Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೧೦. ದುತಿಯದ್ವಯಸುತ್ತಂ
10. Dutiyadvayasuttaṃ
೯೩. ‘‘ದ್ವಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಟಿಚ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಮ್ಭೋತಿ। ಕಥಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಮ್ಭೋತಿ? ಚಕ್ಖುಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರೂಪೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ। ಚಕ್ಖು ಅನಿಚ್ಚಂ ವಿಪರಿಣಾಮಿ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿ। ರೂಪಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ವಿಪರಿಣಾಮಿನೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿನೋ। ಇತ್ಥೇತಂ ದ್ವಯಂ ಚಲಞ್ಚೇವ ಬ್ಯಥಞ್ಚ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಿಪರಿಣಾಮಿ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಿಪರಿಣಾಮಿ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿ। ಯೋಪಿ ಹೇತು ಯೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ, ಸೋಪಿ ಹೇತು ಸೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಅನಿಚ್ಚಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಕುತೋ ನಿಚ್ಚಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಯಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಙ್ಗತಿ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಸಮವಾಯೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ। ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋಪಿ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಯೋಪಿ ಹೇತು ಯೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ, ಸೋಪಿ ಹೇತು ಸೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಅನಿಚ್ಚಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಕುತೋ ನಿಚ್ಚೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಫುಟ್ಠೋ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದೇತಿ, ಫುಟ್ಠೋ ಚೇತೇತಿ, ಫುಟ್ಠೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ। ಇತ್ಥೇತೇಪಿ ಧಮ್ಮಾ ಚಲಾ ಚೇವ ಬ್ಯಥಾ ಚ ಅನಿಚ್ಚಾ ವಿಪರಿಣಾಮಿನೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿನೋ। ಸೋತಂ…ಪೇ॰…।
93. ‘‘Dvayaṃ, bhikkhave, paṭicca viññāṇaṃ sambhoti. Kathañca, bhikkhave, dvayaṃ paṭicca viññāṇaṃ sambhoti? Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇaṃ. Cakkhu aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi. Rūpā aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Itthetaṃ dvayaṃ calañceva byathañca aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi. Cakkhuviññāṇaṃ aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi. Yopi hetu yopi paccayo cakkhuviññāṇassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṃ kho pana, bhikkhave, paccayaṃ paṭicca uppannaṃ cakkhuviññāṇaṃ kuto niccaṃ bhavissati! Yā kho, bhikkhave, imesaṃ tiṇṇaṃ dhammānaṃ saṅgati sannipāto samavāyo, ayaṃ vuccati cakkhusamphasso. Cakkhusamphassopi anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Yopi hetu yopi paccayo cakkhusamphassassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṃ kho pana, bhikkhave, paccayaṃ paṭicca uppanno cakkhusamphasso kuto nicco bhavissati! Phuṭṭho , bhikkhave, vedeti, phuṭṭho ceteti, phuṭṭho sañjānāti. Itthetepi dhammā calā ceva byathā ca aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Sotaṃ…pe….
‘‘ಜಿವ್ಹಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ರಸೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ। ಜಿವ್ಹಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ 1। ರಸಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ವಿಪರಿಣಾಮಿನೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿನೋ। ಇತ್ಥೇತಂ ದ್ವಯಂ ಚಲಞ್ಚೇವ ಬ್ಯಥಞ್ಚ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಿಪರಿಣಾಮಿ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿ। ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಿಪರಿಣಾಮಿ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿ। ಯೋಪಿ ಹೇತು ಯೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ , ಸೋಪಿ ಹೇತು ಸೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಅನಿಚ್ಚಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕುತೋ ನಿಚ್ಚಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಯಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಙ್ಗತಿ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಸಮವಾಯೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋ। ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋಪಿ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಯೋಪಿ ಹೇತು ಯೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ, ಸೋಪಿ ಹೇತು ಸೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಅನಿಚ್ಚಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಕುತೋ ನಿಚ್ಚೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಫುಟ್ಠೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದೇತಿ, ಫುಟ್ಠೋ ಚೇತೇತಿ, ಫುಟ್ಠೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ। ಇತ್ಥೇತೇಪಿ ಧಮ್ಮಾ ಚಲಾ ಚೇವ ಬ್ಯಥಾ ಚ ಅನಿಚ್ಚಾ ವಿಪರಿಣಾಮಿನೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿನೋ। ಕಾಯಂ…ಪೇ॰…।
‘‘Jivhañca paṭicca rase ca uppajjati jivhāviññāṇaṃ. Jivhā aniccā vipariṇāmī aññathābhāvī 2. Rasā aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Itthetaṃ dvayaṃ calañceva byathañca aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi. Jivhāviññāṇaṃ aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi. Yopi hetu yopi paccayo jivhāviññāṇassa uppādāya , sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṃ kho pana, bhikkhave, paccayaṃ paṭicca uppannaṃ jivhāviññāṇaṃ, kuto niccaṃ bhavissati! Yā kho, bhikkhave, imesaṃ tiṇṇaṃ dhammānaṃ saṅgati sannipāto samavāyo, ayaṃ vuccati jivhāsamphasso. Jivhāsamphassopi anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Yopi hetu yopi paccayo jivhāsamphassassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṃ kho pana, bhikkhave, paccayaṃ paṭicca uppanno jivhāsamphasso, kuto nicco bhavissati! Phuṭṭho, bhikkhave, vedeti, phuṭṭho ceteti, phuṭṭho sañjānāti. Itthetepi dhammā calā ceva byathā ca aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Kāyaṃ…pe….
