| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
१०. दुतियइधलोकिकसुत्तं
10. Dutiyaidhalokikasuttaṃ
५०. ‘‘चतूहि , भिक्खवे, धम्मेहि समन्नागतो मातुगामो इधलोकविजयाय पटिपन्नो होति, अयंस लोको आरद्धो होति। कतमेहि चतूहि? इध , भिक्खवे, मातुगामो सुसंविहितकम्मन्तो होति, सङ्गहितपरिजनो, भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति।
50. ‘‘Catūhi , bhikkhave, dhammehi samannāgato mātugāmo idhalokavijayāya paṭipanno hoti, ayaṃsa loko āraddho hoti. Katamehi catūhi? Idha , bhikkhave, mātugāmo susaṃvihitakammanto hoti, saṅgahitaparijano, bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.
‘‘कथञ्च, भिक्खवे, मातुगामो सुसंविहितकम्मन्तो होति? इध, भिक्खवे, मातुगामो ये ते भत्तु अब्भन्तरा कम्मन्ता…पे॰… एवं खो, भिक्खवे, मातुगामो सुसंविहितकम्मन्तो होति।
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo susaṃvihitakammanto hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo ye te bhattu abbhantarā kammantā…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo susaṃvihitakammanto hoti.
‘‘कथञ्च, भिक्खवे, मातुगामो सङ्गहितपरिजनो होति? इध, भिक्खवे, मातुगामो यो सो भत्तु अब्भन्तरो अन्तोजनो…पे॰… एवं खो, भिक्खवे, मातुगामो सङ्गहितपरिजनो होति।
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo saṅgahitaparijano hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo yo so bhattu abbhantaro antojano…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo saṅgahitaparijano hoti.
‘‘कथञ्च , भिक्खवे, मातुगामो भत्तु मनापं चरति? इध, भिक्खवे, मातुगामो यं भत्तु अमनापसङ्खातं तं जीवितहेतुपि न अज्झाचरति। एवं खो, भिक्खवे, मातुगामो भत्तु मनापं चरति।
‘‘Kathañca , bhikkhave, mātugāmo bhattu manāpaṃ carati? Idha, bhikkhave, mātugāmo yaṃ bhattu amanāpasaṅkhātaṃ taṃ jīvitahetupi na ajjhācarati. Evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo bhattu manāpaṃ carati.
‘‘कथञ्च, भिक्खवे, मातुगामो सम्भतं अनुरक्खति? इध, भिक्खवे, मातुगामो यं भत्ता आहरति…पे॰… एवं खो, भिक्खवे, मातुगामो सम्भतं अनुरक्खति। इमेहि खो, भिक्खवे, चतूहि धम्मेहि समन्नागतो मातुगामो इधलोकविजयाय पटिपन्नो होति, अयंस लोको आरद्धो होति।
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo sambhataṃ anurakkhati? Idha, bhikkhave, mātugāmo yaṃ bhattā āharati…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo sambhataṃ anurakkhati. Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato mātugāmo idhalokavijayāya paṭipanno hoti, ayaṃsa loko āraddho hoti.
‘‘चतूहि, भिक्खवे, धम्मेहि समन्नागतो मातुगामो परलोकविजयाय पटिपन्नो होति, परलोको आरद्धो होति। कतमेहि चतूहि? इध, भिक्खवे, मातुगामो सद्धासम्पन्नो होति, सीलसम्पन्नो होति, चागसम्पन्नो होति, पञ्ञासम्पन्नो होति।
‘‘Catūhi, bhikkhave, dhammehi samannāgato mātugāmo paralokavijayāya paṭipanno hoti, paraloko āraddho hoti. Katamehi catūhi? Idha, bhikkhave, mātugāmo saddhāsampanno hoti, sīlasampanno hoti, cāgasampanno hoti, paññāsampanno hoti.
‘‘कथञ्च, भिक्खवे, मातुगामो सद्धासम्पन्नो होति? इध, भिक्खवे, मातुगामो सद्धो होति…पे॰… एवं खो, भिक्खवे, मातुगामो सद्धासम्पन्नो होति।
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo saddhāsampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo saddho hoti…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo saddhāsampanno hoti.
