| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๔. ทุติยหาลิทฺทิกานิสุตฺตํ
4. Dutiyahāliddikānisuttaṃ
๔. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ อายสฺมา มหากจฺจาโน อวนฺตีสุ วิหรติ กุรรฆเร ปปาเต ปพฺพเตฯ อถ โข หาลิทฺทิกานิ คหปติ เยนายสฺมา มหากจฺจาโน…เป.… เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข หาลิทฺทิกานิ คหปติ อายสฺมนฺตํ มหากจฺจานํ เอตทโวจ – ‘‘วุตฺตมิทํ, ภเนฺต, ภควตา สกฺกปเญฺห – ‘เย เต สมณพฺราหฺมณา ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺตา, เต อจฺจนฺตนิฎฺฐา อจฺจนฺตโยคเกฺขมิโน อจฺจนฺตพฺรหฺมจาริโน อจฺจนฺตปริโยสานา เสฎฺฐา เทวมนุสฺสาน’’’นฺติฯ
4. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā mahākaccāno avantīsu viharati kuraraghare papāte pabbate. Atha kho hāliddikāni gahapati yenāyasmā mahākaccāno…pe… ekamantaṃ nisinno kho hāliddikāni gahapati āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ, bhante, bhagavatā sakkapañhe – ‘ye te samaṇabrāhmaṇā taṇhāsaṅkhayavimuttā, te accantaniṭṭhā accantayogakkhemino accantabrahmacārino accantapariyosānā seṭṭhā devamanussāna’’’nti.
‘‘อิมสฺส นุ โข, ภเนฺต, ภควตา สํขิเตฺตน ภาสิตสฺส กถํ วิตฺถาเรน อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพ’’ติ?
‘‘Imassa nu kho, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti?
‘‘รูปธาตุยา โข, คหปติ, โย ฉโนฺท โย ราโค ยา นนฺที ยา ตณฺหา เย อุปยุปาทานา เจตโส อธิฎฺฐานาภินิเวสานุสยา, เตสํ ขยา วิราคา นิโรธา จาคา ปฎินิสฺสคฺคา จิตฺตํ สุวิมุตฺตนฺติ วุจฺจติฯ
‘‘Rūpadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upayupādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā, tesaṃ khayā virāgā nirodhā cāgā paṭinissaggā cittaṃ suvimuttanti vuccati.
‘‘เวทนาธาตุยา โข, คหปติ… สญฺญาธาตุยา โข, คหปติ… สงฺขารธาตุยา โข, คหปติ… วิญฺญาณธาตุยา โข, คหปติ, โย ฉโนฺท โย ราโค ยา นนฺที ยา ตณฺหา เย อุปยุปาทานา เจตโส อธิฎฺฐานาภินิเวสานุสยา, เตสํ ขยา วิราคา นิโรธา จาคา ปฎินิสฺสคฺคา จิตฺตํ สุวิมุตฺตนฺติ วุจฺจติฯ
‘‘Vedanādhātuyā kho, gahapati… saññādhātuyā kho, gahapati… saṅkhāradhātuyā kho, gahapati… viññāṇadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upayupādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā, tesaṃ khayā virāgā nirodhā cāgā paṭinissaggā cittaṃ suvimuttanti vuccati.
‘‘อิติ โข, คหปติ, ยํ ตํ วุตฺตํ ภควตา สกฺกปเญฺห – ‘เย เต สมณพฺราหฺมณา ตณฺหาสงฺขยวิมุตฺตา เต อจฺจนฺตนิฎฺฐา อจฺจนฺตโยคเกฺขมิโน อจฺจนฺตพฺรหฺมจาริโน อจฺจนฺตปริโยสานา เสฎฺฐา เทวมนุสฺสาน’’’นฺติฯ
‘‘Iti kho, gahapati, yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā sakkapañhe – ‘ye te samaṇabrāhmaṇā taṇhāsaṅkhayavimuttā te accantaniṭṭhā accantayogakkhemino accantabrahmacārino accantapariyosānā seṭṭhā devamanussāna’’’nti.
‘‘อิมสฺส โข, คหปติ, ภควตา สํขิเตฺตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพ’’ติฯ จตุตฺถํฯ
‘‘Imassa kho, gahapati, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti. Catutthaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. ทุติยหาลิทฺทิกานิสุตฺตวณฺณนา • 4. Dutiyahāliddikānisuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. ทุติยหาลิทฺทิกานิสุตฺตวณฺณนา • 4. Dutiyahāliddikānisuttavaṇṇanā