‘‘ಮನಞ್ಚ ಪಟಿಚ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ। ಮನೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ವಿಪರಿಣಾಮಿನೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿನೋ। ಇತ್ಥೇತಂ ದ್ವಯಂ ಚಲಞ್ಚೇವ ಬ್ಯಥಞ್ಚ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಿಪರಿಣಾಮಿ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಿಪರಿಣಾಮಿ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿ। ಯೋಪಿ ಹೇತು ಯೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ, ಸೋಪಿ ಹೇತು ಸೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಅನಿಚ್ಚಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಕುತೋ ನಿಚ್ಚಂ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಯಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮೇಸಂ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಙ್ಗತಿ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಸಮವಾಯೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ। ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋಪಿ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಯೋಪಿ ಹೇತು ಯೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದಾಯ, ಸೋಪಿ ಹೇತು ಸೋಪಿ ಪಚ್ಚಯೋ ಅನಿಚ್ಚೋ ವಿಪರಿಣಾಮೀ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೀ। ಅನಿಚ್ಚಂ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಚ್ಚಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸೋ, ಕುತೋ ನಿಚ್ಚೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ! ಫುಟ್ಠೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವೇದೇತಿ, ಫುಟ್ಠೋ ಚೇತೇತಿ, ಫುಟ್ಠೋ ಸಞ್ಜಾನಾತಿ। ಇತ್ಥೇತೇಪಿ ಧಮ್ಮಾ ಚಲಾ ಚೇವ ಬ್ಯಥಾ ಚ ಅನಿಚ್ಚಾ ವಿಪರಿಣಾಮಿನೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವಿನೋ। ಏವಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸಮ್ಭೋತೀ’’ತಿ। ದಸಮಂ।
‘‘Manañca paṭicca dhamme ca uppajjati manoviññāṇaṃ. Mano anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Dhammā aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Itthetaṃ dvayaṃ calañceva byathañca aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi. Manoviññāṇaṃ aniccaṃ vipariṇāmi aññathābhāvi. Yopi hetu yopi paccayo manoviññāṇassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṃ kho pana, bhikkhave, paccayaṃ paṭicca uppannaṃ manoviññāṇaṃ, kuto niccaṃ bhavissati! Yā kho, bhikkhave, imesaṃ tiṇṇaṃ dhammānaṃ saṅgati sannipāto samavāyo, ayaṃ vuccati manosamphasso. Manosamphassopi anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Yopi hetu yopi paccayo manosamphassassa uppādāya, sopi hetu sopi paccayo anicco vipariṇāmī aññathābhāvī. Aniccaṃ kho pana, bhikkhave, paccayaṃ paṭicca uppanno manosamphasso, kuto nicco bhavissati! Phuṭṭho, bhikkhave, vedeti, phuṭṭho ceteti, phuṭṭho sañjānāti. Itthetepi dhammā calā ceva byathā ca aniccā vipariṇāmino aññathābhāvino. Evaṃ kho, bhikkhave, dvayaṃ paṭicca viññāṇaṃ sambhotī’’ti. Dasamaṃ.
ಛನ್ನವಗ್ಗೋ ನವಮೋ।
Channavaggo navamo.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ಪಲೋಕಸುಞ್ಞಾ ಸಂಖಿತ್ತಂ, ಛನ್ನೋ ಪುಣ್ಣೋ ಚ ಬಾಹಿಯೋ।
Palokasuññā saṃkhittaṃ, channo puṇṇo ca bāhiyo;
ಏಜೇನ ಚ ದುವೇ ವುತ್ತಾ, ದ್ವಯೇಹಿ ಅಪರೇ ದುವೇತಿ॥
Ejena ca duve vuttā, dvayehi apare duveti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೯-೧೦. ಪಠಮದ್ವಯಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೯-೧೦. ಪಠಮದ್ವಯಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 9-10. Paṭhamadvayasuttādivaṇṇanā