‘‘कथञ्च , भिक्खवे, मातुगामो सीलसम्पन्नो होति? इध, भिक्खवे, मातुगामो पाणातिपाता पटिविरतो होति…पे॰… सुरामेरयमज्जपमादट्ठाना पटिविरतो होति। एवं खो, भिक्खवे, मातुगामो सीलसम्पन्नो होति।
‘‘Kathañca , bhikkhave, mātugāmo sīlasampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo sīlasampanno hoti.
‘‘कथञ्च, भिक्खवे, मातुगामो चागसम्पन्नो होति? इध, भिक्खवे, मातुगामो विगतमलमच्छेरेन चेतसा अगारं अज्झावसति…पे॰… एवं खो , भिक्खवे, मातुगामो चागसम्पन्नो होति।
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo cāgasampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati…pe… evaṃ kho , bhikkhave, mātugāmo cāgasampanno hoti.
‘‘कथञ्च, भिक्खवे, मातुगामो पञ्ञासम्पन्नो होति? इध, भिक्खवे, मातुगामो पञ्ञवा होति…पे॰… एवं खो, भिक्खवे, मातुगामो पञ्ञासम्पन्नो होति। इमेहि खो, भिक्खवे, चतूहि धम्मेहि समन्नागतो मातुगामो परलोकविजयाय पटिपन्नो होति, परलोको आरद्धो होती’’ति।
‘‘Kathañca, bhikkhave, mātugāmo paññāsampanno hoti? Idha, bhikkhave, mātugāmo paññavā hoti…pe… evaṃ kho, bhikkhave, mātugāmo paññāsampanno hoti. Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato mātugāmo paralokavijayāya paṭipanno hoti, paraloko āraddho hotī’’ti.
‘‘सुसंविहितकम्मन्ता, सङ्गहितपरिज्जना।
‘‘Susaṃvihitakammantā, saṅgahitaparijjanā;
भत्तु मनापं चरति, सम्भतं अनुरक्खति॥
Bhattu manāpaṃ carati, sambhataṃ anurakkhati.
‘‘सद्धा सीलेन सम्पन्ना, वदञ्ञू वीतमच्छरा।
‘‘Saddhā sīlena sampannā, vadaññū vītamaccharā;
निच्चं मग्गं विसोधेति, सोत्थानं सम्परायिकं॥
Niccaṃ maggaṃ visodheti, sotthānaṃ samparāyikaṃ.
‘‘इच्चेते अट्ठ धम्मा च, यस्सा विज्जन्ति नारिया।
‘‘Iccete aṭṭha dhammā ca, yassā vijjanti nāriyā;
तम्पि सीलवतिं आहु, धम्मट्ठं सच्चवादिनिं॥
Tampi sīlavatiṃ āhu, dhammaṭṭhaṃ saccavādiniṃ.
‘‘सोळसाकारसम्पन्ना, अट्ठङ्गसुसमागता।
‘‘Soḷasākārasampannā, aṭṭhaṅgasusamāgatā;
तादिसी सीलवती उपासिका, उपपज्जति देवलोकं मनाप’’न्ति॥ दसमं।
Tādisī sīlavatī upāsikā, upapajjati devalokaṃ manāpa’’nti. dasamaṃ;
उपोसथवग्गो पञ्चमो।
Uposathavaggo pañcamo.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
संखित्ते वित्थते विसाखे, वासेट्ठो बोज्झाय पञ्चमं।
Saṃkhitte vitthate visākhe, vāseṭṭho bojjhāya pañcamaṃ;
अनुरुद्धं पुन विसाखे, नकुला इधलोकिका द्वेति॥
Anuruddhaṃ puna visākhe, nakulā idhalokikā dveti.
पठमपण्णासकं समत्तं।
Paṭhamapaṇṇāsakaṃ samattaṃ.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ९-१०. इधलोकिकसुत्तद्वयवण्णना • 9-10. Idhalokikasuttadvayavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ९-१०. पठमइधलोकिकसुत्तादिवण्णना • 9-10. Paṭhamaidhalokikasuttādivaṇṇanā
