Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൨. ദുതിയഗിലാനസുത്തം
2. Dutiyagilānasuttaṃ
൭൫. അഥ ഖോ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു…പേ॰… ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അമുകസ്മിം, ഭന്തേ, വിഹാരേ അഞ്ഞതരോ ഭിക്ഖു നവോ അപ്പഞ്ഞാതോ ആബാധികോ ദുക്ഖിതോ ബാള്ഹഗിലാനോ. സാധു, ഭന്തേ, ഭഗവാ യേന സോ ഭിക്ഖു തേനുപസങ്കമതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി.
75. Atha kho aññataro bhikkhu…pe… bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘amukasmiṃ, bhante, vihāre aññataro bhikkhu navo appaññāto ābādhiko dukkhito bāḷhagilāno. Sādhu, bhante, bhagavā yena so bhikkhu tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ നവവാദഞ്ച സുത്വാ ഗിലാനവാദഞ്ച, ‘‘അപ്പഞ്ഞാതോ ഭിക്ഖൂ’’തി ഇതി വിദിത്വാ യേന സോ ഭിക്ഖു തേനുപസങ്കമി. അദ്ദസാ ഖോ സോ ഭിക്ഖു ഭഗവന്തം ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം. ദിസ്വാന മഞ്ചകേ സമധോസി. അഥ ഖോ ഭഗവാ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘അലം, ഭിക്ഖു, മാ ത്വം മഞ്ചകേ സമധോസി. സന്തിമാനി ആസനാനി പഞ്ഞത്താനി, തത്ഥാഹം നിസീദിസ്സാമീ’’തി. നിസീദി ഭഗവാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ. നിസജ്ജ ഖോ ഭഗവാ തം ഭിക്ഖും ഏതദവോച – ‘‘കച്ചി തേ, ഭിക്ഖു, ഖമനീയം, കച്ചി യാപനീയം, കച്ചി ദുക്ഖാ വേദനാ പടിക്കമന്തി നോ അഭിക്കമന്തി, പടിക്കമോസാനം പഞ്ഞായതി നോ അഭിക്കമോ’’തി?
Atha kho bhagavā navavādañca sutvā gilānavādañca, ‘‘appaññāto bhikkhū’’ti iti viditvā yena so bhikkhu tenupasaṅkami. Addasā kho so bhikkhu bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna mañcake samadhosi. Atha kho bhagavā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, bhikkhu, mā tvaṃ mañcake samadhosi. Santimāni āsanāni paññattāni, tatthāhaṃ nisīdissāmī’’ti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kacci te, bhikkhu, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci dukkhā vedanā paṭikkamanti no abhikkamanti, paṭikkamosānaṃ paññāyati no abhikkamo’’ti?
‘‘ന മേ, ഭന്തേ, ഖമനീയം, ന യാപനീയം…പേ॰… ന ഖോ മം 1, ഭന്തേ, അത്താ സീലതോ ഉപവദതീ’’തി.
‘‘Na me, bhante, khamanīyaṃ, na yāpanīyaṃ…pe… na kho maṃ 2, bhante, attā sīlato upavadatī’’ti.
‘‘നോ ചേ കിര തേ, ഭിക്ഖു, അത്താ സീലതോ ഉപവദതി, അഥ കിഞ്ച തേ കുക്കുച്ചം കോ ച വിപ്പടിസാരോ’’തി?
‘‘No ce kira te, bhikkhu, attā sīlato upavadati, atha kiñca te kukkuccaṃ ko ca vippaṭisāro’’ti?
‘‘ന ഖ്വാഹം, ഭന്തേ, സീലവിസുദ്ധത്ഥം ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമീ’’തി.
‘‘Na khvāhaṃ, bhante, sīlavisuddhatthaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmī’’ti.
‘‘നോ ചേ കിര ത്വം, ഭിക്ഖു, സീലവിസുദ്ധത്ഥം മയാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാസി, അഥ കിമത്ഥം ചരഹി ത്വം, ഭിക്ഖു, മയാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാസീ’’തി?
‘‘No ce kira tvaṃ, bhikkhu, sīlavisuddhatthaṃ mayā dhammaṃ desitaṃ ājānāsi, atha kimatthaṃ carahi tvaṃ, bhikkhu, mayā dhammaṃ desitaṃ ājānāsī’’ti?
‘‘അനുപാദാപരിനിബ്ബാനത്ഥം ഖ്വാഹം, ഭന്തേ, ഭഗവതാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാമീ’’തി.
