிமந்தி பரிவாஸஉக்கே²பனியாதீ³னி ஸங்க⁴கம்மானி நிஸ்ஸாய அப்³பா⁴னஓஸாரணாதி³ உப்பன்னந்தி கத்வா வுத்தங். தஸ்மா கிஞ்சாபி ஸங்க⁴கம்மமேவ கிச்சாதி⁴கரணங், ததா²பி ஸேஸவிஸேஸோ லப்³ப⁴தீதி த³ஸ்ஸேதி.
‘‘Kiccameva kiccādhikaraṇa’’nti vuttattā saṅghakammānametaṃ adhivacanaṃ. Kammalakkhaṇanti kammānaṃ sabhāvaṃ. Taṃ nissāyāti pubbeva hi saṃvidhāya saṅgho kammaṃ karoti. Atha vā purimaṃ purimanti parivāsaukkhepaniyādīni saṅghakammāni nissāya abbhānaosāraṇādi uppannanti katvā vuttaṃ. Tasmā kiñcāpi saṅghakammameva kiccādhikaraṇaṃ, tathāpi sesaviseso labbhatīti dasseti.
394. அத்த²தோ ஏகங், தஸ்மா தே³ஸஸ்ஸ அத்த²மவத்வா ‘‘லேஸோ’’திஆதி³ வுத்தங் கிர.
394. Atthato ekaṃ, tasmā desassa atthamavatvā ‘‘leso’’tiādi vuttaṃ kira.
395. ஸவத்து²கங் கத்வாதி புக்³க³லஸ்ஸ உபரி ஆரோபெத்வா க²த்தியாதி³பா⁴வேன ஏகஜாதிகோபி தீ³க⁴ரஸ்ஸகாளகோதா³தாதீ³னங் தி³ட்ட²ஸுதபரிஸங்கிதானங் வஸேன அஞ்ஞபா⁴கி³யதா, தீ³க⁴ங் க²த்தியங் அஜ்ஜா²சரந்தங் தி³ஸ்வா ரஸ்ஸாதி³க²த்தியபஞ்ஞத்தியா ஆதா⁴ரபா⁴வதோ ஜாதிலேஸேன சோதே³தி, ஏகங் வா க²த்தியங் அஜ்ஜா²சரந்தங் தி³ஸ்வா ததோ விஸிட்ட²ஞ்ஞபா⁴க³பூ⁴தங் க²த்தியங் ஜாதிலேஸங் க³ஹெத்வா ‘‘க²த்தியோ தி³ட்டோ² த்வங் க²த்தியோஸீ’’தி சோதே³தி தி³ட்டா²தி³அஞ்ஞபா⁴கே³ன. எத்த² ச ‘‘தீ³கா⁴த³யோ, தி³ட்டா²த³யோ ச ஜாதினாமாதீ³னங் வத்து²பூ⁴தத்தா அதி⁴கரண’’ந்தி லிகி²தங். தங் ‘‘அதி⁴கரணபா⁴வானியமதோ’’தி வுத்ததோ³ஸங் நாதிக்கமதி, அட்ட²கதா²யங் ‘‘க²த்தியஜாதிபஞ்ஞத்தியா ஆதா⁴ரவஸேன அதி⁴கரணதா ச வேதி³தப்³பா³’’தி வுத்தங். தம்பி நாமகொ³த்ததோ அஞ்ஞிஸ்ஸா நாமகொ³த்தபஞ்ஞத்தியா நாம கஸ்ஸசி அபா⁴வதோ ந ஸப்³ப³ஸாதா⁴ரணங், தஸ்மா ‘‘அதி⁴கரணஸ்ஸா’’தி பது³த்³தா⁴ரணங் அதி⁴கரணசதுக்கத³ஸ்ஸனத்த²ங், தங் ஸமானவசனத³ஸ்ஸனத்த²ந்தி நோ தக்கோதி. தத்த² தீ³கா⁴தி³னோ வா தி³ட்டா²தி³னோ வாதி எத்த² தீ³கா⁴தி³தா, தி³ட்டா²தி³தா ச அஞ்ஞபா⁴கோ³, யோ சுதி³தகோ இதரஸ்ஸ விஸேஸோ யதோ அஞ்ஞோதி வுச்சதி.
395.Savatthukaṃ katvāti puggalassa upari āropetvā khattiyādibhāvena ekajātikopi dīgharassakāḷakodātādīnaṃ diṭṭhasutaparisaṅkitānaṃ vasena aññabhāgiyatā, dīghaṃ khattiyaṃ ajjhācarantaṃ disvā rassādikhattiyapaññattiyā ādhārabhāvato jātilesena codeti, ekaṃ vā khattiyaṃ ajjhācarantaṃ disvā tato visiṭṭhaññabhāgabhūtaṃ khattiyaṃ jātilesaṃ gahetvā ‘‘khattiyo diṭṭho tvaṃ khattiyosī’’ti codeti diṭṭhādiaññabhāgena. Ettha ca ‘‘dīghādayo, diṭṭhādayo ca jātināmādīnaṃ vatthubhūtattā adhikaraṇa’’nti likhitaṃ. Taṃ ‘‘adhikaraṇabhāvāniyamato’’ti vuttadosaṃ nātikkamati, aṭṭhakathāyaṃ ‘‘khattiyajātipaññattiyā ādhāravasena adhikaraṇatā ca veditabbā’’ti vuttaṃ. Tampi nāmagottato aññissā nāmagottapaññattiyā nāma kassaci abhāvato na sabbasādhāraṇaṃ, tasmā ‘‘adhikaraṇassā’’ti paduddhāraṇaṃ adhikaraṇacatukkadassanatthaṃ, taṃ samānavacanadassanatthanti no takkoti. Tattha dīghādino vā diṭṭhādino vāti ettha dīghāditā, diṭṭhāditā ca aññabhāgo, yo cuditako itarassa viseso yato aññoti vuccati.