‘‘Anupādāparinibbānatthaṃ khvāhaṃ, bhante, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmī’’ti.
‘‘സാധു സാധു, ഭിക്ഖു! സാധു ഖോ ത്വം, ഭിക്ഖു, അനുപാദാപരിനിബ്ബാനത്ഥം മയാ ധമ്മം ദേസിതം ആജാനാസി. അനുപാദാപരിനിബ്ബാനത്ഥോ ഹി, ഭിക്ഖു, മയാ ധമ്മോ ദേസിതോ.
‘‘Sādhu sādhu, bhikkhu! Sādhu kho tvaṃ, bhikkhu, anupādāparinibbānatthaṃ mayā dhammaṃ desitaṃ ājānāsi. Anupādāparinibbānattho hi, bhikkhu, mayā dhammo desito.
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഭിക്ഖു, ചക്ഖു നിച്ചം വാ അനിച്ചം വാ’’തി?
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, bhikkhu, cakkhu niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘അനിച്ചം , ഭന്തേ’’.
‘‘Aniccaṃ , bhante’’.
‘‘യം…പേ॰… സോതം… ഘാനം… ജിവ്ഹാ… കായോ… മനോ… മനോവിഞ്ഞാണം… മനോസമ്ഫസ്സോ… യമ്പിദം മനോസമ്ഫസ്സപച്ചയാ ഉപ്പജ്ജതി വേദയിതം സുഖം വാ ദുക്ഖം വാ അദുക്ഖമസുഖം വാ തമ്പി നിച്ചം വാ അനിച്ചം വാ’’തി?
‘‘Yaṃ…pe… sotaṃ… ghānaṃ… jivhā… kāyo… mano… manoviññāṇaṃ… manosamphasso… yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi niccaṃ vā aniccaṃ vā’’ti?
‘‘അനിച്ചം, ഭന്തേ’’.
‘‘Aniccaṃ, bhante’’.
‘‘യം പനാനിച്ചം ദുക്ഖം വാ തം സുഖം വാ’’തി?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vā taṃ sukhaṃ vā’’ti?
‘‘ദുക്ഖം, ഭന്തേ’’.
‘‘Dukkhaṃ, bhante’’.
‘‘യം പനാനിച്ചം ദുക്ഖം വിപരിണാമധമ്മം, കല്ലം നു തം സമനുപസ്സിതും – ‘ഏതം മമ, ഏസോഹമസ്മി, ഏസോ മേ അത്താ’’’തി?
‘‘Yaṃ panāniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, kallaṃ nu taṃ samanupassituṃ – ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’’’ti?
‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’.
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ഏവം പസ്സം, ഭിക്ഖു, സുതവാ അരിയസാവകോ ചക്ഖുസ്മിമ്പി നിബ്ബിന്ദതി…പേ॰… മനസ്മിമ്പി… മനോവിഞ്ഞാണേപി… മനോസമ്ഫസ്സേപി നിബ്ബിന്ദതി. യമ്പിദം മനോസമ്ഫസ്സപച്ചയാ ഉപ്പജ്ജതി വേദയിതം സുഖം വാ ദുക്ഖം വാ അദുക്ഖമസുഖം വാ തസ്മിമ്പി നിബ്ബിന്ദതി. നിബ്ബിന്ദം വിരജ്ജതി; വിരാഗാ വിമുച്ചതി; വിമുത്തസ്മിം വിമുത്തമിതി ഞാണം ഹോതി. ‘ഖീണാ ജാതി, വുസിതം ബ്രഹ്മചരിയം, കതം കരണീയം, നാപരം ഇത്ഥത്തായാ’തി പജാനാതീ’’തി.
‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhu, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati…pe… manasmimpi… manoviññāṇepi… manosamphassepi nibbindati. Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānātī’’ti.
ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനോ സോ ഭിക്ഖു ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദി. ഇമസ്മിഞ്ച പന വേയ്യാകരണസ്മിം ഭഞ്ഞമാനേ തസ്സ ഭിക്ഖുസ്സ അനുപാദായ ആസവേഹി ചിത്തം വിമുച്ചീതി 3. ദുതിയം.
Idamavoca bhagavā. Attamano so bhikkhu bhagavato bhāsitaṃ abhinandi. Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne tassa bhikkhussa anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccīti 4. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧-൫. പഠമഗിലാനസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-5. Paṭhamagilānasuttādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧-൫. പഠമഗിലാനസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-5. Paṭhamagilānasuttādivaṇṇanā