399. லஹுகங் ஆபத்திந்தி பாராஜிகதோ லஹுகாபத்தி ஸங்கா⁴தி³ஸேஸாதி³. தேனேவ அந்தே தங் த³ஸ்ஸெந்தேன ‘‘பி⁴க்கு² ஸங்கா⁴தி³ஸேஸங் அஜ்ஜா²பஜ்ஜந்தோ தி³ட்டோ² ஹோதீ’’திஆதி³ வுத்தங். ஆபத்திலேஸோபி கிமத்த²ங் ஜாதிலேஸாத³யோ விய ந வித்தா²ரிதோதி சே? ததா² அஸம்ப⁴வதோதி வேதி³தப்³ப³ங்.
399.Lahukaṃ āpattinti pārājikato lahukāpatti saṅghādisesādi. Teneva ante taṃ dassentena ‘‘bhikkhu saṅghādisesaṃ ajjhāpajjanto diṭṭho hotī’’tiādi vuttaṃ. Āpattilesopi kimatthaṃ jātilesādayo viya na vitthāritoti ce? Tathā asambhavatoti veditabbaṃ.
400. ஸாடகபத்தோ ஸரீரட்ட²பத்தோ. ஆபத்தியாதி பாராஜிகாபத்தியா அஞ்ஞபா⁴கி³யங் ஸங்கா⁴தி³ஸேஸாதி³, அதி⁴கரணஞ்ச ஆபத்திபஞ்ஞத்தியா. ‘‘லேஸோ நாம ஆபத்திபா⁴கோ³’’தி வுத்தத்தா ஆபத்திபா⁴வலேஸோ வுத்தோதி வேதி³தப்³போ³, தஸ்மா பாராஜிகாபத்திதோ அஞ்ஞபா⁴கி³யஸ்ஸ ஆபத்திபஞ்ஞத்தியா ஆதா⁴ரணட்டே²ன ‘‘அதி⁴கரண’’ந்தி ஸங்க்²யங் க³தஸ்ஸ ஸங்கா⁴தி³ஸேஸாதி³னோ ஆபத்தினிகாயஸ்ஸ ஆபத்திபா⁴வலேஸங் க³ஹெத்வா சோத³னா ஆபத்திலேஸசோத³னாதி வேதி³தப்³பா³.
400.Sāṭakapatto sarīraṭṭhapatto. Āpattiyāti pārājikāpattiyā aññabhāgiyaṃ saṅghādisesādi, adhikaraṇañca āpattipaññattiyā. ‘‘Leso nāma āpattibhāgo’’ti vuttattā āpattibhāvaleso vuttoti veditabbo, tasmā pārājikāpattito aññabhāgiyassa āpattipaññattiyā ādhāraṇaṭṭhena ‘‘adhikaraṇa’’nti saṅkhyaṃ gatassa saṅghādisesādino āpattinikāyassa āpattibhāvalesaṃ gahetvā codanā āpattilesacodanāti veditabbā.
408. அனாபத்தி ததா²ஸஞ்ஞீ சோதே³தி வா சோதா³பேதி வாதி ஆபத்தஞ்ஞபா⁴கி³யசோத³னாயமேவ, ந அஞ்ஞத்த². எத்தாவதா பட²மது³ட்ட²தோ³ஸே வுத்தவிசரணாய ஸங்ஸந்தி³தங் ஹோதி, தங் இத⁴ கத²ங் பஞ்ஞாயதீதி சே? கங்கா²விதரணியா வசனதோ. வுத்தஞ்ஹி ‘‘தத்த² இத⁴ ச ஆபத்தஞ்ஞபா⁴கி³யசோத³னாய ததா²ஸஞ்ஞினோபி அனாபத்தீ’’தி.
408.Anāpatti tathāsaññī codeti vā codāpeti vāti āpattaññabhāgiyacodanāyameva, na aññattha. Ettāvatā paṭhamaduṭṭhadose vuttavicaraṇāya saṃsanditaṃ hoti, taṃ idha kathaṃ paññāyatīti ce? Kaṅkhāvitaraṇiyā vacanato. Vuttañhi ‘‘tattha idha ca āpattaññabhāgiyacodanāya tathāsaññinopi anāpattī’’ti.
அஞ்ஞாபா⁴கி³யஸிக்க²ங் யோ, நேவ ஸிக்க²தி யுத்திதோ. க³ச்சே² வினயவிஞ்ஞூஹி, அஞ்ஞபா⁴கி³யதஞ்ச
Aññābhāgiyasikkhaṃ yo, neva sikkhati yuttito. Gacche vinayaviññūhi, aññabhāgiyatañca
ஸோதி.
Soti.
து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³ங் • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / 9. து³தியது³ட்ட²தோ³ஸஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 9. Dutiyaduṭṭhadosasikkhāpadavaṇṇanā
